xuất bản Gallimard ấn hành năm 2011: La Philosophie du porc.</em>
Vào cuối năm 2007, tại Trung quốc nông dân nhiều địa phương
đã phát động một phong trào đòi lại quyền sở hữu ruộng
đất. Điển hình là các trường hợp sau đây:
1 – Ngày 9 tháng Mười Hai, 40.000 nông dân ở Đông Nam Cương
và ở 72 làng xã thuộc thị trấn Phúc Âm thuộc tỉnh Hắc Long
Giang đã công bố cho toàn quốc biết rằng họ dành lại quyền
sử dụng đất đai của mình. Sự việc diễn tiến như sau:
Ngày 28 tháng Mười Một, hội nghị toàn thể dân làng đã
quyết định đòi lại ruộng đất đã bị chiếm cứ. Ngày 29
họ đã ra đo đạc lại các cánh đồng. Ngày 30 họ chuẩn bị
việc cấp phát đất cho nông dân, và ngày 3 tháng Mười Hai,
việc phân chia ruộng đất đã chính thức khởi sự.
2 – Ngày 12 tháng Mười Hai, một cuộc tập hợp của 70.000
nông dân bị dời chỗ, trong 72 ngôi làng thuộc các huyện Đại
Lý và Đông Hoàn và thị trấn Hoa Âm trong khu vực Tam Môn Hiệp
ở tỉnh Thiểm Tây, cũng đã công bố rộng rãi trên toàn quốc
rằng: "Chúng tôi, 70.000 nông dân của hai huyện và một thị
trấn, ngày hôm nay đã cùng nhau quyết định đòi lại quyền
sở hữu trên ruộng đất mà tại đó chúng tôi đã canh tác
từ nhiều thế hệ nay. Chúng tôi sẽ tổ chức để trao lại
cho nông dân cái quyền chiếm dụng vĩnh viễn trên diện tích
bình quân mà họ sử dụng, và chấm dứt các hành vi chiếm
đất do những cán bộ các cấp gây ra".
3 – Ngày 15 tháng Mười Hai, trong làng Thịnh Trang, thị trấn
Nghi Hưng thuộc tỉnh Giang Tô, 250 gia đình nông dân đã thông
báo cho toàn quốc về: "Quyền sở hữu vĩnh viễn trên các
thửa đất" và sự áp dụng nguyên tắc "Người cư ngụ sở
hữu căn nhà của mình". Làng Thịnh Trang đã có trên 5.000 năm
lịch sử và từ nhiều triều đại, qua nhiều thế hệ, mỗi
gia đình đều biết rõ ràng các thửa đất cày cấy được và
các núi có tre bao phủ thì thuộc về ai. Các mảnh đất này
xưa kia thuộc về cha ông chúng tôi, bây giờ phải được trả
lại cho chúng tôi, và trong tương lai sẽ được trao lại cho con
cháu chúng tôi: Tất cả mọi thửa đất của làng Thịnh Quang
là tài sản vĩnh viễn của từng gia đình, những mảnh đất
canh tác được và những núi có tre bao phủ, và cả những ngôi
nhà do tổ tiên để lại thì phải trả lại tất cả cho
người dân trong làng, để cho họ canh tác và phát triển".
Trong mấy năm gần đây, tại Trung quốc đã có sự thảo luận
sôi nổi về vấn đề ruộng đất ở nông thôn. Nhưng tiếng
nói của chính giới nông dân thì lại không hề được chú ý
đến. Và các trường hợp được ghi ra trên đây chứng tỏ rõ
rệt là người nông dân đã cất cao tiếng nói của mình để
cho toàn thể quốc gia nghe được tiếng kêu từ sâu thẳm lòng
đất. Những tuyên ngôn này bắt nguồn từ truyền thống lịch
sử, dựa trên thực tế và công lý đã mở ra một lỗ hổng
nhằm phá bỏ cái hệ thống phi lý về quyền sở hữu ruộng
đất bị áp đặt từ thời kỳ Mao Trạch Đông đến bây giờ.
Rõ ràng là người nông dân đã bắt đầu ý thức mạnh bạo
dứt khóat về quyền tự chủ của mình, khi họ tuyên bố:
"Ruộng đất dưới chân chúng tôi không phải là tài sản
của nhà nước, cũng không phải là tài sản của tập thể,
đó là mảnh vườn của tổ tiên chúng tôi là những người
đã sống trên đó từ nhiều thế hệ, đó là tài sản thuộc
về những người nông dân chúng tôi". Và, để bảo vệ chủ
quyền của mình, họ đã không chịu quỳ gối để mà xin xỏ
một ân huệ nào. Mà lúc này, họ đứng thẳng lên để xác
định cái quyền sở hữu của mình: "Chúng tôi là chủ nhân
ông duy nhất của thửa đất dưới chân chúng tôi, và chúng
tôi muốn trọn quyền chọn lựa cách thức chúng tôi sử dụng
các đất đai ấy theo đúng sở thích của riêng chúng tôi".
<h2>A - Đảng cộng sản đã tước đoạt toàn thể tài sản
của nông dân </h2>
Lịch sử Trung quốc có những chu kỳ thịnh suy kế tiếp nhau,
khi đất nước yên hàn, người nông dân vẫn khổ cực; mà khi
nước loạn, thì nông dân cũng vẫn lầm than. Nhưng dù dưới
chế độ phong kiến quân chủ có tàn bạo và nhũng lạm đến
mấy đi nữa, thì cũng không có sự bóc lột và áp bức tột
cùng như dưới chế độ cộng sản. Với chính sách tập thể
hóa và hợp tác hóa nông nghiệp, không một mảnh đất nào mà
còn thuộc quyền sở hữu của nông dân nữa. Và chính quyền
cộng sản đã trở thành sở hữu chủ duy nhất của đất đai,
họ toàn quyền thao túng trên số tài sản đồ sộ này. Một
khi người nông dân bị lấy mất hết ruộng đất, thì họ
trở thành nông nô bị ép buộc phải sinh sống trong các công
xã.
Họ bị biến thành cái máy chuyền máu sang cho công cuộc kỹ
nghệ hóa điên rồ của chủ tịch Mao. Cái thảm họa của
chiến dịch "Bước nhảy vọt" đã gây cho nông dân sự
nghèo túng cùng cực đến nỗi hàng chục triệu người phải
chết đói, và nhiều nơi đã xảy ra nạn ăn thịt người.
<h2>B – Nông dân vẫn là thành phần bị thiệt thòi nhất của
đất nước </h2>
Sau khi Mao Trạch Đông qua đời, thì có sự thay đổi với hệ
thống "hợp đồng khoán đất với các hộ gia đình nông
dân", để cho nông dân nhận ruộng đất mà canh tác và họ
được thụ hưởng những hoa lợi trên khu đất đó. So với
thời trước, thì đây là điều tiến bộ, mà có người gọi
đó là "cuộc cách mạng giải phóng người nông nô". Nhưng
về thực chất, đây mới chỉ là một thứ "giải phóng nửa
vời", vì người dân vẫn chưa có quyền sở hữu trọn vẹn
trên thửa đất do mình khai thác. Các cán bộ của nhà nước
vẫn còn hành xử quyền quản lý trên các đất đai đó, và
họ đã cấu kết với giới kinh doanh để thâu mọi lợi ích do
sự lên giá của mọi bất động sản được sử dụng cho mục
đích thương mại và đô thị hóa.
Và trong một chế độ không có tự do báo chí, không có nền
tư pháp độc lập, thì người nông dân không có tiếng nói,
không được quyền thành lập những hiệp hội nông dân, mà
họ chỉ có một cách duy nhất là viết đơn "thỉnh nguyện"
(pétition) gửi lên chính quyền mà thôi. Nhưng vì các cán bộ
họ bênh đỡ, bao che lẫn nhau, nên mọi khiếu nại của nông
dân đều không được giải quyết thỏa đáng. Rút cục,
người dân chỉ còn có một cách duy nhất để tranh đấu bằng
những "phản kháng tập thể" (incidents collectifs). Cán bộ
lại ra tay đàn áp tàn bạo.
Điển hình như vào ngày 6 tháng Mười Hai năm 2005, tại làng
Đông Châu trên vịnh Hồng hải, thị trấn Sán Vĩ, tỉnh Quảng
Đông, nhân cuộc tranh chấp về đất đai, chính quyền đã
điều động hàng ngàn cảnh sát đến ném lựu đạn cay và xả
súng bắn vào số trên 1.000 người dân biểu tình, khiến cho ít
nhất là 3 người thiệt mạng và nhiều người bị bắt giữ.
<h2>C – Bị dồn vào thế cùng, nông dân phải tìm cách tự
giải thoát lấy </h2>
Như đã trình bày ở trên về ba trường hợp tập thể nông
dân đã tự phát đứng lên công bố xác định về quyền sở
hữu ruộng đất của mình. Họ phải làm như vậy, vì không
còn phương cách nào khác nữa để có thể giải quyết được
tình trạng bế tắc đã kéo dài quá lâu ở địa phương. Xin
ghi thêm chi tiết về các vụ phản kháng tập thể "ngoài
luồng" này:
1 – Tuyên cáo của 250 gia đình nông dân tại làng Thịnh Trang,
thị trấn Nghi Hưng, tỉnh Giang Tô nhấn mạnh như sau:
"Dưới danh nghĩa phát triển những tiện nghi công ích và xây
dựng thiết bị công cộng cho tập thể, những nhóm thế lực
do sự cấu kết của giới kinh doanh và cán bộ địa phương
đã dùng sức mạnh để chiếm đoạt đất đai của nông dân
và xây cất trên đó những khách sạn, nhà hàng, vũ trường và
những khu phố thương mại, tất cả chỉ vì lợi ích thương
mại mà thôi. Vì lý do đó mà người nông dân đòi hỏi phải
có sự giải thích: "Những chuyện này có liên quan gì đến
công chúng? Có liên hệ gì đến quyền lợi của nông dân chúng
tôi?".
"Hôm nay, chúng tôi muốn đặt câu hỏi là: Đất nước này
thuộc về ai? "Lợi ích công cộng" thuộc về ai? Tập thể
thuộc về ai? Mỗi khi đất đai bị chiếm cứ, dân làng phản
đối, ký kiến nghị, thì Chủ tịch xã và Chi bộ đảng lại
nhân danh "tập thể" mà "đại diện" cho toàn thể nông
dân bằng vũ lực… Cán bộ, cảnh sát, bọn mafia "liên kết
với nhau để thi hành pháp luật", bằng cách đánh đập, phá
phách, cướp đoạt phương tiện sinh sống của chúng tôi. Và
bọn mafia tuyên bố công khai rằng họ "nhân danh chính quyền
để giải tỏa đất đai, các người phải tuân lệnh vô điều
kiện. Kẻ nào chống lại việc làm này của họ, tức là
chống lại nhà nước". Rõ ràng đây y hệt như là tác phong
của phường lũ cướp bóc ngày xưa vậy…".
2 – Những nông dân tại thị trấn Phúc Âm đã hiểu rõ những
gì núp đàng sau bức màn che của "nhà nước" và của
"tập thể", và trong tuyên cáo, họ đã ghi ra thật rõ ràng
như sau: "Bởi vì từ lâu nay cái gọi là sở hữu tập thể
đã làm mất hết ý nghĩa của quyền "Làm chủ trên đất
đai" của người nông dân, và những viên chức cán bộ các
cấp cùng với kẻ độc tài địa phương thị trấn Phúc Âm
đã không ngừng nhân danh tập thể để chiếm đọat ruộng
đất của nông dân và đem chia chác cho nhau. Họ đã ngang nhiên
trở thành chủ nhân ông và nông dân thì biến thành người đi
thuê mướn lại các thửa đất ấy. Vì thế mà nay chúng tôi
đã đồng lòng quyết định là phải thay đổi cái lề lối
chiếm dụng đất đai này, và thực sự áp dụng và bảo đảm
cái vị thế làm chủ đất đai của các hộ gia đình và của
các cá thể nông dân".
3 – Tuyên ngôn của 70.000 nông dân trong vùng Tam Môn Hiệp cũng
nhấn mạnh: "Chúng tôi biết rằng bất kể luật pháp và
chính sách của nhà nước quy định ra sao, thì việc kiểm soát
đất đai cũng rất khó khăn. Một khi quyền làm chủ ruộng
đất trở lại vào tay của nông dân, thì những thế lực ham
hố lợi lộc sẽ không còn dám chiếm đọat, bởi lẽ các
đất đó không phải là thứ đất đai tập thể nào đó nữa,
mà là thuộc về những con người cụ thể rõ ràng. Và vì
đất này là nguồn lợi sinh sống cho họ, nên người nông dân
sẽ quyết tâm bảo vệ tài sản này mỗi khi bị uy hiếp. Một
khi lực lượng nông dân được huy động, thì chính quyền trút
được gánh nặng trong việc bảo vệ đất đai. Đó chính là
cách thức giải quyết tận gốc rễ cho vấn đề tại nông
thôn, và người nông dân có thể trở thành ngang hàng bình
đẳng với người dân thành phố và thụ hưởng những thành
quả của công cuộc hiện đại hóa nữa".
<h2>D – Một cuộc cách mạng còn vĩ đại hơn nữa </h2>
Nếu ta coi việc nông dân xã Hiểu Cương, huyện Phong Dương,
tỉnh An Huy cùng tự phát ký tên vào hợp đồng khoán đất
với các hộ gia đình như là cuộc cách mạng thứ nhất trong
quá trình giải phóng nông dân, thì bản tuyên cáo về quyền
sở hữu về đất đai của nông dân tại ba địa phương nói
trên là cuộc cách mạng thứ hai nhắm vào việc "tự giải
phóng" (autolibération) của giới nông dân Trung quốc. Cuộc
cách mạng thứ hai này còn vĩ đại và đi xa hơn cuộc cách
mạng thứ nhất rất nhiều.
Những nông dân đã đưa ra bản tuyên ngôn này, thì họ có ý
thức rất rõ ràng. Tiếng nói của họ không phải chỉ là
tuyên cáo về ruộng đất của nông dân, đây còn là một tuyên
ngôn về các quyền của tập thể giới nông dân Trung quốc
nữa vậy.
L.H.B.
Đoàn Thanh Liêm dịch tóm lược, Costa Mesa, trung tuần tháng Bảy
2011
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(http://danluan.org/node/9353), một số đường liên kết và hình
ảnh có thể sai lệch. Mời độc giả ghé thăm Dân Luận để
xem bài viết hoàn chỉnh. Dân Luận có thể bị chặn tường
lửa ở Việt Nam, xin đọc hướng dẫn cách vượt tường lửa
tại đây (http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét