<h2>Để bảo vệ di sản của chính mình, Tập Cận Bình có đủ
lý do để không mang xe tăng vào thành phố</h2>
Lịch sử hiện đại Trung Quốc cho chúng ta biết nhiều nhà
lãnh đạo Trung Quốc đã nổi tiếng với những vết nhơ trong
các thành tựu lịch sử của họ. Tập Cận Bình, chủ tịch
đương nhiệm của Trung Quốc không muốn di sản của ông bị
bôi nhọ tương tự. Đó là lý do tại sao ông không thể lặp
lại một Quảng trường Thiên An Môn bằng cách đưa xe tăng vào
Hồng Kông, ngay cả khi người biểu tình ủng hộ dân chủ
tiếp tục bao vây trụ sở chính phủ và chiếm giữ các khu mua
sắm. Thực ra, cuộc khủng hoảng Hồng Kông đem lại cho Tập
một cơ hội hiếm có để chứng minh sự khôn ngoan chính trị
của mình nếu như ông ta có thể kết thúc nó mà không cần
đến một viên đạn.
Một số người đã so sánh các cuộc biểu tình hiện tại -
vốn đòi hỏi gọi người đứng đầu chính phủ Hồng Kông,
Trưởng Đặc Khu Leung Chun-ying phải từ chức, và một cuộc
phổ thông đầu phiếu bầu cử lãnh đạo kế tiếp phải thực
sự dân chủ - với cuộc biểu tình năm 1989 của sinh viên ở
trung tâm Bắc Kinh, từng kết thúc bằng một cuộc đàn áp
đẫm máu. Nhưng nếu những chiếc xe tăng được nhìn thấy
trên đường phố Hồng Kông, cựu thuộc địa của Anh và là
đặc khu hành chính hiện nay của Trung Quốc, sẽ hiển thị
không chỉ sự kết thúc của một Hồng Kông như thế giới đã
biết, mà còn là đoạn kết của câu chuyện về Trung Quốc
đang lưu truyền trong thế giới kinh doanh toàn cầu ba thập kỷ
qua khi đất nước này đạt được những tăng trưởng kinh tế
rất nhanh chóng. Mặc dù Hồng Kông không còn là thành phố giàu
có duy nhất của Trung Quốc, nó vẫn còn có ý nghĩa về mặt
kinh tế là trung tâm giao dịch đồng nhân dân tệ lớn nhất ở
bên ngoài Trung Quốc đại lục, nơi có thể giúp Bắc Kinh toàn
cầu hóa đồng tiền của mình. Nó cũng vẫn là nơi dừng chân
đầu tiên của nhiều nhà doanh nghiệp nhà nước Trung Quốc
muốn tìm cách mở rộng kinh doanh ra toàn thế giới. Nếu Tập
gửi Quân đội Giải phóng Nhân dân đến đàn áp những người
biểu tình, tất cả những giá trị này sẽ bị đe dọa.
Tập biết rằng các nhà lãnh đạo Trung Quốc trước đây đã
được nhớ đến với đủ cả thành quả lẫn ngớ ngẩn. Chủ
tịch sáng lập đảng Cộng sản Mao Trạch Đông, người lãnh
đạo Đảng Cộng sản chiến thắng cuộc nội chiến của Trung
Quốc, giúp cả nước đoàn kết lại lập nên Cộng hòa Nhân
dân Trung Hoa vào ngày 01 tháng 10 năm 1949. Đó là một thành quả
tuyệt vời, nhưng bất cứ khi nào nhắc đến Mao, thiên hạ
không bao giờ quên chê trách ông về cuộc Cách mạng Văn hóa
thảm hại, một nỗ lực muốn tái tạo xã hội Trung Quốc đã
trở thành 10 năm khủng khiếp nhất trong lịch sử nước Cộng
hòa Nhân dân, đẩy đất nước đến bờ tan rã và gieo một ý
thức mất tin tưởng thấm đẫm trong Trung Quốc đến tận ngày
nay.
Hoặc nhìn Đặng Tiểu Bình, người được rộng rãi công nhận
như nhà lãnh đạo tối cao ở Trung Quốc đương đại, người
đủ can đảm quay lưng lại với phong cách xã hội Chủ nghĩa
Liên Xô thất bại. Đặng Tiểu Bình đã mở cửa của Trung
Quốc ra cho dòng vốn nước ngoài, và việc dỡ bỏ nền kinh
tế và đời sống thường ngày từng một thời bị kiểm soát
chặt chẽ đã đẩy đất nước đến sự thịnh vượng mà Mao
chỉ có thể mơ ước. Nhưng di sản của Đặng Tiểu Bình đã
bị hỏng bởi cuộc đàn áp Thiên An Môn vào năm 1989 tại Bắc
Kinh, trong đó hàng trăm, nếu không phải hàng ngàn, sinh viên và
người dân đã thiệt mạng và bị thương.
Rồi đến người kế nhiệm của Đặng là Giang Trạch Dân, đã
bị chỉ trích rộng rãi vì cách cư xử của ông với Pháp Luân
Công. Giang đã mở đường cho các doanh nghiệp tham gia vào hàng
ngũ đảng và giúp Trung Quốc gia nhập Tổ chức Thương mại
Thế giới, bất chấp sự chống đối trong nội bộ. Tuy nhiên,
ông cũng bị nhớ đến vì Pháp Luân Công. Được thành lập
vào năm 1992, Pháp Luân Công đã thu hút hàng chục triệu tín
đồ ở Trung Quốc trước khi bị chính quyền của Giang Trạch
Dân ngăn cấm như một "tà giáo" trong năm 1999. Chính phủ Trung
Quốc có thể có những lý do chính trị thực dụng rất vững
chắc để ngăn cấm một lối thực hành tâm linh đã trở thành
mối đe dọa cho nền cai trị độc đảng. Tuy nhiên, cách xử
lý cuộc khủng hoảng của Giang - một cuộc đàn áp của các
thành viên Pháp Luân Công trên toàn quốc, đôi khi không có cơ
sở pháp lý mạnh mẽ - đã lấy đi một cái giá rất lớn trong
hình ảnh quốc tế của Trung Quốc, và di sản của Giang Trạch
Dân.
Đối với Tập, tất cả đó là đủ những dữ liệu lịch sử
để cho phép ông tránh một cái bẫy tương tự. Các nhà bình
luận cả ở trong và ngoài nước cho rằng Tập rất muốn
được nhớ đến như một nhà lãnh đạo tích cực trong khuôn
mẫu của Đặng Tiểu Bình - một nhà cải cách có tác động
thực sự - chứ không phải một vị chủ tịch không làm gì
cả như Hồ Cẩm Đào, người tiền nhiệm của mình. Tập sẽ
không để cho Hồng Kông làm hỏng tất cả. Đìều này còn
đặc biệt đúng khi lời hứa cho phép phổ thông đầu phiếu
ở Hồng Kông của Bắc là lời hứa của Đặng Tiểu Bình chứ
không phải của Tập. Cái gọi là giải pháp "một quốc gia, hai
chế độ", cho phép Hồng Kông được điều hành theo một bộ
luật khác cho đến năm 2047, từng được rộng rãi công nhận
là một trong những thành tựu lớn nhất của Đặng Tiểu Bình.
Thậm chí cho đến ngày nay, khoảng 17 năm sau khi Đặng Tiểu
Bình mất đi, tư tưởng của ông vẫn có ảnh hưởng lớn trong
số các lãnh đạo hàng đầu ở Bắc Kinh. Nếu Hồng Kông sụp
đổ về chính trị hoặc về kinh tế trong tay lãnh đạo của
Tập, ông sẽ được ghi vào lịch sử Đảng như là một trong
những người để cho các thành tựu chính sách lớn nhất của
Đặng Tiểu Bình phải thất bại.
Rủi thay, thời gian không đứng về phía Tập. Cho đến nay,
hầu hết các sai lầm ở Hồng Kông có vẻ như là vì Leung.
Mức ủng hộ Leung đã liên tục xuống thấp trong các cuộc
thăm dò công chùng khác nhau được tiến hành kể từ khi ông
nhậm chức vào tháng Bảy năm 2012. Các nhà lãnh đạo phe đối
lập, lãnh đạo sinh viên, và người biểu tình đã nhiều lần
kêu gọi Leung nên từ chức để có thể xây dựng lại lòng tin
giữa xã hội và chính phủ nhưng ông từ chối.
Theo tờ Wall Street Journal, Bắc Kinh đã ra lệnh cho Leung phải
giải quyết tình hình mà không được nổ súng. Chưa rõ là
mệnh lệnh này có thực sự được đưa ra hay không nhưng rõ
ràng là quyết định bắn hơi cay vào người biểu tình trên 87
lần vào ngày 28 đã được thực hiện bởi lãnh đạo thành
phố chứ không phải ở Bắc Kinh. Lựa chọn đinh mệnh đó đã
chỉ khiến cuộc biểu tình dâng cao hơn, và làm cho Hồng Kông
nhìn như một bãi chiến trường trong hình ảnh và các tường
thuật trên Internet, truyền hình, và báo chí trên toàn thế
giới. Hồng Kông, nơi từng là bằng chứng tốt nhất để Bắc
Kinh phải thuyết phục thế giới rằng chủ nghĩa xã hội và
chủ nghĩa tư bản có thể cùng tồn tại dưới dù che "một
nước Trung Quốc", đột nhiên trở thành thách thức mới nhất
và lớn nhất đối với Tập, chồng chất thêm vào những bất
ổn xã hội ở hai khu vực tự trị Tây Tạng và Tân Cương.
Giờ Leung phải hy vọng rằng cách tiếp cận nhẹ nhàng hơn
của mình - với việc cảnh sát trở lại mềm mỏng hơn, và
người Phó của Leung, tổng thư ký Carrie Lam, lập kế hoạch
đối thoại với người biểu tình - có thể đạt được kết
quả. Nguồn tin của tôi ở Bắc Kinh cho biết là đích thân
Tập đã theo dõi tình hình, cho thấy rằng việc ủy quyền cho
cấp dưới của mình ở Bắc Kinh đã phản tác dụng. Đó là
một cơn nhức đầu cho Tập nhưng nó cũng đặt ông vào một
vị trí giúp đi ngược lại cuộc cuộc xung đột và sẽ
được nhớ đến như một trong những người từng cứu được
lời hứa nổi tiếng của Đặng Tiểu Bình.
Tất nhiên, Tập cũng không chịu mất mặt và bị xem là mềm
yếu trong con mắt của thế giới. Quyết tâm đặt Hồng Kông
dưới chủ quyền của Trung Quốc của Tập có thể thấy rõ
trong một bài xã luận ngày 4/10 trên cơ quan tuyên truyền, tờ
Nhân dân Nhật báo, phủ nhận bất kỳ cơ hội nào cho cái gọi
là "cuộc cách mạng màu" từng làm rung chuyển một số quốc
gia ở Trung Đông. Nhưng điều đó không có nghĩa là Tập sẽ
gửi xe tăng đến Hồng Kông để phô diễn sức mạnh của
mình.
Phong trào phản đối của Hồng Kông đã đã đạt được một
cơ sở của sự chiến thắng - nó đã buộc Bắc Kinh phải có
một cách giải quyết thực tiễn hơn chứ không phải là một
cuộc đàn áp quân sự nhanh chóng, và nó đã đạt được sự
ủng hộ và tôn trọng Hồng Kông từ khắp nơi trên thế giới.
Nhưng vài ngày qua cũng đã cho thấy sự kiềm chế của Bắc
Kinh. Nếu một cuộc biểu tình tương tự như thế diễn ra tại
một thành phố đại lục lớn như Thượng Hải hay Quảng Châu
- nơi người dân địa phương, đặc biệt là tầng lớp trung
lưu đang phát triển nhanh và cũng đang ngày càng quan tâm đến
các quyền của họ - Bắc Kinh sẽ hoàn toàn không dung thứ.
Điều ấy lập lại những gì Anson Chan, cựu Tổng thư ký Hong
Kong, hiện là một tiếng nói hàng đầu trong phong trào ủng hộ
dân chủ, đã mong ước rằng thành phố này sẽ không trở nên
"một thành phố khác của Trung Quốc". Hiện giờ, tối thiểu
hồng Kông chưa là như thế. Và về điểm này, Tập chắc sẽ
phải đồng ý.
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://www.danluan.org/tin-tuc/20141008/george-chen-tai-sao-tap-can-binh-muon-giu-chu-khong-pha-huy-hong-kong),
một số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời
độc giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân
Luận có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc
hướng dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét