Có lẽ ý niệm về Bạo quyền (tyranny) và Chủ quyền
(sovereignty) đã xuất hiện rất sớm trong quá trình tiến hóa
kéo dài từ hàng trăm ngàn năm qua của con người hiện đại
(homo sapiens). Sự trấn áp, áp bức, cưỡng đoạt của con
người đối với con người, của chủ nô với nô lệ, của
kẻ mạnh với kẻ yếu, của kẻ thống trị với người bị
trị, hay việc xác định ranh giới, sở hữu, quyền định
đoạt lãnh thổ, tài sản riêng của một thủ lĩnh, một quân
vương, một cá nhân, một cộng đồng, một dân tộc là những
hiện tượng đã thấy xuất hiện từ thời cổ xưa của loài
người. Trong khi đó, ý niệm Nhân quyền (Human rights - Quyền con
người), với ý nghĩa là quyền chung cho mọi con người bất
kể giới tính, nguồn gốc, địa vị, mới chỉ bắt đầu
được nói đến vào Thời Ánh sáng (TK 17, 18) ở một số
nước phương Tây và đến tận năm 1948, loài người mới có
Tuyên ngôn Toàn thế giới về Nhân Quyền. Phải thêm 34 năm
nữa, Nhân quyền mới được cụ thể hóa trong các văn bản
mang tính toàn cầu: Công ước Quốc tế về các Quyền Dân sự
và Chính trị; Công ước Quốc tế về các Quyền Kinh tế, Xã
hội và Văn hóa. Một cách ngắn gọn và cụ thể hơn, gần
đây loài người mới thống nhất được rằng phẩm giá của
con người sẽ không toàn vẹn nếu con người không được
xuất bản, chia sẻ những gì mình nghĩ với xã hội; không
được gặp gỡ, hội họp, biểu tình với những người đồng
chính kiến; không được tự thành lập nghiệp đoàn, tổ
chức, đảng phái để cổ xúy, bảo vệ lợi ích của những
người cùng quyền lợi hay đồng tư tưởng chính trị; v.v.
Dù được thừa nhận muộn màng, nhưng Nhân quyền đã tiến
những bước rất nhanh về thời gian và rất rộng về không
gian và ý nghĩa để "vượt lên" Bạo quyền và "nâng
đỡ", "nâng cấp" cho Chủ quyền - từ ý nghĩa chủ quyền
của một quân vương, một thủ lĩnh trở thành Chủ quyền của
nhân dân (popular sovereignty), Chủ quyền quốc gia (national
sovereignty).
Hôm nay, Bạo quyền đã trở thành một từ đáng xấu hổ, đang
bị truy đuổi và đang bị gạt khỏi thế giới con người. Thì
Nhân quyền đã là một từ đầy yêu mến, là nỗi khao khát,
là giá trị phổ quát cho nhân loại ở khắp nơi, từ Á sang
Âu, từ Đông sang Tây. Dĩ nhiên, Nhân quyền không phải là từ
ưa thích của những người còn dùng Bạo quyền dù chính họ
không thể phản đối hay dám tranh luận công khai về Nhân
quyền.
Chỉ trong hơn 50 năm qua, lịch sử loài người đã chứng tỏ
Nhân quyền không chỉ giúp mang lại nguyên vẹn Chủ quyền
quốc gia (quyền lãnh đạo đất nước, quyền bảo vệ lãnh
thổ, lãnh hải, không gian quốc gia) trở lại trong tay người
dân một dân tộc mà còn đảm bảo cho từng cá nhân của dân
tộc đó đạt được Hạnh phúc riêng mà vẫn giữ được Nhân
phẩm. Nước Đức (phía Tây) và nước Nhật sau Thế chiến II
là những minh chứng không cần thêm sự diễn giải.
Nhưng lịch sử hơn 50 năm qua cũng cho thấy: khi thiếu hoặc
không có Nhân quyền, Chủ quyền quốc gia giành lại được từ
ngoại bang sẽ lại rơi vào tay Bạo quyền; dân tộc sẽ chắc
chắn trở lại kiếp nô lệ cho chính người đồng tộc; đạo
đức xã hội sẽ bị đẩy về phía cầm thú; lãnh thổ, lãnh
hải, tài nguyên quốc gia sẽ thành tài sản riêng của một
nhóm người, một gia đình hay một đảng; người còn lương
tri, yêu nước sẽ bị biến thành tội đồ, kẻ trục lợi,
bán nước được ca ngợi, tôn vinh, còn quân xâm lược sẽ
được bảo vệ, che chở. Trung Quốc, Bắc Triều Tiên, Cu Ba,
Afghanistan thời Taliban là những chứng cớ rõ ràng cho các diễn
tiến lịch sử vừa kể. Nhưng minh họa đầy đủ nhất cho
diễn tiến đó, chỉ có thể là: Việt Nam hôm nay.
Tuy nhiên, chỉ than vãn, buồn đau, cầu xin, chờ đợi hay nhờ
vả chưa bao giờ có thể mang lại Nhân quyền đích thực.
Về triết học, khái niệm Nhân quyền đã được hình thành
từ khái niệm Quyền Tự nhiên của dòng tư tưởng Thời Ánh
Sáng. "Tạo hóa đã ban cho con người những quyền không thể
tước đoạt, trong đó có quyền Sống, quyền Tự do và quyền
Sở hữu". Nhưng những tư tưởng đó cũng đã chứng minh và
được lịch sử xác nhận rằng Nhân quyền không thể tự
nhiên mà có. Con người cần phải chủ động tìm hiểu Nhân
quyền, nắm vững Nhân quyền, yêu quí Nhân quyền và đấu tranh
để giành lấy Nhân quyền. Chủ động đấu tranh chính là
điểm thống nhất giữa Đông và Tây để chống Bạo quyền.
John Locke của phương Tây thế kỷ 17 và Mạnh Tử của phương
Đông trước đó 20 thế kỷ, đều cho rằng: "Người dân có
quyền đứng lên gạt bỏ chính thể đã xâm phạm hay không
đảm bảo được những quyền tự nhiên của con người."
Nhưng để Bạo quyền không thể quay lại và Chủ quyền được
nằm trong tay nhân dân, chỉ có một cách duy nhất là phải
giành và giữ được Nhân quyền. Chia sẻ, yểm trợ, tranh đấu
để giành lại, để bảo vệ Nhân quyền cho tôi, cho anh, cho
chị, cho bạn và cho tất cả mọi người. Đó vừa là quyền,
là bổn phận, là hạnh phúc và là phẩm giá của tất cả
chúng ta – những Con Người, Human Beings, Êtres Humains,
Чeловeческих Существ.
Hà Nội tháng 10/2011
_______________
[*] Tham luận gởi Đại Hội 10 của Mạng lưới Nhân Quyền
Việt Nam
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://danluan.org/tin-tuc/20121104/pham-hong-son-bao-quyen-chu-quyen-va-nhan-quyen),
một số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời
độc giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân
Luận có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc
hướng dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét