Nguyên Hà - “Có một từ đang khiến các nhà đàm phán Việt Nam đau đầu”

Tái cơ cấu nền kinh tế qua mổ xẻ của các chuyên gia tại
Diễn đàn Kinh tế Mùa thu 2014...

<center><img
src="http://vneconomy2.vcmedia.vn/zoom/500_312/cG9BhzqggAYvp7UxcnTcotBaHKbQ/Image/2014/08/0-b8680.jpg"
/></center>
<center><em>Ông Trương Đình Tuyển nói: "Tôi cảm thấy hiện
nay chúng ta sợ cái từ "xã hội dân sự" giống như sợ cái
từ "kinh tế thị trường" thời trước đổi mới, đó là
điều rất là vô lý".</em></center>

Cực kỳ nóng sốt, đó là cụm từ được Chủ nhiệm Ủy ban
Kinh tế Nguyễn Văn Giàu dành cho tái cơ cấu nền kinh tế, nội
dung đã bắt đầu được thảo luận tại Diễn đàn Kinh tế
Mùa thu ngay từ sáng 27/9.

Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân, trong lời phát
biểu khai mạc nhấn mạnh, tái cơ cấu nền kinh tế không chỉ
là quan tâm của các vị đại biểu Quốc hội mà cử tri rất
kỳ vọng vào sự chuyển biển mạnh mẽ và cơ bản của công
việc này, để khắc phục những hạn chế, yếu kém mang tính
cơ cấu, đưa nền kinh tế phát triển bền vững.

Vì vậy Phó chủ tịch kỳ vọng các ý kiến tại diễn đàn
về những mặt làm được và chưa được cũng như chỉ ra
những điểm nghẽn sẽ góp phần đánh giá khách quan, đầy
đủ hơn về tái cơ cấu nền kinh tế.

Trình bày tổng quan về tái cơ cấu nền kinh tế là Viện
trưởng Viện Kinh tế Việt Nam Trần Đình Thiên.

Nhận định tiến trình tái cơ cấu nền kinh tế diễn ra rất
chậm, kết quả thực tiễn không nhiều và không cơ bản, ông
Thiên cho rằng phải trả lời cho được, rằng chậm vì cách
làm đúng mà chưa chịu làm hay sai nên làm mãi không được?

Đi sâu hơn vào tái cơ cấu ngân hàng, ông Thiên nêu rõ, tốc
độ xử lý nợ xấu chậm hơn quá trình phát sinh nợ xấu là
cực kỳ đáng báo động. Và gần quan điểm với một số
chuyên gia khác, Viện trưởng Thiên nhấn mạnh dự báo cho năm
tới phụ thuộc rất nhiều vào xử lý nợ xấu.

Vẫn theo phân tích của vị chuyên gia này thì ngành ngân hàng
làm được nhiều việc nhưng phải vật lộn với quá nhiều
thứ ngoài ngân hàng, quá sức của mình nên hai điểm mấu
chốt nhất chưa động đến được là nợ xấu và ở hữu
chéo.

Nợ xấu tăng còn sở hữu chéo, cho vay sân sau cực kỳ lớn mà
không kiểm soát được, ông Thiên nói.

Tái cơ cấu vì sao chậm? Trả lời câu hỏi này, ông Thiên cho
rằng có nguyên nhân khách quan đây là việc quá trọng đại,
nhưng ý kiến trái nhau cũng nhiều, thậm chí có ý kiến
"chọc ngoáy".

Còn lý do chủ quan là do đánh giá thấp nguy cơ. Như nợ xấu,
ta tưởng "ăn" ngay được, dăm ba năm là xong, như vậy là
hơi coi thường nguy cơ, ông Thiên dẫn chứng. Bên cạnh đó còn
có lý do không "đánh" đúng nguyên nhân, dẫn tới không có
đề án khả thi, giải pháp hữu hiệu.

Truy tìm nguyên nhân chính, ông Thiên nêu ra ba nhóm. Thứ nhất
là do duy trì mô hình tăng trưởng bị lệch, dựa vào vốn
"dễ" đánh đổi lạm phát theo kiểu "điếc không sợ
súng" nên đã trói doanh nghiệp trong nước, lúc nào cũng phải
đương đầu với lãi suất cao, giúp cho doanh nghiệp nước
ngoài chả cần nỗ lực cũng vượt xa doanh nghiệp nội.

Các quá trình tái cơ cấu chưa đụng chạm đến mô hình tăng
trưởng, con bệnh sắp chết phải cho uống thuốc độc nhưng
liều lượng phải đủ để khỏi bệnh, ông Thiên sốt ruột.

Nhóm nguyên nhân thứ hai là cơ chế cạnh tranh yếu, gây méo mó
giả cả đưa ra tín hiệu sai, hay nói cách khác là chưa thay
đổi cơ chế cạnh tranh, chưa xác lập giá thị trường cho các
loại giá cơ bản.

Thứ ba là định hướng xã hội chủ nghĩa trong cơ chế thị
trường chưa rõ, xin - cho vẫn được duy trì và can thiệp bằng
hành chính vẫn được ưa thích.

Đặc biệt là bộ máy vẫn duy trì cơ chế trách nhiệm tập
thể, mà kinh tế thị trường là cơ chế trách nhiệm cá nhân,
ông Thiên phân tích.

Để xoay chuyển tình hình, ông Thiên đặc biệt nhấn mạnh
đến giải pháp gắn trách nhiệm cá nhân với từng công việc
cụ thể.

Đặt đẩy mạnh tái cơ cấu nền kinh tế lên đầu tiên trong
các biện pháp trung dài hạn để thúc đẩy tăng trưởng,
nguyên Bộ trưởng Trương Đình Tuyển thêm một lần bàn về
xây dựng thể chế kinh tế thị trường hiện đại.

Nhấn mạnh vai trò của xã hội dân sự trong xây dựng kinh tế
thị trường, ông Tuyển nói: "Tôi cảm thấy hiện nay chúng ta
sợ cái từ "xã hội dân sự" giống như sợ cái từ "kinh
tế thị trường" thời trước đổi mới, đó là điều rất
là vô lý".

Phải có xã hội dân sự, theo phân tích của vị chuyên gia này
là vì: "Chính xã hội dân sự, thông qua va chạm thực tiễn,
thông qua chịu tác động của chính sách, sẽ cung cấp cho chúng
ta những kinh nghiệm thực chứng về chính sách, thế nào là
xấu, thế nào là tốt. Thế giới ngày càng chuyển sang một mô
hình xây dựng chính sách dựa trên bằng chứng, và chúng ta
không thể không thừa nhận nó".

Chỉ có thể xây dựng thể chế kinh tế thị trường trên ba
trụ cột thị trường, nhà nước và xã hội dân sự, thì mới
buộc các ngành kinh tế và doanh nghiệp phải tái cấu trúc để
có thể tồn tại được, "ông WTO" nhấn mạnh.

Cho biết hiện vẫn đang làm cố vấn cho hai đoàn đàm phán hai
hiệp định rất lớn, ông Tuyển cũng chia sẻ là trong khi đàm
phán gia nhập các hiệp định TPP và FTA, có một từ đang
khiến các nhà đàm phán Việt Nam đau đầu tìm từ thay thế.
Đó là sự tham gia của "xã hội dân sự" vào hoạch định
chính sách cũng như vào quá trình xử lý tranh chấp.

Nhưng, "chúng ta lại không cho dùng từ "xã hội dân sự"
trên các văn bản công khai, nên chúng tôi phải đau đầu",
ông Tuyển giải thích.

***********************************

Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://www.danluan.org/tin-tuc/20140928/nguyen-ha-co-mot-tu-dang-khien-cac-nha-dam-phan-viet-nam-dau-dau),
một số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời
độc giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân
Luận có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc
hướng dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).

Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!