Trần Vinh Dự - Nạn bè phái và chủ nghĩa tư bản thân hữu trong giáo dục: Sự khởi đầu của EMG

Một trong những vấn đề thời sự "nóng" nhất ở Việt
Nam, ít nhất là ở Sài Gòn, trong những ngày vừa qua là vụ tai
tiếng đình đám liên quan đến Sở Giáo Dục của thành phố
và một công ty giáo dục tư nhân mang tên EMG.

Theo hàng loạt các tờ báo như <a
href="http://tuoitre.vn/Giao-duc/616115/tong-lanh-su-anh-bac%C2%A0tuyen-bo-cua-so-gd-dt-tp-hcm.html">Tuổi
Trẻ</a>, <a
href="http://tuoitre.vn/Tuoi-tre-cuoi-tuan/Chuyen-de/615688/kiem-dinh-tich-hop-va-doc-quyen-trong-giao-duc.html?fb_action_ids=1448451645414480&amp;fb_action_types=og.likes">Tuổi
Trẻ Cuối Tuần</a>, <a
href="http://nld.com.vn/giao-duc-khoa-hoc/chuong-trinh-tieng-anh-tich-hop-loi-nhuan-se-cao-ngat-nguong-20140702232148588.htm">Người
Lao Động</a>, <a
href="http://www.thesaigontimes.vn/116918/Bo-Giao-duc-Anh-khong-co-hop-tac-nao-voi-So-GD-DT-TPHCM.html">Thời
Báo Kinh tế Sài Gòn</a>, <a
href="http://vnexpress.net/tin-tuc/giao-duc/ubnd-tp-hcm-yeu-cau-dung-chuong-trinh-tieng-anh-tich-hop-3013726.html">VnExpress</a>,
<a
href="http://motthegioi.vn/the-gioi-hoc/thoi-su-hoc/lum-xum-chuong-trinh-tich-hop-nhung-khuat-tat-tao-nghi-ngo-83813.html">Một
Thế Giới</a>… vụ việc này bắt đầu từ nhiều năm trước,
khi một công ty giáo dục tư nhân mang tên EMG đã "vận động
hành lang" (lobby) xin được giấy phép Bộ Giáo Dục và Ðào
Tạo cho triển khai thí điểm chương trình Cambridge tại các
trường phổ thông công lập của Việt Nam.

Ðể hiểu tại sao EMG lại làm việc này từ nhiều năm trước,
cần phải hiểu rằng tiếng Anh là ngoại ngữ quan trọng nhất
ở Việt Nam và là chìa khóa để học sinh sinh viên ra trường
có việc làm tốt ở đô thị. Thế nhưng phần lớn, nếu không
muốn nói là tuyệt đại đa số, các trường phổ thông công
lập của Việt Nam đều không có khả năng giảng dạy môn
tiếng Anh.

Học sinh ở các thành phố lớn như Hà Nội hoặc Sài Gòn muốn
học tiếng Anh thành công phải đến các trung tâm ngoại ngữ
để học vào các buổi tối hoặc cuối tuần. Ðiều này khá
phức tạp cho phụ huynh trong cuộc sống hằng ngày như phải có
lịch đưa đón con cố định, cuối tuần phải đưa con đi học
và chờ để đón con về thay vì có các sinh hoạt gia đình...

Vì vấn đề này nên dần dần hình thành một mô hình mới:
các trung tâm tiếng Anh tư nhân ký hợp đồng với các trường
phổ thông công lập để mở ra các lớp học tiếng Anh tự
chọn ngay tại trường. Với mô hình này, phụ huynh giải quyết
được khâu đưa đón, chi phí học tiếng Anh kiểu này cũng
không cao vì các trường được quyền chủ động tìm nhà cung
cấp (trung tâm tiếng Anh) với giá rẻ nhất và chất lượng
thích hợp nhất.

Ðây có vẻ như là một mô hình hoàn hảo cho cả nhà trường
lẫn học sinh, phụ huynh, và các trung tâm tiếng Anh

Khi EMG xuất hiện, công ty này có một cách tiếp cận mới. Thay
vì chỉ giảng dạy tiếng Anh thông thường như các trung tâm
tiếng Anh được mô tả ở trên, họ làm việc với tổ chức
CIE của Ðại học Cambridge, xin chấp thuận của CIE để trở
thành một dạng đại lý chính thức của CIE ở Việt Nam, có
quyền giảng dạy "chương trình Cambridge" như nhiều người
vẫn quen thuộc. Chương trình Cambridge là chương trình phổ
thông quốc tế của CIE, theo đó học sinh học các môn toán,
tiếng Anh, và khoa học đều bằng tiếng Anh, được cấp các
chứng chỉ của CIE, và khi tốt nghiệp phổ thông được nhận
bằng tú tài quốc tế (IGCSE) của Cambridge.

Mô hình của EMG triển khai khi đó có sức hấp dẫn đặc biệt
ở hai khía cạnh chính: thứ nhất, nó cấp các văn bằng quốc
tế, một yếu tố đánh thẳng vào tâm lý chuộng văn bằng
của phụ huynh Việt Nam (mặc dù học sinh Việt Nam không cần
bằng tú tài quốc tế vẫn có thể đi học đại học ở bất
kỳ nước nào trên thế giới).

Và thứ hai, nó mang tên Cambridge, một đại học lâu đời, danh
tiếng của Anh quốc với thương hiệu đã gần gũi với người
Việt từ rất lâu. Vì thế, khi mô hình này ra đời, ngay lập
tức nó nhận được sự ủng hộ của phụ huynh học sinh.

Thế nhưng mô hình giảng dạy tiếng Anh kiểu này chưa có tiền
lệ ở Việt Nam. Học sinh học phổ thông tại các trường công
lập của Việt Nam trước nay vẫn học theo các môn học của
Bộ GD&ÐT. Nếu học các môn khác, và cấp bằng khác (như bằng
tú tài quốc tế của CIE) thì phải xin phép Bộ. EMG đã lobby
Bộ GD&ÐT và xin được một giấy phép thí điểm. Với giấy
phép này, EMG đi triển khai trương trình ở một số trường
công lập có tiếng tăm ở Hà Nội và Sài Gòn.

Thị trường của EMG sau đó phát triển rất nhanh và tập trung
mạnh vào Sài Gòn. Tới cuối năm ngoái, theo số liệu được
nhiều báo chí công bố, con số học sinh học theo chương trình
Cambridge của EMG lên tới xấp xỉ 5000.

Ðiều đáng nói là sau khi EMG được cấp giấy phép thí điểm,
có nhiều đơn vị khác xin giấy phép tương tự để triển khai
các chương trình giảng dạy tương tự ở Việt Nam (thí dụ
chương trình tú tài quốc tế IGCSE của Edexcel, cũng của Anh
quốc), nhưng không được chấp thuận.

Vì thế, EMG nghiễm nhiên trở thành vông ty độc quyền, một
mình một chợ, trong việc giảng dạy các chương trình phổ
thông quốc tế tại các trường phổ thông công lập. Dựa vào
lợi thế này, EMG đã thu học phí được coi là rất cao
(khoảng US$150/tháng cho khoảng 6 tiết học/tuần). Số tiền
lớn mà EMG thu về được chia lại cho các trường phổ thông
công lập liên hệ một phần, còn lại EMG giữ.

Chưa có ai có bằng chứng về việc EMG phải chi ngoài hết bao
nhiêu, có phải chi hay không, để lobby nhằm giữ vị trí độc
quyền này. Ðiều mà mọi người đều biết là EMG luôn độc
quyền nhờ việc Bộ Giáo Dục & Ðào Tạo cùng các Sở Giáo
Dục như Sở Giáo Dục thành phố Sài Gòn không cho bất cứ tổ
chức nào khác tham gia vào phần giảng dạy của EMG.

Ngoài chuyện thu học phí cao, EMG còn có hàng loạt các vụ tai
tiếng khác liên quan đến việc triển khai chương trình. Những
việc này bị nhiều tờ báo trong nước <a
href="http://www.thanhnien.com.vn/pages/20130624/day-tieng-anh-cambridge-ai-huong-loi.aspx">phanh
phui</a> từ những năm trước. Thế nhưng vị thế độc quyền
của EMG vẫn vững như bàn thạch, mặc cho công luận phản
đối dữ dội. Số học sinh học theo chương trình Cambridge của
EMG vẫn tăng vì một phần là học sinh không có lựa chọn nào
khác (do độc quyền), một phần, theo nhiều nguồn tin, là do
chính các trường phổ thông công lập ép các học sinh trái
tuyến phải đăng ký học chương trình Cambridge của EMG, nếu
các em muốn được nhận vào học các trường này.

Dĩ nhiên, ở Việt Nam, một công ty tư nhân không thể nào ngang
nhiên thách thức công luận rộng rãi như thế mà vẫn đứng
vững như EMG được, nếu không có một thế lực "bảo kê"
đứng sau lưng. Nhưng thế lực đó là ai? Câu hỏi này sẽ
được trả lời trong bài viết sau.

***********************************

Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://www.danluan.org/tin-tuc/20140723/tran-vinh-du-nan-be-phai-va-chu-nghia-tu-ban-than-huu-trong-giao-duc-su-khoi-dau),
một số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời
độc giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân
Luận có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc
hướng dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).

Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét