Nguyễn Hưng Quốc - Nhìn Joshua Wong, nghĩ về vấn đề lãnh tụ

<strong>Lâu nay, những người quan tâm đến tình hình chính trị
thường than thở là điều thiếu nhất, và do đó, cần nhất,
trong quá trình tranh đấu cho dân chủ tại Việt Nam là vấn
đề lãnh tụ: Chúng ta chưa có một gương mặt và một tên
tuổi nổi tiếng được cả nước cũng như quốc tế biết
đến và ngưỡng mộ như Nelson Mandela ở Nam Phi trước đây
hoặc Aung San Suu Kyi ở Miến Điện hiện nay.</strong>

<center><img src="http://anhbasam.files.wordpress.com/2014/10/h12.jpg?w=300"
width="560" /></center>
<em><center>Joshua Wong (Hoàng Chi Phong) được xem là một nhà hoạt
động kiểu mới của thời đại liên mạng.</center></em>

Đành là đúng. Hiển nhiên đó là một điều đáng tiếc. Nhưng
từ sự đáng tiếc ấy mà đâm ra bi quan lại là một sai lầm.
Có hai lý do chính: Một, trên thế giới, trong thời gian vừa
qua, xuất hiện một số phong trào tranh đấu cho dân chủ mà
không hề có lãnh tụ nào cả (ví dụ tiêu biểu nhất là các
cuộc xuống đường lật đổ các chế độ độc tài tại Trung
Đông và Bắc Phi vào đầu năm 2011); và hai, lãnh tụ thường
xuất hiện TRONG và VỚI chứ không phải TRƯỚC quá trình tranh
đấu; nói cách khác, chúng ta phải tranh đấu trước, từ đó,
sẽ xuất hiện một hoặc một vài cá nhân nổi bật lên đóng
vai lãnh tụ thay vì chờ đợi có lãnh tụ rồi mới xuống
đường tranh đấu.

Đằng sau sai lầm ấy là một sai lầm khác: phần lớn chúng ta
hình dung lãnh tụ là những tên tuổi lớn, theo nghĩa, một, có
tuổi tác; hai, có bằng cấp cao; và ba, được xã hội cũng như
quốc tế biết và kính trọng.

Những quan niệm sai lầm ấy không những phổ biến ở những
người bình thường mà còn xuất hiện ở cả những nhà hoạt
động cho dân chủ và nhân quyền ở Việt Nam: Ở họ, tôi
thấy nhiệt tình và can đảm thì có thừa, nhưng vẫn có cái
gì đó như thiếu tự tin: Họ vừa hoạt động vừa loay hoay
chờ đợi lãnh tụ. Nhiều lần, tôi cứ tự hỏi: Tại sao lãnh
tụ lại không phải là họ, chính những người đang tranh đấu
cho dân chủ tại Việt Nam nhỉ? Nói cách khác, tại sao lãnh tụ
lại không phải là một Nguyễn Phương Uyên hay một Đinh Nguyên
Kha hay bất cứ một ai đó nhỉ? Họ trẻ quá hoặc còn thiếu
kinh nghiệm quá ư?

Những thắc mắc ấy có thể được trả lời qua kinh nghiệm
của Joshua Wong (Hoàng Chi Phong) tại Hong Kong hiện nay.

Sinh ngày 13 tháng 10, 1996, Joshua Wong có một thân hình khá gầy
gò, khuôn mặt hơi choắt, gò má hóp, đôi kính cận dày, trông
có vẻ như một học sinh trung học hơn là một sinh viên năm
thứ nhất ở đại học. Khuôn mặt ấy còn trẻ hơn cả
Nguyễn Phương Uyên lúc cô xuất hiện với chiếc áo sơ mi
trắng trước toà án tỉnh Long An vào ngày 16 tháng 5, 2013. Trẻ
hơn bất cứ một người hoạt động nào được biết đến ở
Việt Nam lâu nay. Trẻ đến độ khiến mọi người phải kinh
ngạc trước khi khâm phục.

Vậy mà chính người thiếu niên 17 tuổi lại làm cả guồng
máy lãnh đạo đông đảo, hung hãn và mạnh mẽ ở Bắc Kinh
phải lo lắng. Hệ thống tuyên truyền nhà nước ở Trung Quốc
không ngớt vu khống và bôi xấu Joshua Wong. Họ xem anh như một
phần tử quá khích, kẻ kích động quần chúng, một nhân vật
nguy hiểm của chế độ không những chỉ ở Hong Kong mà còn ở
Trung Quốc nói chung: Ai cũng biết Hong Kong chỉ là một phần
của Trung Quốc, bất cứ phong trào dân chủ nào tại Hong Kong,
nếu thành công, cũng đều có ảnh hưởng dây chuyền đến các
địa phương khác trong nội địa Trung Quốc.

Chưa hết, người thiếu niên ấy, mặc dù chỉ mới 17 tuổi,
đã có một bề dày tranh đấu nhiều năm, ngay từ năm 2011, lúc
Joshua mới 14 tuổi. Ngày ấy, cùng với một người bạn học,
Ivan Lam (Lâm Lương Ngạn), Joshua thành lập một phong trào gọi
là Học Dân Tư Triều (Scholarism) nhằm tranh đấu chống lại âm
mưu chính trị hoá giáo dục của Trung Quốc tại Hong Kong. Phong
trào, với lực lượng nòng cốt trên 300 học sinh và sinh viên,
vào năm 2012, tổ chức các cuộc biểu tình có lúc lôi kéo
đến 100,000 người tham dự, khiến, cuối cùng, chính quyền
Trung Quốc phải bãi bỏ âm mưu nhồi sọ học sinh Hong Kong ấy.

Suốt mấy năm vừa qua, Joshua Wong không ngừng hoạt động,
thường xuyên post bài lên facebook (với hơn 200,000 người theo
dõi thường xuyên), trả lời các cuộc phỏng vấn của giới
truyền thông các nơi, hơn nữa, còn viết cả cuốn sách nhan
đề Tôi không phải là anh hùng (I am not a Hero). Trẻ, nhưng
Joshua Wong có khả năng lý luận mạch lạc và chặt chẽ, một
khả năng diễn đạt hùng hồn và lôi cuốn, có thể đánh bại
nhiều đối thủ lớn tuổi, học thức cao và dày dặn kinh
nghiệm chính trị tại Hong Kong.

Joshua Wong được xem là một "lãnh tụ", một nhà hoạt
động kiểu mới của thời đại liên mạng (wired activist), lúc
nào cũng cầm điện thoại di động trên tay để nói chuyện
với người này, thuyết phục người khác, viết và post bài
lên facebook. Joshua có những tuyên bố rất ấn tượng, chẳng
hạn, "cải cách chính trị là một vấn đề nòng cốt của
mọi vấn đề" hay "Học sinh sinh viên đến đứng ở tuyến
đầu của mỗi thế kỷ" hay "Chúng ta tranh đấu cho mục
tiêu [dân chủ] mà không cần phân tích khả năng thành công
bởi vì nếu nghĩ quá nhiều đến điều đó, bạn sẽ không
dám dấn thân làm gì cả".

Giới quan sát cho một trong những thành công lớn nhất của
Joshua Wong là đã thức tỉnh được đông đảo học sinh và sinh
viên tại Hong Kong, những người thường hờ hững và dửng
dưng trước các vấn đề chính trị. Nhiệt tình của anh, như
một ngọn lửa, làm bùng cháy ý thức dấn thân của bạn bè
cùng thế hệ.

Khi các phóng viên bày tỏ sự ngạc nhiên trước tuổi tác của
Joshua Wong, anh nói: "Đúng là không phải là chuyện thường
thấy một học sinh 15 tuổi lãnh đạo một phong trào quần
chúng chống lại chính quyền một cách hoà bình […] Chỉ ở
Hong Kong, chuyện ấy mới xảy ra". Rồi Joshua Wong kể, một
cách tự tin, mới rồi, một học sinh 12 tuổi xin tham gia vào
phong trào của anh.

Niềm tự hào của Joshua Wong hoàn toàn chính đáng. Nhưng những
gì xảy ra ở Hong Kong cũng có thể xảy ra ở những nơi khác.
Kể cả Việt Nam. Đã đành hoàn cảnh khác, nhưng lòng khao khát
dân chủ và ý chí tranh đấu để được sống như một con
người thì ở đâu cũng giống nhau.

***********************************

Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://www.danluan.org/tin-tuc/20141001/nguyen-hung-quoc-nhin-joshua-wong-nghi-ve-van-de-lanh-tu),
một số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời
độc giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân
Luận có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc
hướng dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).

Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét