<center><img
src="http://www.rfa.org/vietnamese/programs/ReviewOnlineDomesticPress/reform-spirit-leader-nn-02072014091626.html/000_Hkg9307925-600.jpg/image"
width="560" /></center>
<em><center>Người dân Hà Nội xếp hàng mua hàng giảm giá. Ảnh
chụp hôm 23/12/2013. AFP photo</center></em>
Tất cả phải cùng trên đường ray hay nói cách khác phải có
sự đồng thuận và quyết tâm lớn thì mới có thể đổi mới
thể chế ở Việt Nam. Tuy vậy, nhiều ý kiến trên báo chí còn
đặt vấn đề bản lĩnh của nhà lãnh đạo là điều kiện
để cải cách thành công.
Trả lời câu hỏi của chúng tôi về vấn đề này, TS Lê
Đăng Doanh chuyên gia kinh tế độc lập ở Hà Nội nhận định
là, về nguyên tắc cơ chế tập thể quyết định vẫn duy trì.
Nhưng trong trường hợp đổi mới lần trước, ông Tổng Bí
thư Trường Chinh đã có những quyết định mạnh mẽ về thay
đổi tư duy kinh tế xuất phát từ sự thật, dẫn đến công
cuộc đổi mới cùng việc thực hiện nó. TS Lê Đăng Doanh
nhấn mạnh:
<i>"Dần dần sau này vai trò của người đứng đầu bị mờ
nhạt dần và sức thuyết phục cũng như sự quyết đoán ngày
càng hạn chế hơn. Tôi nghĩ rằng, đó là điều rất đáng
tiếc vì hơn bao giờ hết người ta cần có những quyết định
mạnh mẽ và có hiệu quả để cải cách nền kinh tế và để
thực hiện các quyền tự do dân chủ mà Hiến pháp của Việt
Nam đã có ghi, để có thể biến những lời lẽ trong Hiến đó
thành hiện thực và thực tế trong cuộc sống."</i>
GSTS Vũ Văn Hóa, phó hiệu trưởng Đại học Kinh doanh và Công
nghệ Hà Nội cho rằng, cần có sự đồng thuận cao trong Đảng
và Nhà nước nhưng Việt Nam vẫn cần có những dấu ấn của
người lãnh đạo.
"<i>Dấu ấn của người ra quyết định và người ra quyết
định cũng là người kiểm tra việc thực hiện quyết định
đó phải có bản lĩnh kiên quyết và điều đầu tiên phải
nhất quán từ lúc ra quyết định cho đến việc thực hiện
quyết định đó. Như vậy sẽ chắc chắn thành công, còn nếu
ra quyết định không đúng thực tiễn cũng không thực hiện
được thì nó cũng chỉ là một quyết định không có hiệu
lực thực hành."</i>
Ngày 3/02/2014 trên báo điện tử Chính phủ Việt Nam, GSTS
Hoàng Chí Bảo thuộc Hội đồng Lý luận Trung ương có bài
viết nhìn nhận những nguy cơ có thật, đang đe dọa sự tồn
vong của chế độ và sinh mệnh đảng Cộng sản Việt Nam. Theo
lời lý thuyết gia của Đảng thì: "Giặc nội xâm, giặc ở
trong lòng dân. Tình trạng suy thoái của một bộ phận không
nhỏ cán bộ đảng viên, những cán bộ lãnh đạo quản lý các
cấp, kể cả cấp cao về tư tưởng chính trị đạo đức lối
sống là những thí dụ điển hình, nghiêm trọng."
Nhận định về điều liệu giới lãnh đạo Việt Nam có đạt
được đồng thuận để cùng nhau đổi mới thể chế kinh tế
chính trị hay không. GSTS Vũ Văn Hóa phát biểu:
<i>"Lãnh đạo của chúng tôi là đảng Cộng sản đứng đầu
là ông Tổng Bí thư, bên dưới của nó là các cấp chính
quyền, trước hết là Thủ tướng Chính phủ rồi các Bộ Ban
Ngành phải thực hiện theo Nghị quyết hay đường lối đã
vạch ra. Còn nếu như không có sự đồng thuận thì rõ ràng
không thể thực hiện được. Tôi nghĩ ở Việt Nam hiện nay
vẫn theo chế độ một đảng lãnh đạo, thế thì đảng Cộng
sản có vai trò rất quan trọng mà quan trọng bậc nhất là ông
Tổng Bí thư và toàn bộ Ban Chấp hành Trung ương, trong Ban
Chấp hành Trung ương và Bộ Chính trị thì đã có ông Thủ
tướng ở đấy. Nếu có sự đồng thuận thì chắc chắn mọi
việc đều có thể làm được. Tuy nhiên vẫn còn có những
vướng mắc nhất định về các chủ trương hoặc biện pháp
tiến hành thì tôi cho rằng trong một thời gian ngắn sẽ có
sự đồng thuận và cách giải quyết của Việt Nam sẽ thực
hiện được."</i>
<h3><b>Thông điệp hoàn hảo, nhưng...</b></h3>
<div class="boxleft300"><img
src="http://www.rfa.org/vietnamese/programs/ReviewOnlineDomesticPress/reform-spirit-leader-nn-02072014091626.html/000_Hkg9376013-250.jpg/image"
/><div class="textholder">Người dân biểu tình chống Trung Quốc
cầm chân dung người lính hải quân VNCH Ngụy Văn Thà, đã hy
sinh trong trận hải chiến với TQ tại quần đảo Hoàng Sa 40
năm trước. Ảnh chụp hôm 19/1/2014 tại Hà Nội. AFP
photo</div></div> Người dân biểu tình chống Trung Quốc cầm chân
dung người lính hải quân VNCH Ngụy Văn Thà, đã hy sinh trong
trận hải chiến với TQ tại quần đảo Hoàng Sa 40 năm trước.
Ảnh chụp hôm 19/1/2014 tại Hà Nội. AFP photo
Câu chuyện đổi mới thể chế kinh tế và chính trị được
thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng vạch ra trong thông điệp đầu
năm 2014 được hoan nghênh, nhưng có không ít ý kiến nghi ngờ
về tính khả thi của nó ở nhiều nội dung. Luật sư Trần
Quốc Thuận, nguyên Phó chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội từ Hà
Nội nhận định:
<i>"Việc hô hào dân chủ, dương ngọn cờ dân tộc ở Việt
Nam trong quá trình đấu tranh mấy chục năm qua có nhiều người
hô hào lắm. Nhưng rõ ràng là những hô hào đó có thật và có
làm được không. Việc hô hào phải cần đổi mới chính trị
tôi đặt vấn đề đó có phải là cơ quan điều hành hành
chính hay không, hay là của ai khác. Ở Việt Nam thì những
tiếng nói như thế nên dành cho ông Chủ tịch nước hoặc ông
Tổng Bí thư. </i>
<i>Có người cho rằng đây là cái mới và cũng hơi lạ. Trong
bài diễn văn đó nói về dân chủ, nói về ba vấn đề lớn.
Nhưng mà rõ ràng người ta đang theo dõi nhiều chuyện, lớn
nhất là chuyện đấu tranh chống tham nhũng thì trong bài đó
rất lu mờ không nhìn thấy. Ông Thủ tướng chủ trì cơ quan
hành pháp làm gì trong cuộc đấu tranh ấy. Chuyện khởi xướng
hô hào lên thì có nhiều cách, nhưng mà có người nói là như
vậy có phải đó là vị trí của ông ấy dương ngọn cờ này
lên được hay không. Ở Việt Nam cơ chế, thể chế cũng đặt
vấn đề đó." </i>
Theo dõi tình hình Việt Nam các nhà quan sát ngạc nhiên vì
thông điệp đổi mới đầu năm 2014 của Thủ tướng Nguyễn
Tấn Dũng quá hoàn hảo và không khác gì mấy với nội dung
những kiến nghị của giới nhân sĩ trí thức, hay các tổ
chức xã hội dân sự mới tự hình thành. Điều gây thắc mắc
không kém đó là bản thông điệp đổi mới được đưa ra
không lâu, sau khi Việt Nam ban hành Hiến pháp sửa đổi và
Luật Đất đai sửa đổi mà không đáp ứng nguyện vọng cải
cách của người dân.
<h3><b>... đường còn dài</b></h3> GSTS Vũ Văn Hóa nhận định
rằng con đường cải cách của Việt Nam sẽ cần rất nhiều
thời gian. Ông nói:
<i>"Không thể một lúc đảo lộn tất cả cơ sở hạ tầng
hiện có, cho nên đã đắn đo, suy nghĩ và sau đó bàn định
thì không phải một lúc mà làm được tất cả, phải dần
dần từng bước. Ngay từng câu từng chữ trong Hiến pháp mới
về đất đai cũng không thể sửa ngay được. Ví dụ người ta
bàn mãi về việc thu hồi đất để làm gì, thế thì cũng
không thể nói chỉ cho lợi ích về quân sự quốc phòng mà còn
nói về kinh tế nữa. </i>
<i>Nhưng thu hồi vì lý do kinh tế thì phải cụ thể, làm gì
dân phải thông thì lúc ấy mới có thể thực hiện được.
Từ chỗ luật còn chung chung thì bây giờ đã cụ thể hóa hơn
và sự cụ thể hóa này phù hợp với sự tiến triển của
trình độ nhận thức của dân cư, chứ không thể một lúc mà
chúng tôi có thể thay đổi toàn bộ, thay đổi 180 độ được,
nó phải từng bước. Chúng tôi cho rằng cũng đã có thay đổi,
tuy nhiên nó còn chậm so với sự tiến bộ chung của một vài
nước ở trong khu vực." </i>
Ngày 4/2 trên báo Người Lao Động Online, chuyên gia kinh tế
Phạm Chi Lan nguyên thành viên Ban Nghiên cứu của Thủ tướng
Phan văn Khải, nguyên Phó Chủ tịch Phòng Thương mại và Công
nghiệp Việt Nam nhận định rằng, những khó khăn bế tắc
của nền kinh tế mấy năm qua vẫn tồn tại ảnh hưởng tới
năm 2014. Tuy nhiên nếu nhà nước, mà ở đây trực tiếp là
Chính phủ, tạo đột phá, tập trung vào cải cách thể chế và
tái cơ cấu nền kinh tế thì tình hình sẽ được tháo gỡ.
Trả lời chúng tôi trong dịp Tết Giáp Ngọ, TS Lê Đăng Doanh
nhận định rằng, kể từ Thông điệp của Thủ tướng đầu
năm 2014 tới nay, các nỗ lực cải cách chủ yếu chỉ dừng
lại ở các dự thảo và chương trình hành động của Chính
phủ. Trong đó có một dự thảo kế hoạch về nâng cao năng
lực cạnh tranh của các doanh nghiệp Việt Nam và nền kinh tế
Việt Nam. Trong khi đó giới nhân sĩ trí thức chuyên gia chờ
đợi những đột phá tức thời. TS Lê Đăng Doanh nói:
"<i>Trong cuộc thảo luận về thực hiện thông điệp 2014 thì
một số nhà trí thức mong muốn có những biện pháp ngay
trước mắt mạnh mẽ hơn và cụ thể hơn. Thí dụ như xem xét
trả tự do một số người bị giam giữ mà thực sự không có
hành động gì chống đối ngoài việc phát biểu ý kiến một
cách thẳng thắn. Bên cạnh đó bãi bỏ một số quyết định
ban hành trước đây mà ngày nay thấy không thích hợp. Thí dụ
như Quyết định 97 dẫn đến việc Viện Nghiên cứu Phát
triển IDS đã phải tự giải thể...v..v.. Những ý kiến đó cho
tới nay chưa thấy được thực hiện."</i>
Hiện trạng đất nước khiến dư luận ở Việt Nam trông chờ
đổi mới, chờ đợi những nhà lãnh đạo có bản lĩnh để
thực hiện đổi mới. TS Phạm Chí Dũng, một nhà nghiên cứu
kinh tế chính trị vừa từ bỏ hàng ngũ đảng Cộng sản nói
với chúng tôi: " Thật là một bi kịch khủng khiếp về tư
tưởng, khi ông Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng vẫn còn hy vọng
chủ nghĩa xã hội sẽ còn tồn tại đến cuối thế kỷ này
mặc dù chưa được hoàn thiện."
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://danluan.org/tin-tuc/20140207/nam-nguyen-cai-cach-doi-hoi-ban-linh-nha-lanh-dao),
một số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời
độc giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân
Luận có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc
hướng dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét