Nguyễn Đại - Bất thường, tầm thường và phi thường

Đọc <a href="http://danluan.org/node/8374">bài viết này</a> của BBT
Dân Luận, tôi không khỏi thắc mắc. Đồng ý với Dân Luận
rằng anh Vũ là một công dân bình thường ư? Sao lại "bình
thường" được khi rõ ràng anh có trí tuệ hơn người, can
đảm hơn người, yêu nước hơn người? Nhưng Dân Luận cũng
có lý khi cho rằng cất tiếng nói của sự thật, của lương
tâm là điều bình thường. Rồi đến vụ Giáo sư Ngô Bảo
Châu. Anh Châu bày tỏ trên blog quan điểm của anh về Cù Huy Hà
Vũ và gặp khá nhiều rắc rối đến độ phải "khóa cửa
cài then".

Muốn viết một cái gì đó nhưng lại chưa đủ động lực,
thì nay lại có sự kiện hết sức bất ngờ: bạn trẻ Nguyễn
Anh Tuấn với "đơn tự thú" gửi VKS,
http://danluan.org/node/8631. Như một lẽ thường trong thế giới
thông tin đa chiều, anh bạn trẻ của chúng ta nhận được cả
những lời khen ngợi lẫn chê bai. Có thể coi hành động của
Tuấn là "bình thường" hay không? Đó có thể là hành động
"phi thường" đối với những người yêu mến tự do dân
chủ, nhưng đối với những tay bảo thủ, giáo điều thì đó
lại là hành động "bất thường".

Như vậy BẤT THƯỜNG, TẦM THƯỜNG, BÌNH THƯỜNG, PHI THƯỜNG
đều là tương đối. Tương đối theo cách nhìn của mỗi cá
nhân, tương đối theo thời gian, và tương đối theo hoàn cảnh
xã hội.

Bài viết này thể hiện quan điểm cúa cá nhân tôi về các
khái niệm nêu trên.

<center>* * *</center>

Chúng ta bắt đầu bằng khái niệm tầm thường. Theo tự điển
thì thì tầm thường là "<em>hết sức thường, không có gì
đặc sắc (hàm ý chê)</em>". Với tôi, những kẻ giấu tên,
giấu mặt, giấu tung tích và lên tiếng chê bai hành động của
người khác (ngay cả khi hành động đó sai) là "<em>tầm
thường</em>". Loại này trên mạng thì nhiều vô kể. Không
chỉ tầm thường về tư cách, họ còn tầm thường về lý
luận. Họ nói "<em>tự do phải có khuôn khổ</em>" mà không
hiểu được rằng không có cái khuôn khổ nào ra ngoài được
luật pháp. Họ đi theo cái lề đã vạch sẵn mà không bao giờ
đặt câu hỏi, không bao giờ biết thắc mắc. Đây là tầm
thường "<em>kiểu cừu</em>" (1).

Bên cạnh "<em>kiểu cừu</em>" là tầm thường "<em>kiểu
vẹt</em>". Có một câu chuyện ngụ ngôn rất thú vị về con
vẹt. khi Thượng Đế hỏi "<em>hai cộng hai là mấy?</em>",
thì các con vật đều trả lời sai trừ… con vẹt bởi vì nó
không trả lời mà chỉ lặp đi lặp lại "<em>hai cộng hai là
mấy</em>". Con vẹt cũng không bao giờ suy nghĩ, không dám bày
tỏ chính kiến, chỉ thích lặp lại. Khi các tổ chức nhân
quyền chất vấn thì người tầm thường "<em>kiểu
vẹt</em>" đọc câu "<em>Việt Nam không có tù nhân chính
trị</em>". Khi cảm thấy nhân dân bức xúc về việc ngoại
bang xâm chiếm biển đảo thì "<em>Việt Nam có đầy đủ
bằng chứng…</em>".

Ngoài ra còn một kiểu tầm thường là những người có tên
tuổi đàng hoàng, do quyền lợi cá nhân, viết bài chế giễu
những người tranh đấu cho tự do, dân chủ bằng những lời
lẽ chanh chua, cay cú, hằn học và ít nhiều lưu manh. Đây là
tầm thường "<em>kiểu sói</em>". (2). Ví dụ cụ thể
trường hợp anh Vũ. Cái chính của sự tầm thường là họ
không bao giờ dám có ý kiến phản biện đàng hoàng khi anh Vũ
còn ở ngoài. Chỉ chờ đến lúc anh Vũ bị bắt, họ thể
hiện sự khoái trá trên blog cá nhân mà không cho ai comment cả
(?). Thừa gió bẻ măng, họ không thèm viết đúng tên anh Cù Huy
Hà Vũ mà cố tình dùng chữ "Kù" một cách rất "hàng tôm
hàng cá".

<center>* * *</center>

Tuy nhiên, cũng phải nói thẳng với nhau là những người
"tầm thường" không hại đến ai cả. Tư cách, lời nói
hành động của họ chỉ nhàn nhạt, chỉ "hết sức
thường" đến độ nhàm tai chứ không gây tai họa. Gây tai
họa phải là những hành động, lời nói bất thường.

Kiểu bất thường dễ nhận thấy là những kẻ ngang nhiên
sống bằng mồ hôi nước mắt của người khác: giết người
cướp của, bài bạc, buôn lậu, tham ô, hối lộ… Liên quan
đến chúng là những kẻ tiếp tay bao che cho các lại tội phạm
trên.

Bất thường là khi nhà báo phanh phui tham nhũng thì đi tù, kẻ
tham nhũng thì nhởn nhơ ngoài pháp luật.

Bất thường là Vinashin gây thất thoát tầm 80 ngàn tỷ nhưng
"<em>chưa đến mức kỷ luật</em>".

Bất thường là khi công an đánh chết công dân Trịnh Xuân Tùng
vì cho rằng người này không đội nón bảo hiểm.

Bất thường là khi công dân Nguyễn Văn Khương phải đi cấp
cứu (và chết sau đó) khi đang làm việc với công an.

Bất thường là công dân Trần Văn Dữ ở Sóc Trăng bị chết
sau khi làm việc tại công an thị trấn Ngã Năm.

Bất thường là điện, xăng, nước… vừa độc quyền kinh
doanh, vừa điều chỉnh giá cho bằng với thị trường.

Bất thường là ở đất nước mà giai cấp công nhân, nông dân
là đội quân tiên phong thì bị bóc lột nhiều nhất. Bất
thường hơn nữa là những người đấu tranh cho quyền lợi
công nhân thay vì được tuyên dương thì bị bắt giam (anh Đoàn
Huy Chương) hoặc "<em>mời đi làm việc</em>" (anh Lê Thanh
Tùng).

Đặc biệt bất thường là những phiên tòa mà chánh án vi
phạm luật tố tụng, luật sư phản đối bỏ về.

Vấn đề là những gì bất thường nhất đã trở nên bình
thường ở xã hội ta.

<center>* * *</center>

Ở một cực khác của bất thường là phi thường. Phi thường
là khác bình thường theo hướng tốt hơn. Để làm được
việc phi thường phải có trí tuệ, có trách nhiệm, đặc biệt
là phải có lòng can đảm nữa.

Những gì anh Vũ đã viết có cần trí tuệ không? Có.

Anh Vũ có trách nhiệm với dân tộc, với nhân dân khi viết
không? Có.

Anh Vũ có can đảm khi viết và phổ biến tài liệu không? Có.

Vậy anh Vũ chính là người phi thường. Nếu anh Vũ "chẳng
may" sống trong một đất nước tự do dân chủ thì những gì
anh Vũ viết và phổ biến không cần lòng can đảm. Khi đó,
đúng như BBT Dân Luạn nhận xét, anh Vũ chỉ là một công dân
bình thường.

Một công dân bình thường "được" sống trong một xã hội
bất thường đã trở nên phi thường. Và trong một phiên toàn
bất thường, bị can mới có thể tuyên bố một câu phi
thường "<em>nhân dân và Tổ quốc Việt Nam sẽ phá án cho
tôi</em>".

Quay trở lại câu chuyện bạn trẻ Nguyễn Anh Tuấn. Chúng ta
kính trọng sự can đảm của Tuấn. Đồng thời, lần đầu
tiên tôi đồng ý với nick NiMarxNiJesus, không nên có những lời
lẽ quá đao to búa lớn đưa Tuấn lên làm anh hùng, so sánh
Tuấn với… Thích Quảng Đức, Kinh Kha. Điều này chỉ có hại
cho Tuấn chứ chẳng ích gì. Tôi cũng mạo muội gửi vài lời
đến Tuấn cũng như Huỳnh Thục Vy, cô gái trẻ xứ Quảng.
Lương tâm, trí tuệ của các bạn thì không có gì phải bàn,
hết sức đáng quý. Nhưng hãy hoàn tất việc học để đảm
bảo nghề nghiệp sau này. Còn với những comment như
"<em>thằng này dở hơi</em>", "<em>dại dột quá, tội
nghiệp</em>" thì… ôi chao, những kẻ tầm thường.

<center>* * *</center>

Tôi và các bạn hầu hết đều muốn được sống như một
người bình thường. Đó là được đảm bảo nhu cầu sinh lý
(ăn, ngủ, mặc), nhu cầu học hành, phát triển, nhu cầu về tư
duy, được tôn trọng các quyền con người. Nhưng cuộc sống
luôn có những kẻ bất thường tìm cách ngăn cản hoặc hạn
chế ước muốn này (với sự cổ động của những kẻ tầm
thường). May mắn là có những người phi thường đứng ra tranh
đấu "dùm" chúng ta.
Nhưng sẽ tuyệt vời hơn nữa nếu không cần những người phi
thường như vậy. Tất cả đều được sống và làm việc trong
một xã hội dân chủ, tự do, tôn trọng pháp quyền.

_________________

(1) "Đi theo lề là việc của đàn cừu" – Ngô Bảo Châu
(2) Lòng lang dạ sói


***********************************

Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(http://danluan.org/node/8674), một số đường liên kết và hình
ảnh có thể sai lệch. Mời độc giả ghé thăm Dân Luận để
xem bài viết hoàn chỉnh. Dân Luận có thể bị chặn tường
lửa ở Việt Nam, xin đọc hướng dẫn cách vượt tường lửa
tại đây (http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).

Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét