Trần Minh Khôi - Chuyện hiến pháp (II)

<h2>Tại sao phải thay đổi hiến pháp trong lúc này?</h2>

<div class="special_quote"><em>Định nghĩa:</em>

<em><strong>Đảng:</strong> là một nhóm, trên dưới 200 người,
đang ở các vị trí lãnh đạo cao cấp của Đảng Cộng sản
Việt Nam, thực sự có quyền lực. Trong số này, một nhóm nhỏ
trên dưới 20 người nắm gần như toàn bộ quyền lực trong
quân đội, an ninh, và kinh tế. Tuyệt đại đa số đảng viên
của Đảng Cộng sản Việt Nam chỉ là công chức nhà nước
thuần túy. Đảng trong bài này là để chỉ một nhóm nhỏ,
ràng buộc với nhau bởi quyền lợi, trong Đảng Cộng sản
Việt Nam.</em></div>

Từ hai mươi năm nay, nếu Đảng thực hiện một cách trung
thành những điều khoản đã đưa ra trong Hiến pháp 1992 - các
quyền tự do của công dân được bảo đảm bằng luật pháp
(Chương V), hệ thống tư pháp độc lập (Chương X), quốc hội
bầu chủ tịch nước (Chương VII), chính quyền là bộ phận
hành pháp của quốc hội (Chương VIII) – thì Việt Nam đã là
một quốc gia tiến bộ, ngay cả trong sự thiếu vắng các cơ
chế bầu cử dân chủ và sự tồn tại của một đảng độc
tài. Công lý, mục tiêu tối thượng của hiến pháp, đã một
phần được thực hiện.

Nhưng Đảng đã không làm điều đó. Cái logic của quyền lực
không cho phép Đảng thực hiện điều đó, ngay cả khi có
những thành viên của Đảng muốn. Quyền tự do của công dân,
được bảo vệ bởi một hệ thống tư pháp độc lập, không
thể đứng chung với quyền lực độc tôn của chỉ mỗi một
đảng trong bất cứ hệ thống chính trị nào. Chúng chỉ có
thể được bảo đảm trong sự hy sinh quyền lực độc tôn
của đảng cầm quyền. Lịch sử chính trị thế giới chứng
minh rằng không có một đảng chính trị nào hy sinh quyền lực
của mình cho quyền tự do của công dân. Có lý do gì để tin
rằng Đảng sẽ là một ngoại lệ?

(Ở đây cần phải mở ngoặc để có một ghi chú về những
quan điểm cho rằng với Hiến pháp 1992, Đảng đã "trả
lại" cho công dân một số quyền, trong đó chủ yếu là
quyền kinh doanh cá thể. Thật ra, Đảng không trả lại cho công
dân quyền nào cả. Quyền kinh doanh cá thể (Chương II – Điều
21) là quyền tự có của công dân khi Đảng, từ trong khủng
hoảng của cơ chế kinh tế tập trung, chuyển sang kinh tế thị
trường. Tự do kinh doanh cá thể là đặc trưng của kinh tế
thị trường mà Đảng không thể đảm đương được. Trong các
điều còn lại của Chương II, Đảng đã rất kỹ lưỡng liệt
kê tất cả những tài sản quốc gia thuộc về mình. Đảng
chưa bao giờ có quyền lực lớn như lúc này. Đảng chưa bao
giờ giàu có hơn lúc này. Những gì công dân có được từ sự
thay đổi trong Hiến pháp 1992 so với những gì Đảng có được
là không đáng kể. Tỉ lệ quyền lực của Đảng và quyền
của công dân lúc này lớn hơn tỉ lệ đó hai mươi năm
trước. Tỉ lệ sự giàu có của Đảng và của công dân lúc
này còn lớn hơn rất nhiều lần. Do đó, không thể lập luận
là Đảng đã "trả lại" cho công dân những quyền gì.

Tương tự, có quan điểm cho rằng trong giới hạn nào đó
Đảng đã trả lại một không gian, dù nhỏ, cho tự do ngôn
luận. Những người cổ xúy quan điểm này đưa ra bằng chứng
cho rằng so với hai mươi năm trước thì công dân hiện nay có
quyền tiếp cận đến những nguồn thông tin phong phú hơn.
Đúng là như tế, nhưng với một lý do hoàn toàn khác: sự bùng
nổ của công nghệ thông tin chứ không phải sự tự nguyện hy
sinh quyền lực của Đảng là nguyên nhân của không gian tự do
thông tin mà công dân đang có này.)

Một vấn đề nhức nhối khác, và đây là vấn đề của công
lý, trong thực tiển xã hội Việt Nam hiện nay là những điều
khoản trong Chương II của Hiến Pháp 1992 đã trang bị cho
Đảng, qua cơ chế sở hữu nhà nước, một công cụ tước
đoạt tài sản (quyền sử dụng đất đai) của công dân. Nó
tạo ra những biến chứng xã hội càng lúc càng có nguy cơ bùng
nổ. Người ta có lý do để hy vọng, với sự ra đời của
hiến pháp mới, Đảng sẽ dũng cảm chia tay với sự chà đạp
công lý đã xảy ra quá lâu này. Tuy nhiên hy vọng này cũng
không có cơ sở. Một khi Đảng công khai chấp nhận, bằng
hiến pháp, sở hữu cá nhân đối với tài nguyên quốc gia (ở
đây chủ yếu là đất đai) thì Đảng cũng sẽ làm vỡ tung
một cái ung nhọt đã âm ỉ từ hơn nửa thế kỷ qua. Quyền
lực của Đảng hiện nay không đủ mạnh để giải quyết cái
ung nhọt này một cách thỏa đáng mà vẫn giữ được vị thế
cầm quyền của mình. Đảng sẽ không làm như thế.

Nói chung, Đảng thay đổi hiến pháp lần này không có mục
đích nào khác hơn là mục đích đã nói đến ở trên: hợp
pháp hóa quyền lực tuyệt đối đang có của Đảng đối với
nhà nước và đối với quốc gia.

Tại sao Đảng cần phải làm như vậy?

Lý do là Đảng cần tính chính đáng của quyền lực mà Đảng
đang có. Tính chính đáng của quyền lực của người cai trị,
bằng cách này hay cách khác, đến từ sự chấp thuận quyền
lực đó của người bị cai trị. Hoặc nói theo ngôn ngữ chính
trị, tính chính đáng của quyền lực của người cầm quyền
phải bắt nguồn từ quyền lực tổng thể của xã hội
(collective social power). Đối với các thế hệ trước, tính
chính đáng của Đảng đến từ vai trò của Đảng, và của
Đảng Cộng sản Việt Nam, trong công cuộc thống nhất đất
nước. (Không có khái niệm "chính nghĩa" ở đây. Nếu lúc
đó Việt Nam Cộng Hòa thống nhất đất nước thì thế lực
quân phiệt tham nhũng ở Miền Nam cũng sẽ có được tính chính
đáng này). Thế hệ công thần lần lượt ra đi. Các thế hệ
Đảng kế tiếp thừa hưởng tính chính đáng này để tiếp
tục cai trị. Bốn mươi năm là một quảng thời gian quá dài
và đến nay nó đã <span class="underlined-text">cạn kiệt</span>.
Thế hệ Đảng hiện nay, để tiếp tục cầm quyền, phải tự
tạo cho họ tính chính đáng mới. Cách lý tưởng nhất để
tạo tính chính đáng của quyền lực là được công dân bầu
lên qua một tiến trình bầu cử tự do. Điều này sẽ không
xảy ra. Lựa chọn khả thi kế tiếp là tự viết ra hiến pháp
để chính đáng hóa quyền lực của mình qua hệ thống pháp
lý.

Ngoài ra Đảng không có lựa chọn nào khác.

(còn tiếp - Phần III, Thay đổi cái gì?)

***********************************

Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(http://danluan.org/node/9924), một số đường liên kết và hình
ảnh có thể sai lệch. Mời độc giả ghé thăm Dân Luận để
xem bài viết hoàn chỉnh. Dân Luận có thể bị chặn tường
lửa ở Việt Nam, xin đọc hướng dẫn cách vượt tường lửa
tại đây (http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).

Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét