<center><img
src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjsKbvHPhlWh1bMUkh_OBdc490XU6dVl4-v0DaOtgitHU9mB7DdV9b7W4vFSg8nE9qjAViuRKpWZ-0PujLRoYSs9ipkpf9kZQIi0n3LT9fClNP_RHLMm2H-nnhlaahkkDDZ6ZuxRYsjn7Y/s1600/HK2004-d-danlambao.jpg"
></center>
Hai tuần trước ngày 1 tháng 10, 2014. Một cuộc họp bí mật
giữa các lãnh đạo phong trào Scholarism, Occupy Central, Hong Kong
Federation of Students và nhiều người khác. Ngày đầu tháng
được chọn làm ngày phát động chiến dịch đại bất tuân
dân sự trên khắp thành phố. Đây là một quyết định chiến
lược: kéo dài sang 2 ngày lễ toàn quốc nhằm gia tăng sự tham
dự của người dân. Vai trò của Joshua Wong, Alex Chao Yong-kang,
Benny Tai Yiu-ting, Chan Kin-man, Chu Yiu-ming, Jimmy Lai... những người
công khai xuất hiện ra công chúng được định rõ. Chức năng
của Scholarism, Occupy Central, Hong Kong Federation of Students trong
chiến lược tổng thể được phân định lần nữa. Những
chuẩn bị từ hướng dẫn quần chúng về kỷ luật đấu tranh,
phòng chống đàn áp, khai thác truyền thông, vận động quốc
tế, ứng dụng kỹ thuật, mọi dự phóng thay đổi tình huống,
phản ứng của nhà cầm quyền, đối sách dự trù... được rà
soát lại lần cuối. Một bộ phận tham mưu bí mật giữ vai
trò điều khiển và phối hợp toàn bộ chiến dịch phải
được tiếp tục duy trì trong tình huống những nhân vật công
khai sẽ bị bắt.
<strong><em>Đằng sau những cuộc cách mạng</em></strong>
Những dữ kiện trên là hư cấu? Trong thế giới của những
người đang theo đuổi phong trào tranh đấu cho tự do dân chủ
khắp nơi trên thế giới, đã từng làm, từng thất bại để
sau đó thành công thì những gì xảy ra ở trên bắt buộc đã
phải xảy ra.
Cách mạng không bao giờ là một sự tình cờ. Những gì bạn
và thế giới chứng kiến qua màn hình TV, mạng xã hội, báo
chí chỉ là bề nổi của một cuốn phim, là kết quả của
nhiều năm tháng suy tính, chuẩn bị, gầy dựng, và trong suốt
thời gian ấy, những hoạt động, những nấc thang phát triển
của một phong trào thường không ai quan tâm hoặc không ai
biết, trừ những người trong cuộc.
Điều đó đã xảy ra ở Serbia khi người ta chứng kiến hàng
trăm ngàn người ở quảng trường Cộng Hòa nhưng không thấy
những năm tháng vô cùng khó khăn, những đêm dài không ngủ,
những chiến dịch rất nhỏ tưởng như vô bổ trước đó của
các lãnh đạo trẻ <i>Phong trào Otpor</i> để làm nên chiến
thắng sau cùng. Người ta có thể thấy hình ảnh của Srdja
Popovic nhưng không thấy linh hồn khác của Otpor là những
Slobodan Milosovik và nhiều người nữa đứng đằng sau bóng
tối.
Điều đó cũng đã xảy ra ở Ai Cập khi thế giới rúng động
với cuộc cách mạng đã bị hiểu lầm là không lãnh đạo,
nếu thấy thì chỉ thấy những người như blogger Wael Ghonim
nhưng không thấy bóng dáng của Mohamed Adel và những bộ óc,
linh hồn thật sự của cuộc Cách Mạng Hoa Lài đã từng bước
gầy dựng<i> Phong trào April 6</i> nhiều năm trước đó.
Để có thể đánh giá được cuộc Cách Mạng Dù đang xảy ra,
để có thể học hỏi từ phong trào tại Hong Kong, để hiểu
được phong trào dân chủ Việt Nam đang đứng ở đâu, cần
những cải tiến nào, chúng ta cần trở lại thời điểm khởi
đầu của những hạt mầm dân chủ được gieo, cấy để
chuẩn bị cho một thời kỳ mới tại Hong Kong: <b>Ngày 1 tháng 7
năm 1997</b> - thời điểm Hong Kong chính thức nằm trong vòng tay
cai trị của Bắc Kinh.
<strong><em>Không gian dân chủ tại Hong Kong được để lại
bởi Anh Quốc</em></strong>
Bán đảo Hong Kong, thành phố Kowloon và khu vực New Territory
được trao trả lại cho Cộng Hòa Nhân Dân Trung Hoa sau một
thời gian dài thương thảo và đấu trí dai dẳng giữa Đặng
Tiểu Bình và Thủ tướng Anh Margaret Thatcher. Trao trả Hong Kong
cho Trung cộng là một hiển nhiên mà Anh Quốc không thể tránh
né. Do đó kết quả thương thảo để đạt được hệ thống
<em>Một Quốc Gia Hai Thể Chế</em> là một thắng lợi lớn của
Anh Quốc và người dân Hong Kong. Nó cho phép Hong Kong có một
không gian và thời gian để chuẩn bị cho một cuộc chiến
đấu mới: <b>không bị nhuộm đỏ bởi Bắc Kinh</b>. Trong lúc
những tài tử nổi tiếng, đại gia Hong Kong di cư sang Vancouver,
New York, San Francisco, Sydney, Luân Đôn... nhiều trí thức, nhà
hoạt động đã bắt đầu âm thầm gầy dựng hạt mầm để
bảo vệ nền dân chủ của Hong Kong và đối phó với chính
sách <em>một quốc gia cộng sản</em> từ Bắc Kinh xâm thực vào
<em>thể chế dân chủ</em> của Hong Kong.
<strong><em>Vùng đất vốn sẵn phì nhiêu</em></strong>
Ưu điểm của phong trào dân chủ Hong Kong là được thừa
hưởng một di sản của một bán đảo văn minh hàng đầu Đông
Nam Á, là Trung tâm tài chánh số 1 của châu Á mà sự tồn vong
của nó có quan hệ mật thiết với quyền lợi kinh tế của
nhiều cường quốc phương Tây. 8 năm trước khi bị trao trả
đã có sự ra đời của <em>The Hong Kong Alliance in Support of
Patriotic Democratic Movements in China (Liên Minh Hỗ Trợ những Phong
Trào Yêu Nước tại Trung Hoa)</em> vào ngày 21 tháng 5, 1989 để
ủng hộ sinh viên Bắc Kinh tại Thiên An Môn. Kỷ niệm 20 năm
thành lập liên minh này đã có 150.000 người tham dự.
5 năm sau ngày bị trao trả lại cho Trung Hoa lục địa, phong
trào dân chủ Hong Kong bắt đầu chuyển động.
<strong><em>Hành trình dân chủ của Hong Kong dưới lá cờ đỏ 5
sao:</em></strong>
13.09.2002, <strong><em>Civil Human Rights Front</em></strong><em> (Mặt
trận Dân quyền và Nhân quyền)</em> được thành lập để
<strong>thống nhất tiếng nói và sức mạnh của 48 tổ chức xã
hội</strong> đang hoạt động tại Hong Kong.
13.12.2002, <strong><em>Civil Human Rights Front</em></strong> tổ chức
tuần hành phản đối đạo luật <em>"chống phản động vì an
ninh quốc gia"</em>. 65.000 người tham dự.
01.07.2003, cuộc biểu tình lớn nhất kể từ sau năm 1997 diễn
ra với 500.000 người tham dự để tiếp tục chống lại đạo
luật <em>"chống phản động vì an ninh quốc gia".</em> Mục sư
<strong>Chu Yiu-ming</strong>, sau này trở thành đồng sáng lập
viên của <strong><em>Occupy Central</em></strong>, và Hồng Y
<strong>Joseph Zen Ze-kiun</strong> tổ chức buổi cầu nguyện tại
công viên Victoria. Chiến thắng của cuộc biểu tình này là
đạo luật "phản động" không được thông qua, ngăn chận tình
trạng bất kỳ người hoạt động nào cũng bị cái thòng lọng
kết án treo lơ lững trên đầu như điều 258 tại Việt Nam.
Năm 2003 cũng là khởi đầu của sự tham dự của sinh viên từ
<strong><em>Hong Kong Federation of Students</em></strong><em> (Liên hội
Học sinh Hong Kong) </em>và đóng vai trò quan trọng trong thành
phần tổ chức<em>. </em>
01.07.2004, <strong><em>Civil Human Rights Front</em></strong> tổ chức
biểu tình đòi <strong><em>quyền bầu cử phổ quát</em></strong>
đối với chức vụ cao nhất của Hong Kong mà đạo luật mới
dự trù sẽ thông qua vào năm 2007-2008. 192.000 người tham dự và
áo màu trắng được chọn làm màu biểu tượng đồng nhất.
Thành phần dân chủ đã chọn một vấn đề <u>còn xa về thời
gian</u> nhưng <span _mce_><u>rất gần với quyền tự chủ</u> của
người dân để tranh đấu. Vì còn xa nên Bắc Kinh quan tâm ít
nhưng sát sườn nên quần chúng quan tâm nhiều.
04.12.2005, <strong><em>Civil Human Rights Front</em></strong> tổ chức
cuộc biểu tình cho dân chủ <strong>tiếp tục</strong> đòi hỏi
nhà nước phải chấp thuận <strong><em>quyền bầu cử phổ
quát</em></strong> cho chức vụ cao nhất của Hong Kong và cho tất
cả chức vụ của hội đồng khu vực. Con số người tham dự
tùy theo phỏng đoán bởi các nguồn khác nhau - từ 63.000 đến
250.000 người.
01.07.2006, <strong><em>Civil Human Rights Front</em></strong> tổ chức,
58.000 người tham dự cuộc biểu tình cũng với vấn đề
<strong><em>bầu cử phổ quát</em></strong>.
01.07.2007, <strong><em>Civil Human Rights Front</em></strong> tổ chức,
68.000 người tham dự cuộc biểu tình đòi quyền <strong><em>bầu
cử phổ quát </em></strong>và cải thiện đời sống. Lần đầu
tiên, đức Hồng y <strong>Joseph Zen Ze-kiun</strong> tham dự vào
đoàn người biểu tình.
...
Mỗi năm, <b><i>Civil Human Rights Front</i></b> tiếp tục tổ chức
những cuộc xuống đường vào <strong>ngày 1 tháng 7</strong>. Con
số người tham dự lên đến cao điểm là 400.000 vào năm 2012
và 430.000 vào năm 2013.
Năm 2011 đánh dấu sự ra đời của
<strong><em>Scholarism</em></strong> bao gồm những sáng lập viên và
thành viên là học sinh trung học. Năm 2012 Scholarism tổ chức
cuộc biểu tình với 120.000 sinh viên học sinh tham dự, 15 học
sinh tuyệt thực để phản đối <strong><em>đề án chương trình
giáo dục "đạo đức và yêu nước"</em></strong> kiểu cộng
sản do Bắc Kinh áp đặt lên Hong Kong. Nhà cầm quyền Hong Kong
cuối cùng phải nhượng bộ và cho phép các trường có quyền
áp dụng hay không áp dụng chính sách này của Bắc Kinh.
<strong>Joshua Wong</strong> lúc ấy 15 tuổi là lãnh đạo của
Scholarism để hai năm sau, 2014 trở thành khuôn mặt của phong
trào dân chủ Hong Kong.
<center> *</center>
Trong suốt 9 năm từ 2002 đến 2011, <strong><em>Civil Human Rights
Front </em></strong>- tổ chức được thành lập vào năm 2002 để
thống nhất tiếng nói và sức mạnh của 48 tổ chức xã hội
đóng vai trò chủ động trong gần hết mọi cuộc biểu tình
tổ chức hàng năm. Mục tiêu chiến lược là bảo vệ cho bằng
được thể chế dân chủ của Hong Kong trong hệ thống "Một
Quốc Gia Hai Thể Chế". Chiến thuật là tranh đấu để giữ
vững <strong><em>Quyền bầu cử phổ quát của Hong
Kong</em></strong>.
Kể từ năm 2003, sinh viên đóng một vai trò quan trọng trong
các cuộc biểu tình, tuy nhiên <strong><em>Hong Kong Federation of
Students </em></strong>là một liên hội bao gồm những hiệp hội
sinh viên từ 7 trường đại học, khó có thể đồng nhất trong
mọi quyết định. Biến cố Thiên An Môn trong đó sinh viên bị
tàn sát cũng là ám ảnh đối với những nhà dân chủ Hong Kong
trong thời điểm phải đối đầu một mất một còn với Bắc
Kinh. Bên cạnh đó, mặc dù những cuộc biểu tình được diễn
ra hàng năm có số người tham dự đông đảo những đã trở
thành bình thường, không còn tạo được sự chú ý quan tâm và
không thấy có chỉ dấu có thể chống lại áp lực từ Bắc
Kinh càng ngày càng gia tăng trong việc áp đặt chính sách
"đảng cử dân bầu" lên Hong Kong. Phong trào dân chủ Hong Kong
cần một chiến thuật tạo sự bộc phát: <i><b>chiến thuật
Scholarism</b></i>.
Thành phần học sinh trung học - nhỏ hơn sinh viên - đã được
đưa vào phương trình tranh đấu. <b><i>Scholarism</i></b> được
hình thành. Và <b><i>Joshua Wong</i></b>, một học sinh vốn đã tài
giỏi đã được chọn, đào tạo, huấn luyện để trở thành
khuôn mặt của phong trào dân chủ trong tương lai. Vị trí của
Joshua Wong được nâng cao với cuộc biểu tình 120.000 học sinh
năm 2012. Khác với chủ đề tranh đấu được chọn là
<strong><em>Quyền bầu cử phổ quát của Hong Kong</em></strong>
vẫn lơ lửng trong suốt gần 10 năm, những nhà lãnh đạo phong
trào đã chụp bắt thời cơ với <strong><em>đề án chương
trình giáo dục "đạo đức và yêu nước"</em></strong>, nắm
được tâm lý phản kháng của học sinh đang được thụ
hưởng nền giáo dục cũ của Hong Kong sẽ phải tiêu hóa những
bộ môn chính trị tẩy não của Bắc Kinh, chiến dịch tranh
đấu về giáo dục được chọn làm cuộc ra quân đầu tiên
của Scholarism. Chiến thắng của Scholarism trong chiến dịch này
đã nâng cao uy tín của người học sinh 15 tuổi Joshua Wong.
Ngày 27.03.2013 Mục sư <strong>Chu Yiu-ming</strong>, Giáo sư Luật
<strong>Benny Tai Yiu-ting</strong>, và giáo sư xã hội học
<strong>Chan Kin-Man</strong> công bố <em><b>Tuyên ngôn Chiếm đóng
Trung tâm bằng Tình yêu và Hòa Bình</b></em> - mở đường cho
phong trào cùng tên gọi - <em><b>Occupy Central with Love and
Peace</b></em>. (*) Họ đã không chọn cách ra mắt của một tổ
chức, họ cũng không gọi nó là một phong trào, họ chỉ gián
tiếp giới thiệu phong trào bằng một tuyên bố giới thiệu
một chiến dịch chiếm đóng ôn hòa.
Thế nhưng chiến dịch chiếm đóng không bùng nổ ngay sau ngày
27.03.2013. Sau đó là những chuẩn bị lâu dài cho kế hoạch.
Hơn một năm sau, vào ngày 01.07.2014, <strong><em>Civil Human Rights
Front</em></strong> phối hợp cùng <strong><em>Scholarism</em></strong>
và <strong><em>Hong Kong Federation of Students</em></strong> tổ chức
cuộc biểu tình bất tuân dân sự ôn hòa, chiếm đóng Trung tâm
thương mại trong 24 giờ. Ước lượng 500.000 ngàn người đã
tham dự với khẩu hiệu chính: <em><b>Bảo vệ thẩm quyền của
Hong Kong: không sợ mối đe dọa toàn trị của Bắc Kinh"
</b>("Defending Hong Kong Authority: No fear of Beijing's threat of
comprehensive control")</em> (2). Một ngày trước đó, 800.000 người
đã tham gia một cuộc trưng cầu dân ý không chính thức, đa
số bỏ phiếu cho việc 7,2 triệu dân Hong Kong có toàn quyền
chọn lựa lãnh đạo của họ. Tất cả xảy ra không dưới tên
của vị mục sư và 2 giáo sư khởi xướng chiến dịch chiếm
đóng. Người ta chỉ nhìn thấy vai trò lãnh đạo của 3 tổ
chức: <strong><em>Civil Human Rights Front,</em></strong>
<strong><em>Scholarism</em></strong>, <strong><em>Hong Kong Federation of
Students </em></strong>và khuôn mặt nổi bật của Joshua Wong, không
còn là một lãnh đạo học sinh tranh đấu cho chương trình giáo
dục mà là một lãnh đạo dân chủ tranh đấu cho quyền chính
trị độc lập.
Ngày 22.09.2014 để tiếp tục phản đối chính sách can thiệp
của Bắc Kinh vào việc bầu chọn lãnh đạo, <strong><em>Hong Kong
Federation of Students</em></strong> và<b > Scholarism</b> phát động
chiến dịch <strong>tẩy chay lớp học</strong> với thành phần
ủy ban tổ chức bao gồm thành viên từ 14 trường đại học.
<b>Và chỉ có 2 tập hợp tuổi trẻ này đứng ra vận động
tuổi trẻ, không bất kỳ một tổ chức "người lớn" nào khác
tham gia.</b>
Chỉ trong vòng 2 tháng, bằng những tính toán rất chiến lược
của những lãnh đạo phong trào, học sinh Joshua Wong và sinh viên
Alex Chao trong vai trò thủ lãnh đã thành công trong việc nâng cao
nhận thức và huy động thành phần học sinh-sinh viên từ tranh
đấu cho một vấn đề giáo dục bước vào con đường tranh
đấu cho dân chủ. Joshua Wong tuyên bố: <em>"Chúng tôi muốn mọi
người biết là chúng tôi tin rằng học sinh có thể hoạt
động tiên phong trong các phong trào dân chủ"</em>. Cho dù cả
trăm nghìn học sinh chưa thực sự nhận thức và quan niệm như
thế, nhưng bằng chiến thuật xây dựng hình tượng và uy tín,
bằng phương tiện truyền thông mạng, Joshua Wong đã trở thành
đại diện cho tiếng nói của sinh viên học sinh. Qua Scholarism
và Joshua Wong, học sinh trung học của Hong Kong nhận vai trò tiên
phong tranh đấu cho sự sinh tử của nền dân chủ Hong Kong trong
hệ thống <i>"Một Quốc Gia Hai Thể Chế"</i>, cho một vấn đề
mà họ chưa đủ tuổi để tham dự: <i>tự do bầu cử phổ
quát</i>!
Ngày 1.10.2014, sau khi hoàn tất mục tiêu đặt thành phần sinh
viên học sinh tiên phong đi trước với <strong><em>Liên hội sinh
viên</em></strong> và <strong><em>Scholarism</em></strong>,
<strong><em>Phong trào Chiếm đóng Trung tâm</em></strong> chính thức
được khởi động <em>Occupy Central with Love and Peace</em> và
Occupy Central trở thành vừa là tên gọi của một chiến dịch,
một hành động, vừa là tên gọi của tổ chức chủ đạo.
Hàng trăm ngàn người Hong Kong xuống đường đồng hành, hàng
ngàn cánh dù nhiều màu sắc được bung lên: <b>Cách Mạng Dù
</b>đã ra đời tại Hong Kong sau một hành trình dài dẵng
1997-2014. Một cuộc cách mạng không có một lãnh đạo rõ ràng
nhưng được lãnh đạo bởi một tập thể, mỗi cá nhân đóng
một vai trò và Joshua Wong, học sinh 17 tuổi được chọn là
khuôn mặt "nổi", công khai, của phong trào dân chủ Hong Kong.
Trong Cách mạng Dù, những thành phần mặt nổi được công
khai cho đến nay gồm:
<b><i>- Occupy Central with Love and Peace:</i></b> thành phần <i>trí
thức, tôn giáo</i>.
<b><i>- Scholarism: </i></b><i>học sinh trung học</i>, thành viên có
quy củ gồm 300 người.
<b><i>- Liên hội sinh viên:</i></b> một mạng lưới rộng khắp
với 7 trường đại học lớn với <i>thành phần sinh viên</i>.
Và <strong><em>Civil Human Rights Front. </em></strong>Trong những ngày
này của tháng 10, năm 2014, đằng sau những cánh dù đầy màu
sắc, người ta không còn nghe, còn thấy tổ chức vốn đã
được thành lập để thống nhất tiếng nói và sức mạnh
của những đoàn thể dân sự 12 năm trước đó, đã là sức
mạnh làm nên những cuộc biểu tình vĩ đại mỗi năm trong
suốt thời gian qua.
<strong><em>Bài học cho chúng ta</em></strong>
Nhìn lại toàn bộ những gì xảy ra tại Hong Kong sau năm 1997
giúp cho chúng ta rút ra nhiều bài học khi so sánh với phong trào
dân chủ Việt Nam.
- Ngay vào thời điểm 1997, phong trào dân chủ tại Hong Kong đã
sớm có những bén rễ và phát triển nhờ vào thể chế dân
chủ trước đó dưới sự bảo hộ của Anh Quốc. Tình trạng
của phong trào dân chủ Việt Nam ngày hôm nay về mặt thuận
lợi, nhận thức của quần chúng, không gian tự do hoạt động
có thể còn thua Hong Kong cách đây 17 năm. Nếu xem thành quả
của Hong Kong ngày hôm nay như là một người đã leo quá 2/3
ngọn núi thì chúng ta vẫn còn ở lưng chừng chân núi.
- Thanh niên học sinh, sinh viên Hong Kong cho đến bây giờ vẫn
hưởng một nền giáo dục hiện đại, mang tính thực dụng và
khó có thể chấp nhận dễ dàng một khuynh hướng giáo dục
đỏ áp đặt cho họ. Môi trường học đường Hong Kong không
có những cơ chế tổ chức đoàn, đảng để "lãnh đạo", theo
dõi, khống chế mọi cử động ngoài lề của học sinh, sinh
viên. Do đó, vận động giới trẻ trong học đường dễ hơn
và không gian hoạt động của giới trẻ Hong Kong thông thoáng
hơn là ở Việt Nam.
- Mặc dù hàng năm đều có những cuộc biểu tình lớn, nhưng
như chính các lãnh đạo phong trào thú nhận - cách đây 5 năm,
đa số thành phần thanh niên và quần chúng của 7,2 triệu
người Hong Kong vẫn thờ ơ, lãnh cảm với chính trị. Bài học
chúng ta cần rút ra là không nên chọn một hình ảnh tiêu cực
của xã hội Việt Nam để dán nhãn cho cả một thế hệ Việt
Nam và chọn hình ảnh của Joshua Wong để dán nhãn cho một thế
hệ Hong Kong để rồi có sự so sánh tương phản. Suốt 17 năm
qua, khắp các đường phố của Causeway Bay, của Mong Kok - nơi
bây giờ chỉ thấy hình ảnh những sinh viên học sinh đang
hừng hực lửa cách mạng - vẫn nhan nhản tuổi trẻ Hong Kong
ăn chơi vô trách nhiệm.
Chúng ta học được những bài học gì qua tiến trình 17 năm
tranh đấu cho dân chủ của Hong Kong?
- Sự ra đời của <i>Mặt trận Dân quyền và Nhân quyền</i> -
<strong><em>Civil Human Rights Front</em></strong> vào năm 2002 để
<strong>thống nhất tiếng nói và sức mạnh của 48 tổ chức xã
hội </strong>là điều chúng ta cần học hỏi. Và quan trọng
hơn, những hoạt động thành công của Mặt trận này cho thấy
việc thống nhất không mang tính biểu kiến, hư danh chính trị
mà nó hoạt động hiệu quả. Bằng cách nào để 48 tổ chức
xã hội có thể ngồi lại với nhau, nghe nhau và làm việc với
nhau?
- <b><i>Civil Human Rights Front</i></b> đã chọn bước đi đầu
tiên rất chiến lược: chọn đúng ngày Hong Kong "trở về với
mẫu quốc Trung Hoa lục địa" để có được hàng trăm ngàn
người xuống đường mà Bắc Kinh không làm được gì. Bằng
chiến thuật đặt Bắc Kinh vào thế tiến thoái lưỡng nan,
lãnh đạo phong trào đã "đốt giai đoạn" của tiến trình tổ
chức những cuộc biểu tình nhỏ để từng bước tiến lên
những cuộc biểu tình lớn.
- Trong suốt 17 năm dài <b><i>Civil Human Rights Front</i></b> chỉ
chọn 3 "chủ đề" tranh đấu.
Chủ đề chống đạo luật <em>"chống phản động vì an ninh
quốc gia" </em>nhằm dán nhãn cho bất kỳ ai không đồng ý với
đường lối chính trị của Bắc Kinh. Họ chọn một mục tiêu
đấu tranh nhỏ, có thể thắng và đã buộc Bắc Kinh phải hủy
đạo luật này đối với Hong Kong sau 2 năm tranh đấu 2002-2003.
Chủ đề được lập đi lập lại là quyền bầu cử phổ
thông chống lại chính sách "đảng cử dân bầu" của Bắc Kinh.
Cho đến bây giờ, chính sách này vẫn chưa chính thức áp dụng
nhưng họ đã đứng lên tranh đấu ngay từ 10 năm về trước.
Họ ít chạy theo quá nhiều vấn đề tiêu cực nảy sinh trong
xã hội Hong Kong mà luôn chú tâm vào vấn đề sinh tử nhất:
<b><i>bảo vệ cho bằng được nền dân chủ của Hong Kong trong
hệ thống "Một Quốc Gia Hai Thể Chế"</i></b>. Và đây là nền
tảng của chiến lược tổng thể.
Chủ đề chống chính sách giáo dục đỏ của Bắc Kinh được
những nhà lãnh đạo chụp bắt như là một cơ hội để tạo
sự tham gia của học sinh, giải quyết những âu lo của họ về
viễn ảnh Thiên An Môn. Họ đã thành công với sự ra đời
của Scholarism và sự xuất hiện của một lãnh tụ trẻ tuổi
mới: Joshua Wong. Sau chiến dịch này, phong trào dân chủ của
Hong Kong trở lại ngay với chủ đề tranh đấu chiến lược cũ
về quyền bầu cử - vốn là nền tảng cho sự sống còn của
thể chế dân chủ Hong Kong. Scholarism là một chiến thuật. Họ
trở lại ngay với chiến lược tổng thể nhưng với một sức
mạnh mới của sự kết hợp: <b>thành phần học sinh trung
học</b> với Scholarism, <b>sinh viên đại học</b> với Hiệp hội
Sinh Viên Hong Kong, <b>trí thức </b>với Occupy Central. Và <i>Mặt
trận Dân Quyền, Nhân Quyền - Civil Humnan Rights Front</i> bước
lùi về phía sau để trở thành bộ phận tham mưu và điều
khiển toàn bộ cuộc Cách Mạng Dù.
<b><i>Chúng ta học được gì từ hiện tượng Joshua Wong?</i></b>
Joshua Wong là niềm hãnh diện của tuổi trẻ Hong Kong và là
biểu tượng của phong trào dân chủ. Cậu học sinh 17 tuổi này
xứng đáng để nhận ở mọi người trên thế giới những
lời ngưỡng mộ. Nhưng để xây dựng một phong trào chúng ta
cần phải cùng nhau phân tích để từ đó có một cái nhìn
toàn diện hơn, hữu ích hơn cho chúng ta trong việc rút tỉa kinh
nghiệm của người khác cho việc làm của mình.
- Trong thời đại ngày hôm nay, sẽ khó có một cá nhân trở
thành lãnh tụ để từ đó phát động một phong trào. Ngược
lại, chính nỗ lực tập thể mới xây dựng nhiều cá nhân
lãnh đạo, mỗi cá nhân đóng một vai trò để hình thành nên
một cuộc cách mạng có lãnh đạo nhưng không cần lãnh tụ duy
nhất theo nghĩa cổ điển. Trong trường hợp của Joshua Wong và
Scholarism: Các bạn trẻ này không những được thừa hưởng
một không gian dân chủ tương đối thuận lợi mà còn được
hướng dẫn bởi thế hệ cha anh. Một học sinh 14 tuổi đang đi
học khó mà có đủ thì giờ để tổ chức vận động 120.000
người biểu tình và sau đó tiếp tục phát triển phong trào
nếu không có sự trợ giúp. Những nhân sự cốt cán trong 300
thành viên của Scholarism chắc chắn có nhiều người là con cái
của những thành viên của phong trào dân chủ, của Civil Human
Rights Front. Nhìn kỹ vào tiến trình hoạt động như đã trình
bày ở trên, chúng ta thấy rằng Joshua Wong và Scholarism là một
chiến lược tuyệt vời nằm trong một chiến lược tổng thể
của phong trào dân chủ Hong Kong.
Đối với những nhà hoạt động dân chủ, chúng ta có thể
rút ra cả trăm bài học từ Hong Kong, bên cạnh những bài học
khác từ Serbia, Ai Cập... Ở đây chỉ xin được đưa ra vài
vấn đề mang tính tổng quát.
- Đấu tranh bất bạo động không phải là một lý thuyết
thuộc phạm trù đạo đức mà đó là một phương thức khoa
học, một loại "methodology". Yếu tố cần nhất mà chúng ta
thiếu nhất là khả năng đưa ra một chiến lược tổng thể
dài hạn, lập kế hoạch, thực hiện kế hoạch, hoạt động
chuyên nghiệp với tinh thần kỷ luật... vốn là những kỹ
năng và văn hóa hoạt động mà chúng ta không được đào tạo
bởi nền giáo dục cộng sản. Những vấn đề này là thử
thách lớn vì nó đòi hỏi toàn bộ chúng ta phải nâng cấp.
Sẽ không bao giờ thành công nếu hoạt động không có kế
hoạch và tinh thần kỷ luật. Cũng không thể thành công nếu
có một người thảo ra kế hoạch, định rõ trách nhiệm nhưng
những thành viên không hiểu kế hoạch là gì và không quen
hoạt động kỷ luật.
- Một cuộc cách mạng bao gồm hoạt động công khai và bí
mật. Muốn có được đám đông, muốn vận động quần chúng
phải có một lực lượng công khai, với những khuôn mặt mang
tính thu hút và dễ nhận sự đồng cảm, hỗ trợ như Joshua
Wong. Nhưng cùng lúc, phong trào chỉ có thể tồn tại, một
chiến dịch có thể được tiếp diễn nếu được chỉ huy và
điều động bởi một bộ phận bí mật hầu bảo vệ tiềm
năng trước những đàn áp có thể tiên đoán được từ nhà
cầm quyền.
- Lãnh đạo không làm nên phong trào. Chỉ có phong trào mới
tạo ra những lãnh đạo và từ đó mỗi lãnh đạo gia tăng
sức mạnh của phong trào. Gầy dựng lãnh đạo phải là một
công việc của phong trào dân chủ. Ngược lại, bất kỳ cá
nhân tranh đấu nào dù chỉ ở lứa tuổi 14 như Joshua Wong nếu
có tiềm năng, ý chí, lý tưởng trong sáng thì việc học hỏi,
được đào tạo, được trở thành mục tiêu xây dựng lãnh
đạo của phong trào cần được xem đó là bổn phận chính
đáng của một người đấu tranh.
- Chỉ có thực sự phối hợp bằng hành động, hiểu được
vai trò của nhau trong một chiến lược tổng thể và dưới sự
chỉ đạo của một bộ phận tham mưu mới có thể thành công.
Ở Hong Kong, không phải tự nhiên có được sự kết hợp của
học sinh, sinh viên và trí thức lớn tuổi. Tất cả đều nằm
trong kế hoạch và đồng thuận từ ban đầu của những người
khởi xướng có tầm nhìn chiến lược đường dài.
<b><i>Kết</i></b>
Tôi muốn dùng phần kết này như là một tâm tình gửi đến
những người bạn của tôi, những người bạn mà cuộc đời
của họ đã trở thành cuộc đời của tôi, lòng can đảm lẫn
nỗi sợ hãi của họ đã trở thành động lực giúp tôi tiến
bước.
Bất kỳ một dân tộc nào đang bị trị đều cảm thấy thấp
kém, đớn hèn và đau xót khi chứng kiến hình ảnh hào hùng
của những cuộc cách mạng xảy ra. Tôi may mắn có dịp tiếp
xúc, học hỏi với nhiều con người lý tưởng khắp nơi trên
thế giới tranh đấu cho tự do, dân chủ của xứ sở họ. Tôi
cảm được nỗi buồn rầu và tuyệt vọng của những người
bạn Miến Điện ở núi rừng biên giới Chiang Rai tuyệt vọng
với những công việc đấu tranh của họ xem ra quá nhỏ nhoi khi
đối chiếu với thành công của các bạn xứ khác. Tôi biết
được những thành viên của Phong trào April 6 từ Ai Cập từng
cảm thấy họ đã thất bại quá nhiều, dân họ quá sợ hãi,
những việc làm của họ không đem lại thành công nào; họ đã
lặn lội, âm thầm, bỏ qua tự ái, bỏ qua quan niệm nước
mình nó thế, nó khác, để sang tận Belgrade học cách tranh
đấu của người Serbia và sau đó làm nên cuộc Cách mạng Hoa
Lài. Tôi cũng đã gặp những nhà hoạt động Syria ngồi nói
chuyện với nhau và cho rằng cách của "anh Srdja" mới chia sẻ,
kinh nghiệm của "chàng Mohamed Adel" mới trình bày không thể làm
được ở xứ sở họ và thấy ánh mắt buồn rầu của họ.
Trong bóng tối gần như đen đặc của bắc Triều Tiên, có ai
biết được có những người thanh niên Bắc Hàn vượt biên
giới, ngồi thầm lặng học tỉ mỉ cách đấu tranh của các
bạn đồng lý tưởng khác trên thế giới. Càng học họ càng
buồn rầu vì thấy quá khó, dân họ đã hết thuốc chữa,
những tìm thấy ở họ dấu vết của sự buông xuôi, bỏ cuộc
thì không hề.
Chúng ta, những con người lý tưởng Việt Nam, những người
mà chỉ mới vài năm thôi, chỉ cần ngồi nhà tọa kháng là
đã 4 năm tù, nhìn về Hong Kong bằng con mắt ngưỡng phục như
đã từng nhìn về Cairo bằng ước muốn thèm thuồng. Điểm đi
của chúng ta và điểm đến của họ dường như quá xa, quá
dài khoảng cách.
Nhưng hãy tin rằng chúng ta đi đúng hướng. Những bạn bè
của tôi, những người đã thành công trong cuộc cách mạng
của xứ sở họ cũng tin rằng chúng ta đi đúng hướng.
Hãy tin rằng nếu không có một bạn của mình ngồi ở nhà
cầm tấm bảng <i>Tôi Muốn Biết</i> thì khó mà sẽ có hàng
người đứng giữa Ba Đình hô vang <i>Chúng Tôi Muốn Biết</i>;
cũng như nếu Alex Chao không vận động từng nhóm sinh viên của
7 trường Đại Học ngồi ngay ở lớp mình chụp hình đưa
bảng đòi Tự do Bầu cử Phổ quát thì đã không có hàng ngàn
sinh viên đứng lên ở Mong Kok trong những ngày qua.
Hãy tin rằng nếu không có Phạm Thanh Nghiên, Bùi Hằng, Trịnh
Kim Tiến tọa kháng tại gia thì sẽ khó mà có hàng ngàn người
tọa kháng, bất tuân dân sự trên khắp đường phố Hải
Phòng, Sài Gòn, Hà Nội; cũng như nếu Joshua Wong không bắt
đầu bằng một nhóm học sinh rất nhỏ tẩy chay lớp học,
với 4 học sinh tuyệt thực để sau đó có 120.000 học sinh, sinh
viên bỏ lớp xuống đường.
Hãy thấy rằng nếu muốn có <em>Mặt trận Dân quyền và Nhân
quyền </em>phong trào dân chủ Hong Kong cần đến 6 năm với 48
tổ chức xã hội dân sự để thấy rõ vai trò của hơn 20 tổ
chức xã hội dân sự mà chúng ta đang có tại Việt Nam. Hãy tin
rằng sẽ khó mà đột nhiên có ngay "Occupy Ba Đình" nếu không
có những xuất hiện nền tảng của Tuyên Bố Công Dân Tự Do,
Dã Ngoại Nhân Quyền, Cafe Nhân Quyền, Chiến Dịch 0258, Chúng
Tôi Muốn Biết và nhiều chiến dịch tiếp nối trong tương lai.
<i>Các bạn thương yêu,</i>
Con đường của chúng ta đi không được khởi đầu như từ
mảnh đất màu mỡ của Hong Kong sau năm 1997 mà là những ám
ảnh của khủng bố và sợ hãi đã có từ thời đấu tố
giết người. Hành trình của chúng ta không được giàn trải
sẵn với cả trăm ngàn người ở công viên Victoria mà bằng
những bản án dài hàng trăm năm dành cho các đàn anh đàn chị
đi trước. Nhưng chúng ta hãy nhìn xuống bước chân của mình
vừa mới bước và hãy hãnh diện rằng chúng ta đang đi, như
các bạn Hong Kong đã từng đi trong suốt 17 năm qua trên hành
trình của họ. Hãy nhìn những sinh viên học sinh trên khắp các
đường phố Hong Kong như là một điềm báo: <b><i>khát vọng
tự do dân chủ sẽ trỗi dậy trong tâm hồn của bất kỳ
ai</i></b>. Và hãy nhìn Joshua Wong, Alex Chao để hãnh diện về
Nguyễn Phương Uyên, về Đỗ Thị Minh Hạnh, để ngẩng đầu
với thế giới và tự hào: tuổi trẻ chúng ta không thua kém
bất cứ ai về lòng can đảm và ý chí tranh đấu cho sự tồn
vong của dân tộc.
<b><i>Vũ Đông Hà</i></b>
<a href="http://danlambaovn.blogspot.com/">danlambaovn.blogspot.com</a>
_____________________________________
(*) <a
href="http://oclp.hk/index.php?route=occupy/book_detail&book_id=11">oclp.hk/index.php?route=occupy/book_detail&book_id=11</a>
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://www.danluan.org/node/29236), một số đường liên kết và
hình ảnh có thể sai lệch. Mời độc giả ghé thăm Dân Luận
để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân Luận có thể bị chặn
tường lửa ở Việt Nam, xin đọc hướng dẫn cách vượt
tường lửa tại đây (http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc
ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét