<em><strong>Xã hội văn minh nhất là xã hội có một nền pháp
luật chan chứa tình người, có cái gốc nhân bản bền
vững.</strong></em>
Nếu chúng ta ai đã từng trải qua những ngày khó khăn của
thời sau Cách mạng tháng Tám, những ngày chết chóc, máu lửa
ở miền Nam, miền Bắc, khi cơm áo gạo tiền không thừa thãi
như bây giờ, đều hiểu rằng nếu không có tình người thì
không ai vượt qua nổi những thử thách cam go ấy.
Thời ấy, con người thương yêu, đùm bọc nhau, coi trọng chữ
tín, tình thương, danh dự hơn tiền bạc, của cải. Dân với
quân như cá với nước. Cán bộ với dân như người một nhà.
Quý hiếm thường đi đôi nhưng đồng tiền hiếm mà lại không
được quý. Những người dân lấy bọc tiền gói trong mo cau
đưa ông chỉ huy nào đó vay mua gạo cho lính, nhận một cái
giấy biên nhận với chữ ký loằng ngoằng, không cần biết
tên người ký là ai, thuộc đơn vị nào, lại gác lên bếp,
quên luôn. Không ai mặc cả, đòi hỏi một lời khen hay bất
cứ cái gì. Vì thương bộ đội, vì tình người, vì kháng
chiến chứ không ai nghĩ tới chuyện góp tiền đầu tư kiếm
lãi. Bạc vàng bỗng nhiên bị coi nhẹ như lông hồng. Thời đó
nếu ai bảo "<em>Tình bạn là tạm thời, quyền lợi là vĩnh
viễn</em>" thì chắc đã bị nhổ vào mặt.
Ngày nay, dù nước ta vẫn là một nước nghèo, đa số dân
chúng vẫn còn thiếu thốn nhưng so với trước thì của cải
dồi dào hơn, kiếm tiền dễ hơn, hàng hóa phong phú hơn. Nhiều
người có tiền để dành trong tài khoản ngân hàng, không ít
người trở nên giàu có (chính đáng hoặc bất chính) cỡ
triệu phú đô la. Nhưng có cái lạ là tiền càng nhiều, tiền
lóe sáng khắp nơi cả trong phòng hợp cẩn đêm tân hôn, thì
tiền lại càng được quý, được vồ vập. Quy luật hiếm
mới quý không còn nữa.
Người ta hô hào, khuyến khích, coi việc làm ra tiền nhiều hơn
là "ưu việt". Người có tiền thì lập tức có quyền sai
khiến, khinh khi, thậm chí coi rẻ người khác. Tình người
dường như quá dễ dàng bẹp dí trước đồng tiền và tiện
nghi, dù là thứ đồng tiền thất lý, phi nghĩa, dù đó là
những thứ tiện nghi nhiều khi rất quái đản của xã hội
tiêu dùng.
<center><img
src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEggfajnj8xZBYKFAkgClKnztbbFgzxcZLc46Wcxa0qBzna6hFaumdI6QAaoi7MVpLmBoYFs7_NIU1vt45SqLa5UGaBBoKiNvP-GiOkKaZLj7S6RNMGb2r8o2QQq8cJei4i63OEhrbm_cZk/s320/xNQThan1.jpg"
/></center>
Chỉ cần lướt mạng hoặc mở nhật trình vào bất cứ thời
điểm hay ngày tháng nào đó, chúng ta đều phải rùng mình
đến ớn lạnh trước hàng đống tin tức không ai muốn thấy,
muốn đọc, nếu có nhắc lại cũng chỉ thêm đau lòng. Tội ác
của tuổi vị thành niên, của thành niên và cả của những
người lớn tuổi tưởng đã thoát được tục lụy.
Bức tranh khá ám đạm xảy ra hàng ngày ấy chỉ có một màu
ảm đạm của đồng tiền. Giết cha, đánh mẹ, bán em gái, con
gái sang Tàu cũng vì tiền. Bán rẻ, thọc lưng đồng chí bạn
bè, dù bằng dao găm hay thủ đoạn tinh vi bọc nhung cũng chỉ
vì tranh ăn. Ai biết tình người là đâu?
Tất nhiên, giữa đống băng giá lạnh lẽo vẫn còn lóe sáng
lên tình người. Nhà giàu làm từ thiện, con nhà nghèo cắn
răng giữ gìn nhân phẩm. Nhưng đạo đức truyền thống của
cha ông thường được cất lên yếu ớt nhiều khi tuyệt vọng.
Con người chân chính không phải lúc nào cũng có thể vượt qua
được sức cám dỗ. Và tình người luôn luôn như cái mầm cây
yếu ớt phải "liều mình như không có" để vươn khỏi sự
đè nén của thói ty tiện, ác độc của lối sống phi nhân, phi
tình nghĩa, lấy thành tích vơ vét tiền bạc làm "vẻ vang",
lấy đau khổ và sự nghèo khó của đồng loại làm so sánh
để tự hào, làm "bánh mì" để sống tiếp.
Từ bao giờ người ta đã quay mặt, hoài nghi với tình người?
Phải chăng khi người ta chỉ phiến diện nhấn mạnh "làm giàu,
làm giàu và làm giàu" sau hàng thập kỷ phải sống trong nghèo
khổ của loạn ly và chiến tranh cũng như sai lầm bao cấp?
Phải chăng người ta muốn thoát ra khỏi khủng hoảng khi công
nhận quy luật khắc nghiệt của thị trường nhưng lại không
kịp thiết lập một nền pháp trị có hiệu lực ngăn chặn
sự lên ngôi của thói phi nhân vốn là nhân tố hủy hoại
hiệu quả nhất sự lành mạnh của bất kỳ xã hội, chế độ
nào? "Địa ngục là người khác" (L'enfer c'est l'autre - Jean Paul
Sartre) vốn chỉ là một phát hiện về não trạng tinh thần
của một xã hội bị băng hoại sau chiến tranh và giết chóc
đã được mặc nhiên biến thành một khẩu hiệu để sống.
Tai nạn là ở chỗ người ta nhắm mắt đạp lên người khác
để vươn lên. Tình người, nhân tố kết dính con người bền
vững nhất bỗng tan rã vô phương cứu chữa nếu không quay
đầu về bến.
Không thể vì hốt hoảng trước một thực trạng xã hội vắng
tình người mà lên án quy luật kinh tế thị trường. Cũng
không thể quay sang với "đức trị" khi tình người được đề
cao, rao giảng nhưng không ít trường hợp là để che đậy
những mưu mô chà đạp con người của những kẻ ăn trên ngồi
trốc nhằm duy trì đặc lợi, đặc quyền và kìm hãm xã hội
trong nghèo nàn, lạc hậu hoặc tệ hơn trong sự quân bình phản
tiến bộ có tác dụng hiệu quả nhất để tạo ra nghèo đói
và suy đồi văn hóa.
Trong xã hội mới, tình người được đề cao nhưng pháp luật
vẫn là tối thượng. Pháp luật không chống lại con người,
không coi rẻ tình người mà trái lại, đảm bảo quyền của
con người - tất cả mọi người, mọi lớp người - được
sống, được yêu thương, được "mưu cầu hạnh phúc". Xã hội
văn minh nhất là xã hội có một nền pháp luật chan chứa tình
người, có cái gốc nhân bản bền vững.
Mọi con đường đều dẫn tới một xã hội pháp trị lấy con
người (dân) làm gốc.
Theo TBKTSG
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(http://danluan.org/tin-tuc/20120916/nguyen-quang-than-song-bang-gi-bay-gio),
một số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời
độc giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân
Luận có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc
hướng dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét