<em>Đi nước ngoài, mới biết mình mất những gì.</em> - <a
href="http://www.bbc.co.uk/vietnamese/multimedia/2014/11/141114_bui_ngoc_tan_interview">Bùi
Ngọc Tấn</a>
Mấy lúc gần đây, thỉnh thoảng, tôi vẫn có việc phải
ghé qua Kampong Channang. Đây là một thành phổ nhỏ, nằm
ở tả ngạn của dòng Tonlé Sap, cách thủ đô Nam Vang
khoảng trăm cây số.
Tôi hay đi lơ ngơ qua những con phố ngập nắng (và ngập
bụi) nhìn mấy bảng hiệu loằng ngoằng chữ Miên – đôi
khi chữ Tầu – với ít nhiều lơ đãng. Riêng chiều qua,
tôi vô cùng kinh ngạc khi thấy một bảng gỗ nhỏ, trước
một căn nhà, có ghi hàng chữ: KHMER KAMPUCHEA KROM HUMAN RIGHTS
ASSOCIATION KG. CHANNANG.
<center><img src="https://www.danluan.org/files/u28/nhanquyen01.jpg"
width="600" height="448" alt="nhanquyen01.jpg" />
Ảnh: Sovanrith
</center>
Thiệt không vậy cà? Tui đứng chết trân, nhìn chăm chăm
vào tấm bảng mà không còn dám tin vào đôi mắt của
mình nữa. Không lẽ ở một tỉnh lỵ xa xôi, và nhỏ bé
(téo teo) đến thế này mà cũng có văn phòng Hiệp Hội
Nhân Quyền Của Người Khmer Kampuchea Krom sao?
Cửa mở sẵn nên tôi bước vào bên trong. Phòng khách
trống trơ, chỉ độc một cái bàn làm việc với điện
thoại và computer nhưng không có ai hết trơn hết trọi.
Tần ngần một lát, tôi vừa định bước ra thì nghe
tiếng gọi phía sau. Tôi quay lưng không hiểu cô gái muốn
nói điều gì nhưng nhìn nét mặt và nụ cười tươi
tắn của người đối diện thì đoán là mình đang
được đón chào. Chả hiểu sao, tôi lại chợt nhớ đến
hai câu thơ của Phan Ni Tấn:
<blockquote>Chả hiểu em nói cái gì
Nhìn không một đoá xuân thì cũng thương!</blockquote>
Cô bé xinh xắn và dễ thương quá sức. Chỉ tiếc là
tôi đã qua cái tuổi gặp ai cũng có thể thương được
(và thương đại) mất rồi. Lúng túng, tôi chỉ tay vào
tấm bảng gỗ trước nhà lắp bắp:
- Human rights, human rights ...
Cô nhỏ nhắc lại (y chang) với giọng nói không dấu
được ít nhiều hãnh diện:
- Human rights, human rights ...
Thiếu nữ nói thêm một tràng tiếng Khmer như có ý hỏi
"tôi có cần giúp đỡ gì không?" Tôi không biết trả
lời sao nên đành cười (trừ) đưa tay ra dấu từ biệt,
rồi bẽn lẽn bỏ đi.
Tôi đi mà mặt đỏ vì hơi ngượng, và cũng vì giận cho
sự dốt nát của chính mình. Phải chi tôi nói được
chút xíu tiếng nước người thì đỡ "khổ" biết
chừng nào.
Về đến nhà trọ, tôi "google" liền và khám phá ra
rằng Trụ Sở Cao Ủy Nhân Quyền Liên Hiệp Quốc – the
Office of the United Nations High Commissioner for Human Rights (OHCHR) –
đã có mặt ở xứ Chùa Tháp từ năm 1993 lận.
<center><img src="https://www.danluan.org/files/u28/nhanquyen02.jpg"
width="600" height="465" alt="nhanquyen02.jpg" />
OHCHR Office in Phnom Penh. Ảnh:<a
href="http://cambodia.ohchr.org/EN/PagesFiles/AboutUsIndex.htm">cambodia.ohchr.org</a>
Họ còn có chi nhánh ở tỉnh Battambang. Còn những phân
nhánh nho nhỏ, cỡ như ở Kampong Channang, như tôi vừa thấy
chiều nay thì chắc chắn là vô số.
<center><img src="https://www.danluan.org/files/u28/nhanquyen03.jpg"
width="600" alt="nhanquyen03.jpg" />
OHCHR Office in PBattampang. Ảnh:<a
href="http://cambodia.ohchr.org/EN/PagesFiles/AboutUsIndex.htm">cambodia.ohchr.org</a>
</center>
Qua hôm sau, tôi nhờ một người bạn (dân bản xứ) đưa đi
thăm Trụ Sở Nhân Quyền Liên Hiệp Quốc ở thủ đô Nam
Vang cho nó biết. Anh lắc đầu:
- Để bữa khác đi. Hôm nay lễ, chắc họ không mở cửa
đâu.
- Lễ gì?
- National Human Rights Holiday. Đây là một trong những ngày
lễ chính của Cambodia. Công sở, trường học, ngân hàng ...
đều đóng cửa mà.
- Thiệt không cha nội?
- Thiệt chớ!
Bán tín bán nghi, tôi lại "google" nữa (<a
href="http://en.wikipedia.org/wiki/Public_holidays_in_Cambodia">Public
holidays in Cambodia</a>) và tìm được dòng chữ này đây:
December 10. This national holiday was established to commemorate the <a
href="http://en.wikipedia.org/wiki/United_Nations_General_Assembly">United
Nations General Assembly's </a>adoption and proclamation of the <a
href="http://en.wikipedia.org/wiki/Universal_Declaration_of_Human_Rights">Universal
Declaration of Human Rights</a>.
Ai mà dè cái xứ Chùa Tháp này lại đàng hoàng và văn
minh dữ dội, vậy Trời? Cùng ngày, ngày 10 tháng 12 năm
2014, <a href="http://www.phnompenhpost.com/video/five-day-march-rights">Phom
Penh Post</a> có phóng sự ("Five-day march for rights") thực
hiện bởi Griff Tapper và Tat Oudom qua YouTube.
Từ Phnom Penh, thông tín viên Quốc Việt RFA cũng có bài
tường thuật:
<blockquote>
Hơn 200 tổ chức bảo vệ nhân quyền Campuchia cùng khoảng 6
ngàn dân chúng địa phương tổ chức biểu tình tuần hành
khắp đường phố ở thủ đô Phnom Penh nhân Ngày Quốc tế
Nhân quyền (10/12). Mục đình đòi chấm dứt tình trạng những
hành vi tội ác đã không bị trừng phạt và có một tòa án
độc lập.
</blockquote>
<center><img src="https://www.danluan.org/files/u28/nhanquyen04.jpg"
width="600" alt="nhanquyen03.jpg" />
Hàng người biểu tình Ngày Quốc tế Nhân quyền đòi chính
phủ thả các nhà đấu tranh độc lập ngày 10/12/2014. Ảnh và
chú thích: Quốc Việt.
</center>
Nhìn dân chúng Cambodia diễn hành khắp thủ đô, rồi tụ
tập đông đảo trước quốc hội, cùng với hình ảnh
của những tù nhân lương tâm của xứ sở họ khiến tôi
lại thốt nhớ đến cái cách chào đón Ngày Quốc Tế
Nhân Quyền (tại gia, cùng với chó và mèo) của một
thành viên Mạng Lưới Blogger Việt Nam – cô <a
href="http://phamthanhnghien.blogspot.dk/2014/12/ngay-quoc-te-nhan-quyen-cua-mot-nguoi.html#more">Phạm
Thanh Nghiên</a>:
<blockquote>
Tôi ăn mừng ngày Quốc Tế Nhân Quyền 10 tháng 12 sớm hơn 1
ngày. Cho nó... lành! vì theo kinh nghiệm đau thương quá khứ
của năm trước, ngày 10 tháng 12 cũng là ngày
côn-đồ-giả-dạng xuống đường để thực hiện quyền...
cước võ tàu đối với những ai muốn tổ chức ăn mừng ngày
trọng đại này của nhân loại. 10 tháng 12 cũng là sinh nhật 1
năm của Mạng Lưới Blogger Việt Nam mà tôi là một thành viên.
Để buổi tiệc kỷ niệm ngày Quốc Tế Nhân Quyền (QTNQ)
được trang trọng tôi đã trang trí "nội thất nhà tù" của
mình. Ở trên tường làm "phông" là 27 giấy "triệu tập" và
giấy "phạt" (thật ra là 30 nhưng có tờ tôi xé trước mặt
"họ", có tờ bé Múc nhà tôi xơi mất). 27 tờ giấy này cũng
có nghĩa lắm đấy bạn. Nó cho thấy những câu viết "blogger
Phạm Thanh Nghiên đã được trả tự do vào ngày 18/09/2012"
tưởng vậy mà không phải vậy!
Cùng tham dự với tôi để ăn mừng ngày QTNQ năm nay là bé Múc
và bé Bi Trố.</blockquote>
<center><img src="https://www.danluan.org/files/u28/nhanquyen05.jpg"
width="600" height="335" alt="nhanquyen05.jpg" />
Nguồn ảnh:<a
href="http://phamthanhnghien.blogspot.dk/2014/11/bi-tro.html">phamthanhnghien</a></center>
Chào mừng NQTNQ tại gia có lẽ là cách an lành nhất mà
một người Việt có thể thực hiện mà không bị hành
hung hay xách nhiễu bởi những người đang cầm quyền
tại Việt Nam. Làm khác đi là đổ máu như không, theo như
thông tin của <a
href="http://danlambaovn.blogspot.com/2014/12/ca-anh-ap-da-man-blogger-nguyen-hoang.html">Dân
Làm Báo</a>:
<blockquote>
Lúc 15:30' chiều ngày 9/12/2014, côn an CS đã huy động hàng chục
những kẻ lạ mặt đánh đập dã man blogger Nguyễn Hoàng Vi.
Đây là hành vi trả thù nghiêm trọng của nhà cầm quyền CSVN
đối với Hoàng Vi vì các hoạt động vinh danh ngày Quốc tế
Nhân quyền 10/12 và kỷ niệm tròn 1 năm ngày thành lập Mạng
Lưới Blogger Việt Nam của cô.
Vụ tấn công xảy ra trước sự chứng kiến của hàng chục
viên côn an, dân phòng đang bao vây và chốt chặn trước nhà
riêng của Hoàng Vi tại hẻm 107 (đường Phan Văn Năm, quận Tân
Phú, Sài Gòn).
Khi Hoàng Vi đang đi bộ gần nhà, cô bất ngờ bị 3 người
phụ nữ lạ mặt lao xe đến tấn công. Hoàng Vi vừa tránh
được cú lao xe đầy ác ý thì bất ngờ xuất hiện hàng chục
kẻ lạ mặt khác chặn từ hai đầu xông đến túm tóc, rồi
đánh đập cô túi bụi.
Trận đòn thù tàn ác của bọn chúng khiến Hoàng Vi nằm gục
xuống đất.</blockquote>
<center><img src="https://www.danluan.org/files/u28/nhanquyen06.jpg"
width="600" alt="nhanquyen06.jpg" />
Ảnh: <a href="http://phamthanhnghien.blogspot.dk/2014/11/bi-tro.html">Dân
Làm Báo</a></center>
N.N.Q.Q.T ở V.N đã được trang <a
href="http://www.danluan.org/tin-tuc/20141208/chinh-quyen-gia-tang-dan-ap-cac-nha-hoat-dong-truoc-ngay-quoc-te-nhan-quyen">Dân
Luận</a> "tóm lược" với ít nhiều chua chát:
<blockquote>Ngày 10 tháng 12 hàng năm được tôn vinh là Ngày Nhân
quyền Quốc tế, được các nước trên thế giới kỷ niệm,
là ngày Liên Hợp Quốc công bố Tuyên ngôn Quốc tế Nhân
quyền. Ngày này vào năm 1948, bà Eleanor Roosevelt, nguyên Đệ
nhất phu nhân Hoa Kỳ đã đại diện Liên Hợp Quốc tuyên đọc
bản Tuyên ngôn Quốc tế nhân quyền lịch sử này tại Paris,
Pháp. (Theo Wikipedia)
Cũng ngày này vào năm 2014, Mạng lưới blogger Việt Nam cùng các
tổ chức XHDS khác đã tổ chức những hoạt động chào mừng
ngày này như: phát Tuyên ngôn quốc tế nhân quyền, bóng bay vào
ngày 8/12 tại Thành phố HCM, và Hà Nội ngày 10/12. Những hoạt
động này hầu hết đều bị sách nhiễu, cản trở, thậm chí
chính quyền nghi dùng côn đồ để tấn công các nhà hoạt
động.
Một năm sau, tình hình nhân quyền của Việt Nam cũng không trở
nên sáng sủa, thậm chí tồi tệ hơn khi hàng loạt những nhà
hoạt động bị bắt mới, đánh đập hoặc sách nhiễu khi gần
kề đến ngày Nhân quyền quốc tế. Chúng ta cùng điểm lại
những sự vụ mới đây mà chính quyền đã gây ra với các nhà
hoạt động.
- Bắt giam các tiếng nói đối lập...
- Hành hung những nhà hoạt động...
- Sách nhiễu, bắt bớ tùy tiện...
Những việc làm của chính quyền VN đối với những nhà hoạt
động nhân quyền đi ngược lại với những gì VN đã cam kết
khi gia nhập thành viên của Hội đồng nhân quyền Liên Hợp
Quốc, cũng như các khuyến nghị UPR của các nước mà Việt Nam
chấp thuận.
Thả một người và bắt nhiều người khác có lẽ là chiêu
bài quen thuộc của một thể chế độc Đảng. Tù nhân lương
tâm VN vẫn là nguồn cung dồi dào cho những hợp động thương
mại với quốc tế, hay đó chỉ là con bài để nội bộ lãnh
đạo răn đe lẫn nhau? Những dự đoán sẽ mãi là dự đoán cho
đến một ngày sự thật phơi bày khi quyền con người được
tôn trọng trên quê hương Việt Nam. Chúng tôi tin là như
vậy!</blockquote>
Bằng giờ này tháng trước, trong một cuộc phỏng vấn
dành cho <a
href="http://www.bbc.co.uk/vietnamese/multimedia/2014/11/141114_bui_ngoc_tan_interview">BBC</a>,
nhà văn Bùi Ngọc Tấn có đôi lời chua chát:
<blockquote>
"Đi nước ngoài, mới biết mình mất những gì... Tôi sang
châu Âu, tôi quan sát dáng người đi, nét mặt của họ khác
dân mình lắm. Bên nhà chúng ta vừa đi vừa nghĩ mưu, thành ra
ấn tượng nhất cho tôi là sự tự tin của bước chân, nét
mặt người bên đó."
</blockquote>
Tôi chưa bao giờ có dịp đặt chân đến Âu Châu nên không
thể biết "dáng đi nét mặt" của người dân nơi đây
"khác dân mình" ra sao. Chỉ quanh quẩn vài ba nước láng
giềng – như Cambodia, Lào, và Thái – tôi cũng có thể
biết là chúng ta mất những gì, và cảm thấy rất
xấu hổ chỉ vì mình là người Việt!
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://www.danluan.org/tin-tuc/20141212/sttd-tuong-nang-tien-du-am-cua-mot-ngay-le-lon),
một số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời
độc giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân
Luận có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc
hướng dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét