Phạm Hồng Sơn - Nghĩ gọn về Ann Ba Sàm

Tháng 12 16, 2014

Theo một nguồn khả tín, <a
href="http://vi.wikipedia.org/wiki/T%C3%B4_L%C3%A2m">Tướng Tô Lâm</a>,
một ngôi sao đang lên nhanh của Bộ Công an, đồng môn thuở
C500 của <a href="http://vi.wikipedia.org/wiki/Anh_Ba_S%C3%A0m">Anh Ba
Sàm</a>, từng gặp trực tiếp Anh Ba Sàm để khuyên nhủ. Nhưng,
Anh Ba Sàm, cho đến khi bị bắt, hẳn chưa một ngày rời <a
href="http://basam.info/">Ba Sàm</a>. Có lẽ chỉ có những người
đã ấp ủ, trăn trở và rất tha thiết với Tự do hơn tất
cả mọi thứ mới có ứng xử như Anh Ba Sàm đã thể hiện:
tiếp tục tình bạn nhưng "anh đường anh tôi đường tôi"
dù "anh" đã dốc bầu tâm giao và dù "anh" là một chỉ
huy quyền uy của lực lượng chuyên chính hiện hành. Chắc
chắn tâm giao đó, khuyên nhủ đó phải được hiểu theo hai
mặt, là những cam kết, hứa hẹn, tưởng thưởng, viễn cảnh
không nhỏ về vật chất và ở mặt kia là một đe dọa của
thì tương lai gần cùng những tương lai xa hơn đầy tai ương,
uy hiếp.

Chắc chắn nhiều người đã từng hoài nghi, nghi ngờ Anh Ba
Sàm. Việc bắt Anh Ba Sàm đã làm chỉ số tín nhiệm và tin
tưởng nơi anh tăng vọt, nhưng, tôi tin, sự thận trọng, nghi
ngờ chưa hẳn đã hết. Song, tôi cũng tin những người khó
tính nhất, thận trọng nhất phải thừa nhận bản kết toán
về truyền thông do Anh Ba Sàm tạo ra có số dư dương rất lớn
thuộc về khai trí giúp nhận chân lịch sử, xóa đi những ảo
tưởng về lãnh tụ, xua đi những huyễn hoặc về chính trị
nhằm "phá vòng nô lệ" cả Tàu và ta. Càng thấy giá trị
và ấn tượng ghê gớm nếu ta lại đặt số dư đó ở giữa
hai vật, một bên là tấm thẻ Đảng đỏ thẫm của một cố
Ủy viên Trung ương, cựu đại sứ tại Liên Xô (cái nôi của
toàn trị cộng sản) còn bên kia là bộ quân phục sĩ quan an
ninh màu cỏ tối đã bạc. Nhưng hình ảnh này không còn thuộc
riêng cá nhân và gia đình Anh Ba Sàm nữa, nó đã thành một
biểu tượng chung cho đặc tính hấp dẫn, khơi gợi thiện tính
trong con người của Dân chủ Tự do. Bất kỳ hốc tối, khoảng
băng giá nào của xã hội cũng có thể sẽ bén hoặc bắt tia
lửa Dân chủ.

Xem thế, những hoài nghi, nghi kị đã và đang tồn tại có
điều gì đó thật nhẫn tâm. Nhưng tình trạng lòng người
hoang mang, chao đảo như vậy không phải là điều mới hay là
trường hợp đầu tiên. Cách đây chừng 15 năm, khi ấy các
"nhà hoạt động" còn hiếm hơn "lá mùa Thu", bản thân
tôi, người có ít kinh nghiệm, đã chứng kiến ít nhất một
trường hợp tương tự. Tình trạng mù mờ, hoài nghi xót xa và
không dễ chia sẻ, không thể lý giải được ngay một cách
thấu đáo như thế vừa là hệ quả tất yếu vừa là một bi
kịch không chỉ của đương sự, nghề nghiệp cá nhân, lịch
sử gia đình mà còn là của lịch sử một dân tộc đã phải
chịu nhiều tráo trở, là hệ lụy rất khó rời ngay được
của một xã hội đã phải vượt thoát, sống còn bằng luồn
lách với gần như mọi thủ đoạn trên nửa thế kỷ. Nhưng
đó cũng là thách thức, là thử thách đối với tất cả
những người muốn tiến bộ. Mọi sự nghi ngờ theo năm tháng
dai dẳng đến đâu cuối cùng chỉ làm tăng thêm giá trị,
niềm tin, ngưỡng phục, phẩm hạnh cho cái thật, dĩ nhiên chỉ
khi cái thật đó không bải hoải, không bị giết chết bởi
nghi ngờ.

Những chi tiết trình bày như thế không thể tránh được hệ
quả gợi lên trong tâm trí nhiều người về nỗi cô đơn, lẻ
loi của Anh Ba Sàm. Tuy nhiên, dù chúng ta không thích, đó vẫn
là một thực tế hiển hiện của thân phận những người tranh
đấu cho nhân quyền, tự do, dân chủ tại Việt Nam từ nhiều
thập niên qua cho tới tận hôm nay, dù đã có những cải
thiện. Đã có nhiều trăm người ký tên thật vào các thỉnh
nguyện đòi trả tự do cho Anh Ba Sàm (và nhiều người khác) –
một vượt bực so với chỉ 5 năm trước. Nhưng đã có bao
nhiêu người có hành động mang tính rời xa thực sự cái
Đảng, cái chính thể đang trấn áp Anh Ba Sàm (cùng nhiều
người khác), như trả thẻ Đảng, bỏ ngành công an, tuyên bố
rời những chức vị chẳng danh giá cho lắm, v.v., vì Anh Ba Sàm?
Hiện thực này khiến tôi không thể không liên tưởng tới
một hoạt cảnh múa đôi:

Bên này, nhà độc tài ngày càng phát ra những ngôn từ, những
động tác, hình thái mới gần hơn với dân chủ nhưng quyết
không để cái gì làm tổn hại tới các thiết chế độc tài,
bên kia, người bị trị cũng ngày càng xướng ra những phát
ngôn ủng hộ dân chủ, biểu tỏ phản đối trấn áp tự do
nhưng cũng quyết không làm điều gì tổn hại tới danh vị,
đặc quyền bản thân do độc tài ban phát.

Song, nói như thế không có nghĩa cố tình không biết đến
những tấm lòng thơm thảo, những con tim đang trăn trở, nhức
nhối, những chuyển động âm thầm trong lòng người. Nhưng
nếu trung thực và mạnh dạn, chúng ta phải thấy rằng độc
tài từ bao năm qua luôn đưa tay ghìm bớt tiếng cười khi liếc
mắt nhìn những thỉnh nguyện có những lập luận rằng
"người ấy" là "người yêu nước", "không vi phạm
pháp luật", "không phải bất đồng chính kiến", "không
muốn làm anh hùng", "đang đầy bệnh tật", "rất ôn
hòa", "vì sự thật", "đã có công với Đảng",
"thuộc gia đình cách mạng", "chỉ vì lợi ích của
Đảng" v.v.

Tuy nhiên, chúng ta cũng nên nhớ cái sự "một mình" (alone),
chứ không phải "cô đơn" (lonely), luôn là một thuộc tính
bất biến của mọi khai phá, sáng tạo.

Tôi đã từng có lần yếu đuối rất đáng trách thốt ra lời
"Thương anh" với người vì tự do mà bị lao tù. Nhưng nghĩ
thêm, đối với những người bị lâm nạn vì đã khát khao tự
do thực sự, cái "tình thương" đó không phải là điều họ
cần nhất.

<em>(Bảy tháng và 11 ngày sau khi Anh Ba Sàm cùng đồng sự bị
bắt. Cuối ngày thứ Mười, ngày đã hết lệnh tạm giữ –
tối đa 09 ngày – phải chuyển sang lệnh tạm giam,tức có
"khởi tố"- thủ tục tố tụng tối thiểu để giam giữ
lâu dài và đưa đến các thủ tục khác: truy tố, xử án, kết
án – sau khi nhà văn Nguyễn Quang Lập, chủ blog Quê Choa bị
bắt.)</em>

© 2014 Phạm Hồng Sơn & pro&contra

***********************************

Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://www.danluan.org/tin-tuc/20141216/pham-hong-son-nghi-gon-ve-ann-ba-sam),
một số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời
độc giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân
Luận có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc
hướng dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).

Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét