Lâm, Hoàng Sa</strong></em>
Cùng với cuốn phim «Hoàng Sa Nỗi đau mất mát» tôi đã bất
ngờ được đi một vòng qua nhiều thành phố Âu Châu. Chuyến
lưu diễn đã cho tôi chứng kiến những hiện thực thời sự
mà trước đó tôi không lường được. Có những hiện thực
đáng buồn. Và có những hiện thực khả quan vì chúng manh nha
mầm mống tương lai.
Sau khi kinh qua 6 thành phố Pháp, tôi vừa kết thúc một vòng
lưu diễn ở 5 thành phố: Berlin, Köln, Praha, Plzen và Warsaw. Toàn
bộ chương trình đều được chuẩn bị qua internet, từ những
lời mời tự phát, phản ứng lại việc cuốn phim đã bị cấm
chiếu ở Sài Gòn. Theo chỗ tôi biết, những bạn đã mời tôi
sang các nơi chưa hề gặp nhau, và cho đến nay cũng vẫn chưa
gặp nhau. Phần tôi cũng chưa gặp người nào. Mọi sự tổ
chức đều qua email: áp phích chung ở Praha, lời giới thiệu
song ngữ ở mỗi nước, ngày tháng, chỗ ở, đi lại từ thành
phố này qua thành phố kia, từ nước này sang nước nọ, mọi
sự đã diễn ra một cách tập thể và suôn sẻ. Ở thành phố
nào thì người ở thành phố đó quảng cáo trong giới người
Việt và người dân sở tại. Bây giờ cuộc lưu diễn đã hoàn
tất, có thể nói rằng nó đã thành công.
Trước hết, mục tiêu đầu tiên là phá tan bức tường im
lặng ô nhục. Những người tổ chức đã khơi gợi được sự
quan tâm và sự tham gia của hàng trăm người, đa số là người
Việt, nhưng có cả người dân sở tại. Nhiều trang mạng đã
nói tới sự kiện này.
Mục tiêu thứ nhì là lập ra quỹ cứu trợ ngư dân, nạn nhân
trực tiếp hay gián tiếp của những cuộc gây hấn của Trung
Quốc. Mục tiêu này cũng đã đạt được: quyên góp được
7000 Euro, số tiền này sẽ được trao tận tay các nạn nhân.
<center><img
src="http://lh4.ggpht.com/-NtwzApNy3K4/T3su7CM85PI/AAAAAAAAOCY/Koo0U2BpVqM/clip_image002_thumb%25255B1%25255D.jpg?imgmax=800"
/></center>
<center><em>Mở cái hộp con lợn đất 3200 euros tại
Warsaw</em></center>
Mục tiêu thứ ba là bước đầu nối kết một mặt trận quốc
tế tích cực, độc lập và càng rộng càng tốt, nhằm bảo
vệ ngư dân và khẳng định chủ quyền Việt Nam đối với các
quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa theo quy định của Công ước
năm 1982 của Liên hiệp quốc về quyền biển.
Tám ngày tranh đấu ấy đã cho tôi nhiều bài học.
Tôi đã khám phá ra những cộng đồng Việt Nam rất khác nhau,
đôi khi đối nghịch nhau, gồng mình vì những vết thương quá
khứ rất khó hàn gắn, đôi khi còn chia cách nhau vì khác biệt
chính kiến. Nhưng tôi phải nói là tất cả các cộng đồng
ấy, tuyệt đối không có biệt lệ, đều gặp nhau trong cuộc
đấu tranh nhằm chi viện, bảo vệ đồng bào ngư dân, nhằm
khẳng định chủ quyền của Tổ quốc đang bị đe dọa. Trong
các lời phát biểu, không hề có sự hung hãn gì đối với
lãnh đạo Trung Quốc. Tất cả đều toát ra ý muốn tìm hiểu,
sự phẫn nộ sâu sắc và ý chí kháng cự. Một tấm lòng yêu
nước lành mạnh, có trách nhiệm. Có những người phải đi
khứ hồi gần 600 km để tới xem phim cùng với đồng bào. Tại
những vùng cư trú của đồng bào lao động xuất khẩu, nhiều
người nghèo, một số thất nghiệp, như ở Plzen, người ta đã
không ngần ngại rút từ trong túi ra những tờ giấy bạc mệnh
giá khiêm nhường. Tại Warsaw, cùng với anh Tuyển, Giám đốc
một Trung tâm thương mại rộng mênh mông, tôi đã đi một vòng
các quầy hàng và kho quần áo «made in China» của các tiểu
thương Việt Nam. Chúng tôi đã dạo bộ gần năm tiếng đồng
hồ, tay bưng một cái hộp các-tông nhỏ thay vì «con lợn
đất». Trong số mấy chục đồng bào chúng tôi gặp, chỉ có
ba người không đóng góp vì chủ của họ đi vắng. Còn ba
người khác không tham gia đều là người… Trung Quốc.
Những cộng đồng, như ở Praha, cho đến nay không biết đến
nhau, bây giờ họp chung với nhau, lắng nghe nhau và bắt đầu
một cuộc đối thoại cởi mở, hứa hẹn. Điều này, tôi cũng
đã được chứng kiến ở Toulouse, vùng Tây Nam nước Pháp.
Tại Cộng hòa Séc và tại Ba Lan, tôi cũng đã chứng kiến
những chỉ dấu của sự cảm thông, tinh thần cởi mở, ý
muốn lắng nghe của một vài giới chức Việt Nam. Ở Praha,
một quan chức đã tới dự buổi chiếu phim với tư cách cá
nhân. Ông đã ngồi nghe cuộc thảo luận từ đầu đến cuối
và sau đó đã tỏ lời chân thành cảm ơn tôi. Ở Warsaw, tôi
được biết qua một nguồn đáng tin cậy, rằng phản ứng ban
đầu của Đại sứ quán là điện thoại cho người chủ trung
tâm thương mại, nơi sẽ chiếu phim, để yêu cầu ông hủy bỏ
cuộc chiếu (Tại Pháp, tôi cũng đã từng trải những cú
điện thoại ngăn đe sau lưng tôi. Đó thật quả không phải là
dấu hiệu của sự dũng cảm và lòng kính trọng). Nhưng trước
sự từ chối quả cảm của Giám đốc trung tâm, và sau khi
nhận được giấy mời của ban tổ chức và của cá nhân tôi,
do người mang tận tay tới Đại sứ quán, bầu không khí đã
dịu bớt. Mặc dầu tôi đã đường đột đến trụ sở sứ
quán mà không hẹn trước, tôi đã được những người thân
cận ông Đại sứ (đang công tác ở tỉnh lẻ) tiếp một cách
trọng thể và thân thiện. Một cán bộ sứ quán, với tư cách
cá nhân, đã tới dự bữa ăn hữu nghị và dự buổi chiếu
phim do Hội Việt kiều Ba Lan tổ chức. Bà con hội viên đã
đóng góp 500 Euro vào quỹ yểm trợ. Cũng nên đo lường thái
độ này dưới ánh sáng của lệnh chính thức cấm chiếu cuốn
phim ở Sài Gòn trước đó mấy tháng. Ai cũng biết rằng ở
mọi nước, các Hội Việt kiều đều gần sứ quán và chịu
sự chi phối trực tiếp. Cho nên, tôi thiển nghĩ thái độ hợp
tác và công khai yêu nước như thế là một bước tiến đến
dân chủ và… dũng cảm. Đó là những chỉ dấu mang thêm hy
vọng và năng lực cho chúng ta.
<center><img
src="http://lh5.ggpht.com/-2J8VXdTh1Qw/T3su_MJZEfI/AAAAAAAAOCo/L5qV1ys9W1Y/clip_image004_thumb%25255B1%25255D.jpg?imgmax=800"
/></center>
<center><em>Tại Praha</em></center>
<center><img
src="http://lh4.ggpht.com/-zGRo-Op7EBA/T3svBGNIDLI/AAAAAAAAOC4/Pu-xrz1RknQ/clip_image006_thumb%25255B1%25255D.jpg?imgmax=800"
/></center>
<center><em>Tại Praha</em></center>
Qua trải nghiệm phong phú này và để kết luận, tôi xin nói là
tôi cực kỳ dị ứng với cái bệnh chụp mũ. Chụp mũ thì dễ
ợt, người chụp mũ đỡ phải suy nghĩ, dễ tự trấn an và ru
ngủ lương tâm. Chụp mũ giúp người ta bám chặt vào những
tín điều cũ kỹ, đầy bụi bặm thời gian. Đơn giản hơn,
chụp mũ giúp người ta yên vị trong cái ghế cố hữu. Nhưng
mũ lại là thứ dễ bay theo gió và cũng dễ sờn với thời
gian.
Đã đến lúc thanh tẩy trong ngôn ngữ những cụm từ bụi
bặm, sáo rỗng đến mức khôi hài, như hai chữ «phản động»
mà còn không ít người hào phóng ném vào mặt người khác.
Đối với tôi, «phản động» theo nghĩa từ nguyên, là «chống
lại sự vận động» (vận động theo chiều hướng tiến bộ).
Tôi chỉ xin những vị còn ung dung ban phát nhãn hiệu «phản
động» cho người khác hãy tự hỏi: giữa những người cấm
cuốn phim, và những người, qua cuốn phim, muốn trao lời cho
những ngư dân bị gây hấn, thì ai là người hành động chống
lại vận động của chân lý, của tự do, của công lý, của
tình liên đới giữa con người với con người, của tiến bộ?
Thế giới chúng ta đang vươn tới những giá trị đó, và không
ai có thể ngăn cản được sự chuyển mình ấy. Đó là thông
điệp mạnh mẽ mà tôi đã nhận được từ những cộng đồng
hết sức đa dạng mà tôi vừa tiếp cận. Một lần nữa, tôi
xúc động ghi nhận ở mỗi người Việt Nam tấm lòng yêu
nước chung, ẩn hiện mỗi người một cách. Lòng yêu nước
ấy không mang màu sắc, không có thẻ đảng. Nó hết sức lành
mạnh vì nó không gây hấn với ai. Nó là phản ứng tự hào
để bảo vệ nhân dân, bảo vệ dân tộc đã trải qua quá
nhiều bạo ngược. Đẹp biết bao, tấm lòng yêu nước ấy!
Một sự việc mới xảy tới cho cuốn phim có thể sẽ «củng
cố lòng tin» của các chuyên gia chụp mũ. Thật vậy, ngày 22
tháng tư tới đây, tôi phải lên Paris tham gia một cuộc chiếu
phim dự trù ở Quận 13, do lời mời của những người Việt
Nam tự nhận là «chống cộng» song vẫn mong muốn đối thoại
và giúp đỡ ngư dân. Tối hôm qua, một trong những người tổ
chức đã gọi điện thoại cho tôi biết có những cựu quân
nhân VNCH đã hăm dọa. Những người này đòi tôi phải cắt
một số đoạn phim, trong đó có đoạn tôi nói về vụ thảm
sát Mỹ Lai, bằng không họ sẽ dùng bạo lực để ngăn chặn
buổi chiếu. Họ còn đòi trưng cờ VNCH và nói nếu như họ có
mặt ở Sài Gòn ngày tôi dương cao lá cờ của Mặt trận Dân
tộc Giải phóng thì họ đã bắn bỏ tôi rồi.
Tôi xin nói dứt khoát là những nhúm người tâm thần ám ảnh
bởi sự phục thù ấy không đáng quan tâm như những lời tuyên
truyền vẫn gán cho họ, vả lại đó thường chỉ là cái cớ
để người ta cản trở tiến trình dân chủ. Đó chỉ là mấy
bóng ma hận thù, nuối tiếc một quá khứ đẫm máu, khoa chân
múa tay một cách thảm hại để từ khước sự khoan hòa, hợp
tác, liên đới cần thiết. Ở mọi nơi, sự bạo hành của họ
– lí do tồn tại duy nhất của họ – đều bị xa lánh. Họ
bị cầm cố trong quá vãng. Tưởng cũng nên lưu ý rằng dự
tính can thiệp của họ để phá hoại cuộc chiếu phim là cùng
chung chiều hướng với việc cấm đoán chiếu phim hồi tháng
Mười một 2011 ở Sài Gòn, và cả hai việc chỉ phục vụ cho
người hưởng lợi duy nhất: kẻ xâm lược từ Trung Quốc.
Không, điều nguy hiểm nhất, đáng buồn nhất không phải là
những nhúm người đã thuộc về quá khứ mà ta có thể gọi
chính xác là «phản động». Mà là những người khoanh tay bất
động, an phận ngồi xem chiều gió, ngọn gió đến từ phương
Bắc. Những người ấy, ta có thể gọi là «bất động». Đó
là những người mà số phận của các ngư dân không làm cho
họ mất ngủ. Chỉ có hành động hòa bình của những người
«hoạt động» mới có thể thức tỉnh họ, và đẩy lùi cơ
nguy.
Hãy cảm ơn tất cả những ai không ngồi đợi gió, mà góp gió
thành sức mạnh. Cảm ơn những Hoài, Thọ, Cường, Hồng. Cảm
ơn tất cả các bạn, và người thân đã cùng các bạn, không
quản công sức góp phần vào sự thành công của cuốn phim,
giúp nó đạt được những mục tiêu đề ra.
A.M. H.C.Q.
2.4.2012
Tác giả gửi trực tiếp cho BVN
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(http://danluan.org/node/12202), một số đường liên kết và hình
ảnh có thể sai lệch. Mời độc giả ghé thăm Dân Luận để
xem bài viết hoàn chỉnh. Dân Luận có thể bị chặn tường
lửa ở Việt Nam, xin đọc hướng dẫn cách vượt tường lửa
tại đây (http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét