<center><img
src="http://wscdn.bbc.co.uk/worldservice/assets/images/2012/06/01/120601052202_cn_south_china_sea_464x261_spl.jpg"
/></center>
Khi trả lời câu hỏi nước Việt Nam là gì, chúng ta sẽ nghĩ
về nó dưới nhiều phương diện khác nhau.
Về phương diện lịch sử, văn hóa, dân tộc, có thể cho rằng
đất nước Việt là nước bắt đầu từ thời các Vua Hùng,
đi qua các thời kỳ của An Dương Vương, Hai Bà Trưng, Bà
Triệu, v.v..., các triều đại sau đó, qua giai đoạn cận đại
cho đến tận ngày nay. Phương diện này xem những lần chia cắt
đất nước chỉ là nhất thời và nhấn mạnh đến kết quả
là đất nước hiện tại là thống nhất.
Trên phương diện chính trị, có quan điểm cho rằng quốc gia
ngày nay có tên Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam (CHXHCNVN)
chính là quốc gia ra đời ngày 2/9/1945 khi Việt Minh tuyên bố
Việt Nam là một nước độc lập với tên Việt Nam Dân Chủ
Cộng Hòa (VNDCCH). Tiếp theo, quan điểm này có thể cho rằng
từ đó đến nay từ Bắc tới Nam luôn luôn chỉ có duy nhất
một quốc gia Việt Nam, hoặc ở một thời điểm nào đó sau
Hiệp định Genève, VNDCCH trở thành một quốc gia phía Bắc vĩ
tuyến 17, nhưng tới 30/4/1975 thì bao gồm cả phía Nam, và sau
đó đổi tên thành CHXHCNVN.
Tuy nhiên, về phương diện pháp lý, CHXHCNVN hiện tại được
cấu thành từ hai quốc gia có tên VNDCCH và Cộng Hòa Miền Nam
Việt Nam (CHMNVN), trước đó có tên Việt Nam Cộng Hòa (VNCH).
Quan điểm này dựa trên luật quốc tế và sự công nhận của
cộng đồng quốc tế, và tách rời khỏi những yếu tố tình
cảm, ý thức hệ và các mục đích chính trị.
Cách nhìn pháp lý này bị né tránh vì nó liên quan nhiều đến
hình thức, thủ tục khô khan, và vì trên thực tế vai trò của
nó có vẻ đã là hạn chế trong ứng xử chính trị giữa
người Việt với nhau. Tuy nhiên, cách tiếp cận này có vai trò
quan trọng trong việc CHXHCNVN quyết định tiếp nối thế nào
đối với những nghĩa vụ và quyền lợi của hai quốc gia
trước, và đặc biệt là nó có vai trò quan trọng trong cuộc
tranh biện về Hoàng Sa, Trường Sa.
Lý do là, trong lập luận của họ, Trung Quốc mặc nhiên bỏ qua
các tuyên bố và hành động của VNCH trong việc bảo vệ chủ
quyền đối với Hoàng Sa, Trường Sa, mặc nhiên cho rằng
CHXHCNVN là VNDCCH trước 1976, và dùng công hàm của thủ tướng
VNDCCH Phạm Văn Đồng, cũng như các hành vi liên quan của VNDCCH,
để diễn giải rằng CHXHCNVN đã công nhận chủ quyền Trung
Quốc trên hai quần đảo này.
<h2>Trước 1976: có hai quốc gia</h2>
<div class="boxright220"><img
src="http://wscdn.bbc.co.uk/worldservice/assets/images/2012/05/11/120511094255_horst_faas_photo_01_304x171_ap_nocredit.jpg"
/><div class="textholder">Trước 1976, Việt Nam có hai quốc gia khác
biệt trong tình trạng chiến tranh</div></div>
Vấn đề ở đây là nếu chính phủ VNCH không phải đã từng
là đại diện của một quốc gia thì những tuyên bố và hành
động của chính phủ đó để duy trì chủ quyền sẽ không có
giá trị.
Theo luật quốc tế, để là một quốc gia, cần có (i) lãnh
thổ, (ii) dân cư, (iii) chính phủ, và (iv) khả năng có quan hệ
ngoại giao với các quốc gia khác. Phần lớn các nhà luật học
viết về tính quốc gia trong trường hợp Việt Nam đều cho
rằng VNDCCH và VNCH/CHMNVN là hai quốc gia.
Tuy Hiệp định Genève 1954 chỉ chia Việt Nam thành hai vùng tập
kết với ranh giới là vĩ tuyến 17, nhưng do các yếu tố thực
tế (de facto), có thể cho rằng bắt đầu từ một thời điểm
nào đó sau Hiệp định, ở Việt Nam có hai quốc gia: quốc gia
phía Bắc với tên VNDCCH, và quốc gia phía Nam với tên VNCH. Ranh
giới vĩ tuyến 17 trong Hiệp định Genève 1954 đã trở thành
biên giới de facto giữa hai quốc gia. Mỗi quốc gia có lãnh
thổ, nhân dân, chính phủ và quân đội riêng và đều được
công nhận bởi nhiều quốc gia khác trên thế giới. Tới năm
1966, VNCH cũng có tư cách quan sát viên thường trực tại LHQ.
Trong một số nghị quyết của LHQ vào năm 1973 cũng đã chỉ rõ
VNDCCH là một quốc gia.
Khi Chính phủ Cách mạng Lâm thời CHMNVN ra đời năm 1969, Chính
phủ VNDCCH công nhận đó là đại diện hợp pháp của quốc gia
phía Nam. Trung Quốc cũng công nhận đó là đại diện hợp pháp
của miền Nam. Như vậy, không nước nào, kể cả Trung Quốc,
có thể nói rằng chính phủ VNDCCH luôn luôn cho rằng mình là
chính phủ hợp pháp duy nhất cho toàn bộ Việt Nam.
Sau 30/4/1975, khi Chính phủ Cách mạng Lâm thời CHMNVN thay thế
chính phủ VNCH, tư cách pháp lý của hai quốc gia ở hai bên vĩ
tuyến 17 tiếp tục được khẳng định bởi một số thực tế
ngoại giao, thí dụ như,
Tháng 10/1975, Bộ trưởng Ngoại giao Úc viết có ít nhất 75
nước công nhận cả hai chính phủ VNDCCH và CHMNVN như hai chính
phủ của hai quốc gia độc lập. Trong số 75 nước đó bao gồm
cả Trung Quốc, và những nước không thuộc khối XHCN như Thụy
Điển, Ấn Độ, Úc, Nhật, Anh, Pháp, Ý, Bỉ, Canada v.v...Hai
quốc gia VNDCCH và CHMNVN đã tham gia hai tổ chức WHO và WMO với
tư cách là những thành viên độc lập. Cả hai đều có tư
cách quan sát viên thường trực riêng biệt ở LHQ.
"VNCH/CHMNVN có thẩm quyền trong việc duy trì chủ quyền đối
với Hoàng Sa, Trường Sa. VNDCCH là bên thứ ba trong tranh chấp
và các tuyên bố hay sự im lặng của VNDCCH không ảnh hưởng
gì đến chủ quyền đối với Hoàng Sa, Trường Sa của
VNCH/CHMNVN."
Các văn kiện chính thức của VNDCCH và CHMNVN cũng ghi nhận đó
là hai Nhà nước và hai Chính phủ khác biệt.
Như vậy, rõ ràng VNDCCH và VNCH/CHMNVN là hai quốc gia khác biệt.
Vì thế, VNCH/CHMNVN có thẩm quyền trong việc duy trì chủ quyền
đối với Hoàng Sa, Trường Sa. VNDCCH là bên thứ ba trong tranh
chấp và các tuyên bố hay sự im lặng của VNDCCH không ảnh
hưởng gì đến chủ quyền đối với Hoàng Sa, Trường Sa của
VNCH/CHMNVN.
<h2>Sau 1976: quốc gia thừa kế được công nhận</h2>
Vấn đề ở đây là nếu cho rằng CHXHCNVN là quốc gia phía
Bắc vĩ tuyến 17 thụ đắc lãnh thổ của quốc gia phía Nam
bằng bạo lực thì, với Nghị quyết 2734 (XXV) của LHQ cấm
thụ đắc lãnh thổ của quốc gia khác bằng bạo lực, CHXHCNVN
sẽ không có chủ quyền hợp pháp với bất cứ vùng lãnh thổ
nào phía Nam vĩ tuyến 17, bao gồm cả Hoàng Sa, Trường Sa.
Với quan điểm sai lầm đó thì sau ngày 30/4/1975 tính pháp lý
của quốc gia VNCH không còn tồn tại, trong khi CHXHCNVN không
được thừa kế chủ quyền, cho nên Hoàng Sa, Trường Sa đã
thuộc về một trong những quốc gia khác đã đòi chủ quyền
trước đó. Và với quan điểm sai lầm đó thì không có chính
phủ Việt Nam hay quốc gia Việt nào trong tương lai sẽ có chủ
quyền đối với hai quần đảo này - trừ khi các quốc gia kia
từ bỏ tuyên bố của họ.
Trên thực tế, vì mỗi chính phủ CHMNVN và chính phủ VNDCCH
đều được cộng đồng thế giới công nhận là đại diện
hợp pháp của một quốc gia, quyết định của hai chính phủ
đó để thống nhất hai quốc gia CHMNVN (vốn được đổi tên
từ VNCH) và VNDCCH, qua quá trình pháp lý từ 25/4/1976 đến
2/7/1976, bắt đầu bằng cuộc tổng tuyển cử toàn quốc để
bầu ra Quốc hội thống nhất, dẫn đến (a) một quốc gia
thống nhất và (b) một chính phủ đại diện cho quốc gia đó.
Trên thực tế, sự tồn tại của quốc gia thống nhất đó, và
thẩm quyền của chính phủ đó trên toàn bộ lãnh thổ, đã
không bị LHQ hay quốc gia nào lên tiếng phản đối. Một năm
sau, năm 1977, quốc gia thống nhất, CHXHCNVN, được chấp nhận
tham gia LHQ, với chính phủ CHXHCNVN được công nhận là đại
diện cho quốc gia đó.
Vì thế, trên phương diện luật quốc tế, CHXHCNVN, là quốc gia
thừa kế không bị phản đối của hai quốc gia trước, mặc
nhiên thừa kế tất cả các vùng lãnh thổ thuộc chủ quyền
VNCH/CHMNVN.
"Việc công nhận trên phương diện luật quốc tế rằng CHXHCNVN
là sự thống nhất của hai quốc gia trước, VNDCCH và
VNCH/CHMNVN, sẽ là nền tảng cần thiết cho việc phản biện
lập luận của Trung Quốc về Hoàng Sa, Trường Sa."
Trên thực tế, CHXHCNVN đã kế thừa vai trò của VNCH/CHMNVN trong
các hiệp định và các tổ chức quốc tế như WHO, WMO, ILO, ITU,
UPU, UNESCO hoặc IAEA, IMF. Và CHXHCNVN cũng mặc nhiên thừa kế
các yêu sách chủ quyền và thềm lục địa của VNCH/CHMNVN trong
các tranh chấp với Campuchia, Thái Lan, Malaysia và Indonesia. Tương
tự, CHXHCNVN mặc nhiên thừa kế Hoàng Sa, Trường Sa từ
VNCH/CHMNVN.
Theo một số phân tích, Công hàm Phạm Văn Đồng và các hành vi
liên quan của VNDCCH không hội tụ đủ các điều kiện pháp lý
để gây ra nghĩa vụ ràng buộc cho VNDCCH cho nên những gì
CHXHCNVN thừa kế từ VNDCCH không ràng buộc CHXHCNVN không được
thừa kế Hoàng Sa, Trường Sa từ VNCH/CHMNVN
Không nên nhập nhằng các phương diện
Việc công nhận trên phương diện luật quốc tế rằng CHXHCNVN
là sự thống nhất của hai quốc gia trước, VNDCCH và
VNCH/CHMNVN, sẽ là nền tảng cần thiết cho việc phản biện
lập luận của Trung Quốc về Hoàng Sa, Trường Sa.
Thế nhưng trên thực tế đã tồn tại một sự nhập nhằng
giữa quan điểm trong phạm trù luật quốc tế và các quan
điểm khác nhau trong phạm trù chính trị. Sự nhập nhằng đó,
cộng với mâu thuẫn có thể có giữa quan điểm pháp lý và
một số quan điểm chính trị nào đó, có thể sẽ dẫn tới
những phát biểu, tuyên bố và hành động trái ngược nhau về
tính pháp lý của quốc gia CHXHCNVN. Điều đó làm xói mòn vị
trí pháp lý "CHXHCNVN là do hai quốc gia khác biệt thống nhất
lại" và sẽ thiệt hại cho Việt Nam trong cuộc tranh biện
pháp lý và tranh thủ sự ủng hộ của dư luận quốc tế về
Hoàng Sa, Trường Sa.
VNDCCH, VNCH và CHMNVN là quá khứ. Cuộc chiến tranh trước
30/4/1975 cũng là quá khứ. Nước Việt Nam thống nhất và sự
vẹn toàn lãnh thổ, bao gồm Hoàng Sa, Trường Sa, Biển Đông,
là hiện tại và tương lai. Sự vẹn toàn lãnh thổ, bao gồm
Hoàng Sa, Trường Sa, Biển Đông, phải được dân tộc Việt cho
là ưu tiên.
<em>Bài viết thể hiện quan điểm riêng của hai tác giả, một
là nghiên cứu sinh tiến sĩ về sinh học ở Đức, và một đang
sống ở Oxford, Anh quốc.</em>
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://danluan.org/tin-tuc/20130208/tinh-phap-ly-cua-viec-ke-thua-hai-quan-dao),
một số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời
độc giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân
Luận có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc
hướng dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét