Ngô Nhân Dụng - Chính trị là phân bố lợi tức

<center><img
src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh_lMaFDb9QSk7COlHvhM8ku0LCvgItvXdlV83EynMd9XXIguiHSyjH05NmhDJe-UngPDy_xJqDPo8_UZSR6d6mIVJNhjnpub2kqXIa1LqrOihg6Owd4kKCKDzv2Fz-83oKurHVG-l_vYs/s1600/ngo-nhan-dung.jpg"
width="500" /></center>
<center><em>Bình luận gia Ngô Nhân Dụng (Hình: Uyên
Nguyên)</em></center>
Về cuộc khủng hoảng chính trị tại Thái Lan bàn trong bài
trước, mục này nhận xét rằng động cơ chính yếu đằng sau
cuộc tranh chấp giữa chính phủ Yungluck Shinawatra và đảng
đối lập là những quyền lợi xung đột giữa nông dân miền
Bắc và Ðông Bắc với giới trung lưu ở các thành phố và ở
phía Nam Thái Lan.

Ðảng Dân Chủ tổ chức biểu tình và tẩy chay bầu cử, họ
nhấn mạnh vào lý do chống một băng đảng từng lạm dụng
quyền hành để tham nhũng. Ðảng cầm quyền Pheu Thai tố cáo
phe đối lập không tôn trọng kết quả cuộc bỏ phiếu của
dân chúng. Cả hai đảng không nói ra một sự thật là họ
được hai khối cử tri khác nhau ủng hộ.

Chính sách nâng cao đời sống nông dân của cựu Thủ Tướng
Thaksin Shinawatra mà bà em, đương kim Thủ Tướng Yungluck, vẫn
theo đuổi, là một chính sách "tái phân bố lợi tức," dùng
tiền đóng thuế của những người dân thành phố chuyển về
dùng cho các cử tri ở nông thôn.

Nông dân ở Thái Lan đi chậm hơn dân thành thị trên tiến
trình hiện đại hóa quốc gia, và nói riêng trong quá trình phát
triển kinh tế, trong hai thế kỷ qua. Công nghiệp tập trung ở
các khu đô thị. Guồng máy hành chánh cũng vậy. Tự nhiên,
lợi tức của người dân ở các vùng này cao hơn người sống
ở nông thôn. Từ năm 2001, ông Thaksin thi hành nhiều chương
trình cải thiện đời sống nông dân, tức là dùng công quỹ
chi cho nền y tế, giáo dục, cho nhà nông vay tiền đầu tư, vân
vân, cho nên nông dân ở một số vùng trở nên những "đệ
tử trung thành" của đảng chính trị do ông lập ra là Thai Rat
Thai, hoặc đứng đằng sau cho người khác lập, là Pheu Thai.

Những người ủng hộ ông Thaksin tạo thành lực lượng "áo
đỏ" bảo vệ các đảng này. Những người đối lập nhắm
vào những vụ lạm dụng quyền hành để làm giàu của vợ
chồng con cái ông Thaksin Shinawatra và các vụ tham nhũng trong
chính quyền. Nhưng họ không chống các chương trình xã hội,
kinh tế ở nông thôn mà ông Thaksin đề xướng. Người dân
trung lưu ở đô thị có thể đồng ý với các chương trình
chuyển tài sản, tiền bạc về cho nông dân hưởng, nhưng không
chấp nhận có người vừa làm công việc đó vừa nhân cơ hội
tích lũy tài sản cho riêng mình và cho chân tay bộ hạ của
mình. Nhưng đa số nông dân chất phác không am hiểu mấy về
các mánh khóe lợi dụng luật pháp để tránh đóng thuế, các
vụ mua bán đất công dành ưu đãi cho một số người, cũng
như các vụ chuyển tài sản ngoắt ngoéo của giới thượng lưu
ở thủ đô. Họ chỉ biết rằng dưới quyền ông Thaksin tiền
bạc đã được chuyển từ Bangkok xuống các làng xóm. Mà đó
là một điều mà những chính quyền trước đó chưa thực
hiện. Bởi vì các nhà chính trị không nhìn thấy một nhiệm
vụ của chính quyền là phân bố tài sản, lợi tức chung của
quốc gia, làm sao cho nhiều người được hưởng đồng đều
hơn.

Ở đâu cũng thế, cơ cấu chính trị bao hàm những phương cách
để chia của cải, lợi tức quốc gia cho các thành phần dân
chúng. Chính sách của người cầm quyền thường tạo ra hậu
quả "phân bố lợi tức quốc gia" dù người ta chính thức
nói ra hay không. Các chính quyền độc tài quyết định phân
bố lợi tức của quốc dân theo chương trình riêng của họ,
một số dân được hưởng nhiều hơn, một số khác phải
nhịn bớt. Ở các nước tự do dân chủ, người dân được
góp ý kiến và lựa chọn. Nhưng sau các cuộc bầu cử thì
những người lên cầm quyền cũng thực hiện những chương
trình "tái phân bố lợi tức," mặc dù họ biện minh rằng
các chương trình đó tạo ích lợi chung cho tất cả mọi
người dân. Các cuộc nội chiến và cách mạng thường cũng
nhắm "tái phân bố lợi tức."

Hiện tượng này thực ra không đáng ngạc nhiên. Công việc
bình thường nhất của một guồng máy nhà nước là đánh
thuế, rồi dùng tiền thuế chi cho các công việc chung. Hệ
thống thuế khóa thế nào cũng khiến một số người phải
đóng góp cho công quỹ nhiều hơn người khác. Ngân sách chính
phủ thế nào cũng giúp một số người được hưởng lợi ích
hơn những người khác. Hai công việc thu và chi đó tự nhiên
chuyển tài nguyên và lợi tức từ nhóm người này sang nhóm
người khác; nói chung gọi là "phân bố lợi tức."

Có thể quan sát đời sống chính trị bình thường ở một
nước dân chủ là Hoa Kỳ để thấy hiện tượng"phân bố
lợi tức." Ðạo luật Nông Thôn (Farm Bill) mới được Quốc
Hội Mỹ thông qua rõ ràng nhằm "phân bố lợi tức." Những
đạo luật Nông Thôn Farm Bill bắt đầu xuất hiện từ thời
kinh tế khủng hoảng, thập niên 1930. Ðạo luật đầu tiên,
năm 1936 nhằm giúp nhà nông đang gặp cảnh giá nông phẩm
xuống thấp quá, chính phủ đứng ra mua các nông phẩm thặng
dư, bồi hoàn tiền cho các nông trại ngưng không trồng trọt,
và kèm theo một chương trình trợ cấp tiền mua thức ăn cho
những người quá nghèo.

Chính sách này hiển nhiên dùng công quỹ, tức là tiền thuế do
toàn dân đóng góp, cho một số người được hưởng. Dân
chúng đồng ý với chính sách đó vì nó giúp giảm bớt cơn
khủng hoảng kinh tế, ích lợi chung cho cả quốc gia. Chương
trình trợ cấp thực phẩm trong đó sau mở rộng thành chương
trình "phiếu thực phẩm" (food stamps). Nói đến các "nhà
nông" ở Mỹ, chúng ta biết trong đó có cả những trại chủ
lớn và các công ty nông nghiệp. Năm 1996, đạo luật Farm Bill
mới đã bãi bỏ chính sách trợ cấp tiền cho nhà nông, thay
bằng một chương trình bảo hiểm lợi tức nông sản, và chính
phủ trợ cấp tiền đóng bảo hiểm cho giới nông dân. Từ năm
1938, đạo luật Nông Thôn cứ năm năm phải được quốc hội
thảo luận lại và triển hạn. Vì thế, các nhóm cử tri
được hưởng lợi nhờ Farm Bill luôn luôn vận động các đại
biểu quốc hội để bảo vệ quyền lợi của họ.

Vì đạo luật Farm Bill có hai phần, vừa giúp nhà nông bảo
đảm lợi tức, vừa trợ cấp thực phẩm cho người quá nghèo,
các đạo luật này được hai nhóm cử tri theo dõi. Do đó, mỗi
lần đến kỳ đạo luật cần gia hạn thì hai nhóm vận động
và tạo áp lực trên các đại biểu quốc hội. Ðảng Cộng
Hòa thường bênh vực quyền lợi của các nhà nông, đảng Dân
Chủ bảo vệ lợi ích của những người hưởng phiếu thực
phẩm. Mỗi cuộc thảo luận trong quốc hội phản ảnh các lợi
ích của hai nhóm cử tri này, nhưng cả hai đảng đều công
nhận số tiền chi tiêu ngày càng lớn, gần đây đã lên từ 70
tới 80 tỷ mỹ kim một năm. Năm 2008, đạo luật được Quốc
Hội thông qua đã bị cựu Tổng Thống George W. Bush phủ quyết
vì chi tiêu tốn quá, với 80% số tiền chi cho chương food stamps,
nhưng Quốc Hội đã đủ phiếu bác bỏ quyết định của ông.
Năm ngoái, 2013, hai viện Quốc Hội Mỹ biểu quyết hai dự
luật Farm Bill khác nhau. Dự luật tại Thượng Viện cắt 15%
trợ cấp cho các nhà nông có lợi tức hàng năm trên 750,000 đô
la. Dự luật của Hạ Viện bỏ không nói gì đến chương trình
food stamps. Cuối cùng, không thể thỏa hiệp được với nhau,
cũng vì hai viện do hai đảng kiểm soát. Ðạo luật mới năm
nay đã được Quốc Hội thông qua sau khi tìm cách thỏa hiệp,
sẽ chi trung bình 100 tỷ đô la mỗi năm trong 10 năm tới, trợ
cấp cho các nhà nông được bảo vệ, trong khi chương trình food
stamps bị cắt 8 tỷ đô la trong 10 năm tới. Việc cắt giảm
tiền food stamps chỉ ảnh hưởng đến 4% số người đang thụ
hưởng.

Không cần phải nói, ai cũng biết các đạo luật Farm Bill ở
Mỹ đều tái phân bố lợi tức quốc gia. Nhiều đại biểu
Quốc Hội tìm cách giành thêm quyền lợi cho các cử tri đã
bầu họ. Trong đạo luật Farm Bill mới thành hình, một nhóm
cử tri được hưởng lợi là những nhà nuôi catfish, phần lớn
ở các tiểu bang phía Nam nước Mỹ. Chỉ cần một số đại
biểu Quốc Hội vận động đặc biệt cho họ, thuyết phục
được đa số đồng viện. Ðạo luật mới chỉ thay đổi một
điều, là chuyển công việc thử nghiệm loại cá tương tự
như catfish sang cho Bộ Nông Nghiệp, thay vì xưa nay vẫn do Cơ
quan Kiểm soát Thức phẩm và Dược phẩm (F.D.A.) phụ trách.
Nhưng Nghị Sĩ John McCain, tiểu bang Arizona cho rằng mục tiêu
của việc sửa đổi này là ngăn cản việc nhập cảng loại
cá tương tự như catfish nhập cảng từ nhiều nước Á Châu,
như Việt Nam. Vì Bộ Nông Nghiệp xưa nay vẫn chú ý bảo vệ
quyền lợi các nhà nông, nhà nuôi tôm, cá nhiều hơn nhân viên
của cơ quan F.D.A..

Qua hai câu chuyện ở Thái Lan và ở Mỹ, phải công nhận rằng
sinh hoạt chính trị trong một quốc gia bao giờ cũng ảnh
hưởng trên việc phân bố tài sản và lợi tức. Ở các nước
dân chủ, các nhóm dân chúng giành phần hơn kém trong cuộc
chạy đua này, qua lá phiếu cử những người đại diện cho
họ. Mỗi nhóm đều cố giành phần lợi lớn nhất cho mình.
Nhờ các định chế dân chủ có tính chất cân bằng và kiểm
soát, và nhờ người dân được tự do phát biểu, tự do lập
đảng và bầu cử tự do, cho nên các quyền lợi dễ được
cân bằng. Ở các nước độc tài, chỉ có một nhóm người
chiếm quyền phân chia của cải. Tất nhiên, chỉ một nhóm
người được chia phần lớn hơn tất cả những người khác.

***********************************

Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://danluan.org/tin-tuc/20140209/ngo-nhan-dung-chinh-tri-la-phan-bo-loi-tuc),
một số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời
độc giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân
Luận có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc
hướng dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).

Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!