<div class="rightalign"><a
href="http://www.phamdoantrang.com/2014/07/why-tpp-should-be-nonstarter.html"
target="_blank">ENGLISH VERSION</a></div>
<i>Washington DC </i>– Sáng 9/7/2014, tại Quốc hội Hoa Kỳ, một
nhóm 5 dân biểu của đảng Dân chủ đã tổ chức họp báo
để bày tỏ quan điểm phản đối Hiệp định Đối tác Kinh
tế Chiến lược Xuyên Thái Bình Dương (TPP), cho rằng TPP không
thể thành công.
5 vị dân biểu, gồm Loretta Sanchez và George Miller (bang
California), Rosa DeLauro (bang Connecticut), Louise Slaughter (bang New
York), và Donna Edwards (bang Maryland), nêu những lý do họ phản
đối TPP. Những lý do này xoay quanh các vấn đề liên quan đến
an toàn thực phẩm, bất bình đẳng về thương mại, quyền
của người lao động, quyền của phụ nữ và cộng đồng LGBT,
và thủ tục ký gấp (fast-track) mà theo đó, Quốc hội Mỹ sẽ
bị hạn chế khả năng can thiệp vào tiến trình TPP.
TPP là một hiệp định mậu dịch lớn mà hiện nay Mỹ, Việt
Nam, và 10 quốc gia khác ở khu vực châu Á-Thái Bình Dương đang
đàm phán gia nhập (chưa có Trung Quốc). Nếu thành công, TPP
hứa hẹn sẽ tạo ra một thị trường rộng lớn (12 nước)
với kim ngạch mậu dịch hàng nghìn tỷ USD, thúc đẩy phát
triển và hội nhập về kinh tế, tạo công ăn việc làm, v.v.
Tuy nhiên, đó mới là tham vọng mà các chính phủ đặt vào TPP.
Trên thực tế, hiệp định này bị giới hoạt động bảo vệ
nhân quyền, môi trường ở nhiều nước phản đối gay gắt,
vì các lý do như: quá trình đàm phán không minh bạch, có những
điều khoản không bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng
(liên quan đến bảo vệ sở hữu trí tuệ trong TPP, giá thuốc
có thể sẽ đắt hơn, kể cả thuốc trị AIDS)…
Nhân quyền, đặc biệt quyền của người lao động (labour
rights), là vấn đề mà nhiều cá nhân và NGO bảo vệ quyền con
người đặt ra cho các nhà nước khi đàm phán về TPP. Tại
cuộc họp báo phản đối TPP, dân biểu Loretta Sanchez tuyên bố:
"Đã 8 năm trôi qua kể từ khi Việt Nam được gia nhập Tổ
chức Thương mại Thế giới (WTO) và hưởng Quy chế Mậu dịch
Bình thường Vĩnh viễn (PNTR), nhưng tình hình nhân quyền ở
Việt Nam vẫn chưa được cải thiện. Vẫn còn những người
dân Việt Nam bị ép phải lao động trong điều kiện tồi tệ,
phải sống trong nhà ổ chuột và không đảm bảo vệ sinh. Họ
làm việc 12-15 tiếng mỗi ngày và chỉ được trả công trung
bình 70 đôla một tháng, và có nhiều trường hợp không được
trả xu nào. Họ không có bảo hiểm y tế và đặc biệt, không
được hưởng quyền của người lao động. Bộ Lao động Hoa
Kỳ xếp Việt Nam vào danh sách bốn nước, nơi có bằng chứng
cho thấy hàng may mặc được sản xuất bởi nạn lao động
cưỡng bức và lao động trẻ em".
Trước đó, vào ngày 29/5, 153 dân biểu của đảng Dân chủ
cũng gửi một lá thư đến Đại diện Thương mại Michael
Froman, yêu cầu ông này phải đảm bảo rằng cải thiện quyền
của người lao động là một điều kiện của quá trình đàm
phán gia nhập TPP, đặc biệt đối với các nước có cả một
lịch sử dài vi phạm quyền công nhân như Việt Nam, Malaysia,
Brunei và Mexico, mà cụ thể hơn nữa là Việt Nam. Lá thư nêu
rõ: "Tất cả các quốc gia thành viên của TPP, kể cả Việt
Nam, phải thực thi triệt để các nghĩa vụ về quyền lao
động, quy định trong TPP, bao gồm cả các quyền liên quan đến
việc lập hội (công đoàn độc lập – NV) và đàm phán tập
thể (giữa chủ lao động và người lao động – NV)".
"Luật pháp Việt Nam quy định tất cả các công đoàn đều
phải trực thuộc Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam – cơ quan
tự giới thiệu họ là "thành viên trong hệ thống chính trị
của xã hội Việt Nam, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng
sản Việt Nam" (Điều 1, Luật Công đoàn – NV chú thích)"
– và như vậy đã vi phạm quyền của người lao động là
được thành lập và tham gia các công đoàn độc lập do chính
mình tự lựa chọn" – lá thư của 153 dân biểu nêu rõ.
<center><img
src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjoXS2mp5s7-2IhjGbblDi1vce6Apo0pvqoIbXnLxHYQQCYQt26r9P4k7oTKqxIMVb8BFTQdlN2ufC6_u5aVI3Ew3GY_K0CoRLYS8QLTElqeRWnC19Gi5VINSCVmX-ejIAqf3gURAMZ5Hg/s1600/loretta.jpg"
width="480"></center>
<center><em>Bà Loretta Sanchez (bang California) phát biểu tại cuộc
họp báo. Ảnh: Lilly Nguyen</em></center>
<center> * * *</center>
Dưới đây là bài trình bày của tôi tại cuộc họp báo ngày
9/7/2014
<h1>TẠI SAO TPP KHÔNG NÊN ĐƯỢC KÝ KẾT</h1>
Cảm ơn các quý vị đã mời tôi đến đây để trình bày về
những vi phạm quyền lao động ở Việt Nam, và tại sao TPP
không nên được ký kết với một nước thành viên như vậy.
Vào ngày 26/6/2014, Đỗ Thị Minh Hạnh, 29 tuổi, nhà hoạt
động về quyền công nhân, đã được trả tự do, và đây là
một tin tốt. Nhưng tin tốt ấy không làm thay đổi sự thật
là quyền của người lao động, cùng với các quyền đất đai
và quyền tự do biểu đạt, có lẽ đang là ba thứ quyền bị
vi phạm trên diện rộng nhất và nghiêm trọng nhất ở Việt
Nam hiện nay.
Mỗi năm ở Việt Nam xảy ra hằng trăm vụ đình công của
công nhân, và 95% trong số này bị coi là bất hợp pháp. Vì sao
vậy? Bởi vì, căn cứ Bộ luật Lao động và Luật Công đoàn
hiện hành – vốn vẫn không công nhận công đoàn độc lập
– thì các cuộc đình công ấy không thể nào mà hợp pháp
được.
Sự thật là tất cả các công đoàn đều bất hợp pháp, chỉ
trừ công đoàn độc quyền của nhà nước là Tổng Liên đoàn
Lao động Việt Nam. Chủ sở hữu công đoàn này là Đảng Cộng
sản Việt Nam, lãnh đạo công đoàn là cán bộ của Đảng, và
điều lệ của công đoàn là nhằm bảo vệ quyền lợi của
Đảng. Thậm chí chúng tôi còn có một tài liệu lưu hành nội
bộ trong Tổng Liên đoàn, theo đó, Tổng Liên đoàn đề nghị
cơ quan công an bắt giữ, xử lý các công nhân tổ chức đình
công.
Tất cả các công đoàn, muốn hoạt động, đều phải đăng
ký với Tổng Liên đoàn. Và theo quy định của pháp luật thì
chỉ có các công đoàn có đăng ký đó mới được phép tổ
chức đình công. Bộ luật Lao động cũng bắt buộc công nhân
phải thực hiện quá trình hòa giải trước rồi mới được
tiến hành đình công. Với những đòi hỏi khắc nghiệt như
vậy, có thể hiểu ngay tại sao 95% đình công ở Việt Nam lại
là bất hợp pháp.
Tương tự, 95% các cuộc đình công mỗi năm liên quan đến
vấn đề tiền lương. Kể từ năm 2008 khi Việt Nam bắt đầu
sa vào suy thoái kinh tế, công nhân là tầng lớp bị ảnh
hưởng nặng nề nhất. Họ phải sống với mức thu nhập thấp
kém, phải làm việc ngoài giờ không được bù đắp, nhiều
người không có bảo hiểm, nhất là ở khu vực tư. Điều
kiện lao động cũng sa sút và nạn ngộ độc tập thể diễn ra
ở nhiều nơi.
Cách đây mới hơn một tuần, 200 công nhân ở một công ty
tại TP.HCM đã bị ngộ độc. Trước đó, vào ngày 15/5/2014,
hơn 500 công nhân ở Thanh Hóa cũng bị ngộ độc vì dùng nước
uống nhiễm độc do công ty cung cấp. Và đấy chỉ là những
vụ việc được dư luận biết đến. Chắc hẳn phải có rất
nhiều vụ tương tự xảy ra ở Việt Nam mà không ai hay biết
và cũng chẳng ai phải chịu trách nhiệm.
Cưỡng bức lao động cũng là một sự vi phạm quyền lao
động khác nữa. Chúng tôi được nghe các tù nhân lương tâm
phản ánh về tình trạng tù nhân bị bóc lột, bị sử dụng
cho việc sản xuất hàng may mặc, đồ mộc, bóc hạt điều…
Thưa quý vị,
Chúng tôi biết rằng, nếu bị phát hiện vi phạm quyền lao
động, nhà nước Việt Nam có xu hướng muốn nộp tiền phạt
(và tiền phạt đó lại đổ lên đầu doanh nghiệp) thay vì
chịu tăng thuế suất.
Chúng tôi cũng hiểu rằng với việc trả tự do sớm cho Đỗ
Thị Minh Hạnh, nhà nước Việt Nam chỉ muốn thể hiện với
thế giới rằng họ tôn trọng quyền của người lao động.
Thưa quý vị,
Tôi đã nói nhiều về những vi phạm quyền lao động, còn bây
giờ tôi muốn kết thúc bài trình bày của mình bằng cách lưu
ý quý vị rằng vẫn có ánh sáng cuối đường hầm. Facebook
hiện rất phổ biến ở Việt Nam, giúp kết nối mọi người,
và có hàng chục NGO "không đăng ký" đang tích cực hoạt
động bảo vệ và thúc đẩy quyền con người <b>(*)</b>.
Tôi muốn nói với quý vị rằng: Không thể có hiệp định
thương mại nào được ký kết nếu quyền của người lao
động không được thực thi. Hãy coi việc thực thi quyền ấy
như là điều kiện tiên quyết của bất kỳ hiệp định
thương mại nào. Người dân Việt Nam chúng tôi mong muốn kinh
tế thịnh vượng, nhưng phát triển kinh tế phải đi đôi với
các quyền tự do. Xin quý vị hãy đồng hành cùng chúng tôi
trên con đường này.
<center><img
src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhts7Azfa2795kv5Fv3XDA8edqT-5BSWA56PPYcgw4h5DTMWMNnhO7cdBO9MS6P43Bo4rbrFKL870ouQx6vAuQvnNXo9u35g604reYRVxu_4JccPnPM8IH_owp_feOWfJHUAKMjKOGTZnE/s1600/IMG_6662.JPG"
width="400"></center>
<center><img
src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgiINweZFhZGH7LF3su7DZDSq10jNU6LYPQQN35tFqPzqU_hXdwW4Tz7V_fqBHAPEaVNNB1p414W6pmXTslb5d1AYfRm5C5jGp8RebabSH0VJEe_3goNvx9vPB74YW9-RUemuJQjhEFsPo/s1600/20140709_104425.jpg"
width="400"></center>
<b>(*) VOICE, Liên đoàn Lao động Việt Tự do, v.v.</b>
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://www.danluan.org/tin-tuc/20140715/pham-doan-trang-phan-doi-tpp-neu-khong-bao-dam-duoc-quyen-cua-nguoi-lao-dong),
một số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời
độc giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân
Luận có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc
hướng dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét