Nhà Văn Bùi Ngọc Tấn qua đời - Chuyện kể năm 2000 mãi mái ra đi

<strong>Dân Luận:</strong> <em>Theo tin của gia đình và của nhà
văn Phạm Xuân Nguyên từ Hà Nội, nhà văn Bùi Ngọc Tấn đã
qua đời vào lúc 6h15 sáng nay (18/12/2014) tại Hải Phòng sau một
thời gian bị bệnh ung thư, hưởng thọ 81 tuổi. Ông Bùi Ngọc
Tấn sinh năm 1934 tại Thủy Nguyên (Hải Phòng), năm 1954 trong
đoàn quân về tiếp quản Hà Nội, sau đó làm báo Tiền Phong,
rồi chuyển về Hải Phòng tiếp tục viết báo và viết
văn.</em>

<em>Năm 1968, ngày 8/12, ông bị bắt vì bị coi là liên quan đến
vụ án "xét lại" và phải ở tù năm năm (1973). Sau hơn hai
mươi năm bị im tiếng trên văn đàn, ông trở lại viết và
xuất bản bằng những hồi ức về nhà văn Nguyên Hồng, bằng
những truyện ngắn nổi bật, và đặc biệt là bằng cuốn
tiểu thuyết mang tính tự thuật "Chuyện kể năm hai nghìn".
Ngoài ra ông còn sáng tác nhiều tác phẩm có giá trị văn học
cao, trong đó tiểu thuyêt "Biển và chim bói cá" (2008) đã
được giải thưởng Văn học Henri Queffenlec của Pháp.</em>

<center><img
src="https://i0.wp.com/m.f9.img.vnecdn.net/2014/12/18/adung-3490-1418870983.jpg"
width="400" /></center>


<a
href="http://www.ijavn.org/2014/12/chuyen-ke-nam-2000-mai-mai-ra-i.html">(Vietnamthoibao)</a>
- Thương tiếc nhà văn Bùi Ngọc Tấn, anh vừa từ giã chúng ta
lúc 6:30 sáng nay. Xin gửi các bạn, các anh chị lá thư tôi
viết cho anh sau khi đọc bản thảo "Thời biến đổi gien",
được anh đưa thành bài Tựa cuốn sách sắp ra mắt ở Mỹ
với tên "Hậu chuyển kể năm 2000".
Cầu chúc hương hồn anh an bình.

Hoàng Hưng

Thư gửi Bùi Ngọc Tấn sau khi đọc "Thời biến đổi gien"

Anh Tấn ơi!

Tôi đã đọc một mạch xong bản thảo cuốn sách trên 300 trang
của anh trên suốt chặng đường Đà Nẵng – Sài Gòn 20 giờ
xe đò, trừ mấy giờ ngủ chập chờn. Và cũng như cái lần
đọc Chuyện kể năm 2000 (CKN2000) mà anh còn nhớ rất rõ và
kể lại trong sách này, nước mắt và cả sự nghẹn ngào phải
kìm để không thành tiếng nấc, cứ tự nhiên bật ra. Để
rồi ngay sau đó tiếng nghẹn ngào lại biến thành tiếng
"cười rinh rích" không kìm nổi.

"Đi đến cốt lõi ngọn nguồn" của Sự thật, không né
tránh, không sợ hãi, cái Sự thật bi phẫn mà anh đã trải qua,
mà bạn bè anh trong đó có tôi, mà cả dân tộc này đã trải
qua trong hơn nửa thế kỷ, anh đã phơi bày nó chính xác đến
từng chi tiết rùng mình y như từng nắp chai nước mà hai đứa
con anh chắt chiu để sống mỗi ngày; nhưng anh luôn vượt qua
nó, vượt lên trên nó bằng cái hài hước quen thuộc của
mình. Cái hài hước chỉ có ở những tâm hồn mạnh mẽ, không
thể khuất phục, của những con người "đắm đuối cuộc
sống" – chữ của một hoạ sĩ bạn đọc CKN2000 mà anh tâm
đắc.

Tinh thần kép nói trên, thấm nhuần trong những trang miêu tả
và kể chuyện hấp dẫn, hồi hộp vô cùng, là sức mạnh
những trang viết của anh, ở đây cũng như ở CKN2000. Ấn
tượng khó quên của tôi về CKN2000 chính là ở những đoạn
"căng thẳng" kỳ lạ như đoạn tả cảnh chia cơm tù ở
trại, những con mắt tù hau háu, đau đáu theo dõi việc
"cân" các suất cơm bằng chiếc que, những con mắt có khả
năng phát hiện chính xác đến từng gam cơm thừa thiếu; còn
ở "chuyện kể" mới này, là ở những đoạn gom sách nộp
lại cho nhà xuất bản - những âm mưu tính toán, những cuộc
điện thoại bằng "mật mã", những cuộc hẹn hò "bí
mật" với vai chính mặc áo Phổ Nghi, đội mũ "ninja"… –
li kỳ như truyện trinh thám…

Vâng, 14 năm sau "Chuyện kể", Bùi Ngọc Tấn lại hiến cho
người đọc một "chuyện kể", lần này là chuyện kể về
"chuyện kể". Tất cả những gì liên quan đến việc viết,
in, phát hành, thu hồi CKN2000, với tất cả những con người
liên quan, những bình luận,
những hậu quả khôn lường của nó. Anh đã gọi cuốn tiểu
thuyết dựa trên nguyên mẫu mình là Chuyện kể…, ngược
lại, bây giờ đặt cái tên rất "tiểu thuyết" cho cuốn
hồi ức – tư liệu về Chuyện kể… là Thời biến đổi
gien.

Có lẽ bởi anh không muốn người đọc chỉ đọc nó như một
hồi ức riêng tư. Mà là hồi ức về một thời đại. Một
thời đại ghê gớm trên quê hương chúng ta mà cái "gien"
NGƯỜI đã bị biến đổi đến thảm hại!

Những con người tốt nhất, bản thân anh, người vợ thủy
chung lặng lẽ kiên cường, bạn bè anh – những nhà văn nhà
báo khăng khăng một niềm tin ngây thơ vào Cái Đẹp – suốt
đời bị nghi ngờ, bị rình rập, bị săn đuổi, đã phải lay
lắt để tồn tại như những PHÓ NGƯỜI. Những người tốt
khác, ông giám đốc một nhà xuất bản hiếm có, những biên
tập viên tâm huyết… dám in tiểu thuyết của anh, những
người âm thầm hỗ trợ cho nó ra đời và đến tay người
đọc… đã phải sống hai mặt, mặt NGƯỜI ở chốn riêng tư,
mặt CÔNG CỤ ở chốn hành nghề. Những kẻ khác thì tùy mức
độ, phần NGƯỜI và phần CÔNG CỤ tỷ lệ nghịch với nhau,
ý thức CÔNG CỤ khác nhau từ chỗ ý thức rõ rệt, đến chỗ
vô thức, bản năng, hay chỉ là một thói quen tập nhiễm.

Tôi nhớ đến cái vườn tượng trên một sườn đồi ở Praha.
Rải rác từ chân đến đỉnh đồi, là tượng những NGƯỜI
không toàn vẹn hình hài, kẻ mất tay, kẻ mất chân, kẻ không
đầu, kẻ không tim… Nếu nói đến tội ác của một chế
độ, thì tôi xin nói rằng tội ác lớn nhất của nó chính là
phá hủy TÍNH NGƯỜI trong nhiều thế hệ. Một nền kinh tế
lụn bại có thể nhanh chóng phục hồi với sự tự cải tổ
và trợ giúp từ bên ngoài, một nhà nước bất lực có thể
được thay thế với sự đồng thuận của dân chúng, một
đất nước thất trận có thể khôi phục lực lượng quân sự
của mình bằng tiền bạc, kỹ thuật… Nhưng một dân tộc mà
TÍNH NGƯỜI bị phá hủy thì không biết cần đến mấy thế
hệ để trở lại làm NGƯỜI toàn vẹn.

Nỗi ám ảnh ấy đã theo tôi nhiều năm nay. Và trong tâm thế
ấy, tôi tâm đắc với Bùi Ngọc Tấn về ý nghĩa của việc
Viết: Viết là "cuộc chiến đấu vô vọng" để "giữ sự
trong sáng trong đôi mắt nhìn đời của các con tôi". Tôi xúc
động vì lời ông bác sĩ ung thư đang chờ chết nói ông đã
được tiếp sức từ những trang sách như thế nào: "Tôi
hiểu rằng con người không được phép bi quan, không được
phép đầu hàng. Tập sách của anh đã nâng đỡ tôi sống
những ngày còn lại. Còn một ngày cũng sống cho ra sống".

Vì thế, chúng ta phải viết. Vì những người đọc như thế.
Vì chính chúng ta. Có những kẻ không muốn ta viết, ta phải
viết. Họ sợ ta viết, ta phải viết. Họ cấm ta viết, ta
phải viết. Họ trùy lung, tiêu hủy những trang viết của ta, ta
phải viết. Họ ngăn cản những trang viết của ta đến người
đọc, ta phải viết. Ta phải viết "khi cuộc sống chúng ta
bị nén xuống sát gần cái chết", phải không anh Tấn!

Sài gòn, sau ngày biểu tình lớn chống Trung Quốc xâm lược
11/5/2014

Hoàng Hưng


***********************************

Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://www.danluan.org/tin-tuc/20141218/nha-van-bui-ngoc-tan-qua-doi-chuyen-ke-nam-2000-mai-mai-ra-di),
một số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời
độc giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân
Luận có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc
hướng dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).

Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét