Baron Trịnh - Công lý và quan trí

1. Tuần qua, báo chí liên tục đưa tin về những bản án mà
các bị cáo hoặc người bị hại không đồng tình với những
phán quyết của tòa. Nhiều bài báo đã đưa ra những "nghi
vấn" về công tác điều tra, công tố và xét xử đối với
các vụ án này. Những cái title của các bài báo đã nói lên
điều đó.

Từ vụ "<a
href="http://tuoitre.vn/Chinh-tri-xa-hoi/Phap-luat/617113/giat-hai-chiec-mu-4-hoc-sinh-bi-phat-tu-qua-nang.html">Giật
hai chiếc mũ, 4 học sinh bị phạt tù: quá nặng?</a>" ở Hải
Phòng đến vụ "<a
href="http://tuoitre.vn/Chinh-tri-xa-hoi/Phap-luat/604739/1-cau-noi-5-nam-tu.html#ad-image-0">1
câu nói, 5 năm tù</a>" ở Hà Nội. Từ vụ "<a
href="http://plo.vn/phap-luat-chu-nhat/buoc-tham-o-khong-duoc-thi-cot-toi-khac-480494.html">Buộc
tham ô không được thì cột tội khác</a>" ở Bình Thuận
đến vụ "<a
href="http://giaoduc.net.vn/Xa-hoi/Phu-Tho-Bat-giam-thai-phu-nay-ep-an-de-phui-trach-nhiem-post146983.gd">Bắt
giam thai phụ, nay ép án để phủi trách nhiệm</a>" ở Phú
Thọ. Hay từ việc "<a
href="http://infonet.vn/phu-yen-huy-an-dieu-tra-lai-vu-5-cong-an-danh-chet-nguoi-post136616.info">Hủy
án, điều tra lại vụ '5 công an đánh chết người'</a>"
ở Phú Yên đến "<a
href="http://dantri.com.vn/ban-doc/ky-an-194-pho-hue-tuyen-phat-bi-cao-trinh-ngoc-chung-30-thang-tu-treo-899193.htm">Kỳ
án 194 phố Huế</a>" ở Hà Nội đã làm tốn không biết bao
nhiêu giấy mực của báo chí lẫn bình luận đa chiều của các
nhà chuyên môn.

Điều mà dư luận bức xúc và báo chí khai thác là những mức
án "rất nặng" cho những người dân phạm pháp nhưng lại
"rất nhẹ" cho những người thi hành công vụ phạm pháp
(tất nhiên nằm trong khung hình phạt) ở các vụ án này.

Bên cạnh công tác điều tra và công tố khiến dư luận nghi
ngờ (đặt biệt là sau những vụ án oan như trường hợp <a
href="http://dantri.com.vn/event/rung-dong-vu-an-oan-10-nam-tu-2386.htm">ông
Chấn ở Bắc Giang</a>). Việc xử án thiếu công tâm cũng góp
phần tạo ra những bản án khiến dư luận bức xúc nói trên.
Thậm chí đến mức gia đình người bị oan (đã chết) <a
href="http://phaply.net.vn/ben-khung-cua-tu-phap/ho-so-vu-an/ha%CC%A3u-vu%CC%A3-an-oan-cach-day-hon-3-tha%CC%A3p-ki%CC%89-o-gia-lai-nguoi-bi%CC%A3-ham-oan-da%CC%83-chet-gia-dinh-nguoi-bi%CC%A3-oan-qui-la%CC%A3y-to.html">quỳ
giữa sân tòa án xin xét xử công tâm trong một vụ án oan</a>
ở Gia Lai.

Có lẽ không còn xem những vấn đề nói trên như những
trường hợp cá biệt "con sâu làm rầu nồi canh", mà đã
đến mức độ báo động. Rõ ràng các nghi can chưa được
nhận một sự hỗ trợ pháp lý và công khai từ các luật sư
trong quá trình điều tra, xét hỏi. Rõ ràng chưa có một sự
tranh tụng thẳng thắn và công bằng giữa cơ quan công tố của
nhà nước và luật sư bào chữa trước tòa. Và rõ ràng có
những thẩm phán thiếu công tâm trong việc ra quyết định bản
án.

Tòa án là nơi thực thi công lý. Một quốc gia phát triển, dân
chủ và văn minh là khi người dân tìm kiếm công lý tại tòa
án. Trước tòa thì quan hay dân đều phải có trách nhiệm và
nghĩa vụ công dân như nhau. Không thể là quan mà phạt nhẹ,
cũng không thể là dân mà phạt nặng.

Niềm tin của những người dân vào một chính thể là khi công
lý được thực thi nghiêm túc. Nếu công đường vẫn có những
vụ việc bao che, dung túng cho người có quyền; hay vẫn còn
việc nén bạc đâm toạc tờ giấy; hay việc ra những bản án
thiếu tính nhân bản với người dân;… thì việc lung lay niềm
tin là điều khó tránh khỏi.

Sẽ không có một xã hội thượng tôn pháp luật, khi những
người thực thi pháp luật lại vi luật.

<center><img
src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjRDQ9Z_903EnpZTGGsNmo0_EPqkPNgMcvDM58zeDKsG1q05_vyHQcC-Vl-3q8ml_VV2IJHvRzyFGampvqrNutOwTdbJH8c7UKQgytGerP-jFTUWylCzbn7t7bKx9gwr042ewrxXwabRebw/s1600/cafe+34-1.jpg"
width="320"></center>

2. Sự kiện người dân phản ánh hóa đơn điện tăng bất
thường đã lộ ra những kẻ hở trong điều hành và quản lý
của ngành điện qua những phát ngôn "rất ấn tượng"của
các quan chức.

Một ông thứ trưởng phụ trách ngành điện <a
href="http://vneconomy.vn/2014070710352932P0C19/hang-xom-nha-toi-bao-gia-dien-giam-nhieu.htm">thay
vì đưa ra các số liệu thống kê để trả lời báo chí, mà
dẫn chứng bằng lời nói của hàng xóm ông ta</a>. Một ông
cục phó kêu gọi <a
href="http://dantri.com.vn/kinh-doanh/bo-cong-thuong-keu-goi-nguoi-dan-giam-sat-cong-to-dien-897796.htm">toàn
dân tham gia giám sát việc ghi số điện hàng tháng</a> và ông
tổng giám đốc điện lực Hà Nội giải thích lý do <a
href="http://infonet.vn/tien-dien-tang-vot-phai-treo-cot-ghi-tay-sai-sot-la-duong-nhien-post136495.info">sai
sót trong ghi số điện là do công nhân phải trèo lên cột, nhìn
bằng mắt và ghi bằng tay</a>.

Cũng từ những sự việc như thế, người ta mới thấy việc
<a
href="http://vietnamnet.vn/vn/kinh-te/184428/tinh-tien-dien--bi-mat-bat-kha-xam-pham-cua-evn.html">tính
tiền điện là bí mật bất khả xâm phạm của EVN</a>, đồng
thời cũng hết thắc mắc <a
href="http://baodatviet.vn/kinh-te/doanh-nghiep/vi-sao-evn-hao-phong-mua-dien-trung-quoc-gia-cao-3042693/">tại
sao EVN lại "hào phóng" mua điện Trung Quốc giá cao</a>(?), trong
khi lại <a
href="http://vietnamnet.vn/vn/kinh-te/vef/80544/evn-ep-thuy-dien-nho--mua-re--ban-dat.html">o
ép thủy điện nhỏ trong nước để mua với giá rẻ mạt</a>.

Chỉ một vấn đề nhỏ của ngành điện, đã thế. Suy rộng
ra cho một bộ, và lớn hơn là chính phủ thì mới thấy, cái
gì vẫn còn độc quyền thì sẽ thiếu minh bạch và yếu kém.
Và tất yếu, những người quản lý sẽ phải sử dụng thủ
đoạn thay vì tài năng, học thuộc lòng nghị quyết thay vì tư
duy xây dựng chiến lược phát triển.

Độc quyền bán điện và thu tiền tươi của dân còn thế.
Tự vác tiền để kinh doanh thì chả mấy chốc mà Vina-điện
này trở thành Vinashin hay Vinalines.

Quan thế, cơ chế thế. Không yếu kém mới là lạ.

<center><img
src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjcACzyZ5v6YtAsGTYbC1XsMSQKET_T4Qqzk7MMcppNI8DYLJJzJLUqEe8Lzc78wXbgCkuM2LUbHIKdW5AxJ2T9XYnLdf3ouwXXoyaqcRrrUpuWp6Idljb6CVT6Hb-E6789CxAh0MKxEcxK/s1600/cafe+34-2.jpg"
width="320"></center>

3. Tại hội nghị lần thứ 17 của đảng bộ Tp. Hà Nội, bà
Hằng - Trưởng ban tổ chức Thành ủy cho biết quy hoạch nhân
sự cấp cao của Hà Nội sẽ "<a
href="http://infonet.vn/nhan-su-cap-cao-ha-noi-uu-tien-cong-nhan-dan-toc-thieu-so-post136298.info">ưu
tiên cán bộ xuất thân từ công nhân, người dân tộc thiểu
số</a>".

Sẽ chẳng có gì đáng nói nếu nếu bổ nhiệm một người có
tài, có đức, có tâm huyết vào các vị trí nhân sự cao cấp
của thủ đô, cho dù xuất thân của họ như thế nào. Nhưng
trong một xã hội mà chủ nghĩa lý lịch lên ngôi và bằng cấp
có thể mua bán như một thứ hàng hóa để làm vỏ bọc cho
những kẻ kém tài năng nhưng thừa thủ đoạn thì việc xác
định thế nào là người tài năng thật sự rất mù mờ, nếu
không có một sự rõ ràng và công tâm.

Thành ủy Hà Nội đã xây dựng kế hoạch đến năm 2020 có
"<a href="http://vnn.vietnamnet.vn/chinhtri/doinoi/2009/08/865203/">100%
cán bộ thuộc diện quản lý của Thành ủy có bằng tiến
sĩ</a>". Không hiểu mấy ông/bà xuất thân từ công nhân và
người dân tộc thiểu số kia sẽ học tập, nghiên cứu thế
nào để có tấm bằng tiến sỹ cho phù hợp với vị trí bổ
nhiệm? Hay lại <a
href="http://petrotimes.vn/news/vn/xa-hoi/mua-bang-tien-si-my-gia-6500-usd-nhu-the-nao.html">bỏ
ra 6.500 USD để mua một tấm bằng rởm của các trường đại
học lừa như trường "Southern California"</a> mà hiện có hàng
ngàn quan chức An-nam đang sở hữu?

Thế nên việc ông Hà - Phó chủ tịch Tp.HCM than phiền <a
href="http://plo.vn/chinh-tri/tphcm-lanh-dao-so-quan-rat-kem-trong-su-dung-cntt-481541.html">lãnh
đạo sở, quận không sử dụng, hoặc không biết sử dụng
e-mail</a> cũng không có gì là lạ cả.

Bởi lẽ, người tài xuất thân từ bốc vác là rất hiếm.

<center><img
src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhwKcjx6iecPrwqA5_VKyyNgIcvVWW2ribFVBLSgWPEZ6_rMh7DLz3VP2NpXdPIhwxDz6oe0_amlJKDaos87b1bRLI2vD4IkfutFD3EBXIRSt2VE38u27XnwvHoALPQTiqU-zlmLJGnCyzP/s1600/cafe+34-3.jpg"
width="320"></center>

4. Sau những sự kiện "giật" kỷ lục như <a
href="http://nld.com.vn/thoi-su-trong-nuoc/banh-chung-lon-nhat-viet-nam-dang-cung-cac-vua-hung-20140408173631607.htm">chiếc
bánh chưng to nhất</a>, <a
href="http://dantri.com.vn/chuyen-la/cung-tien-gio-to-hung-vuong-chai-ruou-lon-nhat-viet-nam-391533.htm">chai
rượu to nhất để cúng vua Hùng</a> đến <a
href="http://vnexpress.net/tin-tuc/thoi-su/ly-ca-phe-viet-nam-lon-nhat-the-gioi-2100712.html">ly
cà-phê lớn nhất</a>. Hình như trong tiềm thức của cần-lao
An-nam luôn khát khao, luôn ước ao được sở hữu cái nhất.
Như giấc mơ quả bưởi da xanh của đàn bà và giấc mơ quả
cà tím của đàn ông An-nam.

Thế cho nên việc Vũng Tàu tổ chức <a
href="http://dantri.com.vn/xem-an-choi/dai-tiec-up-cung-hai-san-dat-ky-luc-ban-tiec-dai-nhat-chau-a-897352.htm">đại
tiệc hải sản lớn nhất châu Á</a> và các hót-gơn tổ chức
<a
href="http://khampha.vn/giai-tri/bua-tiec-bikini-lon-nhat-cua-hot-girl-ha-thanh-c6a207033.html">bữa
tiệc bikini lớn nhất Hà thành</a> cũng không có gì lạ.

Vẫn biết việc nào ra việc nấy, anh có tiền anh có quyền ăn
chơi, có quyền xác lập kỷ lục. Nhưng trong một thời điểm
mà người dân đóng góp từng tin nhắn để <a
href="http://www.nhandan.com.vn/chinhtri/dong-hanh/item/23258502-ca-nuoc-huong-ve-bien-dao-to-quoc.html">ủng
hộ các chiến sỹ nơi biển đảo bảo vệ chủ quyền đất
nước trước sự xâm chiếm của Tàu-khựa</a>, thì sự khoe
khoang, lập những kỷ lục vô bổ này rất phản cảm.

Dĩ nhiên, những việc này đều phải có sự cho phép của các
cơ quan quản lý, đặc biệt là quản lý về văn hóa. Và dĩ
nhiên, những quan chức có "<a
href="http://vnexpress.net/tin-tuc/thoi-su/de-xuat-can-bo-quan-ly-cap-cao-phai-yeu-nuoc-sau-sac-3005402.html">tinh
thần yêu nước sâu sắc</a>" thực sự như tiêu chuẩn quy
hoạch và bổ nhiệm lãnh đạo mà Bộ nội vụ đề xuất sẽ
không để cho những việc đó xảy ra.

Khốn nỗi, tinh thần yêu nước được xác nhận từ bản tự
nhận xét cá nhân.

<center><img
src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg8pUEsr5mcXvsouiHQ_qwfAuVnwXMOOR8kwg_J0qt3PNMeln1V5POySynBPJkJznpbi3-HqYHBT7Kxc_-5ZCdhQy4OQgfdNaIa0L62i0zWhHcz8_qqtfTe3jQJQXyhUmL_Dzdr5VtrUEml/s1600/cafe+34-4.jpg"
width="320"></center>

5. Cũng liên quan đến lòng yêu nước, dư luận ồn ã với
việc ông Lâm - chủ tịch tập đoàn Đức Khải tuyên bố <a
href="http://nld.com.vn/kinh-te/dai-gia-chi-1500-ti-dong-sam-tau-ra-bien-dong-20140705212435748.htm">đầu
tư 1.500 tỷ đồng mua 100 chiếc tàu cá và 2 trực thăng để
tiến ra biển lớn</a>.

Và dĩ nhiên, trong lúc tình hình biển Đông căng thẳng, hành
động của ông Lâm được tung hô không tiếc lời, thậm chí <a
href="http://vietnamnet.vn/vn/kinh-te/184637/qua-khu-khong-ho-then-cua-dai-gia-100-tau-ra-hoang-sa.html">tô
hồng cả quá khứ tù tội của ông này</a>, một việc mà rất
hiếm khi kền kền báo chí lại nhân bản như vậy. Tuy nhiên,
khi những trang báo còn chưa kịp ráo mực thì cần-lao đã ngã
ngửa ra vì không tin nổi vào một sự thật. Đó là ông Lâm mua
tàu không phải vì yêu nước.

Trước báo giới, ông Lâm cũng khẳng định rất rõ rằng:
"<a
href="http://danviet.vn/kinh-te/du-an-1500-ty-cua-dai-gia-sam-100-tau-ra-hoang-sa-70-la-von-vay-455956.html">Dự
án triển khai thuần vì mục đích kinh tế, kinh doanh kiếm lời,
không vì động cơ chính trị như những lời đồn thổi</a>".
Ông ta cũng cho biết kế hoạch kinh doanh khủng này chỉ được
ấp ủ gần 2 tháng. Và công ty của ông ta chỉ có khoảng 30%
vốn, còn 70% dự kiến sẽ đi vay.

Hóa ra là cả làng báo An-nam bị chính kẻ mà họ hết lời ca
ngợi về lòng yêu nước xổ toẹt cái sự yêu nước đó. Thô
thiển học thì gọi là hiện tượng "tự tay bóp dái", nhưng
lại không dám kêu đau của các lều báo.

Dĩ nhiên, đã thuần về mục đích kinh tế, tất nhiên ông Lâm
không thể bỏ qua <a
href="http://www.daibieunhandan.vn/ONA_BDT/NewsPrint.aspx?newsId=320093">gói
tín dụng 10.000 tỷ đồng hỗ trợ cho ngư dân vươn khơi bám
biển</a> theo một Nghị định chuẩn bị được chính phủ ban
hành. Trong đó tàu vỏ thép được vay tới 90% giá trị con tàu
với lãi suất 3%/năm.

Chưa thấy ai đặt câu hỏi về khoản tiền hơn nghìn tỷ của
ông Lâm sẽ vay ở đâu? Nếu vay từ gói tín dụng trên thì có
sử dụng đúng mục đích không? Nếu có rủi ro từ những con
tàu cũ mà ông Lâm mua về hoặc hiệu quả kinh doanh thua lỗ thì
việc thu hồi vốn thế nào?

Thế mới biết, lòng yêu nước không phải ai cũng muốn nhận.

<center><img
src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEigbuTFDPt7iQnHQlZR1_a0qHqTNzn1ddT5f8BByRv2XiIctkyreV_GT0Q9-cGsGm-WTkPtCMK-M9wX0WYJ3Z5i8wqrVmScAorwj4IZu8w7NtkDXAZAVLqbTK-wNUYT_iN3ObmZs3iFy1a-/s1600/cafe+34-5.jpg"
width="320"></center>

6. Một quốc gia phát triển và văn minh là khi người dân sống
trong một xã hội thượng tôn pháp luật. Ở đó những giá
trị cá nhân của con người được đề cao. Pháp luật và
những người thực thi pháp luật sẽ tạo ra sự công bằng và
bình đẳng, không những trên công đường mà còn trong hiện
thực cuộc sống.

Ở đó, sẽ không có những quan chức thiếu năng lực và phát
ngôn phản cảm. Sẽ không có những quan chức leo cao bằng chủ
nghĩa lý lịch và thủ đoạn cá nhân. Sẽ không có những kỷ
lục phản cảm trong một thời điểm nhạy cảm. Và sẽ không
có một nền báo chí khoác "lòng yêu nước" lên cổ một
kẻ kinh doanh để kiếm lời chứ không phải đầu tư vì yêu
nước.

© 2014 <a href="http://bautx.blogspot.com/"><b>Baron Trịnh</b></a>

Nguồn hình ảnh: <i>Sưu tầm trên internet</i>.

***********************************

Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://www.danluan.org/tin-tuc/20140712/baron-trinh-cong-ly-va-quan-tri),
một số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời
độc giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân
Luận có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc
hướng dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).

Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét