hiện đại của chúng ta thì chẳng mấy quốc gia có thể tự
hào hơn Việt Nam mình. Trang nào cũng lấp lánh hào quang. Nhưng
lạ thay cứ qua mỗi biến cố của của lịch sử nhân loại,
khi những quốc gia khác hoặc đột biến thần kỳ, hoặc lặng
lẽ âm thầm tiến đến giầu sang, phú quý thì chúng ta lại
lùi thêm một bước vào khó khăn, phức tạp. Chúng ta đã từng
ở đáy cùng của sự nghèo đói và lạc hậu, phải đi xin, đi
vay khắp thiên hạ. Tưởng chừng chúng ta có cơ hôi để thoát
ra, nhưng rồi chúng ta lại tự buộc mình vào ánh hào quang để
đến tận bây giờ đất nước rối như tơ vò, dân chúng hầu
hết vẫn lận đận lo ăn từng bữa. Đã có lúc nào đó mỗi
người trong chúng ta cảm thấy cần phải chia xẻ bớt một
chút hãnh diện cho những quốc gia, dân tộc khác để đổi
lấy những giây phút bình an và phát triển hay chưa?
Khi thực dân phương Tây đổ xô đến miền Viễn Đông, hầu
như cả vùng đất rộng lớn này đã khuất phục và trở thành
thuộc địa. Thế mà chàng Samurai bản lĩnh và sáng suốt không
những không chui đầu vào ách gông cùm mà còn nhanh chóng
cường thịnh để ra nhập vào nhóm đế quốc, thống trị lại
những người anh em đồng văn đồng chủng, máu đỏ da vàng.
Nước Việt mình có thể đã phát triển ngang với họ nếu
chúng ta vượt qua được cái ngưỡng lịch sử này. Nhiều
người đặt giả thiết nếu Quang Trung không ra đi quá sớm có
lẽ chúng ta còn tiến trước người Nhật cỡ vài chục năm
để trở thành một đế quốc hàng đầu chăng? Nếu vậy, hôm
nay niềm tự hào của chúng ta đã khác và những nhà sử học
hiện đại hẳn đang đứng trên bục để giảng cho những du
học sinh, nghiên cứu sinh người Nhật sang đây thụ giáo những
bài học về niềm tự hào của sự thịnh vượng chăng? Hay các
ngài vẫn sẽ ngậm ngùi cho đây là những trang đáng quên đi
trong lịch sử dân tộc?
Không hiểu nếu sống thêm vài chục năm nữa liệu Quang Trung
có làm được như Thiên Hoàng Minh Trị bên xứ Phù Tang không,
nhưng điều đó đã không xảy ra. Thực tế chúng ta chỉ có Gia
Long và những hậu duệ của ông mà thôi. Phần còn lại của
lịch sử, dẫu không có Phan Thanh Giản mà thêm vào đó vài ba
anh hùng tiết liệt khác như Nguyễn Tri Phương hay Hoàng Diệu
đi chăng nữa cũng chẳng thể lái bánh xe lịch sử mà chạy
đua theo người Nhật được. Chúng ta lẽ ra phải chấp nhận
lịch sử như một phần bản chất của dân tộc mình, nhưng
đáng tiếc chúng ta lại chỉ thích được tụng ca. Vì vậy ở
những giai đoạn lich sử tiếp sau, trong khi một số người cay
đắng nhận ra vị thế khốn khổ của đất nước mình thì
ngược lại vẫn không ít người chịu nhận rằng còn có
những điều gì đó chúng ta chưa bằng được người Nhật,
chưa bằng nhiều nước khác nữa.
Guồng quay ác nghiệt luôn đẩy chúng ta đến bến vinh quang
mà quên mất cách làm người bình dị. Giả sử rằng sau năm
1954 chúng ta có một nước Việt Nam thống nhất, hòa hợp dân
tộc thì có lẽ lúc này nền kinh tế Việt Nam hèn nhất cũng
sánh ngang Hàn Quốc. Còn sao nữa? Xuất phát điểm họ chẳng
hơn ta, tài nguyên thiên nhiên và vị trí địa lý thì ta ăn
đứt họ. Họ cũng vướng vào cuộc chiến hai miền vô cùng hao
người tốn của… Giả thiết về sự thống nhất nếu đặt
vào của quốc gia khác có lẽ đã thành sự thật: Một tư
tưởng, một đường lối dân tộc thực sự không ảo tưởng
có thể đã dẫn đến cái bắt tay hòa hợp. Song với chúng ta
thì đó lại là điều không tưởng. Sau chiến thắng, ngay lập
tức chúng ta nghĩ rằng mình đang ở đỉnh cao của thế giới,
đã nhất quyết chọn đứng ở vị trí tiền đồn đề hy sinh
cho nhân loại. Trong con mắt của chúng ta khi đó bè lũ tay sai
Pắc Chung Hy mới hèn hạ làm sao. Thế nhưng rồi vài chục năm
sau chính chúng ta lại phải đon đả mời chào con cháu họ sang
đây làm ông bà chủ. Bây giờ đám đàn ông Hàn Quốc, Đài
Loan sang ta chọn vợ như đi mua lợn giống. Người Việt sang
đó làm thuê từ việc bưng bô trở đi mà vẫn còn bị đánh
đập, nhục mạ tơi bời.
Sau cột mốc lịch sử 1975, một bản anh hùng ca vĩ đại như
chúng ta vẫn tự hào, lẽ ra chúng ta cứ thế tiến lên, để
mấy nước lân bang như Nam Dương, Xiêm La hay Phi Luật Tân phải
tròn xoe mắt mà than phục, mà hít khói. Ở thời điểm ấy,
về mặt kinh tế phải nói rất nhiều người Việt Nam sẽ cảm
thấy chạm tự ái nếu bị so sánh với mấy nước lân bang
này. Nhưng sự không khéo léo, cái ý nghĩ Việt Nam phải là
lương tri của thời đại đã đẩy ta vào hai cuộc chiến tranh
kiệt quệ. Một lần nữa chúng ta bước ra từ khói lửa đạn
bom với không ít hào quang, song cũng đầy mình thương tích.
Nền kinh tế đã lùi xa về phía sau những người hàng xóm nhu
mì.
Liên xô và Đông Âu tan vỡ. Bảy mươi triệu người dân Việt
khi đó rớm nước mắt cảm thông cho những người anh em không
may mắn. Chúng ta đã tự cho mình thật khôn ngoan với đường
lối đổi mới theo định hướng xã hội chủ nghĩa. Đổi mới
quả thực mang lại thành quả to lớn. Cả nước say sưa trong
giấc mơ thành rồng, thành hổ. Nhưng rồi vừa mới kịp
hưởng trái ngọt chưa lâu chúng ta đã lập tức phải đối
mặt với cơ man những khó khăn, tiêu cực từ phần "định
hướng". Một lần nữa chúng ta quyết tâm trở thành chàng
Đan-kô lấy ánh sáng trái tim rực rỡ tìm đường đi cho nhân
loại tối tăm. Chúng ta gom từng đồng từ những người dân
xơ xác để sáng tạo ra những "quả đấm thép", song chưa
đấm ai đã vỡ. Vỡ rồi mới thấy, hóa ra chúng chỉ là đồ
hàng mã và bên trong thì mục ruỗng, đầy mối mọt. Hàng trăm
nghìn tỷ đồng đi đâu không rõ, ai chịu trách nhiệm không
hay. Nhìn sang mấy nước "tan vỡ" (trừ Nga) ngậm ngùi thấy
họ cứ êm đềm mà tiến, dân chúng no ấm đủ đầy. Được
biểu tình đấy mà chỉ thấy họ đi làm, đi chơi. Bói cũng
chẳng tìm ra kẻ nào âm mưu "diễn biến".
Bây giờ xin hãy nhìn về phía Mi-an-ma. Sao! Mi-an-ma ư? Chắc
hẳn có người sẽ thốt lên như vậy. Chúng ta đang nhìn quốc
gia này bằng ánh mắt mà năm mươi năm trước đã nhìn người
Hàn Quốc, hơn ba mươi năm trước đã nhìn người Thái Lan.
Nhưng có lẽ phải chống nốt nửa phần mắt còn lại lên vì
đã quá muộn rồi. Chúng ta đang "giàu" hơn Mianma chăng? Có
lẽ thế! Nhưng chúng ta hơn là hơn ở cao ốc, biệt thự đắt
tiền, ở siêu xe và hàng hóa xa xỉ cộng thêm vài triệu tài
khoản cá nhân khổng lồ nào đó tại các ngân hàng, còn đại
đa số dân chúng với mức thu nhập vài ba triệu đồng/tháng
đang quay cuồng trong cơn bão giá kỷ lục có lẽ chẳng mặt
mũi nào mà tự hào với ai. Mianma đang tách làn đường và có
thể sẽ ra dấu xin vượt. Chúng ta lùi về đâu?
Chúng ta lùi về đâu khi những nền tảng cơ bản của văn hóa
cũng không còn: Những tin tức kiểu như: Thầy mua dâm trò, quan
chức lấy tiền dân để cá độ bóng đá, để đánh những
ván cờ 5 tỷ bạc, những đâm, chém, giết, hiếp ngày càng
đầy ắp trên các mặt báo. Về đối ngoại, cái khí phách
dương dương ngày nào bỗng chốc biến thành những cái bắt tay
vồ vập, ngượng ngùng trước sự hững hờ, băng giá.
Một trang từng bị coi là ảm đạm nhất trong lịch sử dân
tộc, đó là thời kỳ Trịnh Nguyễn phân tranh. Hàng chục đời
vua chúa bị hậu thế không tiếc lời xỉ vả. Những đứa
trẻ mang họ Trịnh, họ Nguyễn một thời phải cúi mặt khi
nghe thầy cô giáo giảng đến giai đoạn lịch sử này. Nhưng
thực tế, hầu hết các vị chúa cả hai phía Trịnh, Nguyễn
đều là những người tài giỏi, đều hết lòng củng cố xã
tắc. Vì sao ? Vì trên phải thờ vua Lê, dưới thì hai nhà đối
kháng. Nhưng cũng nhờ vào cái sự "loạn" đó mà kinh tế hai
miền thịnh trị. Cũng từ đó người Việt đã không ngừng
mở mang để làm chủ cả một vùng đất phương nam. Đây chắc
chắn là thành quả lớn nhất mà chúng ta có được qua suốt
mấy nghìn năm lịch sử. Con cháu của hai dòng họ hãy ngẩng
đầu kiêu hãnh vì điều đó.
Và chúng ta bây giờ hãy gắng để có thể tự hào theo cách
đó.
<em>Tác giả gửi cho Quê choa</em>
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(http://danluan.org/node/11102), một số đường liên kết và hình
ảnh có thể sai lệch. Mời độc giả ghé thăm Dân Luận để
xem bài viết hoàn chỉnh. Dân Luận có thể bị chặn tường
lửa ở Việt Nam, xin đọc hướng dẫn cách vượt tường lửa
tại đây (http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét