Bốn năm trước, Bà Lê Văn Thọ mượn 200,000 Mỹ kim để xây
một nhà máy làm đồ gốm trên những ruộng lúa giáp ranh với
Hà Nội. Với nền kinh tế phát triển chậm, số đơn đặt
hàng xụt xuống trong năm nay và mới đây bà đã phải cho một
nửa số thợ nghỉ việc.
Hình ảnh tương lai xem ra ác nghiệt: bụi bậm phủ trên
các bát, tượng và bình hoa tại những phong trưng bầy hàng
xuất cảng vì kinh tế trì trệ, những người mua hàng tại Âu
châu và Hoa Kỳ ngưng tiêu tiền.
Việt Nam từng được coi như một quốc gia đầy sinh lực và
cần cù ở Á châu, chạy đua để bắt kịp những nước láng
giềng, nay kinh tế của Việt Nam lâm vào tình trạng khó khăn,
bị trì trệ bởi những ngân hàng ngắc ngoải với những món
nợ và những xí nghiệp quốc doanh thiếu hiệu năng, tham nhũng,
và những đợt chống lạm phát.
Chính quyền Việt Nam của một chế độ cộng sản độc đảng
hứa cải tổ, nhưng rõ ràng họ không muốn từ bỏ quyền
kiểm soát nền kinh tế vì nó đã làm giầu những viên chức
cao cấp nhất và những đối tác viên (partners) thương mại
của họ.
Giá nhà đã tụt xuống 50% ở vài nơi so với những năm tăng
vọt và những sinh viên ra trường không có việc làm. Theo
những con số của nhà nước, đầu tư nước ngoài giảm 34%
trong năm nay so với cùng một thời gian vào năm vừa qua vì kinh
tế bất ổn, cơ sở hạ tầng nghèo nàn, và giá nhân công
tăng.
Những công ty nhỏ và trung bình như những công ty ở Bát Tràng
phải phấn đấu để sống còn, hàng tồn kho ngày càng nhiều
và không thể vay được tín dụng.
"Tình trạng không tốt đẹp như chúng tôi hi vọng," Bà Thơ
nói trong khi trông coi một nhóm thợ khắc tượng, nhũng những
miếng gạch khảm vào lửa và đốt lò nung chạy bằng hơi
đốt.
Tình trạng suy thoái kinh tế gia tăng sức ép vào Đảng Cộng
Sản. Tư cánh chính danh của họ phần lớn dựa vào khả năng
tạo sự phồn thịnh tốt hơn cho một nước với 87 triệu dân.
Trong khi một vài người tiên đoán tình trạng suy thoái không
thể tránh được hoặc tình trạng suy giảm sẽ làm cho sự
kiểm soát của đảng yếu đi, theo những người tranh đấu cho
nhân quyền quốc tế, chính quyền đã gia tăng đàn áp những
người bất đồng chính kiến, những người chủ trương những
trang blogs và những người đấu tranh cho nghiệp đoàn trong năm
vừa qua.
Chính quyền xem ra cũng muốn đối phó với nạn tham những và
sự miễn bị trừng phạt một cách khó nhọc. Hệ thống
truyền thông do nhà nước kiểm soát làm rõ những trường hợp
tham những của các viên chức trong đảng và gia đình. Chủ
Tịch Nhà Nước Trương Tấn Sang đã làm một loạt phỏng vấn
và diễn văn hứa hẹn hành động.
Ông Sang gần đây nói với báo hàng ngày Tuổi Trẻ rằng
"Đây là mệnh lệnh của nhân dân. Chúng ta còn phải chấp
nhận ngay cả những biện pháp đau đớn bởi vì đây là sự
sống còn của đảng, của chế độ, và tương lai sáng lạng
của đất nước này."
Kinh tế đã phát triển trung bình trên 7% từ năm 2001 cho đến
năm 2010, làm cho hàng triệu người thoát khỏi cảnh nghèo đói,
và khiến cho một số người tiên đoán rằng Việt Nam sẽ theo
chân những nước như Nam Hàn và Singapore nhẩy vọt thành những
nước phát triển trong chỉ một thế hệ.
Sự phát triển nhanh chóng đã biến một nước phần lớn là
nông thôn bị tàn phá bởi chiến tranh và cô lập kinh tế trở
thành một quốc gia với những thành phố và đô thị nhộn
nhịp, đường xá bị tắt nghén bởixe gắn máy và những dấu
hiệu khác của sự phồn thịnhgia tăng.
Nhưng mức phát triển trong sáu tháng đầu của năm 2012 chỉ
hơn 4% và được tiên đoán vào khoảng 5% cho hai năm tới. Mức
phát triển này có thể làm cho nhiều nước phát triển ganh
tị, nhưng tại Việt Nam, chỉ có nghĩa là bơi đứng tại chỗ
với mức lợi tức trung bình còn thấp, lạm phát thường cao
hơn mức phát triển và quốc gia thiếu các trường học tươm
tất, bệnh viện, và một cơ sở hạ tầng căn bản.
Ông Christiam de Guzman, một nhà phân tách về Việt Nam của công
ty dịch vụ đầu tư Moody's Investors Servives nhận xét rằng
"Chúng ta đang chứng kiến bước thụt lùi từ tình trạng sinh
động. Sự phát triển khu vực ngân hàng và một số định
chế kết hợp với những nền kinh tế thị trường và phát
triển đã không đem lại kết quả."Ông còn tiên liệu rằng
mức phát triển sẽ chậm chạp ngoại trừ nhà nước thực
hiện nhanh chóng những cải tổ.
Rạn nứt của nền kinh tế đã lộ ra khi chính quyền
bắt giam hai cựu quản trị viên cao cấp của một trong những
ngân hàng lớn của Việt Nam về tội liên quan đến tiền bạc,
khiến cho nhiều người rút tiền ra.
Ngân hàng trung ương bơm tiền vào hệ thống để bảo đảm
ngân hàng có đủ tiền trả cho khách hàng. Mối lo sợ căn
bệnh lan rộng ra đã được đẩy lui. Trước đó, thị trường
chứng khoán bị "ngất xỉu" vì những nhà đầu tư lo ngại
rằng họ đang được chứng kiến sự khởi đầu của cuộc
khủng hoảng ngân hàng hoặc một cuộc tranh giành quyền lực
trong giới lãnh đạo chính trị bí mật.
Những vấn đề hiện nay một phần bắt đầu từ những năm
2009 và 2010, khi nhà nước khuyến khích các công ty quốc doanh
– những công ty này chiếm 40% hoạt động kinh tế trong nước
– vay tiền trong lúc có cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới
để cố gắng tạo việc làm.
Nhưng những đại công ty, trong đó một số lớn do những viên
chức có những móc nối chính trị điều hành, đã bành
trướng vào những lãnh vực mà họ không có kinh nghiệm và
đầu cơ vào thị trường tài sản. Thị trường này đã phá
sản từ đó. Một ủy ban của chinh quyền nói rằng mức nợ
xấu tại các ngân hàng là 10%, mặc dầu nhiều nhà phân tách
ở ngoài tin rằng con số có thể cao hơn.
Vào 2010, công ty quốc doanh đóng tầu Vinashin gần rơi vào tình
trạng phá sản với một món nợ là 4.6 tỉ Mỹ kim. Sự kiện
này đã nhấn mạnh đến những điểm áp lực trong nền kinh
tế. Trong tuần vừa qua, chính quyền lại bắt giam thêm một
cựu tổng giám đốc một công ty quốc doanh khác [Dương Chí
Dũng]với một món nợ lớn sau một cuộc truy lùng quốc tế.
<center><img
src="http://www.danchimviet.info/wp-content/uploads/2012/09/Nowy-obraz3.png"
/></center>
<center><em>Hình (Nhật Minh – Tuổi Trẻ): Sau hơn ba tháng bỏ
trốn, bị can Dương Chí Dũng - nguyên chủ tịch HĐQT Vinalines,
nguyên cục trưởng Cục Hàng hải VN - đã bị bắt ngày
4-9-2012.</em></center>
Tuy nhiên, nhiều nhà phân tách vẫn còn nghi ngờ ý chí của
chính quyền muốn tiêu diệt hoàn toàn tệ nạn tham nhũng.
Gs Carlyle Thayer, một chuyên viên về Việt Nam tại University of
New South Wales, đặt câu hỏi "Liệu ông có thể tách ảnh
hưởng chính trị ra khỏi kinh tế hay không? Cho tới khi ông có
thể làm được điều này, ông không có thể thực hiện những
cuộc cải tổ. Đây là một cái nhìn bi quan, nhưng nếu những
viên chức ngân hàng là bạn của những viên chức cao cấp của
chính quyền, việc thực hiện sẽ khó khăn."
Những nhà lãnh đạo Việt Nam thường đổ lỗi cho cuộc khủng
hoảng kinh tế thế giới về sự suy thoái ở trong nước. Hiện
nay, họ đã thành công trong việc chế ngự lạm phát, đã hai
lần lên cao quá 20% trong ba năm vừa qua. Hối suất hiện ổn
định và dự trữ ngoại tệ đã tăng. Nhưng thị trường tài
sản chưa có dấu hiệu phục hồi.
Ông Nguyễn Quang Nam, giống như nhiều người Việt Nam khác,
nghĩ rằng ông có thể làm tiền nhanh chóng trong việc mua bán
tài sản. Hai năm trước, ông vay tiền của ngân hàng để mua
hai mảnh đất gần Hà Nội với giá là 700,000 Mỹ kim. Nhưng
bây giờ ông không thể bán nổi với giá thấp hơn một nửa
và gặp khó khăn trong việc trả nợ.
Ông Nam nói "Tôi muốn bán để giảm bớt lỗ, nhưng khó kiếm
được người có số tiền như vậy để mua.Thị trường tài
sản không tốt lắm trong những tháng tới hoặc ngay cả những
năm sắp tới."
Đối với những cơ sở kinh doanh ở Bát Tràng, sự thay đổi
không thể đến sớm đủ.
Quản trị viên Phan Đức Anh nói rằng bốn năm về trước,
mỗi ngày 40 thùng đựng hàng được chở ra thị trưòng nước
ngoài. Nay vỏn vẹn chỉ được một thùng.
Bà Hiền, một phụ nữ tại một phòng trưng bầy hàng xuất
cảng, không cho biết đầy đủ tên, nói "Không có ai ở trong
nước hay nước ngoài mua. Đã khá lâu, tôi không nhớ vào lúc
nào nhận được đơn đặt hàngcuối cùng."
© Đàn Chim Việt
<strong>Nguồn:</strong> "Vietnam's Economy Loses Its Roar", Bloomberg
Businessweek
___________________
<h2>Cú sốc "Cường đô la"</h2>
<em><strong>13/15 dự án tạo nguồn tiền cho Quốc Cường Gia Lai
trong năm 2011-2013 là dự án bất động sản trung và cao cấp.
Đây lại là khu vực bị ảnh hưởng nặng nhất bởi khủng
hoảng.</strong></em>
Không thể phủ nhận sự nổi danh của Công ty Cổ phần Quốc
Cường Gia Lai (QCG) có phần đóng góp rất lớn của ông Nguyễn
Quốc Cường (biệt danh "Cường đô la"), Phó Tổng Giám đốc
kiêm người công bố thông tin, mặc cho những thông tin về ông
chỉ xoay quanh các vấn đề như siêu xe, người đẹp chân dài
chứ hiếm khi là các thông tin về kinh doanh.
Cần nói thêm, dù đảm nhiệm vị trí người công bố thông
tin, nhưng ông Cường lại hiếm khi phát ngôn trước báo giới
về hoạt động kinh doanh của Công ty. Người thực sự đứng
ra giải quyết các vụ khiếu nại, trả lời báo chí là bà
Nguyễn Thị Như Loan, Chủ tịch Hội đồng Quản trị kiêm
Tổng Giám đốc QCG, cũng là mẹ của ông Cường.
Tuy nhiên, giống như ông Cường, Công ty Cổ phần Quốc Cường
Gia Lai (QCG) lại thường được biết đến với các vụ lùm
xùm nhiều hơn là hoạt động kinh doanh.
Ngay sau khi lên sàn vài tháng, cuối năm 2010 QCG đã làm nhà
đầu tư ngạc nhiên với việc tăng vốn điều lệ lên hơn
1.200 tỉ đồng, gấp 2 lần so với trước đó. Việc tăng vốn
được tiến hành thông qua phát hành cổ phiếu cho cổ đông và
nhân viên với giá ưu đãi. Tuy vậy, chỉ có cổ phiếu cho nhân
viên bị hạn chế chuyển nhượng trong vòng 1 năm.
Sau đó, lợi nhuận 6 tháng đầu năm sau soát xét của kiểm
toán đã tăng đột biến lên gần 4 lần. Thế nhưng, nhân viên
Công ty lại "chê" không mua gần 40% cổ phiếu phát hành mới
cho nhân viên.
Qua thời gian, nhà đầu tư trở nên vô cảm với các thông tin
về Công ty, từ những vụ tranh chấp với khách hàng ở Chung
cư Quốc Cường Gia Lai 1 (TP.HCM), Khu Dân cư Trung Nghĩa (Đà
Nẵng) cho đến việc tặng hàng tỉ đồng cổ phiếu của Chủ
tịch Công ty.
Thậm chí, trước những thông tin rất nhạy cảm về việc thanh
toán tiền mua nhà của khách hàng (khách hàng thanh toán tiền mua
nhà vào 2 tài khoản, một của Công ty và một của Giám đốc)
cũng không thu hút bằng việc ông Cường khoe siêu xe triệu đô.
Sau khi huy động được hơn 1.000 tỉ đồng từ cổ đông vào
năm 2010, QCG còn huy động được thêm cả trăm tỉ đồng trái
phiếu. Có vốn, QCG đã đầu tư chủ yếu vào bất động sản.
Mặc dù năm 2010, thị trường bất động sản đã bắt đầu
xuất hiện khó khăn, nhưng Công ty vẫn đặt nhiều kỳ vọng
vào thị trường này.
Cần nói thêm, QCG là một công ty đa ngành với các mảng như
kinh doanh gỗ, thủy điện, cao su, bất động sản. Tuy nhiên,
bất động sản vẫn là mảng chính, chiếm tới 90% tổng doanh
thu của Công ty (năm 2010).
Theo kế hoạch, 13/15 dự án tạo nguồn tiền cho QCG trong giai
đoạn 2011-2013 là dự án bất động sản trung và cao cấp. Đây
lại là khu vực chịu ảnh hưởng nặng nhất trong giai đoạn
khủng hoảng vừa qua. Nghĩa là QCG đã bỏ toàn bộ trứng vào
giỏ bất động sản.
Dự án bất động sản lớn nhất và tiêu biểu nhất
của QCG là dự án Phước Kiểng, hiện chiếm hơn 50% lượng
hàng tồn kho của Công ty. Có tổng diện tích 93,44 ha nằm gần
Khu Đô thị mới Phú Mỹ Hưng, theo kế hoạch Công ty sẽ xây
dựng tại đây một khu phức hợp cao cấp gồm biệt thự, nhà
phố và chung cư. Công ty dự kiến dự án này sẽ bắt đầu thu
được tiền từ năm 2011, tạo ra hơn 7.000 tỉ đồng lợi
nhuận.Thế nhưng, cho đến cuối năm ngoái, Dự án vẫn mới
chỉ dừng ở khâu san lấp mặt bằng.
Hơn 3.000 tỉ đồng đã được đầu tư cho các dự án bất
động sản nhưng QCG vẫn cần thêm rất nhiều tiền. Vừa qua,
Công ty đã lên kế hoạch huy động thêm 1.000 tỉ đồng chỉ
để đầu tư vào dự án Phước Kiểng. Ngoài ra, còn cần cả
trăm tỉ đồng để thanh toán nợ vay đáo hạn trong năm nay.
Vậy tiền sẽ từ đâu ra trong khi QCG đang thiếu tiền
mặt trầm trọng? Có thể thấy, doanh thu của Công ty đã giảm
trong 3 tháng liên tiếp. Dòng tiền hoạt động chỉ được cải
thiện nhờ việc tăng cường thu hồi nợ phải thu và giãn các
khoản phải trả. Nhìn lại quá khứ, QCG cũng không có thói quen
tạo tiền từ hoạt động kinh doanh mà chỉ quen với việc huy
động vốn.
<span class="underlined-text">Trong 3 năm qua, Công ty chưa bao giờ có
dòng tiền dương từ hoạt động sản xuất kinh doanh. Thậm
chí, dòng tiền từ đầu tư của doanh nghiệp này cũng hiếm khi
được cải thiện. Phần lớn nguồn tiền đều đến từ việc
phát hành cổ phiếu (năm 2010) và đi vay.</span>
Theo kế hoạch, ngoài bất động sản, QCG còn có nguồn
tiền từ thủy điện và cao su. Tuy nhiên, dự án thủy điện
đầu tiên, Lagari 1, dự kiến sẽ đi vào hoạt động từ năm
2011 thì phải đến nửa cuối năm nay mới bắt đầu vận hành.
Còn cao su phải tới năm 2013 mới bắt đầu cạo lấy mủ.
Vay vốn nhiều, hàng hóa khó tiêu thụ do thị trường bất
động sản đóng băng. Điều này đã đẩy QCG vào thế khó.
Trước mắt, bà Loan, QCG, cho biết sẽ chuyển nhượng một số
dự án bất động sản và chỉ vay vốn để hoàn thiện những
dự án còn dở dang.
Bà cho biết thêm: "Từ năm 2013, QCG sẽ có nguồn thu từ cao su
với bình quân khoảng 300 tỉ đồng/năm, đủ trả lãi và nợ
gốc cho các khoản vay ngắn hạn, trang trải chi phí cũng như
dành vốn cho đầu tư".
<a href="http://vtc.vn/1-348064/kinh-te/cu-soc-cuong-do-la.htm">Theo Nhịp
Cầu Đầu Tư / VTC News</a>
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(http://danluan.org/node/14274), một số đường liên kết và hình
ảnh có thể sai lệch. Mời độc giả ghé thăm Dân Luận để
xem bài viết hoàn chỉnh. Dân Luận có thể bị chặn tường
lửa ở Việt Nam, xin đọc hướng dẫn cách vượt tường lửa
tại đây (http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét