Phạm Ngọc Cương - Giặc...

<div class="special_quote">Tháng tám 1945 chính phủ Việt Nam tuyên
chiến với ba loại giặc: giặc đói, giặc dốt và giặc ngoại
xâm. Xác định rõ ràng và dứt khoát đói, dốt và ngoại xâm
là giặc nên một dân tộc giàu lòng quật khởi đã bước
đầu nhanh chóng vươn mình đứng lên chiến đấu và chiến
thắng. Nay, thảm thay, không những còn đủ mặt cả ba tên
giặc ấy, lại còn thêm giặc nội xâm nữa. Khác là chúng ta
"mỹ miều" gọi đói là "đứt bữa", kẻ cướp nước
là "lạ", "đồng chí bốn tốt", nội xâm là quan
"sâu"! (Mà sâu thì suy cho cùng vẫn chung sống cả triệu năm
nay với người). Chừng nào không chỉ đích danh bản chất sự
việc và ra tay triệt để giải quyết thì còn tiếp tục gánh
thất bại.</div>



Văn hóa, khoa học, giáo dục thế này thì hoặc là
giới tinh hoa, khoa bảng bị gọi nhầm tên hoặc là chúng ta
thậm ngu, nuôi giặc trong nhà theo đúng nghĩa đen của nó. Để
bước lên trước thì phải cải cách toàn bộ nền giáo dục
từ mẫu giáo tới sau đại học.

<div class="boxleft320"><img
src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiVwOPhyFt21_HEYiDO-r0Ri8qBaEKkej-OZIUGjRx5DbcSJIF0pdb-O8jcWEXtUTOesib9LVM3MyCAFuYTLgsnhE8wARP2QvJT4XNAqCXz2Bm7lfGvv8tw6DmFKImXCllm9Hxjhzo7elw/?imgmax=800"
/></div>
Muốn khai cái gì kể cả khai trí thì vấn đề cốt tử là
phải cầu thị. Không thực tế khi từ vô học đòi tót cái
lên ngay "đỉnh cao trí tuệ" của nhân loại được. Đầu
tiên, hãy làm người học trò giỏi của văn minh nhân loại
đã. Và hãy hạ bệ các bất xứng trong thang bậc xã hội
Việt.

Thật nhiều việc cần và có thể làm. Muốn hạ khỏi
loạn thì thượng phải chính. Cần xóa bỏ gấp Hội đồng
chức danh giáo sư nhà nước. Chính phủ nước CNXHCNVN luôn ôm
vào mình thật nhiều quyền. Bao sân cả việc bảo vệ tiến sĩ
hay phong hàm giáo sư; một loại ân sủng, như ban áo mão cân
đai phân đẳng cấp xã hội. Những năm 1980 việc phong giáo sư
còn phải qua Bộ Chính trị duyệt. Thật như đùa, những tay ít
học quyết định tầm vóc, xếp ngôi thứ cho những tay nhiều
chữ.

Cứ xem các giáo sư, tiến sĩ made in Vietnam ra sao khi ông
cựu Thứ trưởng, Tổng thư ký hội đồng chức danh giáo sư
nhà nước GSTS Trần Văn Nhung trước khi gặp Bill Gates chỉ có
mục đích là làm sao giữ tay ông này 15 giây để có cái ảnh
đẹp lòe đồng đội ngưu mã của mình. Dày công chuẩn bị duy
có một câu tiếng Anh đơn giản để nói với Bill Gates mà thở
ra còn sai tới vài lỗi. Tởm hơn nữa là sau đó còn huyênh
hoang phổ biến "kinh nghiệm" này trên các phương tiện
truyền thông đại chúng. Thật tội nghiệp cái màn diễn vụng
của ông và xót xa cho nền quan trí nước nhà!

Gần đây, TS Nguyễn Văn Thành- Bí thư thành ủy Hải
Phòng, có chiến tích gây cười "gu gờ chấm Tiên Lãng" cho
cả trong nước lẫn hải ngoại.

Trao học hàm, học vị là chuyện của các trường
đại học, viện nghiên cứu. Nhiều người sẽ bảo thế thì
loạn, đâu đâu cũng có quyền phong cả. Bình tĩnh nào, không
có sao hết! Qui về một nơi như kiểu của ta mà bấy lâu nay
toàn lộn canh hẹ cả lên đấy. Quá hiểu chất lượng hàng
hóa và dịch vụ cửa hàng mậu dịch quốc doanh rồi! Đeo mề
đay gì dưới cổ bò thì bò vẫn là bò thôi!

"Ngôn ngữ là vỏ bọc của trí tuệ". Và cái phần
lớn của trí tuệ nhân loại hôm nay, tiếc thay lại chưa
được bọc bằng tiếng Việt. Vậy thì ngoại ngữ là chìa
khóa mở lâu đài tri thức nhân loại. Từ lớp bé mỗi học
sinh phải được biết trước là muốn tốt nghiệp đại học
phải nắm được một ngoại ngữ thông thạo. Một chương của
luận án tốt nghiệp đại học cần phải được viết và
trình bày bằng một ngôn ngữ khác không phải tiếng Việt. Hơn
nữa, để tốt nghiệp đại học thì ít nhất phải dịch một
tác phẩm hoặc một số bài báo chuyên ngành ra tiếng Việt.
Người muốn làm Ph.D thì phải thông thạo hai ngoại ngữ trở
lên, luận án phải được viết song ngữ hoàn toàn. Trong hội
đồng bảo vệ luận án phải có một giáo sư dù ở trong
nước hay nước ngoài phản biện lại công trình của nghiên
cứu sinh đó không phải bằng tiếng Việt. Làm vậy sẽ thay
đổi về cơ bản rất nhiều. Thứ nhất cắt bỏ hoàn toàn
những ban bệ chấm mút hữu danh vô thực. Thứ hai chấn chỉnh
lại thang giá trị việc học. Chấn hưng tinh thần thượng tôn
khoa học. Loại bỏ dần việc học thuật bợ đỡ quyền lực.
Xếp ra rìa xã hội một lô các trường đại học xôi thịt
đang mọc như nấm độc sau mưa. Những vị muốn học giả sẽ
phải ra đi không kèn không trống... Theo cách đó trong 20-30 năm
nữa nước ta sẽ có một tầm vóc khu vực về học thuật.

Như vậy ngay cả các đại học "lớn" cũng sẽ
thiếu máu. Vì rất nhiều giáo sư tiến sĩ ở đó cũng không
đạt yêu cầu. Đúng! Phải để thị trường đánh giá công
bằng chất lượng đội ngũ đó. Ở một đất nước mà việc
phong thần lãnh tụ tốn không biết bao tâm huyết, công sức
của đảng và tiền của toàn xã hội mà các khảo cứu công
phu nhất về Hồ Chí Minh lại là của các học giả không phải
người Việt viết. Những báo cáo đáng đọc và suy nghĩ nhất,
giá trị nhất về Việt Nam từ cổ đại đến hiện tại lại
là do người nước ngoài biên khảo. Các trường, viện cần
phải có ít nhất 1/10 số giáo sư giảng dạy là người nước
ngoài. Có tiền đốt vào bao nhiêu cái Vinas thì sẽ có tiền
để thuê thầy. Nếu bước đầu bí quá thì ta về ta tắm ao ta
tức là kêu gọi các trí thức Việt kiều hướng dẫn luận án
tầm xa và phân bổ quĩ thời gian về dạy thiện nguyện cho các
trường điểm trong nước. Nếu không đủ nhân lực, tài lực,
vật lực đáp ứng được chất lượng giảng dạy cao thì các
trường phải thu hẹp qui mô đào tạo lại. Đặt các nhân tài
khoa học và quản lý năng động vào các vị trí thực sự
xứng đáng tại các trường và viện. Có vậy mới hi vọng
chất lượng giáo dục đại học nhúc nhích.

Ở các xứ phát triển, hết khóa sinh viên đều được
phát giấy đánh giá chất lượng các giáo sư. Các giáo sư
không được tín nhiệm nhà trường sẽ không mời dạy tiếp.

Vậy số giáo sư tiến sĩ bị loại đi đâu? Xin thưa,
mời ra làm việc khác hoặc về các trường phổ thông. Phải
nói là bên này rất nhiều tiến sĩ là giáo viên phổ thông
cấp hai, ba. Không có gì là xấu, là sai ở đây cả. Ngày xưa
đảng phát động được các tiểu tư sản trí thức lăn vào
phong trào công nhân, "vô sản hóa" thì nay cũng cần "phổ
thông hóa" các tiến sĩ. Tiến sĩ suy cho cùng cũng chỉ là
một người vừa xóa xong nạn mù chữ trong công việc nghiên
cứu khoa học. Học vị tiến sĩ thì cũng như anh chàng theo binh
nghiệp đeo lon úy, theo cửa Phật làm chân sư, theo Công giáo
ngồi ngôi cha, hay làm kinh doanh có triệu đô đầu tiên mà
thôi. Nghiên cứu sinh là một việc cần từ 3-10 năm và mỗi
năm may lắm gặp, bàn luận cùng giáo sư hướng dẫn đề tài
nghiên cứu của mình độ mươi tiếng. Cái được nhất -nếu
có- ở đọan đời đó là rèn luyện dược kỹ năng lao động
trí tuệ độc lập. Có thế thôi! Đừng huyễn hoặc bằng cấp
đến hài hước hay dùng nó làm bàn đạp để lòe đời, thăng
quan tiến chức. Vậy còn đâu trong với sáng.

Còn đầu vào đại học và giáo dục phổ thông? Xin
lắp tiếp một cái rào cản ngôn ngữ vào đó. Cứ cho các
trường đại học bỏ tuyển sinh và chiêu sinh thẳng theo bảng
điểm của phổ thông. Sẽ có rất nhiều tiêu cực trong mấy
năm đầu, nhưng chỉ ba năm là ta có thể vãn hồi trật tự
về cơ bản nếu siết các điều sau: Từ năm thứ hai đại
học phải đọc được sách báo chuyên ngành bằng tiếng nước
ngoài và từ năm thứ ba phải học và thi vài ba môn chuyên
ngành bằng tiếng nước đó; năm nào sức học đuối là loại
luôn xuống cao đẳng hay trường nghề. Sau vài năm áp dụng
nghiêm qui chế này phần lớn học sinh phổ thông và các phụ
huynh sẽ biết xác định sớm về tư tưởng, tự lượng sức
mình mà nộp đơn vào các trường cao đẳng và dậy nghề để
sau ra đời làm công nhân kỹ thuật cho tốt còn hơn làm ông
nghè ông cống hụt.

Sự học chưa bao giờ dễ như bây giờ, thừa mứa tự
điển, sách báo tạp chí quốc tế chuyên ngành, Internet, YouTube,
Google ... Mỗi cá nhân muốn có bằng cấp, muốn chứng tỏ khả
năng lĩnh hội kiến thức cần chứng tỏ khả năng tự học
đến thành tài của mình.

Để bắt đầu học một ngôn ngữ thì sau 17 tuổi rất
ít người có thể nói được như tiếng mẹ đẻ. Nhưng để
mà đọc thông viết tạm thì qua cả 40 tuổi nếu cố gắng
vẫn có thể làm được.

Xem người ta dạy trẻ về William Shakespeare đáng để
tham khảo. Các nhà giàu vận động gom tiền xây dựng nhà hát
mang tên ông. Các nhà văn viết lại các vở kịch của vĩ nhân
sinh từ năm 1564 này ra ngôn ngữ hiện đại và phổ thông bây
giờ cho các cháu dễ đọc. Các họa sỹ vẽ tranh mô tả thật
sinh động các cảnh của kịch. Các nhà xuất bản in các tác
phẩm của ông với giá rẻ, bìa cứng và bắt mắt rồi đưa
vào các thư viện của các trường cấp 1,2,3. Các thầy cô mang
ra đọc cho các cháu từ lớp 3-4. Sau đó nhà trường liên hệ
với các nhà hát kịch để dành ngày biểu diễn miễn phí
hoặc bán vé giá thật ưu đãi cho các cháu. Khi các cháu đến
rạp xem thì các diễn viên dành hẳn hai ba tiếng để giới
thiệu với các cháu thế nào là ngôn ngữ kịch nói, thế nào
là cảnh, là sân khấu rồi gọi từng tốp 5-10 cháu một lên
sân khấu biểu diễn từng hoạt cảnh nhỏ một. Hết buổi
sáng là cả mấy trăm cháu đã vào cuộc hết lượt trên sân
khấu với Shakespeare rồi. Buổi chiều sau khi đã nhuyễn nội
dung các cháu sẽ được thả người vào các ghế nỉ êm ái xem
các nghệ sỹ tài năng trình diễn lại. Vở kịch kinh
điển-nơi chuyển tải toàn chuyện của người lớn từ mấy
thế kỷ trước-mà các cháu 9-10 tuổi cười, vỗ tay dữ dội,
hồi hộp, hân hoan đến từng chi tiết nhỏ. Về nhà còn háo
hức viết bài tổng kết, viết phản hồi lại cho các nghệ sĩ
là các cháu thích hay không thích khúc nào nhất, nhân vật nào
nhất. Dư âm vang vọng mấy tuần không hết. Đó là xã hội
hóa giáo dục, đó là kết nối truyền thống với hiện tại.

Ít nhất hãy biết đối xử như vậy với tiền nhân
của mình. Đừng để Nguyễn Du từ dưới mồ còn than tiếp là
hai trăm năm nữa có ai còn nhớ ông không?

Địa cầu này, với con mắt giản lược của người
xưa chỉ gồm ngũ hành: Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ. Mấy vật
chất đó thì ở đâu trên trái đất này cũng khá như nhau. Cái
làm nên sự khác biệt nhất của mỗi nước, nếu có, là ở
Nhân mà thôi.

<em>PNC, 1/11/2012</em>

***********************************

Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://danluan.org/tin-tuc/20121105/pham-ngoc-cuong-giac), một số
đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời độc
giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân Luận
có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc hướng
dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).

Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!