<div class="boxleft300"><img
src="https://anhbasam.files.wordpress.com/2014/11/h1126.jpg?w=300&h=224"
/><div class="textholder">Ông Scott E. Flipse (phải) và ông Mark Kearney
với tập hồ sơ về blogger Anh Ba Sàm và Nguyễn Thị Minh Thúy.
Ảnh chụp tại một văn phòng của Hạ viện Mỹ, ngày 14/11.
Ông Scott E. Flipse làm việc ở Ủy ban về Tự do Tôn giáo Quốc
tế của Hoa Kỳ từ năm 2003. Ông có bằng tiến sĩ về lịch
sử quan hệ quốc tế, cũng là một chuyên gia về chính sách
của Hoa Kỳ, đặc biệt ở Trung Quốc, Đông Nam Á, và Nam Á.
Scott E. Flipse cũng rất có rất nhiều kinh nghiệm về lĩnh vực
nhân quyền, nhất là tự do tôn giáo, và hiểu khá sâu về tình
hình tôn giáo ở Việt Nam.</div></div>Trong chuyến vận động cho
blogger Nguyễn Hữu Vinh (Anh Ba Sàm) và Nguyễn Thị Minh Thúy tại
Washington DC., nhà báo-blogger Đoan Trang đã có cuộc trò chuyện
với ông Scott E. Flipse, Giám đốc Truyền thông, Trung tâm Nghiên
cứu Chính sách của Ủy ban về Tự do Tôn giáo của Hoa Kỳ.
Ông Scott E. Flipse đã có nhiều nhận xét thẳng thắn về quan
điểm và thái độ của nhà nước Việt Nam đối với vấn
đề nhân quyền và các quyền tự do.
Cuộc trò chuyện, diễn ra ngày 14/11, cũng có sự có mặt của
ông Mark Kearney, thành viên Tiểu ban Nhân quyền thuộc Ủy ban
Đối ngoại của Hạ viện Mỹ.
<strong>Đoan Trang (ĐT):</strong> Với tư cách những blogger Việt
Nam, chúng tôi thật sự muốn công luận chú ý đến vụ án Anh
Ba Sàm, vì xét nhiều khía cạnh, đây là một trường hợp rất
đặc biệt, rất có ý nghĩa. Trước hết, ông Nguyễn Hữu Vinh
là một trong các blogger có ảnh hưởng ở Việt Nam kể từ năm
2007. Các ông biết đấy, blog và mạng xã hội xuất hiện tại
Việt Nam từ năm 2005 với sự ra đời của Yahoo! 360°, và Anh Ba
Sàm bắt đầu làm blog vào năm 2007, cùng tháng, cùng năm với
việc blogger Điếu Cày thành lập Câu lạc bộ Nhà báo Tự do.
Ba Sàm đã dịch nhiều bài báo tiếng Anh sang tiếng Việt để
phổ biến trên blog của mình. Ông cũng đăng tải nhiều tài
liệu về quan hệ Việt-Trung, về chiến tranh biên giới, tranh
chấp chủ quyền biển đảo, chính trị quốc tế, v.v. Rất
nhiều vấn đề khi đó còn bị coi là nhạy cảm về chính trị
ở Việt Nam. Tinh thần chung của trang blog Ba Sàm là Phá Vòng Nô
Lệ, và đó cũng là khẩu hiệu (slogan) của nó. Ông từng
nhiều lần thổ lộ rằng mơ ước duy nhất của ông là Việt
Nam trở thành một nước dân chủ tự do. Ông muốn làm điều
đó bằng cách nâng cao nhận thức của cộng đồng, bằng cách
khai dân trí, làm cho người dân hiểu được về các giá trị
dân chủ, tự do. Một khi họ biết thế nào là quyền con
người, quyền tự do, nhà nước pháp quyền, họ sẽ tự biết
cần phải làm gì – ông nghĩ như vậy.
Cách tiếp cận của Anh Ba Sàm rất ôn hòa, phi bạo lực. Vì
thế, tôi thật sự rất sửng sốt khi chính quyền bắt giữ
ông ấy.
<strong>Scott E. Flipse: </strong>Theo bạn thì đâu là nguyên nhân
sâu xa khiến ông Vinh bị bắt? Vì ông ấy đã đăng tải những
điều phức tạp? Hay vì một lý do nào đó liên quan đến Trung
Quốc? Hay còn lý do nào khác nữa?
<strong>ĐT: </strong>Tôi nghĩ có nhiều lý do, mà trước hết, có
thể vì ông ấy rất có ảnh hưởng. Trang blog Ba Sàm đã gần
như là một điểm tập kết trên mạng cho những người biểu
tình trong mùa hè 2011. Là một nhà báo công dân, ông Vinh cũng
tham gia nhiều sự kiện quan trọng: những vụ cưỡng chế đất
đai, những cuộc gặp mặt của các blogger ủng hộ dân chủ.
Thứ hai, có thể là do nguồn gốc gia đình. Sinh thời, cha của
Nguyễn Hữu Vinh từng là đại sứ Việt Nam tại Liên Xô. Bản
thân Nguyễn Hữu Vinh là một sĩ quan an ninh trước khi ông ấy
lập blog. Khi còn nhỏ, ông ấy từng được gặp Hồ Chí Minh…
<strong>Scott E. Flipse: </strong>Bác Hồ?
<strong>ĐT: </strong>Vâng. Nói chung, kiểu người phản tỉnh như
Anh Ba Sàm thường bị an ninh và chính quyền Việt Nam rất ghét;
họ coi những người như ông ấy là "kẻ phản bội". Và
thứ ba, ông ấy có nhiều thông tin, nhiều kinh nghiệm về chế
độ. Bản thân Anh Ba Sàm vốn là công an cho tới khi ông bỏ
việc và thành lập một công ty riêng, đó là công ty thám tử
tư đầu tiên ở Việt Nam. Theo tôi biết thì tới 99% vụ việc
mà họ nhận là vợ theo dõi chồng ngoại tình và ngược lại
(cười).
<strong>Scott E. Flipse: </strong>Haha, có khi ở Mỹ cũng thế đấy!
<strong>ĐT: </strong>Có lẽ thế. Đối với nhiều người trong
giới nhà báo và blogger chúng tôi thì ông ấy là một người
bạn rất tốt. Nói đơn giản thế này: Trang Ba Sàm là một
nguồn cung cấp thông tin tổng hợp cho chúng tôi. Và đôi khi,
có những bài báo bị kiểm duyệt, không thể xuất bản, thì
tác giả của nó có thể gửi nó cho Ba Sàm đăng tải hoặc xử
lý thế nào đấy… Bằng cách đó, ông ấy đã đem đến rất
nhiều thông tin cho cộng đồng. Tôi cho rằng đó là một đóng
góp lớn cho xã hội, và nó thể hiện đúng niềm tin của ông
ấy: Con đường duy nhất để Việt Nam chuyển hóa dân chủ
một cách ôn hòa, là phải thông qua giáo dục, khai dân trí, cho
người dân hiểu được về quyền của mình (human rights
education).
<strong>Scott E. Flipse:</strong> Công an cho rằng đó là một tội
ư?
<strong>ĐT:</strong> Họ nói "đây là một vụ án nghiêm trọng,
có tổ chức". Thật ra, Ba Sàm bị buộc tội là đã đăng
tải, tôi xin nhấn mạnh là chỉ mới đăng tải thôi, 24 bài
viết lên hai website mà họ cho là của ông ấy. Quả thật, ngay
cả điều đó có đúng sự thật đi chăng nữa thì 24 bài viết
cũng hết sức ôn hòa; nhiều bài chủ yếu kêu gọi một sự
thay đổi từ bên trong Đảng Cộng sản. Còn hơn cả ôn hòa
nữa kia.
<strong>Scott E. Flipse: </strong>Để tôi kể bạn nghe chuyện này.
Cách đây ít lâu, tôi đã đến Việt Nam. Trong một buổi họp
của chúng tôi với Bộ Công an, một quan chức cấp cao của Bộ
– ngồi đối diện tôi, ở phía bên kia bàn – đã nói thế
này: "Ở Việt Nam, người dân có thể phát biểu bất cứ
điều gì họ muốn, chỉ với một điều kiện là họ không
được tập hợp lại. Một khi họ tập hợp lại thì khi đó
sẽ là một tội hình sự, liên quan đến vấn đề an ninh".
<strong>ĐT:</strong> Trời ơi, họ nói như thế với ông thật
sao?
<strong>Scott E. Flipse:</strong> Đúng thế đấy.
<strong>ĐT: </strong>Nhưng đó rõ ràng là vi phạm quyền tự do
hội họp…
<strong>Scott E. Flipse:</strong> Với họ, điều quan trọng không
phải là bạn nói gì, mà quan trọng là khi những điều bạn
nói khiến cho mọi người tập hợp lại, tổ chức lại; hoặc
là khi bạn nói một điều gì đó, rồi bạn gặp một người
khác và các bạn quyết định phát biểu điều đó cùng nhau.
Đấy chính là khía cạnh tổ chức, và là cái mà chính quyền
Việt Nam không chấp nhận, chứ không phải là chuyện quan
điểm của bạn. Bạn được tự do nói, nhưng không được tự
do tổ chức.
<strong>ĐT:</strong> Vậy trường hợp của Ba Sàm chắc là như
thế. Vào lúc cao điểm, trang mạng của ông ấy đạt tới hơn
200.000 lượt đọc một ngày, cao hơn nhiều so với báo chí
quốc doanh nói chung.
<strong>Scott E. Flipse: </strong>Hầu hết từ Việt Nam?
<strong>ĐT: </strong>Hơn 2/3 người đọc là từ Việt Nam. Ông
biết không, thật sự tôi rất muốn đánh động công luận về
vụ việc này. Bắt người vì Điều 258 quá dễ. Nhưng quyền
tự do biểu đạt, tự do thông tin cần phải được bảo vệ.
Nếu Anh Ba Sàm được bảo vệ, thì cũng có nghĩa là các blogger
khác sẽ được bảo vệ. Vậy mà ông ấy đã bị giam từ
tháng 5 tới nay, và bị từ chối nhiều quyền của người bị
tạm giam, như quyền được tiếp xúc với gia đình, quyền
được thông tin…
<strong>Scott E. Flipse:</strong> Bao giờ thì họ xử ông Vinh?
<strong>ĐT: </strong>Tôi chẳng biết. Không một ai trong chúng tôi
có thể tiếp xúc với ông ấy cả. Luật sư cũng rất khó khăn
mới được gặp ông ấy.
<strong>Scott E. Flipse:</strong> Ông ấy bị giam ở đâu?
<strong>ĐT:</strong> Trại B14, ở ngoại thành Hà Nội. Đó cũng
là một trại giam của công an.
<strong>Scott E. Flipse: </strong>(lắc đầu) Oh, no… Còn cô Minh
Thúy, cô ấy cũng bị giam cùng nơi đó à?
<strong>ĐT:</strong> Tôi cũng không biết nữa. Chắc vậy, trong
quá trình điều tra, công an thẩm vấn cả hai và có lẽ họ
sẽ để hai người ở cùng trại cho tiện việc đi lại của
họ.
<strong>Scott E. Flipse:</strong> Có thể chúng tôi sẽ liên hệ
với Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Việt Nam. Đại sứ quán cũng
rất nhiều việc, nhưng chúng tôi hy vọng có thể coi đây là
việc cần phải ưu tiên.
<strong>ĐT:</strong> Cảm ơn ông. Nhưng quả thật, chúng tôi
muốn nhiều hơn thế nữa. Chúng tôi muốn một cơ chế bảo
hiến, mặc dù tôi biết chuyện này chưa từng có tiền lệ ở
Việt Nam. Nói thế nào nhỉ, chúng tôi không chỉ muốn một yêu
cầu "trả tự do ngay lập tức cho Anh Ba Sàm". Mà chúng tôi
muốn luật pháp Việt Nam phải được sửa đổi, Bộ luật
Hình sự và các bộ luật quan trọng khác cần phải được
cải tiến. Ông nghĩ liệu có cách nào để chúng tôi thực
hiện được những đòi hỏi đó không?
<strong>Scott E. Flipse: </strong>Bạn biết đấy, Bộ luật Hình
sự Việt Nam có rất nhiều điều luật cần xem xét lại.
Điều 258, 79, 88, 89, cả 44 nữa… tất cả đều đã được
thảo luận – một số thì do Mỹ đưa ra, một số thì do EU
đưa ra – trong các cuộc đàm phán song phương. Nhưng họ chưa
thay đổi gì cả.
Tôi có cảm giác là, hiện nay, cũng có một cơ hội nào đó,
xét bối cảnh quan hệ Việt Nam-Trung Quốc. Tôi tin rằng quan
hệ của Hoa Kỳ với Việt Nam đang phần nào tiến triển hơn
vì vấn đề Trung Quốc. Có lẽ sẽ có một cơ hội nào đó
chăng.
Tôi không biết chuyện cơ chế bảo hiến thì thế nào, nhưng
tôi nghĩ đến cơ chế Kiểm điểm Định kỳ Phổ quát UPR.
Tại các vòng UPR, tất cả các vấn đề luật pháp đều đã
được đưa ra rồi, nhưng Việt Nam đều nói đó là việc của
họ. Tôi vẫn tin rằng nước Mỹ có một số tác động đòn
bẩy nào đấy đối với Việt Nam, vì Việt Nam cần Mỹ trong
lĩnh vực an ninh và kinh tế. Chúng ta sử dụng điều đó như
thế nào để tạo sự thay đổi, mới là câu hỏi đặt ra. Nói
chung, nếu có được những quan chức cấp cao của Chính phủ
Hoa Kỳ, như Ngoại trưởng John Kerry chẳng hạn, lên tiếng, thì
sẽ rất có ích.
<strong>ĐT: </strong>Những blogger như chúng tôi đã nhiều lần
muốn vận động chính sách ngay trong nước. Tại sao lại không
thể chứ? Đã đến lúc phải làm gì đó. Nói thật với các
ông, thật sự là một nỗi khổ tâm khi lúc nào cũng phải tìm
kiếm sự ủng hộ của cộng đồng quốc tế trong những vấn
đề mà đáng ra người Việt Nam, cả chính quyền lẫn người
dân, phải ngồi lại với nhau để giải quyết. Nhưng chúng tôi
không biết phải làm gì nữa. Họ không nghe chúng tôi. Những
tiếng nói của người dân đơn giản là không bao giờ được
chính quyền đếm xỉa đến.
<strong>Scott E. Flipse: </strong>Tôi hiểu. Tôi nhìn nhận thấy có
một sự bất an trong giới lãnh đạo cao cấp nhất của Việt
Nam, vì chính những điều các bạn đang làm: quyền tự do biểu
đạt, tự do Internet, tự do tôn giáo, vận động nhân quyền…
Đó là những điều mà chính quyền coi là mối đe dọa, bạn
biết đấy, có những thể chế độc tài đã sụp đổ vì
những điều ấy. Họ sẽ nghĩ, "cách mạng ôn hòa" ư, hay
là "lợi dụng các quyền tự do dân chủ"? Trung Quốc cũng
thế. (Scott E. Flipse là một chuyên gia về Trung Quốc – PV).
Bắc Kinh không thấy có mối đe dọa từ bên ngoài nào cả.
Tất cả các nguy cơ, các mối đe dọa, đều là từ bên trong
hết. Và chính quyền Việt Nam cũng suy nghĩ hệt như thế, mặc
dù rõ ràng là Việt Nam có một mối đe dọa lớn từ bên
ngoài, là Trung Quốc trong vấn đề Biển Đông.
Bạn thì nói đơn giản đó là quyền tự do biểu đạt, tự do
thông tin… nhưng tôi tin đây là những vấn đề quan trọng
nhất, những vấn đề sống còn của chế độ. Không phải là
chuyện quyền, hay tự do, hay điều tốt cho người dân, mà đây
là vấn đề an ninh. Chính quyền của các bạn nghĩ như vậy.
Đó là quan sát của tôi về chính quyền Việt Nam.
<strong>ĐT: </strong>Tôi hiểu điều đó. Cũng như tôi hiểu
rằng, luôn có một sự mâu thuẫn giữa quyền con người và an
ninh quốc gia. Tiếc rằng các chính thể độc tài luôn lợi
dụng vấn đề an ninh quốc gia để chà đạp quyền con người.
Nói chung, cuộc đấu tranh vì các quyền tự do, dân chủ còn
dài lắm. Chúng tôi sẽ cập nhật thường xuyên cho ông về các
diễn biến trong vụ án blogger Anh Ba Sàm.
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://www.danluan.org/tin-tuc/20141121/trinh-huu-long-viet-nam-chinh-quyen-bao-dam-quyen-tu-do-doc-thoai),
một số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời
độc giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân
Luận có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc
hướng dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét