Dân Luận: Nguyễn Trung - Chúng ta lựa chọn gì cho tổ quốc?

<center><img
src="http://www.danluan.org/files/u5219/10454322_10204269427205007_2015124319990660252_n.jpg"
width="600" height="826"
alt="10454322_10204269427205007_2015124319990660252_n.jpg" /></center>
<center>Ảnh minh họa. Nguồn: Dân Luận.</center>

 Lời nói đầu

"Nước Việt Nam là của người Việt Nam!"

Đấy là khẩu hiệu quyết định nhất làm nên Cách mạng
Tháng Tám 1945.

Người viết bài này mong khái nhiệm "chúng ta"
ở đây được hiểu với nghĩa như vậy.

Đất nước 40 năm độc lập thống nhất rồi, tôi thấy rất
đau lòng hôm nay vẫn phải mở đầu bài viết của mình với
đôi lời định nghĩa như vậy về khái niệm "chúng
ta". Đơn giản vì đã 69 năm trôi qua, thế nhưng hôm nay
vẫn còn không ít những rạn nứt chia rẽ cộng đồng dân tộc
Việt Nam ta, đang làm mờ đi hay làm thiếu vắng khái niệm
"chúng ta" khi bàn đến đại sự của đất
nước.

Sự thể là qua các bài viết của mình, tôi vấp phải không
ít phản ứng gay gắt từ phía người đọc: "Chúng ta" là ai
trong toàn thể cộng đồng dân tộc đất nước này? Là người
cai trị hay người bị cai trị? Là người nắm quyền hay là
dân đen? Là ông chủ hay người đi làm thuê? Là đảng viên
(ĐCSVN) hay không phải đảng viên? Là người chiến thắng hay
kẻ lưu vong? Là bên thắng cuộc (Huy Đức) hay kẻ phải
đi cải tạo?.. Câu chuyện còn đau lòng hơn nữa khi có người
đọc nổi đoá với tôi: Khái niệm đảng ta là
đảng của ai? Đấy là đảng của các ông chứ đâu phải là
đảng của chúng tôi! Đến nông nỗi này mà ông vẫn còn "ngu
trung" đặt vấn đề đảng viên muốn cứu nước thì phải
cứu đảng trước!.. Ngôn ngữ làm nát lòng người này khiến
tôi nhớ lại những ngày tháng lặn lội đi sửa sai cải cách
ruộng đất tại các xã ở Trực Ninh – Nam Định cách đây
hơn nửa thế kỷ…

Vâng, đã 69 năm gian truân rồi kể từ Cách mạng Tháng Tám,
nhưng hình như khái niệm "chúng ta" vẫn chưa tìm
được chỗ đứng phải có trong ngôn ngữ chính trị bàn về
vận mệnh đất nước, nhất là hôm nay! Tại sao đất nước
chúng ta cứ bị chia vụn mãi ra như vậy hả trời!?..

Song đất nước không phải là của riêng một ai. Những thách
thức hôm nay đang đặt ra cho số phận đất nước cũng không
đặt ra cho riêng một ai. Vì thế xin cho phép tôi trong bài này
được dùng khái niệm "chúng ta" với hàm nghĩa phải có
của ngôn ngữ cuộc thảo luận này: "Chúng ta" ở đây
là những người chủ của đất nước, không phân biệt một
ai.

Người viết cũng xin phép áp đặt sự không phân
biệt như thế để kêu gọi mỗi người Việt chúng ta
cùng suy nghĩ và cùng lựa chọn cho đất nước con đường
phải đi và những việc phải làm. Vì đất nước này là của
mỗi chúng ta! Tìm ra sự đồng thuận cao nhất để thực hiện
sự không phân biệt này.

I. Sự lựa chọn của địa lý 

Trước khi bàn đến chủ đề "chúng ta lựa chọn gì cho tổ
quốc?", xin lưu ý các điều kiện địa lý của nước ta trong
bối cảnh địa chính trị và địa kinh tế hôm nay của thế
giới và của khu vực tự nó đã định ra những hướng
đi tất yếu và khách quan đất nước phải lựa chọn, trong khi
đó chúng ta bây giờ mới bắt đầu bàn đến lựa chọn gì.
Từ cổ chí kim luôn là như vậy, bất chấp khả năng nhận
thức của chúng ta. Cho nên câu chuyện còn lại của chúng ta
hôm nay thật ra chỉ là: chấp nhận sự lựa chọn nào, thuận
hay nghịch với tất yếu khách quan của sự vật...

Trong bài 2 "Hiểm hoạ đen", phần I "Thế
giới đã sang trang"<a href="#_edn1">[1]</a>, tôi đã trình
bầy khái quát cục diện thế giới đa cực hôm nay với nhiều
biến động sâu sắc khó lường, nhạy cảm với mọi quốc gia;
nhiều khu vực trên thế giới mất ổn định hơn trước hoặc
đang có chiến tranh ác liệt (Trung Đông, thánh chiến ISIS,
Ukraina, dịch bệnh ebola…)… Trong đó, những vấn đề nổi
bật liên quan đến Việt Nam là:

<blockquote> <blockquote> • quan hệ và mâu thuẫn Mỹ - Trung trở
thành yếu tố chi phối thế giới trong thế kỷ 21,

• Châu Á – Thái Bình Dương trở thành trận địa chính của
những mối quan hệ song phương Mỹ - Trung,

• siêu cường Trung Quốc đang lên với sức mạnh áp đảo
tại chỗ trực tiếp uy hiếp nghiêm trọng Việt Nam, đồng
thời trở thành vấn đề của khu vực Đông Nam Á và cả thế
giới.

</blockquote> </blockquote> Trong phần I này tôi đặc biệt lưu ý
Trung Quốc đang khai thác cục diện quốc tế mới rất phức
tạp, nhằm dấn thêm những bước đi mới trên con đường trở
thành siêu cường, đấy là: (a) đối nội nhấn mạnh nước
giầu quân mạnh để thực hiện giấc mơ Trung Hoa, (b) đối
ngoại một mặt xây dựng liên kết Trung – Nga, mặt khác đưa
chiến lược bá chiếm Biển Đông bước vào giai đoạn mới,
trong đó Việt Nam được coi là đột phá khẩu cần khuất
phục.

Tính chất quyết liệt của vấn đề là ở chỗ siêu cường
đang lên Trung Quốc bắt đầu đi vào thời kỳ đẩy mạnh bành
trướng ảnh hưởng quyền lực để tự khẳng định chính nó,
bên trong lấy chủ nghĩa dân tộc (Đại Hán) nuôi dưỡng giấc
mộng Trung Hoa làm động lực<a href="#_edn2">[2]</a>, đối với
bên ngoài thì khẳng định chủ quyền theo đường lưỡi bò 9
vạch và lợi ích cốt lõi không thể nhân nhượng của Trung
Quốc ở Biển Đông (tuyên bố của bộ trưởng quốc phòng
Thường Vạn Toàn tại Shangri La, Singapore 30-05-2014, điện đàm
Tập Cận Bình – Obama 15-07-2014).

Tuy nhiên việc giàn khoan HD 981 phải di dời đi chỗ khác sớm
hơn 30 ngày so với dự kiến do cho thấy Trung Quốc không phải
muốn làm gì cũng được. Nguyên nhân thất bại này là vấp
phải sự phản đối kiên quyết của Việt Nam và sự lên án
hầu như của cả thế giới.

Trong giai đoạn mới hiện nay lúc tiến lúc thoái,
"…song trọng tâm lấn tới của Trung Quốc bây giờ
nhằm vào vùng biển đảo của Việt Nam. Về lâu dài Trung Quốc
sẽ dùng các thủ đoạn và mọi hình thức can thiệp mềm hoặc
rắn, quyết biến Việt Nam thành chư hầu, coi đây là một khâu
chiến lược quyết định nhằm khống chế khu vực Đông Nam Á
và ngoi lên siêu cường tranh giành ảnh hưởng với
Mỹ…" – như tôi đã trình bầy trong thư ngày
24-07-2014 gửi các thành viên chủ chốt Bộ Chính trị.

Cục diện quốc tế và khu vực nêu trên khách quan đặt ra cho
Việt Nam 3 kịch bản để lựa chọn, không ý thức hệ hay chủ
nghĩa nào có thể xoay chuyển được, đó là:

 Kịch bản 1: Chịu khuất phục làm chư hầu để
Trung Quốc sử dụng làm bàn đạp bành trướng trong khu vực
Đông Nam Á.

 Kịch bản 2: Làm lá chắn hay khu đệm trung lập
giữa một bên là Trung Quốc và một bên là các nước Đông Nam
Á.

 Kịch bản 3: Tự vươn lên giữ vững độc lập
chủ quyền trong mọi biến động của khu vực và thế giới,
cùng đi với cả thế giới để trở thành một đối tác dấn
thân cho lợi ích của hoà bình và hợp tác mà Trung Quốc và
cả thế giới đều chấp nhận.

Cũng có thể có một kịch bản thứ tư nữa là đi hẳn với
một bên chống một bên. Song đấy sẽ chỉ là một dạng khác
của kịch bản 1 mà thôi, ta sẽ không thoát được thân phận
chư hầu và làm lính đánh thuê không cho bên này thì cho bên
kia, đất nước sẽ trở thành trận địa tranh chấp của các
bên. Vì lẽ này không bàn đến kịch bản thứ tư.

 Xin lưu ý: Liên minh Việt – Mỹ để chống Trung
Quốc là chuyện không thể, vì Mỹ không lựa chọn đối đầu
với Trung Quốc ngoại trừ hoàn cảnh bất khả kháng, phía ta
cũng không lựa chọn chống Trung Quốc trừ phi bị Trung Quốc
xâm lược. Vả lại Việt Nam như hiện tại không có đủ
những giá trị chung với Mỹ để tạo ra một liên minh với
nghĩa là đồng minh (như Nhật, Hàn Quốc, Philippines…).

 Nhưng liên minh Việt – Mỹ để tăng cường khả năng
bảo vệ đất nước là đòi hỏi sống còn, song liên minh này
chỉ trở thành hiện thực một khi Việt Nam lựa chọn sự phát
triển của mình phù hợp với lợi ích chung của Mỹ cũng như
của cộng đồng khu vực và thế giới.

Nói cụ thể: Về danh nghĩa chính thức, Mỹ đã trở thành
đối tác toàn diện của Việt Nam, nhưng nội dung còn chưa qua
thời kỳ sơ khởi và chưa thể có thực chất, vì các lẽ:

(a) Còn chế độ toàn trị như hiện nay thì không thể tạo ra
một liên minh với Mỹ, vì Mỹ không thể tin cậy ta, và nội
bộ Mỹ cũng không chấp nhận; hơn nữa cũng không thể ảo
tưởng chờ đợi Mỹ sẽ bỏ công sức để bảo vệ chế độ
toàn trị ở Việt Nam.

(b) Một Việt Nam của chế độ toàn trị như hiện nay tất
yếu có những yếu kém đối nội mang tính chất quyết định,
vì thế phía Việt Nam không thể nào đoạn tuyệt được với
chính sách đối ngoại "leo dây". Chính vì lý do này Mỹ
chỉ có thể có mối quan hệ với phía Việt Nam ở mức chiến
thuật, chứ không thể ở mức liên minh chiến lược. 

(c) Hơn nữa tự thân phía Việt Nam vì bản chất toàn trị
của chế độ cũng không dám tạo ra một liên minh như thế
để bảo vệ tổ quốc, vì nỗi lo mất chế độ<a
href="#_edn3">[3]</a>. Giữ chế độ toàn trị như hiện nay,
không có đủ điều kiện đối nội và đối ngoại tạo ra
một liên minh đúng đắn với Mỹ mà lợi ích quốc gia đang
đòi hỏi.

(d) Mỹ hiện nay chủ động để mở cánh cửa cho hình thành
một liên minh Việt – Mỹ với mục đích củng cố hoà bình
và hợp tác trong khu vực, đồng thời kiềm chế những bước
đi bá quyền của Trung Quốc. Hiện nay Mỹ đang nỗ lực khuyến
khích hình thành một liên minh có thể với Việt Nam với điều
kiện Việt Nam phải tự thay đổi. Quan điểm này nằm trong
chiến lược trục xoay Châu Á – Thái Bình Dương và khách quan
phù hợp với lợi ích quốc gia của Việt Nam.

<blockquote> <blockquote> Một đặc điểm vô cùng quan trọng
trong cục diện quốc tế thời đại chúng ta đang sống là Mỹ,
cộng đồng đa số các nước trên thế giới và Việt Nam cùng
nhau chia sẻ nhiều lợi ích chung hơn bao giờ hết so với mọi
thời đại trước đây. Trong xu thế mới này, riêng Việt Nam
và Mỹ lần đầu tiên khách quan - do địa kinh tế và địa
chính trị quyết định - cùng nhau chia sẻ nhiều lợi ích
chiến lược chưa từng có. Nói riêng về Việt Nam: Lần đầu
tiên trong lịch sử của mình Việt Nam có cơ hội với tính
cách là một quốc gia độc lập có thể mở cửa cùng đi với
cả thế giới để phát triển chính mình và để trở thành
một thành viên có ý thức trách nhiệm chung trong cộng đồng
quốc tế, và đây là con đường duy nhất
để nước ta với tính cách là một quốc gia độc lập thực
hiện được chung sống hoà bình và hữu nghị hợp tác bên
cạnh Trung Quốc.

</blockquote> </blockquote> Tôi muốn quỳ xuống nói với từng
người Việt Nam, hoặc muốn đứng thẳng quát to vào mặt từng
người: Bỏ lỡ cơ hội này sẽ đời đời mang tội với
tổ quốc!

Cuối thập kỷ 1980s khi các nước Liên Xô Đông Âu cũ sụp
đổ, Việt Nam đã một lần có một cơ hội tương tự như
thế nhưng đã bị bỏ lỡ. Song cơ hội hồi cuối thập kỷ
1980s không lớn và không thật hoàn toàn rõ ràng, và đồng
thời cũng không thôi thúc bức thiết "sống hay chết!?" như
cơ hội hôm nay.

Lợi ích quốc gia Việt Nam trong cục diện quốc tế mới hiện
nay đòi hỏi phải sớm tiến hành triệt để cải cách chính
trị để có những điều kiện tiên quyết từ đối nội cho
phép (1) phát huy nội lực của một quốc gia độc lập tự
chủ, (2) tiến tới tạo ra được một liên minh với Mỹ với
nội dung và tinh thần nêu trên. Đòi hỏi này ngày nay trở
thành một trong những điều kiện tiên quyết của sự nghiệp
xây dựng và bảo vệ tổ quốc và đưa nước ta vào một thời
kỳ phát triển mới. Xin đừng bao giờ quên: Không
có một đất nước tự do của con người tự do để có
được nội lực và bản lĩnh phải có, Việt Nam chỉ có thể
là một đối tác què quặt, ăn xin, và vì thế không thể liên
minh với bất kỳ ai dù ta muốn, kể cả với Mỹ.

- Tìm kiếm liên minh với Mỹ là hút đối kháng của Trung
Quốc vào Việt Nam! Có nên không?

- Trung Quốc đã không dưới một lần "đối kháng" với
Việt Nam ngay từ lúc Việt Nam còn đang chống Mỹ. Vậy lý do
này không xác đáng. Sự kiện giàn khoan HD 981 chắc sẽ có
diễn tiến khác nếu không có thái độ quyết liệt của Mỹ.

- Nhưng Mỹ đã bỏ rơi Cộng Hoà Việt Nam, làm ngơ lúc Trung
Quốc đánh chiếm Hoàng Sa. Như vậy làm sao mà liên minh được?

- Đúng vậy, nhưng thế giới bây giờ khác với cách đây 40
năm. Việt Nam cũng khác cách đây 40 năm, Mỹ cũng vậy. Đừng
lúc nào quên, ngày nay đi được với Mỹ đồng nghĩa có khả
năng đi được với cả thế giới.

- …

- …

II. Bàn về các kịch bản 

Chắc chắn toàn thể cộng đồng dân tộc Việt Nam chúng ta
không bao giờ có thể chấp nhận kịch bản 1, do
đó không phải bàn đến nữa.

Tuy nhiên, điều đáng lo ở đây là quá trình phát triển của
nước ta – đặc biệt là từ bước ngoặt Hội nghị Thành
Đô 1990 – đã tích tụ những yếu kém và sai lầm đã và
đang từng bước biến nước ta trên thực tế và trên
những phương diện nhất định trở thành một dạng chư hầu
kiểu mới của Trung Quốc (như đã phân tích trong bài 2). Tạm
gọi đấy là hiện tượng (đang) trở thành chư hầu kiểu mới
một cách gần như là vô ý thức hay là không ý thức được.
Nghĩa là trên thực tế kịch bản 1 đã và đang trở thành
hiện thực từng phần rồi, nhưng ĐCSVN không nhận biết
được và cho đến nay chưa một lần báo động cho cả nước!
Điều đáng lo nhất là sự kiện giàn khoan HD 981 hình như vẫn
chưa đủ nghiêm trọng để có thể loại bỏ hẳn sự vô thức
này đang còn tồn đọng ở mức độ nhất định trong không ít
những người nắm vận mệnh đất nước. Đây là vấn đề
cần phải được giải quyết dứt điểm tại đại hội XII
sắp tới của ĐCSVN.

 Kịch bản 2: Vừa không thể chấp nhận, vừa
không khả thi.

(a) Không thể chấp nhận, vì Việt Nam như hiện nay quá yếu
kém về nhiều mặt và do đó không thể đảm đương nổi một
vai trò lá chắn cho bất kỳ ai hay là một khu đệm trung lập;
cũng chẳng có một bên hữu quan nào chấp nhận hoặc tin
tưởng giao cho Việt Nam như hiện nay một vai trò như thế.

(b) Kịch bản này dù ta muốn cũng không khả thi, đơn giản vì
nước ta như hiện nay không thể là một Thuỵ Sỹ Việt Nam ở
Đông Nam Á. Không biết đến bao giờ mới có thể có một
Thuỵ Sỹ Việt Nam như thế để đảm đương vai trò này, hay
là không bao giờ. Hơn nữa vì yêu cầu bành trướng quyền lực
của một nước rất đông dân, siêu cường đang lên Trung Quốc
không chấp nhận một quốc gia láng giềng nào là trung lập, dù
có xin cũng không được, kể cả nước lớn như Ấn Độ. Láng
giềng với Trung Quốc chỉ có thân phận: hoặc là đối tượng
của bành trướng, nếu không thì phải đi với Trung Quốc như
là Nga hiện nay. Chỉ trừ trường hơp TQ không ăn thịt nổi
thì mới tha làm phúc – nghĩa là chấp nhận là đối tác. Quan
điểm "Việt Nam không đi với bất kỳ một bên nào để chống
lại một bên thứ ba" thực ra là lỗi thời (xem Thế giới
đã sang trang) và vô nghĩa đối với Trung Quốc; quan
điểm này trên thực tế che giấu sự nhu nhược và đầu hàng
trá hình; trong khi đó sự thật là Việt Nam đã bị cột chặt
vào Trung Quốc trên nhều phương diện.

 Kịch bản 3: Là đáng bàn nhất.

Cũng có thể gọi đấy là kịch bản tự đứng vững trên
đôi chân của mình trong mọi tình huống, không chống lại bất
kỳ ai trên thế giới này, nhưng đi với cả thế giới để
phát triển chính mình và để dấn thân cho lợi ích chung của
cộng đồng quốc tế, gắn lợi ích phát triển của chính mình
với lợi ích phát triển chung của cộng đồng quốc tế, đi
với cả thế giới để huy động sự hậu thuẫn và ủng hộ
của cả thế giới cho sự nghiệp bảo vệ độc lập chủ
quyền và toàn vẹn lãnh thổ quốc gia trước mọi nguy cơ bị
xâm lấn. Nói nôm na, đây là sự lựa chọn trở thành một
người có nhân cách và tư thế không ai bắt nạt được, sống
được với tất cả mọi người, làm bạn được với tất
cả mọi người, có ích cũng như được sự tôn trọng và tin
cậy của tất cả mọi người. Một trong những cái đích
sâu xa của kịch bản này là tạo ra tình thế: Một khi siêu
cường bá quyền Trung Quốc xâm phạm độc lập chủ quyền và
toàn vẹn lãnh thổ của Việt Nam, thì sự việc này đồng
nghĩa với xâm phạm những giá trị và lợi ích chung của cộng
đồng thế giới và không thể được cộng đồng thế giới
chấp nhận.

Đây là kịch bản duy nhất đúng cho nước ta, song đặt ra cho
nước ta những đòi hỏi phấn đấu vô cùng gắt gao.

Sự thật là trên thế giới hiện có không ít quốc gia nhỏ
sát nách các nước lớn hoặc ở trong tình thế nằm lọt thỏm
vào thế giới đối nghịch mình mà vẫn đứng vững và tự
khẳng định được mình, đơn giản vì họ phấn đấu có trí
tuệ và kiên cường hơn nước ta rất nhiều. Có thể nêu ra
một vài so sánh khác nữa để suy nghĩ:

Người Singapore học hỏi và lao động với một cường độ
cao hơn hẳn so với người dân nước ta. Tinh thần trách nhiệm
và tính khoa học trong công việc cũng cao hơn.

Nhìn vào Nhật: Thảm hoạ động đất và tsunami ngày 11-03-2011
vô cùng khốc liệt càng làm rõ thêm những giá trị và phẩm
chất Nhật Bản, có thể nói cả thế giới phải kính phục...

Nếu bạn đã đọc cuốn Quốc gia khởi nghiệp
của Dan Senor, bạn có thể hình dung trí tuệ và nghị lực nào
của dân tộc Do Thái đầy trầm luân đã xây dựng nên nước
Israel có nền kinh tế phát triển cao vào hàng đầu thế giới
ngày nay giữa sa mạc và trong lòng thế giới đạo Hồi.

Bạn cũng nên chịu khó tìm đọc cuốn "Swiss Made"
của R. James Breiding để hiểu những thành công phi thường của
quốc gia này, tạo ra một Thuỵ Sỹ tồn tại phồn vinh giữa
các hùm sói châu Âu suốt 3 thế kỷ vừa qua, và bây giờ Thuỵ
Sỹ còn trở thành một trung tâm của Liên Hiệp Quốc.

Công cuộc cải cách ở Myanmar (bắt đầu từ 2011) dưới thời
tổng thống Thein Sein đã hoá giải thành công trong hoà bình
chế độ quân phiệt đẫm máu kéo dài nhiều thập kỷ, đưa
Myanmar bước đi những bước đầu tiên vô cùng gian truân trên
con đường phát triển của dân chủ, bất chấp sự lũng đoạn
khủng khiếp của Trung Quốc. Mọi hiểm nguy đối với Myanmar
vẫn ở phía trước. Cả thế giới tiến bộ đang hồi hộp
theo dõi và đứng bên Myanmar trên con đường mới khai phá này.

Lãnh tụ Nam Phi Nelson Mandela huyền thoại (1918 - 2013) sau khi
lãnh đạo cách mạng Nam Phi xoá bỏ chế độ apartheid để xây
dựng thành công nước Cộng Hoà Nam Phi đã trao lại mọi quyền
lực cho nhân dân...

Cuộc chiến tranh Iraq 8 năm ròng (203 -2010), Mỹ ném vào đây
khoảng hai nghìn tỷ USD (thật ra có thể hơn, tuỳ cách tính)
và mất khoảng 7000 sinh mạng quân nhân Mỹ. Một trong những
mục tiêu chiến lược là nhằm dựng lên ở đây một chế
độ dân chủ, song Mỹ đã thất bại cay đắng, đơn giản vì
văn hoá đạo Hồi và nội tình các sắc tộc và bộ tộc ở
Iraq lại chỉ quan tâm đến tranh giành quyền lực; thậm chí
chiến tranh tôn giáo mới (nguy cơ nhà nước thánh chiến Hồi
giáo ISIS) hiện nay đang có nguy cơ biến dạng quốc gia Iraq và
toàn vùng.

 Mùa xuân Ả-rập dù ở Ai Cập hay
Lybia…sau khúc dạo đầu đầy hứa hẹn, chiến tranh giữa các
sắc tộc và giữa các bộ tộc cư dân khác nhau lại đang đẩy
những quốc gia này vào nội chiến mới.

Ukraina trên con đường tìm sự phát triển của dân chủ đã
mất Krym và rơi vào nội chiến quyết liệt, nguy cơ đất
nước bị chia cắt do sự can thiệp trực tiếp của Nga rất
lớn. Song Ukraina cũng đang cho thấy họ dám chiến đấu cho con
đường mình lựa chọn.

Ngay cạnh nước ta, Thái Lan từ năm 1932 bắt đầu tìm kiếm
con đường trở thành nước phát triển, đến hôm nay đã chìm
ngập trong 18 cuộc đảo chính, song đất nước bị giam hãm
tiếp trong cái bẫy quốc gia có thu nhập trung bình, nguyên nhân
chủ yếu là gần 9 thập kỷ rồi mà Thái Lan vẫn chưa sao xây
dựng nổi cho mình một thể chế chính trị nhất thiết phải
có của một nước công nghiệp. Trong khi đó Hàn Quốc, Đài
Loan và Singapore khởi sự sau Thái Lan nhiều thập kỷ nhưng đã
thành công ngoạn mục, chủ yếu vì họ đã xây dựng được
thể chế chính trị phù hợp… Càng rõ, thể chế chính trị
mới là yếu tố quyết định cuối cùng của phát triển.

Có lẽ ở đây cũng phải nhắc đến "sự phấn đấu tự
đổi đời" một cách triệt để và đáng là tấm gương cho
cả thế giới suy nghĩ – đó là sự đổi thay và trỗi dậy
từ đống tro tàn của chủ nghĩa phát xít và chiến tranh, để
hình thành nên nước Đức và nước Nhật hôm nay, với vị
thế được tôn trọng trong cộng đồng thế giới – nguyên
nhân thành công chủ yếu của họ là trung thực với bài học
của lịch sử và sự thật.

Trong khi đó nỗ lực đổi đời của Liên Xô cũ chỉ tạo nên
một nước Nga Putin đang đặt một chân lên con đường tạo
dựng đế chế Nga mới, còn lâu mới được như Liên Xô cũ,
thậm chí có thể là không thể…

Vân vân…

Nghĩa là thế giới hôm nay có đủ mọi điều hay và cái dở
cho nước ta là nước đi sau học tập và phấn
đấu thành công, không còn phải mò mẫm gì nữa. Phải nói
thế này: Đất nước phải trả giá tổn thất bao nhiêu thế
hệ, cái duy nhất Việt Nam hôm nay được hưởng là lợi thế
của nước đi sau. Xin ngẫm nghĩ kỹ điều này. Trong khi đó
động lực quyết định làm nên mọi thay đổi trong thời đại
chúng ta đang sống là thông tin và ý chí. Chúng ta hoàn toàn
không thiếu những gương tốt và những kinh nghiệm xương máu
trong thế giới hôm nay để học và để thay đổi triệt để
chính bản thân mỗi chúng ta mà đất nước đang đòi hỏi.
Không có một lý do nào có thể biện minh sống trong thời đại
này mà chúng ta không thể tự thay đổi triệt để được
chính bản thân mình, ngoại trừ sự biếng nhác và hèn kém
của mỗi chúng ta. Mỗi chúng ta thay đổi, sẽ cùng nhau thay
đổi được đất nước.

Nhìn vào những tấm gương và kho tàng kinh nghiệm của nhân
loại hôm nay, tôi thành thực muốn nói chúng ta còn kém cỏi
quá, ươn hèn quá, có nhiều thói hư tật xấu quá, thậm chí
còn lười biếng quá, còn quá nhiều chuyện làm giả ăn thật,
chưa nói đến đầu óc còn quá chật hẹp, và con mắt chưa
hẳn đã muốn có tầm nhìn vươn ra bên ngoài luỹ tre làng ngàn
xưa, dân trí và quan trí đều còn thấp lắm so với thiên hạ
xa gần; so ngay với Thái Lan kinh tế, xã hội và thể chế chính
trị nước ta lạc hậu vài chục năm... Cho phép tôi nói đến
mức thế này: Một trong những cái ngu dốt lớn nhất của
chúng ta là chưa thấy hết được cái ngu dốt của chính mình,
hơi một tý là tưng tưng Việt Nam có cái này cái nọ nhất
thế giới, nhất châu Á..! Chiến tranh đã lùi xa mấy chục
năm, có những chiến trận lùi xa cả nửa thế kỷ hoặc hơn
nữa, mà mà niềm tự hào vẫn oang oang không ngớt như để cố
át đi những yếu kém trong cuộc sống hôm nay, bất chấp cả
cái lẽ tối thiểu trên đời trong giao tiếp là ăn trông
nồi, ngồi trong hướng……

Vì quyền lực tha hoá nặng nề, nơi chứa đựng nhiều điều
u mê nhất trong cả nước lại là ĐCSVN. Ví dụ: Đến ngày hôm
nay trong giới nghiên cứu cao cấp của ĐCSVN vẫn có người
đặt câu hỏi: Xã hội dân sự là cái gì? Nó có phù hợp
với nước ta đang xây dựng chủ nghĩa xã hội không? Chấp
nhận xã hội dân sự thì mất chế độ! Làm thế nào xây
dựng đảng cầm quyền ở nước ta mà vẫn giữ được chế
độ chính trị một đảng?... "Chưa nên cho phép tự vận
động bầu cử tại Việt Nam vì có nhiều đặc thù…"…
nghĩa là chỉ nên duy trì hệ thống nhà nước được tổ
chức theo kiều "đảng cử dân bầu", cái gì không quản
đươc thì nên cấm... Vân vân… Trong khi đó cuộc sống của
đất nước chúng ta hôm nay bên cạnh siêu cường Trung Quốc
đang lên đòi hỏi quyết liệt mỗi người dân và cả nước ta
phải có một phẩm chất mới hoàn toàn khác – đến mức
"tồn tại hay không tồn tại!" ("to be or not to be!")…

Nói thẳng thắn với nhau, có lẽ chưa có thời nào trong lịch
sử đất nước mà nhân dân chúng ta lại hèn kém như hiện
tại so với thiên hạ toàn thế giới trong hoàn cảnh nước ta
có độc lập, hèn kém so với những thách thức đất nước
đang phải đối mặt. Có lẽ chưa có thời nào chúng ta hèn kém
như hiện nay dưới ách cai trị do chính tay mình dựng nên. Chưa
có thời nào chúng ta lại nhu nhược, tự làm tổn thương trầm
trọng phẩm giá của chính quốc gia mình, và chịu để cho danh
dự, độc lập chủ quyền và sự toàn vẹn lãnh thổ quốc gia
bị Trung Quốc uy hiếp, xâm phạm như hiện nay. Đất nước
thật sự bị dắt mũi từ Hội nghị Thành Đô. Không biết làm
sao nuốt được nỗi nhục này!

Chịu trách nhiệm toàn diện và tuyệt đối về tình trạng
hèn kém nói trên của đất nước và của dân tộc là Đảng
Cộng Sản Việt Nam tha hoá hôm nay. Không thể nói khác.

Chế độ chính trị đảng trị và chính sách ngu dân nhân danh
thực hiện sự lãnh đạo toàn diện và tuyệt đối của
ĐCSVN tha hoá hôm nay là tác nhân chính mang lại sự
hèn kém này cho đất nước, đến mức mỗi chúng ta – kể cả
các đảng viên ĐCSVN – hầu như không đủ năng lực và ý chí
nhìn nhận ra sự hèn kém của chính bản thân mình nữa, đến
mức hầu như mỗi chúng ta cam chịu hai tay buông xuôi. Đối
với bên ngoài thì cam chịu nhắm mắt trước từng bước lấn
tới của quyền lực mềm và quyền lực rắn Trung Quốc. Đối
với bên trong, đành ngậm miệng oán trách thầm những điều
ngang trái, hoặc thụ động bó tay chờ đợi, nước chảy bèo
trôi được đến đâu hay tới đó – đấu tranh tránh đâu?..,
hoặc có cơ hội thì bỏ nước đi tìm đường kiếm sống…
Trong khi đó hàng ngày nhan nhản những cái giả - diễn –
hão thay nhau hiếp đáp cuộc sống mọi mặt của đất
nước... Phải nói đây là hiện tượng xã hội xuống cấp
cùng cực nhất kể từ Cách mạng Tháng Tám 1945. Đại hội XII
sắp tới của ĐCSVN cần mổ xẻ thấu đáo trách nhiệm này
của đảng.

Trong tôi canh cánh câu hỏi phải chăng đây là thời kỳ mạt
vận của khí phách và tinh hoa Việt Nam? Đau lòng lắm, xấu hổ
lắm, nhưng không thể không tự cật vấn mình như thế được.

Song mỗi công dân chúng ta – dù đảng viên hay không đảng
viên – cũng phải gánh chịu phần trách nhiệm riêng của chính
mình về thực trạng đất nước hôm nay, không thể đổ thừa
hết mọi chuyện cho chế độ. Chỉ riêng sự cam chịu một bề
như vậy của mỗi chúng ta cũng đủ kết án chúng ta là tòng
phạm, là đồng loã trước toà án lịch sử của đất nước,
không thể nói khác được… Dân nào thì chế độ nấy –
đây cũng là một quy luật của phát triển.

Tôi xin phép nói đến mức thế này: Nếu những chuyện đàn
áp và làm nhục dân đang xẩy ra hàng ngày ở nước ta mà lại
xảy ra ở các nước của mùa xuân Ả-rập năm nào, thì có lẽ
chế độ chính trị hiện nay của Việt Nam đáng phải sụp
đổ 3 hay 4 lần rồi! Nếu luận rằng "cái ỳ"
này của Việt Nam là biểu hiện cao độ của sự ổn định
chính trị, tôi e rằng đấy là nguỵ biện đáng xấu hổ - cho
người giải thích và cho cả người chấp nhận sự giải thích
này.

Đất nước này có đủ tủi nhục để không cần phải chủ
động có thêm hay xúi giục gây thêm một thảm hoạ mới bổ
sung nào nữa. Ở vào hoàn cảnh nước ta hiện nay, điều tai ác
là sụp đổ của hiện trạng đồng nghĩa với thảm hoạ,
chắc chắn sẽ thê thảm hơn nhiều lần và sẽ đẫm máu so
với sụp đổ trong hoà bình của Liên Xô. Nhưng không thể vì
thế nhắm mắt làm ngơ trước cái hèn kém của chính mình.
Thậm chí sự ngơ điếc này chính là mầm mống chắc chắn
của thảm hoạ sẽ tới mai sau. Điều cần nói rành rọt
ở đây: Nhờ những nỗ lực của cả nước, nhất là
trong kinh tế, (đương nhiên phần quan trọng không kém là còn
nhờ cả "sức ỳ" nữa) đất nước mới thoát được mấy
phen sụp đổ như thế của hệ thống chính trị – chứ không
phải là nhờ sự lãnh đạo sáng suốt của đảng và tính ưu
việt của chế độ. Song chính kết quả những nỗ lực này
đặt ra đòi hỏi quyết liệt: Không thể kéo dài mãi tình
trạng èo uột đến ngắc ngoải như hiện nay! Phải cải cách
triệt để hệ thống chính trị hiện tại để mở đường
sống cho đất nước.

Cái hèn kém đáng phê phán nhất của mỗi người chúng ta
trước hết là sự giác ngộ chưa đầy đủ về quyền và
trách nhiệm phải có của công dân với tư cách là người chủ
đất nước của một quốc gia độc lập, là không thắng
được nỗi sợ của chính mình để ý thức được và làm
được quyền và trách nhiệm công dân phải có ấy của mình.
Nói riêng trong hàng ngũ ăn lương từ ngân sách nhà nước –
dù là ngạch đảng, ngạch chính quyền, hay ngạch đoàn thể,
cái gọi là "phường giá áo túi cơm" đông quá, ăn hết
nhuệ khí của đất nước và cố níu kéo sự tồn tại của
chế độ toàn trị. Tôi trầm ngâm ước ao, giá mà mỗi chúng
ta – trước hết là các đảng viên – dám dấn thân sống theo
lương tri mình một chút, chắc chắn đất nước này đã khác
hẳn rồi! Cái thấp hèn của mỗi chúng ta góp phần không ít
vào việc huỷ hoại đất nước này!..

Cái sợ và sự phản ứng bầy đàn là sản phẩm tồi tệ
nhất của hiểu biết thiếu hụt, là đồng minh lợi hại của
mọi thế lực đen tối ngay trong lòng đất nước chứ không
phải ở đâu xa, là trở lực hoặc thậm chí bị lạm dụng
làm phản lực chống lại cái tiến bộ và cải cách<a
href="#_edn4">[4]</a>. Chẳng có sự diễn biến hoà bình hay biến
chất đạo đức chính trị tư tưởng nào đáng sợ cả, mà
chỉ có cái việc lấy cái được gọi là diễn
biến và biến chất này để hăm doạ sự
bất bình trong lòng nhân dân và xí xoá đi cái tha hoá của
quyền lực mà thôi. Phụ hoạ một cách vô ý thức vào tình
trạng này chính là cái sợ của mỗi chúng ta.

- Nhưng mà, cứ làm khác là bị đàn áp! Vừa không có cái
mồm để nói, trong tay vừa không có quyền!..

- Chỉ còn cách phải tự mở mồm, chấp nhận mọi đàn áp
để mở mồm. Phải giành lấy quyền! Một người không làm
nổi thì hè nhau cùng làm! Phải học để làm đúng.

- Nhưng mà sợ lắm. Sợ nhiều thứ.

- Chịu bó tay vì sợ thì ngày xưa đứng lên chiến đấu cứu
nước để làm gì? Hãy cùng vượt lên nỗi sợ để cùng
làm!<a href="#_edn5">[5]</a>

- …

- …

Sống há miệng chờ sung rụng đã là không ổn, nói chi đến
khoanh tay chờ được ban phát quyền và trách nhiệm như thế -
những thứ này phải học và phải đấu tranh mà giành lấy.

Sống cạnh Trung quốc trong thế giới hôm nay, nước ta không
thể lựa chọn cách sống nước chảy bèo trôi thế nào cũng
được. Tự do của chúng ta mà trời đất và tự nhiên ban
tặng chỉ là sự tự do được phép tuỳ ý lựa chọn cho đất
nước một trong 3 kịch bản như đã nêu trên mà thôi. Và vì
tự do của chính mình, mỗi chúng ta chỉ có con đường lựa
chọn kịch bản 3 cho đất nước.

Nhất thiết không thể để đất nước như thế này sống qua
ngày đoạn tháng bên cạnh Trung Quốc. Để thực hiện
kịch bản 3, mỗi chúng ta hãy bắt đầu từ học
và quyết thực hiện quyền và trách nhiệm công dân của mình,
trước tiên là để triệt để thay đổi chính mình, rồi
vượt lên mọi nỗi sợ thực hiện quyền và trách nhiệm của
mình góp phần vào cải cách thể chế chính trị của đất
nước, đưa đất nước sang trang mới. Muốn đất nước tiến
hành cải cách triệt để thể chế chính trị hiện hành trong
hoà bình và phát triển, mỗi chúng ta phải quyết học như
vậy. "...Đời đời sống cạnh Trung Quốc mà mỗi chúng ta
không có trí tuệ, ý chí và nghị lực luôn luôn thắng được
ý đồ của Trung Quốc đầy bản chất bá quyền, nước ta chỉ
đáng sống trong kiếp chư hầu, nô lệ. Đã đến lúc cả
nước và toàn Đảng cần hiểu rõ đòi hỏi bắt buộc này,
để tiến hành bằng được cuộc cải cách chính trị sâu
rộng hiện nay đã chín muồi nhằm thay đổi hẳn đất
nước..." <a href="#_edn6"> [6]</a>

Sự sống còn của đất nước đặt ra những đòi hỏi nghiệt
ngã như vậy. Song đồng thời cũng phải thấy hết tinh hình
nguy hiểm: Thực trạng mọi mặt của đất nước ta hiện
nay nhạy cảm đến mức cứ đụng vào sửa chữa mà ngu dốt
là có thể đẫn đến sụp đổ, có lẽ còn nguy khốn hơn so
với Liên Xô năm nào! Không một ai được ngoảnh mặt trước
sự thật phũ phàng này vì bất kỳ lý do gì. 


Quyền lực cai trị đất nước đang vin vào thực tế nhạy
cảm này để chống lại cải cách, nhân danh duy trì sự ổn
định. Đây là sự ngoan cố duy trì cái sống tạm thời cho
quyền lực bằng cách đi sâu thêm nữa vào con đường chết
của đất nước, không thể chấp nhận.

Để vượt qua sự nhạy cảm có thể gây ra sụp đổ bất cứ
lúc nào như thế, chỉ có một con đường là trung thực với
sự thật, mở ra đối thoại xây dựng với tất cả tinh thần
trách nhiệm theo tinh thần Diên Hồng trong cả nước, từ đó
tìm ra sự đồng thuận cao nhất để có khả năng tiến hành
cải cách thể chế chính trị trong hoà bình và phát triển.
Đấy là con đường sống. Đối thoại trung thực với sự
thật như thế trong nội bộ đảng, giữa đảng và nhân dân,
và giữa cả nước với nhau theo tinh thần Diên Hồng như vậy,
sẽ chẳng có nguy hiểm nào có thể tước bỏ hay lấy cắp
được con đường cải cách nước ta nhất quyết phải lựa
chọn. Trong dân nhiều năm nay đã có không ít tiếng nói phát
đi theo hướng tâm huyết này, đảng cần lắng nghe và đủ can
đảm đối thoại chứ không được trấn áp tệ hại như đang
làm. Hơn nữa, duy nhất nắm quyền lực trong tay, ĐCSVN có
trách nhiệm ràng buộc phải chủ động và làm tất cả mọi
việc có thể để tổ chức thành công đối thoại Diên Hồng
như vậy. 

III. Đại hội XII lựa chọn gì?

 III.1. Bàn về cái không thể và cái có thể

Trước hết xin chia sẻ, 10 bạn đọc các bài viết của tôi
thì có đến 9 bạn không thích phần tôi viết về ĐCSVN, càng
không thích hoặc thậm chí rất ghét phần tôi khuyến nghị
ĐCSVN nên thay đổi như thế nào. Thái độ như vậy không phải
là vấn đề cảm tính hoặc là hệ quả của những bức xúc
từ cuộc sống. Phản ứng tiêu cực này chủ yếu dựa trên
những kinh nghiệm dẫn tới sự khẳng định: ĐCS nói chung là
không thể thay đổi được, ĐCSVN không phải là ngoại lệ.
Một số trong những bạn đọc này còn viện dẫn ý kiến của
Yeltsin: ĐCSLX không thể thay đổi được, chỉ còn mỗi
cách đập tan nó! Những người có trách nhiệm trong
đảng, trước hết là Bộ Chính trị, cần phân tích thấu đáo
phản ứng này của dư luận nước ta. Bản thân tôi cũng cho
sự khẳng định này có căn cứ xác đáng. Bởi sự thật là
không có một ĐCS nào trong các nước Liên Xô Đông Âu cũ chịu
chấp thuận cải cách. Tất cả các đảng này chỉ kết thúc
bằng quá trình sụp đổ hoặc bị xoá sổ. Sự ngoan cố của
ĐCSVN trước những đề nghị cải cách cũng rất rõ.

Tuy nhiên, có một khía cạnh cần xem xét dưới đây.

Trong nhiều bài viết của mình, tôi cho rằng ĐCSVN từ nhiều
thập kỷ nay không còn là đảng lãnh đạo nữa, mà chỉ là
lực lượng chính trị lớn nhất đang nắm lọn quyền cai trị
đất nước. Vấn đề đặt ra là câu hỏi: Xử sự như
thế nào với cái lực lượng chính trị lớn nhất nước
này?

- Giải tán bằng luật pháp hay xoá bỏ bằng bạo lực? Cách
làm này là không thể và sẽ tiếp tục không thể như thế
một thời gian khá dài nữa. Lại càng không thể "bói"
được là bao giờ ĐCSVN sẽ tự sụp đổ, dù rằng đây sẽ
là kết cục tất yếu của tha hoá. Xoá bỏ bằng bạo lực dù
muốn làm và làm được, cũng không phải là phương án tối ưu
cho đất nước trong hiện tại, bởi vì sẽ gây ra binh
đao nồi da xáo thịt vô cùng thảm khốc, chưa ai có thể nói
trước kết cục sau đó sẽ là gì. Và kể cả một khi đã
xảy ra một cuộc bể dâu như thế, trước sau cải cách vẫn
là nhiệm vụ không thể trốn tránh.

- Tôi mong mỏi mỗi chúng ta hãy tự học để tự thay đổi
chính mình trước tiên trước khi bắt tay vào cải cách thay
đổi thể chế chính trị của đất nước, và điều này là
khả thi trong thế giới hôm nay. Vậy hà cớ gì tôi lại không
đồng thời cùng đặt vấn đề như thế đối với từng
đảng viên và toàn thể ĐCSVN? Vả lại, như chúng ta đã thấy
ở Myanmar, cải cách thể chế chính trị từ trên xuống và từ
trong ra của hệ thống quyền lực là hứa hẹn thành công nhất
và đỡ tốn kém xương máu nhất. ĐCSVN hiện nay có mọi điều
kiện cần và đủ để cải cách thành công như thế, chỉ còn
thiếu ý chí đặt lợi ích quốc gia lên trên hết<a
href="#_edn7">[7]</a>. Cũng có ý kiến cho rằng ĐCSVN không thể
làm được cải cách này, vì bị nô lệ ý thức hệ và vì
đang thiếu một minh quân giương cờ…

- Giả thiết rằng mọi nỗ lực của cả nước tìm đường
cải cách bắt đầu từ trên xuống và từ trong ra trong hệ
thống quyền lực của ĐCSVN đã được thực thi hết mức mà
vẫn thất bại, thì phương án xoá bỏ bằng bạo
lực chẳng những sẽ là không tránh khỏi sau đó, mà
còn là bước phát triển tất yếu tiếp theo, tự phát từ nhân
dân, và sẽ chẳng có gì ngăn nổi như đã từng xảy ra ơ
nhiều nước khác, sự cáo chung của ĐCSVN sẽ trở thành
đương nhiên, thảm hoạ cũng là đương nhiên. Tôi đã cảnh
báo rõ ràng như vậy trong nhiều bài viết của mình.

- Cải cách ở nước ta để chuyển sang thể chế chính trị
của nhà nước pháp quyền dân chủ hầu như chắc chắn sẽ là
một cái gai phải nhổ trong con mắt siêu cường đang lên Trung
Quốc. Bởi vì ảnh hưởng lan toả của cải cách này có thể
nguy hiểm đối với Trung Quốc. Song chúng ta phải làm việc
phải làm của mình, không thể chờ đợi Trung Quốc cho phép hay
không cho phép. Một khi Trung Quốc học tập kinh nghiệm đã xảy
ra ở Krym và Đông Ukraina quyết xóa bỏ cuộc cải cách này
của nước ta, nhân dân ta sẽ lại một lần nữa phải chấp
nhận hy sinh xương máu, nhưng sự nghiệp cải cách này sẽ trở
thành bất khả kháng và rất triệt để, cái thòng lọng ý
thức hệ và "4 tốt và 16 chữ" đang siết lên cổ đất
nước sẽ bị loại bỏ dứt khoát và vĩnh viễn.

Những lý do tại sao tôi lựa chọn con đường vận động cả
nước không loại trừ một ai tiến hành cải cách như
thế có lẽ đã rõ.

(1) Đất nước đang đòi hỏi gay gắt phải có một thể chế
chính trị mới để ra khỏi bế tắc hiện nay và để trở
thành một nước công nghiệp, (2) cục diện thế giới đặt ra
nhiều thách thức mới nghiêm trọng, đồng thời cũng đang mở
ra vận hội mới chưa từng có đổi đời đất nước dứt
khoát phải nắm lấy (3) thách thức của siêu cường đang lên
Trung Quốc trực tiếp uy hiếp nước ta với ý đồ chiến
lược biến nước ta thành chư hầu để đẩy mạnh bá chiếm
Biển Đông – đấy là 3 yếu tố quyết định
buộc chúng ta phải lựa chọn kịch bản 3 cho Tổ quốc. Sự
lựa chọn này là có thể, và không được thoái thác.

 III.2. Những vấn đề đặt ra cho Đại hội XII

Trong bài "Hiểm hoạ đen" (bài 2), tôi đã trình bầy khái
quát ý kiến của tôi về tình hình đất nước sau 40 năm độc
lập thống nhất đầu tiên, với nhận xét tổng quát: 
Về cơ bản đây là một giai đoạn phát triển thất
bại.

Nhận xét này này dựa trên các đánh giá sau đây:

(1) Thành tựu đạt được không cân xứng với nguồn lực và
công sức đã huy động được, nhiều cơ hội lớn có tính
bước ngoặt đã bị bỏ lỡ<a href="#_edn8">[8]</a>; sự phát
triển kinh tế theo chiều rộng đã tới ngưỡng không thể
vượt qua, tích tụ cho đất nước hôm nay nhiều ách tắc lớn
của cái bẫy quốc gia có thu nhập trung bình thấp, không thể
đạt được mục tiêu trở thành nước công nghiệp vào năm
2020<a href="#_edn9">[9]</a>. Xin nhấn mạnh: trong 3 thập kỷ công
nghiệp hoá nước ta huy động được nguồn lực nhiều gấp
đôi Hàn Quốc trong thời kỳ này, Hàn Quốc trở thành NIC
(nước mới công nghiệp hoá), nhưng Việt Nam trở thành một
nền kinh tế của người đi làm thuê và của đất nước cho
thuê.

(2) Chế độ chính trị hiện hành xuống cấp nghiêm trọng vì
tệ nạn quan liêu tham nhũng, ngày càng trở thành nhân tố trực
tiếp kìm hãm sự phát triển của đất nước; xã hội nước
ta từ hơn một thập kỷ nay bị khủng hoảng sâu sắc về
nhiều mặt - tiêu biểu nhất là nhân dân mất lòng tin vào chế
độ chính trị và đảng nắm quyền; bất công xã hội ngày
càng lớn; tự do dân chủ và quyền con người bị xâm phạm
nghiêm trọng; đặc trưng của chế độ toàn trị hiện nay là:
nhân dân không phải là người làm chủ đất nước, đảng
đứng trên Hiến pháp.

(3) Độc lập chủ quyền và sự toàn vẹn lãnh thổ quốc gia
và nhiều lợi ích chính đáng khác của đất nước bị Trung
Quốc xâm phạm và uy hiếp nghiêm trọng (hơn cả thời kỳ có
chiến tranh biên giới 17-02-1979 do Trung Quốc tiến hành);
đường lối đối nội và đối ngoại sai lầm đã dẫn đến
tình trạng Việt Nam rơi vào vị thế quốc tế của nước
phải "leo dây" (song trên thực tế là bị cột chặt vào
Trung Quốc) và hầu như không có bạn hoặc liên minh với đúng
nghĩa để tạo thanh thế, mặc dù Việt Nam đã thiết lập
được quan hệ đầy đủ với hầu hết mọi quốc gia trên
thế giới và có quan hệ đối tác chiến lược hay đối tác
toàn diện với tất cả các nước có vị thế quốc tế quan
trọng. Mặt nào đó mà xét, Việt Nam lâm vào một thế cô lập
trên thực tế (de facto) khá nguy hiểm: Chung quanh là các nước
láng giềng nhỏ yếu dễ bị Trung Quốc chi phối, ngoài biển
là cái đường lưỡi bò đang hình thành, ngoài ra
rất dễ bị chấn thương trên các phương diện kinh tế, chính
trị, quân sự.

 Có thể kết luận: Sau 40 năm độc lập, trong đó
có 30 năm đổi mới, Việt Nam hiện nay là một nước yếu về
đối nội và đối ngoại so với những thách thức phải đối
mặt, con đường phát triển đang bế tắc với cơ cấu kinh tế
và thể chế chính trị toàn trị hiện tại, đất nước chịu
sự lệ thuộc và lũng đoạn nghiêm trọng từ phía Trung Quốc
mà chưa có cách gì thoát ra được, khoảng cách tụt hậu ngày
càng rộng. Nguồn gốc của tình hình này là những yếu kém và
sai lầm của ĐCSVN trong suốt thời kỳ này. 

 Xin nhắc lại, khoảng trên 10 năm qua trong các quá trình
chuẩn bị các đại hội đảng, liên tục kể từ đại hội
IX, X và XI của ĐCSVN, các ý kiến đóng góp của dư luận trong
nước – đặc biệt là của các trí thức, trong đó có nhiều
đảng viên lão thành – tập trung vào 3 vấn đề quan trọng:

1. Đường lối phát triển kinh tế sai lầm, chưa có một
chiến lược kinh tế nào đã đề ra có thể thực hiện được
(chiến lược công nghiệp hoá, chiến lược phát triển nông
nghiệp và nông thôn, chiến lược kinh tế biển, chiến lược
kinh tế vùng, chiến lược sản phẩm…), chỉ dựng lên được
một nền kinh tế gia công với cơ cấu lạc hậu.

2. Thể chế chính trị bất cập, trở thành một hệ thống
quan liêu ăn bám nặng nề. Các nhóm lợi ích chi phối nặng nề
(a) tập đoàn kinh tế nhà nước, (b) nền kinh tế GDP tỉnh, và
(c) sự vận hành theo tư duy nhiệm kỳ của quyền lực, qua đó
biến dạng luật pháp và toàn bộ kỷ cương đất nước. Đây
là nguyên nhân gốc kìm hãm sự phát triển của đất nước.
Đất nước độc lập 40 năm, nhưng quyền làm chủ đất nước
của nhân dân vẫn chưa được thực hiện, khả năng thực thi
luật pháp rất thấp. Thể chế chính trị như đang tồn tại
là nguyên nhân trực tiếp và chủ yếu làm thất bại chiến
lược công nghiệp hoá.

3. Đường lối đối ngoại nói chung không đáp ứng thoả
đáng những đòi hỏi của nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ tổ
quốc. Đặc biệt là thất bại nghiêm trọng trong chính sách
đối ngoại của nước ta kể từ Hội nghị Thành Đô đã giúp
quyền lực mềm và quyền lực rắn Trung Quốc lũng đoạn toàn
diện và sâu sắc nhiều mặt cuộc sống của đất nước, tạo
ra cho nước ta sự lệ thuộc nguy hiểm, uy hiếp trực tiếp và
ngày càng nghiêm trọng độc lập chủ quyền quốc gia của ta.
Quan hệ Việt – Trung như đang diễn ra có nguy cơ chặn đứng
tương lai phát triển của đất nước.

Cho đến nay cả 3 vấn đề cốt lõi nêu trên tiếp tục là 3
vấn đề nóng bỏng của đất nước. Bộ Chính trị và BCHTƯ
cả 3 khoá IX, X và XI cho đến nay không thèm đếm xĩa đến và
vẫn giữ thái độ im lặng đối với sự đóng góp xây dựng
này.

Thư ngỏ ngày 28-07-2014 của 61 đảng viên gửi Bộ Chính trị
và BCHTƯ ĐCSVN đặt vấn đề:

- Trước tình thế hiểm nghèo của đất nước, ĐCSVN cần thay
đổi cương lĩnh để chuyển hẳn sang đường lối phát triển
dân tộc và dân chủ, chuyển đổi thể chế toàn trị hiện nay
sang thể chế của nhà nước pháp quyền dân chủ; chấm dứt
ngay các hành động sách nhiễu, trấn áp, quy kết tùy tiện
đối với người dân biểu tình yêu nước, đối với các tổ
chức xã hội dân sự mới thành lập, trả tự do cho những
người đã và đang bị kết án hình sự chỉ vì công khai bày
tỏ quan điểm chính trị của mình.

- Bạch hoá những vấn đề nghiêm trọng trong quan hệ Việt –
Trung kể từ Hội nghị Thành Đô; thảo luận thẳng thắn và
dân chủ trong toàn Đảng và trong cả nước về tình hình mọi
mặt của đất nước và những thách thức trước những bước
đi mới rất trắng trợn của Trung Quốc muốn bá chiếm Biển
Đông; vạch ra con đường phát triển để thoát khỏi cơ cấu
kinh tế lạc hậu và lệ thuộc nghiêm trọng vào Trung Quốc
hiện nay; tạo ra hợp tác, liên kết, liên minh có hiệu quả
với các nước ASEAN và trong cộng đồng quốc tế - nhất là
với các cường quốc – có khả năng làm thất bại mưu đồ
Trung Quốc bá chiếm Biển Đông và hậu thuẫn đắc lực sự
nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc của nước ta.

- Thư ngỏ yêu cầu phải có sự lựa chọn dân chủ các đại
biểu thực sự có năng lực đáp ứng nhiệm vụ quan trọng
của đại hội đảng toàn quốc lần thứ XII; đồng thời
phải thật sự dân chủ bầu ra một Quốc hội chuyên nghiệp,
xứng đáng đại diện cho dân, đáp ứng yêu cầu lập pháp
để chuyển đổi thể chế chính trị.

Thiết nghĩ những vấn đề trong thư ngỏ này liên quan đến
vận mệnh sống còn của đất nước, đại hội XII sắp tới
cần đánh giá thấu đáo và phải đi tới những quyết sách
đáp ứng.

Điều quan trọng số một đối với đại hội XII là ĐCSVN là
đảng độc quyền trong hệ thống chính trị đứng trên hiến
pháp, tha hoá trong 4 thập kỷ vừa qua đã lấy đi mất khả
năng lãnh đạo của đảng. Sự tha hoá này một mặt trực
tiếp phản bội lại lý tưởng và truyền thống cách mạng vì
dân vì nước đã từng lập nên ĐCSVN, mặt khác biến cái
đảng tha hoá này thành nhân tố trực tiếp nhất
và quyết định nhất giam hãm sự nghiệp xây dựng và bảo vệ
tổ quốc, để xảy ra ngày càng nhiều hiện tượng đối kháng
với lợi ích của quốc gia và của dân tộc. Đảng
đứng trước sự thật lạnh lùng chết người là: Nếu
tiếp tục giữ ĐCSVN như hiện nay, đất nước sẽ lún sâu
thêm nữa vào khủng hoảng mọi mặt; đảng sẽ càng tha hoá và
bất lực tiếp, khiến cho đất nước phải chuốc thêm nhiều
tổn thất mới. Dẫn tới hệ quả đảng sẽ buộc phải chấp
nhận những thất bại mới hoặc phải lao vào những sai lầm
và tội lỗi mới để bảo vệ chế độ của mình. Tình hình
này sẽ đẩy mạnh hơn nữa sự phản kháng của nhân dân, chế
độ sẽ phải đàn áp dân tàn bạo hơn.., và cuối cùng sẽ
dẫn tới con đường chế độ công khai chống lại nhân dân,
chống lại đất nước. Diễn tiến này từ nhiều năm nay đã
manh nha qua các vụ đàn áp những bất bình của nhân dân và
các vụ bắt bớ, xử án những người bất đồng chính
kiến… Phải nói thẳng là sự uy hiếp của Trung Quốc dù nguy
hiểm với nước ta đến mức nào chăng nữa cũng không đáng
sợ bằng sự tha hoá trầm trọng hiện nay của đảng và toàn
bộ hệ thống chính trị đất nước. Ta thua hay thắng ý đồ
bành trướng của Trung Quốc trước hết là tuỳ thuộc ở
điểm đối nội mấu chốt này.

Nếu muốn đi với đất nước tại bước ngoặt định mệnh
này, ĐCSVN hôm nay không có cách nào khác là phải tự lột xác
để không còn là mình như hôm nay nữa và qua đó phấn đấu
trở thành một đảng mới, đồng thời đảng phải thực hiện
trách nhiệm ràng buộc là chủ động tiến hành cải cách để
thay đổi cái chế độ chính trị toàn trị hiện hành là con
đẻ của đảng. Không ý thức hệ hay chủ nghĩa nào có thể
cứu đảng hay giúp đảng trốn tránh được hai nhiệm vụ
phải làm này.

Chọn đất nước, có nghĩa đảng phải lột xác đến mức
như vừa nói trên. Còn muốn giữ đảng như hiện tại,
đảng phải chống lại đất nước. Vì lẽ này đảng đang
đứng trước bước ngoặt định mệnh, không cách gì lẩn
tránh được.

Song lột xác cái đảng tha hoá ngày càng trầm
trọng này như thế nào? có làm được không?

Trong buổi tiếp Dương Khiết Trì ngày 18-06-2014, Tổng bí thư
Nguyễn Phú Trọng khẳng định: lập trường về chủ quyền
của Việt Nam đối với các quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa và
trên Biển Đông là không thay đổi và không thể thay đổi. 

Tổng bí thư khẳng định như vậy là đúng đắn. Nhưng điều
kiện tiên quyết để thực hiện khẳng định này là phải có
một Việt Nam mạnh và có bản lĩnh. Đặt vấn đề như thế,
sẽ chỉ có một con đường là ĐCSVN hôm nay
trước tiên phải tự thay đổi chính mình theo con đường dân
tộc và dân chủ để trở thành một đảng mới, qua đó cùng
với cả nước tạo ra một quá trình hình thành một Việt Nam
mới như thế. Có làm được không? Nói được như thế mà
không đi đến cùng được như thế, sẽ làm sao lay chuyển
được Trung Quốc?

Cho đến hôm nay, tôi không thấy, hoặc chưa có điều kiện
được thấy việc chuẩn bị đại hội XII đang tiến hành theo
hướng tiếp cận những vấn đề như đã xới ra trên đây!
Vậy đại hội XII sẽ lựa chọn gì cho đất nước, cho chính
bản thân đảng của mình? Những gì thấy được trên phương
tiện truyền thông "lề phải" hình như vẫn là ngựa quen
đường cũ: Từ khâu chuẩn bị nhân sự và khâu bầu chọn
các cấp chủ yếu vẫn theo cách làm cũ; lời căn dặn của
những người lãnh đạo: tổng kết tình hình đất nước
chuẩn bị cho đại hội phải dựa vào cương lĩnh và hiến
pháp… Nếu đúng là như vậy thì nguy hiểm quá, vì cách
làm đại hội theo kiểu này hình như báo hiệu khả năng ĐCSVN
thay đổi và việc cải cách xoá bỏ chế độ toàn trị có lẽ
đến 99% là không hiện thực.

Tôi xin lưu ý: Đại hội XII hoặc là sẽ mở ra được một
bước ngoặt cho ĐCSVN và cho đất nước, hoặc là báo hiệu
một thời kỳ đen tối mới của đất nước và gia tăng những
yếu tố trước sau sẽ dẫn đến sụp đổ của chế độ,
tất cả tuỳ thuộc vào sự lựa chọn của từng đảng viên
và toàn đảng ở ngay đại hội XII này, không thể đổ lỗi
cho bất kỳ ai khác hay cho lý do nào khác. Ngay từ bây giờ,
từng đảng viên cần có tiếng nói của mình cho việc tiến
hành một đại hội đúng đắn và nghiêm túc tình hình đất
nước đang đòi hỏi.

 IV. Kiến nghị

Khoản 2 điều 4 của Hiến pháp ghi: "Đảng Cộng sản
Việt Nam gắn bó mật thiết với Nhân dân, phục vụ Nhân dân,
chịu sự giám sát của Nhân dân, chịu trách nhiệm trước Nhân
dân về những quyết định của mình." Chiểu theo tinh
thần và lời văn của khoản này tôi kiến nghị: Công khai hoá
tới mức tối đa toàn bộ quá trình chuẩn bị và tiến hành
đại hội XII. Đơn giản vì mọi việc của đại hội đều
liên quan trực tiếp đến vận mệnh quốc gia, nhân dân cần
được biết, cần có tiếng nói của mình với đại hội, cần
được giám sát những việc đại hội làm... Tại các nước
văn minh, các đảng chính trị đều phải làm như thế khi họp
đại hội để tranh cử, chương trình hành động của đại
hội phải được dân tán thưởng mới hy vọng thắng cử. Hơn
nữa, gắn bó mật thiết với dân như viết trong
khoản 2 điều 4 của Hiến pháp trước hết có nghĩa
đại hội XII phải quyết định những vấn đề đặt ra đúng
với lợi ích quốc gia và nguyện vọng của nhân dân.

Đặt vấn đề như vậy, tôi xin có một số đề nghị sau
đây.

IV.1. Bàn về nội dung cốt lõi của đại hội XII

Đứng trước bước ngoặt hiện nay của đất nước, trung
thực với các bài học của lịch sử và sự thật là đòi
hỏi tất yếu để nhận thức đầy đủ lợi ích sống còn
của tổ quốc, từ đó có được ý chí thoát khỏi tình trạng
lũng đoạn của Trung Quốc, xoá bỏ sự cai trị mang tính chất
ngu dân và nô dịch đang kìm hãm đất nước do chế độ toàn
trị hiện nay của đảng vô ý thức hay có ý thức đã tạo
dựng nên, quyết mở đường cho đất nước chuyển sang một
giai đoạn phát triển mới, nhằm thực hiện khát vọng đời
đời của nhân dân về độc lập - tự do - hạnh phúc<a
href="#_edn10">[10]</a>, tranh thủ sự hậu thuẫn của cộng
đồng khu vực và quốc tế cho sự nghiệp xây dựng và bảo
vệ tổ quốc, dấn thân đóng góp vào nỗ lực chung của cả
thế giới vì hoà bình, hữu nghị và hợp tác. Đã đến lúc
ĐCSVN phải đặt ra cho mình nhiệm vụ như vậy. Nhiệm vụ
này đồng nghĩa là sự khai sinh mới của ĐCSVN hiện nay: sự ra
đời của một đảng vì dân tộc và dân chủ, chỉ có lý
tưởng và mục tiêu duy nhất là phụng sự tổ quốc và nhân
dân, mang lại cho tổ quốc vị thế xứng đáng trong cộng
đồng thế giới. (vấn đề 1)

Xuất phát từ kết luận nêu trong phần III.2. bên trên:
"Sau 40 năm độc lập, trong đó có 30 năm đổi mới,
Việt Nam hiện nay là một nước yếu về đối nội và đối
ngoại so với những thách thức phải đối mặt, con đường
phát triển đang bế tắc với cơ cấu kinh tế và thể chế
chính trị toàn trị hiện tại, đất nước chịu sự lệ
thuộc và lũng đoạn nghiêm trọng từ phía Trung Quốc mà chưa
có cách gì thoát ra được, khoảng cách tụt hậu ngày càng
rộng…", đứng trước bước ngoặt hiện nay của
đất nước, hãy coi 40 năm qua là sự mày mò tìm kiếm gian khổ
con đường phát triển của một quốc gia mới giành được
độc lập thống nhất. Hãy coi những gì đã thành đạt được
trên chặng đường 40 năm này là vốn liếng khiêm tốn đầu
tiên cho khởi sự sự nghiệp mới này. Hãy coi những thất bại
trên chặng đường 40 năm này là các bài học nhớ đời và
rút ra từ đó những kinh nghiệm để khởi sự và thực hiện
thành công sự nghiệp mới. Đã đến lúc cả nước phải
đứng lên mở ra một thời kỳ phát triển mới cho tổ quốc!
ĐCSVN hiện nay với tính cách là một đảng mới của dân tộc
và dân chủ coi thúc đẩy nhiệm vụ này là lẽ sống và lý
tưởng phấn đấu của mình (vấn đề 2).

Sống trong thế giới thế kỷ 21 đầy những thách thức sống
còn và biến động khó lường của một trật tự quốc tế
mới khác hẳn với 5 – 10 năm trước, lại đúng vào thời
điểm siêu cường đang lên Trung Quốc coi Việt Nam là đột phá
khẩu cần khuất phục trong đẩy mạnh mưu đồ bá chiếm Biển
Đông, Việt Nam nhất thiết phải trụ vững với tính cách là
một quốc gia có sức mạnh và bản lĩnh bảo vệ được độc
lập chủ quyền và sự toàn vẹn lãnh thổ của mình, đồng
thời phải là một thành viên dấn thân trong cộng đồng ASEAN
để cùng nhau gìn giữ hoà bình và ổn định trong khu vực,
cùng nhau phấn đấu cho sự phát triển thịnh vượng của mọi
quốc gia. Phát huy sức mạnh của chính mình và tranh thủ sự
hậu thuẫn của toàn thế giới trở thành đòi hỏi sống còn
để thực hiện được những mục tiêu này. Để có được
trí tuệ, ý chí, nghị lực và sự quyết đoán đúng đắn cho
mọi vấn đề đặt ra, nhất thiết phải lấy các giá trị
của dân tộc và những tinh hoa tinh thần của nhân loại làm
nội dung, làm chuẩn mực xây dựng con người và xây dựng
chiến lược phát triển đất nước trong thời kỳ mới
này. Thừa nhận đòi hỏi này, phải nói đất nước ta sẽ
có nhiều cái phải học lại từ đầu, phải làm lại từ
đầu, thậm chí có nhiều cái phải thay đổi hẳn cách nghĩ và
cách làm vì 40 năm qua và 70 năm qua có không ít tác động tạo
nên trong đời sống của chúng ta những nếp nghĩ và thói quen
lạc hậu, sai trái khó sửa. Nghĩa là cuộc sống trong thế
giới hiện tại đặt ra cho cả nước phải tiến hành
một cuộc cải cách toàn diện và triệt để chưa từng
có nhằm đổi đời chính bản thân dân tộc ta và đất nước
ta. Chẳng có tư tưởng, chủ nghĩa hay ý thức hệ nào
có thể giúp dân tộc ta tạo ra được sự thay đổi đến mức
đổi đời như thế này. Ta trở thành chính ta như thế, ta mới
là người tự do và có cả thế giới là bạn bè bình đẳng.
Để ta trở thành ta như thế, học hỏi trở thành đòi hỏi
sống còn như con người cần không khí để thở vậy. Nói rốt
ráo, chính dân tộc ta cũng phải lột xác vứt bỏ quá khứ
nghèo nàn và lạc hậu của mình, phải tỉnh ngộ để thoát
khỏi cái cái thân phận suốt chiều dài lịch sử nếu không
bị ngoại bang ăn hiếp thì lại luôn luôn là cái bóng của
ngoại bang. Chúng ta phải học hỏi và phấn đấu trở
thành một dân tộc mới của một quốc gia mới để có một
Việt Nam giữ được độc lập tự chủ của mình đồng thời
có thể cùng với cả cộng đồng thế giới dấn thân cho hoà
bình, hợp tác và phát triển<a href="#_edn11">[</a><a
href="#_edn11">11]</a>. (vấn đề 3).

Nhìn về mọi phương diện, nhiệm vụ mở ra một thời kỳ
mới cho đất nước đã chín muồi.

Câu hỏi đặt ra là Bộ Chính trị, BCHTƯ và toàn thể đảng
viên ĐCSVN có đặt mọi vấn đề phải thảo luận và phải
quyết định tại đại hội XII này theo hướng và xứng tầm
với 3 vấn đề trọng đại nêu trên đang đặt ra cho đất
nước hay không?

Với cách nhìn đại hội XII coi như là bước đi đầu tiên
của ĐCSVN trong nhiệm vụ cùng với cả nước mở ra một thời
kỳ mới của đất nước, đại hội nên tập trung vào 3 nội
dung chính:

(1) Cải cách xoá bỏ thể chế chính trị toàn trị hiện nay
mang tính chất cai trị áp bức dân và kìm hãm đất nước,
chuyển sang chế độ chính trị pháp quyền dân chủ mang lại
tự do và sức mạnh toàn diện cho đất nước để phát triển
trên con đường dân tộc và dân chủ.

(2) Hoàn thiện kinh tế thị trường nhằm đưa kinh tế ra khỏi
tình trạng bế tắc hiện nay và mở ra một giai đoạn phát
triển mới để thực hiện thắng lợi sự nghiệp công nghiệp
hoá, hiện đại hoá đất nước.

(3) Đổi mới xây dựng ĐCSVN trở thành đảng của dân tộc
và dân chủ để phấn đấu trở thành đảng cầm quyền trong
chế độ nhà nước pháp quyền dân chủ.

Xin được bàn đến 3 nội dung quan trọng này trong một bài
sau.

 VI.2. Kiến nghị thay đổi cách tiến hành đại hội

Song song với việc chuẩn bị đại hội như các tiểu ban trù
bị (nay gọi dưới cái tên chung là ban trù bị) đang tiến
hành, đề nghị lập một nhóm ad hoc do một số đảng
viên có năng lực trực tiếp xây dựng một báo cáo độc lập
tổng kết những vấn đề lớn trong tình hình đất nước và
nêu lên những vấn đề lớn tìm lối ra cho đất nước hiện
nay; soạn thảo trình đại hội một số dự án cần thiết, ví
dụ: (1) dự án cải cách thể chế chính trị, (2) dự án hoàn
thiện thể chế kinh tế thị trường, và (3) dự án cải tổ
ĐCSVN thành đảng của dân tộc và dân chủ đáp ứng đòi hỏi
của việc mở ra một thời kỳ mới cho phát triển đất
nước, vân vân…

Báo cáo tổng kết độc lập này của nhóm ad hoc chủ
yếu cần nêu lên những nhận định và phương hướng chính
của nhiệm vụ phát triển đất nước, không cần đi sâu vào
các chi tiết (vì có thể sử dụng những số liệu và dữ
liệu cụ thể trong các dự thảo các báo cáo và trong dự thảo
báo cáo chính trị do ban trù bị đại hội đảng soạn thảo);
các dự án của nhóm ad hoc cần đặc biệt chú ý (a) xác
đinh những mục tiêu chiến lược cần đạt được cho cả giai
đoạn cải cách và mở đường thay đổi đất nước, (b)
thiết kế các tổng lộ trình tiến hành, (c) trình bầy các dự
án thực hiện những bước đi đầu tiên của nhiệm kỳ khoá
XII… Báo tổng kết và các dự án của nhóm ad hoc sẽ
được trình bầy và thảo luận trong đại hội, phản biện và
so sánh với các văn bản do ban trù bị đại hội soạn thảo,
để đại hội tranh luận và đi tới những kết luận, những
quyết định đúng đắn và tối ưu.

Trong quá trình thảo luận tại đại hội, nên dựa trên quá
trình tranh luận các vấn đề lớn của đất nước và của
đảng làm xuất hiện những quan điểm hay tư duy xuất chúng,
như vậy sẽ thuận lợi cho việc tìm người (nhân tài) để
đại hội trực tiếp đề cử, tranh cử và bầu cử riêng cho
các chức vụ tổng bí thư và các uỷ viên bộ chính trị.

Báo cáo và các văn kiện của nhóm ad hoc cũng như của
ban trù bị đại hội cần tranh thủ tối đa những ý kiến xác
đáng chắt lọc trong cả nước trong suốt quá trình chuẩn bị
trước khi đưa ra thảo luận tại đại hội.

Nhóm ad hoc có toàn quyền dự thảo các báo cáo và các
dự án cho những vấn đề lớn, đề xuất những ý kiến về
những vấn đề lớn theo nhận thức và quan điểm của mình,
không câu nệ vào bất cứ điều gì – kể cả hiến pháp,
cương lĩnh, điều lệ đảng… Nhóm ad hoc có quyền đề
nghị với đại hội thảo luận và quyết định những vấn
đề lớn khác của quốc gia và của đảng chưa được ban trù
bị đại hội đưa vào chương trình nghị sự, trực tiếp
phản biện những vấn đề hay quan điểm trong các văn kiện do
ban trù bị đưa ra đại hội, vân vân... Nhóm ad hoc có
quyền và nên lấy ý kiến rộng rãi, công khai trong cả nước
về những vấn đề trọng đại trước khi đưa ra đại hội
thảo luận. Toàn bộ sản phẩm của nhóm ad hoc mang tính
khuyến nghị, đề xuất và phản biện, phục vụ cho tranh luận
trong đại hội, do đó ngoài việc chịu trách nhiệm trước
toàn đảng và cả nước về tinh thần trách nhiệm và tính
trung thực của mình, nhóm ad hoc có tính độc lập hoàn
toàn. Đại hội kết thúc, nhóm ad hoc coi như làm xong
việc được giao và tự giải thể.

Tóm lại, nên có hai luồng chuẩn bị song song độc lập
với nhau như vậy cho việc tiến hành đại hội, một bên là
luồng của ban trù bị đại hội như hiện nay, một
bên là luồng của nhóm ad hoc, với mục đích làm
sáng tỏ các vấn đề, chứ không một chiều đơn thuần lĩnh
hội mọi thứ từ ban trù bị (thực chất là của khoá đương
thời) đưa ra để tiếp thu và quán triệt như xưa nay thường
làm, thực hiện tranh luận dân chủ và đi tới những quyết
định xác đáng, công khai hoá trong cả nước hai luồng
chuẩn bị này. Tạo mọi điều kiện cho cả nước theo dõi và
tham gia ở mức tối đa có thể vào quá trình thảo luận các
vấn đề tại đại hội, qua đó tạo ra một tiền lệ quan
trọng cho việc thực hiện công khai minh bạch trong đời sống
chính trị của đất nước.

Trừ một số vấn đề đảng vụ, mọi việc đại hội bàn
là việc của quốc gia, đều liên quan mật thiết đến vận
mệnh quốc gia, do đó cả nước phải biết và có quyền có ý
kiến của mình; đảng cần tìm ra cách thức để thực hiện
được đầy đủ quyền này của cả nước tại đại hội. Xin
lưu ý: Nhân dân là người chủ đích thực của đất nước,
vì vậy đại hội chỉ nên bàn những vấn đề lớn mở ra
phương hướng phát triển của đất nước để sau này kiến
nghị với quốc hội. Theo Hiến pháp, đại hội không có bất
kỳ sự uỷ nhiệm hay uỷ quyền nào của đất nước cho phép
quyết định công việc của nhà nước. Vì vậy đại hội
không nên bàn lấn sân sang các nhiệm vụ nhà nước của quốc
hội khoá tới. Nên như vậy để tránh tình trạng quốc hội
khoá tới sẽ chỉ làm cái việc nhắc lại và cụ thể hoá
để thực hiện những quyết định của đại hội XII, qua đó
quốc hội khoá tới vô hình trung trở thành cấp dưới của
Bộ Chính trị, đảng mặc nhiên đứng trên Hiến pháp. Xin
lưu ý cách làm đại hội kiểu này vi phạm điều 2 khoản 2
trong Hiến pháp "tất cả quyền lực nhà nước thuộc
về Nhân dân", vi phạm điều 4 khoản 3 "Các tổ
chức của Đảng và đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam hoạt
động trong khuôn khổ Hiến pháp và pháp luật."

Báo chí được phép đưa tin trung thực quá trình diễn tiến
của đại hội, không chịu bất kỳ sự chỉ đạo đạo của
cá nhân hay tổ chức nào; đưa tin sai lệch có dụng ý sẽ bị
truy cứu trách nhiệm. Như vậy đại biểu đi dự đại hội và
toàn bộ hoạt động của đại hội nói chung sẽ phải chịu
áp lực và thách thức rất lớn của ống kính báo chí, song
điều này là cần thiết và phải chấp nhận.

Cách tiến hành đại hội như trình bầy trên đòi hỏi phải
chọn lọc các đại biểu có chất lượng đi dư đại hội.
Chứ không phải lựa chọn đại biểu theo cơ cấu, đi dự
đại hội chỉ để quán triệt các thứ khoá đương thời bầy
ra và để thực hiện bầu cử theo xắp xếp của khoá đương
thời như xưa nay thường làm.

Tôi xin kiến nghị nhóm ad hoc chỉ có 3 thành viên.
Tôi xin tiến cử Phó thủ tướng Vũ Đức Đam, Phó thủ tướng
Phạm Bình Minh và Bộ trưởng Bộ Kế hoạch & Đầu tư Bùi
Quang Vinh là 3 thành viên nhóm này, xin tuỳ Bộ Chính trị hay
BCHTƯ quyết định và lựa chọn theo thẩm quyền.

Nhóm ad hoc chỉ nên nhỏ gọn như vậy để làm việc có
hiệu quả và dễ quyết đoán. Theo yêu cầu công việc đòi
hỏi, nhóm ad hoc có quyền trực tiếp huy động nhân lực, mọi
nguồn lực vật chất kỹ thuật khác và tài chính trong cả
nước giúp làm mọi việc, để nhóm thực hiện được nhiệm
vụ của mình.

Lý do tôi kiến nghị nhóm ad hoc gồm 3 thành viên này là
vì theo hiểu biết của mình, tôi đánh giá đấy là 3 người
có bề dầy kiến thức và kinh nghiệm thực tế cần thiết cho
nhiệm vụ của nhóm ad hoc, có nhiệt huyết thay đổi
đất nước. Cả 3 người này đều là uỷ viên BCHTƯ đảng,
không có mảy may bất kể cái gì để có thể nghi ngờ tiếng
nói của họ là của các thế lực thù địch theo tiêu chuẩn
đo lường của đội ngũ dư luận viên và của báo chí "lề
phải". Chỉ có vấn đề 3 người này dám hay không dám trung
thực với sự thật mà thôi, việc này cả nước và đại hội
sẽ đánh giá khi vào cuộc. Hiểu biết như vậy, tôi xin tiến
cử như vậy, có thể đảng sẽ tiến cử được những người
giỏi hơn.

Trong công khai minh bạch đối với cả nước, nếu nhóm ad
hoc thành công ở đại hội XII, hầu như chắc chắn dù
mạnh yếu thế nào đấy sẽ là một cú hích đầu tiên của
quá trình đổi đời đảng này và đất nước này. Nếu thất
bại – giả thử vì năng lực và phẩm chất nhóm ad hoc
không như mong đợi, hay vì phản ứng bác bỏ quyết liệt của
đại hội…, cả nước sẽ thấy rõ đảng đang ở đâu, đất
nước này đang làm sao, từng người của đất nước sẽ rút
ra được kết luận cho riêng mình.

Việc chấp nhận phương án có một nhóm ad hoc như thế
sẽ báo hiệu đại hội làm việc trên cơ sở thực sự cầu
thị và có tranh luận dân chủ, có dũng khí đổi mới đảng,
tạo ra không khí cởi mở trong cả nước, rất có lợi cho
đảng và cho đất nước. Nếu đề xuất về lập nhóm ad hoc
bị bác bỏ và không có một phương án cải tiến tương
tự nào thay thế, nghĩa là nếu vẫn tiến hành đại hội theo
đường mòn lâu nay, có lẽ con số "99%" nêu bên trên (phần
III.2., tr 17) sẽ có xác suất rất cao!..

*

 Thay lời kết: Hãy cùng nhau nỗ lực khai phá những bước
đi đầu tiên!

Trong âm hưởng của mùa thu Cách Mạng Tháng Tám năm nào, giữa
những ngày này chúng tôi gặp nhau hàn huyên và trò chuyện về
nước non. Khi bàn về tình hình đất nước hôm nay, nhà thơ
Nguyễn Duy bật đứng lên như bị dồn nén từ bên trong, anh
đọc cho chúng tôi nghe bài thơ "Nhìn từ xa… Tổ quốc!"<a
href="#_edn12">[12]</a>.

Thơ viết năm 1988, ngồi nghe mà nhiều chuyện vẫn cứ ngỡ
đang là hôm nay… Trong lòng đau đớn tự hỏi: Tổ quốc chúng
ta về nhiều mặt vẫn đang đứng im một chỗ, hay là đang đi
giật lùi so với thời gian? Cái đang đi giật lùi hiển hiện
này phải chăng đang ngoan cố kéo lùi tất cả?!..…

"Ai?"… Nỗi đau về sự trì trệ của đất nước và sự
lộng hành của tha hoá hôm nay quặn lên câu hỏi truy tìm thủ
phạm. Hành trình truy tìm xuyên thế kỷ này hôm nay vẫn tiếp
tục. Nguyễn Duy đã đưa ra nhiều cái "Ai?" để mổ xẻ.
Nguyễn Duy đã tìm được tới cái "Ai?" cuối cùng đang góp
phần quyết định kéo lùi tất cả: Nỗi sợ trong mỗi chúng
ta!

 Dù có sao đừng khoanh tay khủng khiếp thay ngoảnh mặt bó
gối 

Vâng, để đổi đời chính chúng ta và cả đất nước, việc
đầu tiên là mỗi người phải vượt lên nỗi sợ của chính
mình. Hãy bắt đầu từ nói thật và đòi chỉ nói thật!..
Đây là bước đi đầu tiên của mọi bước đi đầu tiên. Có
gan làm được như thế, cuộc sống sẽ mách bảo chúng ta
những bước đi tiếp. Bản thân tôi cũng đang cố gắng như
vậy. Đơn giản vì không thể há miệng chờ sung rụng, càng
không thể chờ được quyền lực bố thí!

Sự thật là đất nước đang lâm nguy chưa từng có – trước
hết từ bên trong, hoạ bành trướng tôi không sợ bằng. Đụng
vào sửa chữa bất cứ vấn đề gì cho đến nơi đến chốn
cũng có thể dẫn đến sụp đổ tất cả, còn hơn cả kiếm
củi ba năm thiêu một giờ!.. Hàng thập kỷ nay sự tha hoá của
quyền lực đã lên tới đỉnh điểm: Sẵn sàng mất tất cả
nhưng giữ đến cùng chế độ! Nhưng nếu duy trì nguyên trạng,
thì èo uột và không thể tồn tại bên cạnh Trung Quốc. Cái
ngu dốt và cái sợ đang làm phức tạp thêm tình trạng tiến
thoái lưỡng nan này.

Đất nước, và tất cả mỗi chúng ta – kẻ cai trị cũng như
người bị cai trị - chỉ có một lối thoát: Mỗi người hãy
vượt lên nỗi sợ của chính mình! Kẻ cai trị hãy vượt lên
nỗi sợ mất quyền lực và lo bị trừng trị. Người bị cai
trị hãy vượt lên nỗi sợ bị đàn áp!<a href="#_edn13">[13]</a>
Bởi vì không phải kẻ thù từ bên ngoài, mà chính cái sợ này
sâu thẳm bên trong mỗi chúng ta đang bịt mắt chúng ta, tước
vũ khí chúng ta, sui khiến chúng ta hành động theo bản năng mù
quáng và bầy đàn.

Chính nỗi sợ trong mỗi chúng ta như thế giờ đây là thứ
cỏ khô, có thể bất cứ lúc nào bất giác bắt lửa đốt
rụi đất nước, thiêu sống người tốt cũng như kẻ xấu!
Chính vì có nỗi sợ trong mỗi chúng ta như thế, tất cả chúng
ta đang bị giam hãm trong sự thấp hèn riêng, và qua đó kéo dài
mãi cái thấp hèn chung đang giam hãm cả nước. Mỗi người
chúng ta phải vượt lên nỗi sợ này trong chính mình như thế,
để tất cả cùng nhau không phân biệt một ai lựa chọn sự
đổi đời cho tổ quốc có chỗ đứng cho mỗi chúng ta, với
tính cách là con người tự do! Một tổ quốc như thế, chính
là tổ quốc trong tim mỗi chúng ta! Đó thực sự là tổ quốc
của chúng ta! Có một tổ quốc như thế, mỗi chúng ta sẽ có
cái quý giá nhất và đáng sống nhất trên đời này: Tự do!

Đất nước của con người tự do như thế, sẽ là bất khả
xâm phạm đối với bất kỳ kẻ thù nào. Đất nước của con
người tự do như thế, sẽ có chỗ đứng xứng đáng trong hàng
ngũ văn minh nhân loại.

Đoàn kết, hoà giải, tổ quốc trên hết, để cùng nhau đổi
đời chính mình và đổi đời đất nước. Đấy phải là sự
lựa chọn của tất cả chúng ta hôm nay cho tổ quốc! Đã đến
lúc phải trả lại hai chữ "chúng ta" cho tổ
quốc trong tim mình!

Hà Nội, Tháng Tám 2014.

***********************************

Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://www.danluan.org/tin-tuc/20140821/nguyen-trung-chung-ta-lua-chon-gi-cho-to-quoc),
một số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời
độc giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân
Luận có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc
hướng dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).

Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!

Dân Luận

Pages

Nguyễn Trung - Chúng ta lựa chọn gì cho tổ quốc?

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét

Copyright Text