<center><img
src="http://www.danluan.org/files/u5219/10557194_633112890143166_4176655150209495889_n.jpg"
width="600" height="462"
alt="10557194_633112890143166_4176655150209495889_n.jpg" /></center>
<center><em>Ảnh minh họa. Nguồn: Dân Luận</em></center>
<div class="boxright200"><div class="quotebody"><div class="quoteopen"><img
class="quoleft" src="/misc/quoleft.png"/></div>Nạn lạm quyền của
công an Việt Nam đã lan tràn ngoài tầm kiểm soát trong những
năm gần đây vì chính quyền chưa có hành động thích đáng
đối với những người vi phạm trong ngành công an. Nếu có ý
chí chính trị để thực thi nghiêm túc, thì những quy định
mới đối với ngành công an có thể khởi động một quá trình
dẫn tới việc đảm bảo rằng mọi hành vi lạm quyền của
công an sẽ bị điều tra và truy tố.<img class="quoright"
src="/misc/quoright.png"/> <br class="quoteclear"></div><div
class="quoteauthor">» Phil Robertson, Phó Giám đốc Phụ trách Ban Á
Châu của Tổ chức Theo dõi Nhân quyền phát biểu.</div></div>
(New York) — Hôm nay, Tổ chức Theo dõi Nhân quyền phát biểu
rằng văn bản pháp luật mới của chính quyền <a
href="http://www.hrw.org/asia/vietnam">Việt Nam</a> về công tác điều
tra trong ngành công an có cải thiện so với các quy định cũ,
nhưng vẫn chưa đủ để thực hiện những cải tổ sâu sắc
nhằm ngăn chặn tình trạng công an lạm quyền đang tràn lan.
Thông tư 28 của Bộ Công an, với tiêu đề "Quy định về
Công tác Điều tra Hình sự Trong Công an Nhân dân" sẽ có
hiệu lực kể từ ngày 25 tháng Tám năm 2014 và thay thế các quy
định hiện có.
"Nạn lạm quyền của công an Việt Nam đã lan tràn ngoài tầm
kiểm soát trong những năm gần đây vì chính quyền chưa có
hành động thích đáng đối với những người vi phạm trong
ngành công an," ông <a
href="http://www.hrw.org/bios/phil-robertson">Phil Robertson</a>, Phó Giám
đốc Phụ trách <a href="http://www.hrw.org/asia">Ban Á Châu</a> của
Tổ chức Theo dõi Nhân quyền phát biểu. "Nếu có ý chí chính
trị để thực thi nghiêm túc, thì những quy định mới đối
với ngành công an có thể khởi động một quá trình dẫn tới
việc đảm bảo rằng mọi hành vi lạm quyền của công an sẽ
bị điều tra và truy tố."
Thông tư 28 đưa ra nhiều thay đổi tích cực so với quy định
hiện có, theo nhận định của Tổ chức Theo dõi Nhân quyền.
Văn bản này đưa ra nguyên tắc đầu tiên của hoạt động
điều tra trong ngành công an là "Tuân thủ Hiến pháp và pháp
luật; tôn trọng lợi ích của nhà nước, quyền con người,
quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân"
(điều 4). Thông tư cũng giải thích rõ về việc triển khai các
quy định pháp luật đã ban hành, như Pháp lệnh số 23 về Tổ
chức Điều tra Hình sự, vốn không đả động gì đến
"quyền con người" hay nhu cầu phải tôn trọng quyền và
lợi ích của cá nhân trong công tác điều tra. Thông tư 28
nghiêm cấm các điều tra viên trong ngành công an "mớm cung,
bức cung hoặc dùng nhục hình dưới bất kỳ hình thức nào."
(điều 31). Thông tư này cũng cấm điều tra viên "không
được nhờ, sách nhiễu hoặc cầu lợi dưới bất kỳ hình
thức nào đối với bị can, người bị tạm giữ, thân nhân
của họ và cá nhân, cơ quan, tổ chức có liên quan" (điều
31).
Thông tư 28 còn quy định buộc những người trong ngành công an
được giao nhiệm vụ điều tra "phải chịu trách nhiệm
trước cấp trên và trước pháp luật về mọi hành vi và
quyết định của mình." (điều 4) – quy định này có thể
làm tăng ý thức trách nhiệm đối với những việc làm của
công an. Tuy nhiên, theo Tổ chức Theo dõi Nhân quyền, Bộ Công an
cần giải thích rõ rằng "chịu trách nhiệm trước pháp
luật" không thể có hiệu lực thấp hơn "chịu trách nhiệm
trước cấp trên", nhất là khi cấp trên có thể đã gây ra
tình trạng lạm quyền.
Thông tư 28 cũng chứa đựng nhiều nội dung có thể dẫn tới
việc quy trách nhiệm trong một số hoạt động, như thanh kiểm
tra các cơ sở tạm giam, tạm giữ, và quy trình giải quyết
khiếu nại, tố cáo về các hành vi sai phạm và lạm quyền
của công an
"Nếu chính quyền Việt Nam thật sự nghiêm túc trong nỗ lực
chấm dứt nạn lạm quyền của công an, Thông tư 28 có thể là
một sự khởi đầu tốt," ông Robertson nói. "Nhưng mọi
người không nên giả định sẽ có những bước tiến thực
sự cho đến khi cấp lãnh đạo cao nhất của chính quyền thực
tâm muốn cải cách ngành công an một cách hiệu quả."
<strong>Những quy định có vấn đề; và các quan ngại về quy
trình pháp lý thích hợp</strong>
Thông tư 28 cũng chứa đựng nhiều quy định rất có vấn
đề, theo Tổ chức Theo dõi Nhân quyền. Ví dụ như, các quy
định nhấn mạnh về vai trò của công an xã, là lực lượng
kém chuyên nghiệp nhất trong cả ngành công an. Không có cơ sở
để đảm bảo rằng công an xã sẽ thực hiện một cách hiệu
quả các trách nhiệm của mình theo Thông tư này, trong đó có
nhiệm vụ "xác minh sơ bộ ban đầu để phân loại" (điều
27) và "lấy lời khai" (điều 28).
Công an xã là lực lượng được trang bị kỹ năng và nguồn
lực ở mức thấp nhất đối với công tác xử lý can phạm và
hỏi cung, và thường bị tố cáo là đánh đập can phạm trong
khi giam giữ. Theo Tổ chức Theo dõi Nhân quyền, giao cho công an
xã nhiệm vụ tiến hành điều tra với các hướng dẫn chung
chung sẽ chỉ làm tăng khả năng họ sẽ sử dụng các biện
pháp bạo hành để đạt được lời thú tội và các chứng
cứ.
Trong Thông tư này cũng có sử dụng ngôn ngữ thể hiện tư duy
tiên đoán có tội, ví dụ như nói về nghi can đang bị điều
tra là "người phạm tội" (điều 28). Điều này gây quan
ngại vì một người phải được coi là vô tội trước pháp
luật nếu chưa có kết luận của tòa án.
Thông tư 28 thu hẹp chứ không nới rộng vai trò của luật sư
bào chữa, là nhân tố thiết yếu để bảo đảm quy trình pháp
lý thích hợp đối với nghi can hình sự, Tổ chức Theo dõi
Nhân quyền nhận định. Theo điều 38, luật sư và người trợ
giúp pháp lý có thể bị trừng phạt về "hành vi cản trở,
gây khó khăn cho hoạt động điều tra như:… ngăn cản việc
khai báo, tiết lộ bí mật,…khiếu nại, kiến nghị không có
căn cứ." Thông tư 28 dường như còn khuyến khích điều tra
viên trong ngành công an "thu thập tài liệu, chứng cứ chứng
minh hành vi cản trở, gây khó khăn cho hoạt động điều tra
của họ" bằng mọi biện pháp có thể, bao gồm cả việc
"ghi âm, ghi hình hoặc tiến hành biện pháp khác." Theo Tổ
chức Theo dõi Nhân quyền, các quy định này về trợ giúp pháp
lý đã trao quá nhiều quyền cho điều tra viên ngành công an
khiến họ có thể tùy tiện định đoạt những hoạt động
trợ giúp pháp lý nào là chấp nhận được, còn hoạt động
nào có thể trừng phạt.
Ngày mồng 7 tháng Tám, Liên đoàn Luật sư Việt Nam đại diện
cho giới luật sư trên toàn quốc đã gửi công văn đến Bộ
trưởng Bộ Công an Trần Đại Quang yêu cầu hủy bỏ hoặc
sửa đổi nội dung điều 38. Theo liên đoàn luật sư, nội dung
điều này của Thông tư đặt luật sư và người trợ giúp
pháp lý ở vị trí thấp hơn điều tra viên ngành công an,
khiến có thể dẫn tới lạm quyền. Ngày 16 tháng Tám, Luật sư
Đoàn thành phố Hà Nội dự định tổ chức buổi hội thảo
để trao đổi về Thông tư 28. Tuy nhiên, buổi hội thảo phải
hủy bỏ vào phút cuối vì công an can thiệp với bên chủ quản
của địa điểm thuê để tổ chức sự kiện này, sau đó họ
thông báo với các luật sư là địa điểm đó không còn chỗ
nữa. "Không nên để các luật sư bị gây khó dễ ngay cả khi
đi tìm nơi họp mặt để thảo luận về các quy định pháp
luật mới sẽ ảnh hưởng tới bản thân và thân chủ của
họ," ông Robertson nói. "Việt Nam không thể trông mong sẽ
trở thành một quốc gia tôn trọng pháp trị nếu vẫn cản
trở các luật sư làm công việc của họ."
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://www.danluan.org/tin-tuc/20140821/viet-nam-cai-cach-trong-nganh-cong-an-van-bat-cap),
một số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời
độc giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân
Luận có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc
hướng dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét