1. Đất đai là tài nguyên vô cùng quý giá, có vai trò đặc
biệt quan trọng đối với đời sống cũng như an ninh, quốc
phòng của quốc gia. Chính vì vậy chính sách về đất đai ảnh
hưởng rất lớn và trực tiếp sự nghiệp xây dựng và bảo
vệ Tổ quốc, an ninh tật tự, an toàn xã hội.
Trong nhiều năm qua, người dân khiếu kiện, biểu tình liên quan
đến đất đai kéo dài, phức tạp gây bất ổn về chính trị,
an ninh trật tự, an toàn xã hội gây bất bình trong nước và
sự chê cười của bè bạn quốc tế. Ngoài ra những vụ án
tham nhũng, lợi dụng quyền lực liên quan đến đất đai cũng
đã xảy ra nhiều (mà chủ yếu là liên quan đến thu hồi
đất).
Với tình trang trên đây đã phản ánh một thực tế là chính
sách về đất đai tại Việt Nam chưa phù hợp. Theo tôi mọi
yếu kém xuất phát từ quy định sở hữu đất đai toàn dân do
Nhà nước thống nhất quản lý.
Vừa qua một số quan chức, báo chí Nhà nước cho rằng việc
bất cập về đất đai hiện nay không phải từ nguyên nhân sở
hữu toàn dân mà nguyên nhân là: 1. Việc ban hành văn bản quy
phạm pháp luật chậm, chất lượng thấp; 2. Do người thực thi
pháp luật về đất đai không đúng và thứ 3 là do giá đền
bù, bồi thường chưa thỏa đáng.
Vậy vì đâu mà có các nguyên nhân trên?
Vì đất đai thuộc sở hữu toàn dân nên Nhà nước có quyền
thu hồi đất của bất cứ ai dẫn đến rất dễ lợi dụng
để trục lợi như đã và đang xảy ra khắp nơi. Cũng chính vì
nhà nước có quyền thu hồi đất nên chính sách liên quan đến
thu hồi, giải tỏa, bồi thường, giá bồi thường phức tạp,
chính sách sau khi ban hành thường phải sửa chữa, thay đổi
dẫn đến văn bản về đất đai ngày càng phình ra làm cho
việc áp dụng khó khăn (nghe một dân oan Hải Phòng nói có tới
600 văn bản liên quan đến đất đai). Ngoài ra giá đền bù do
Nhà nước quy định thấp hơn giá thực trên thị trường nên
xảy ra khiếu kiện. Như vậy do đất đai thuộc sở hữu toàn
dân Nhà nước thống nhất quản lý đã đẻ ra 3 nguyên nhân
về oan sai nói trên.
Nếu quy định đa sở hữu đất đai, trong đó có sở hữu tư
nhân thì không còn khái niệm thu hồi (trừ trường hợp đặc
biệt như thu hồi của người tham nhũng chẳng hạn) nên không
cần có các văn bản liên quan đến thu hồi, giải tỏa, bồi
thường do đó không còn nguyên nhân thứ nhất và thứ 2 nói
trên. Mặt khác do cá nhân, tập thể có quyền sở hữu nên quan
hệ giữa người có đất và chủ đầu tư là quan hệ thuận
mua vừa bán (hoặc thuê) như các mặt hàng khác nên không có
khiếu kiện về giá. Nói tóm lại đa sở hủu về đất đai
khắc phục được hoàn toàn oan sai, khiếu kiện, biểu tình
phức tạp như lâu nay. Ngoài ra, nó còn khắc phục được việc
lạm quyền hoặc lợi dụng để trục lợi, các văn bản về
chính sách đất đai sẽ ít và đơn giản hơn, đồng thời làm
cho thị trường đất (kéo theo cả bất động sản) minh bạch
hơn, hạn chế tối đa dự án treo.
Nói vì nhiều thế hệ hy sinh để dành độc lập, thống nhất
cho Tổ quốc nên đất đai sở hữu toàn dân để đảm bảo
công bằng là không đúng, vì như trên đã nói chính sách đất
đai như hiện nay đã gây thiệt hại và oan sai cho người dân
bị thu hồi đất, tạo điều kiện cho một số người giàu
lên thậm chí giàu bất chính. Như vậy thì chính sở hữu đất
đai toàn dân do nhà nước thống nhất quản lý mới là bất
công
Còn cho rằng người dân không đòi tư hữu về đất đai để
nói rằng sở hữu toàn dân là hợp lý cũng không thuyết phục
bởi vì người dân bị thu hồi đất thường thiệt thòi cái
gì thì họ đòi cái đó, chứ họ có biết nguyên nhân của sự
thiệt thòi là gì đâu mà đòi (thậm chí họ cũng không cần
phải biết).
Tuy nhiên nếu chuyển từ sở hữu hiện nay sang đa sở hữu thì
sẽ phát sinh phức tạp như thế nào? Đó là vấn đề cần
nghiên cứu tháo gỡ. Vấn đề này nếu tham khảo thêm các
nước, các chuyên gia độc lập và đưa ra xin ý kiến nhân dân
tôi tin sẽ giải quyết được, vì trong nhân dân không thiếu
trí tuệ.
2. Vấn đề thứ 2 là cưỡng chế đất đai. Theo luật đất
đai sửa đổi lần này thì khi quyết định thu hồi, phương án
bồi thường… đã được xét duyệt, công khai có hiệu lực
thì người sử dụng đất phải chấp hành quyết định thu
hồi (điều 66); điều 71 thì quy định người bị thu hồi
đất phải chấp hành kế hoạch thu hồi đất…, quyết định
thu hồi đất, nếu không chấp hành sẽ bị cưỡng chế,
người bị thu hồi đất phải chấp hành quyết định cưỡng
chế và có quyền khiếu nại.
Quy định như vậy là nặng về bạo lực, áp chế mà không
dựa trên công lý, thiếu nhân văn và bất công. Khi người dân
không chấp hành quyết định thu hồi đất là vì họ cho rằng
có điều gì đó không đúng (ví dụ giá bồi thường, thẩm
quyền thu hồi…) như vậy đã nảy sinh tranh chấp. Nếu nhà
nước pháp quyền, nếu tôn trọng quyền của người dân thì
phải giải quyết vấn đề dựa trên công lý, cụ thể là
chính quyền khởi kiện ra tòa án để giải quyết vì chỉ có
tòa án mới đủ thẩm quyền. Làm được điều đó đồng
thời cũng hạn chế oan sai (tất nhiên tòa án trong chế độ
nhà nước không tam quyền phân lập thì cũng khó hạn chế oan
sai), tránh việc phải khắc phục hậu quả do chính quyền làm
sai (mà nhiều khi hậu quả rất lớn, phức tạp không thể
khắc phục) hơn nhiều so với cưỡng chế rồi đi khiếu nại.
Nếu giải quyết vấn đề như lâu nay cũng như như dự thảo
thì ta có thể suy rộng ra là các quan hệ giữa các chủ thể
khác cũng có thể giải quyết bằng bạo lực và nếu người
dân có đủ sức mạnh thì vẫn có thể giải quyết tranh chấp
với Nhà nước bằng bao lực. Như vậy thì nguy hiểm quá và
chẳng còn pháp luật.
3. Vấn đề cuối cùng là, đất đai thuộc khu vực nhạy cảm
về quốc phòng an ninh cũng như việc giao, cho thuê và chuyển
nhượng… đất cho tổ chức, cá nhân có yếu tố nước ngoài
cần có quy định riêng và chặt chẻ hơn để tránh tình trạng
nhiều điạ phương cho nước ngoài thuê rừng như cách đây
mấy năm hoặc như vụ chuyển nhược đất ở Bình Thuận năm
2012 ảnh hưởng xấu đến an ninh quốc gia./.
Nha Trang, ngày 28/3/2012
Hồ Quang Huy
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://danluan.org/tin-tuc/20130401/da-so-huu-dat-dai-de-loai-bo-oan-sai-tao-on-dinh-xa-hoi),
một số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời
độc giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân
Luận có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc
hướng dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét