Phan Thị Vàng Anh - Người có học

Một lớp ngoại khoá mở ra cho những sinh viên chăm chỉ trong
dịp hè. Mỗi người có một phiếu vào lớp với số ghế cố
định, có nghĩa là dù đi sớm hay muộn, anh vẫn có một chỗ
ngồi đàng hoàng. Nhầm to! Ban tổ chức lớp nhầm to, ngày nào
cũng có cãi vã đòi chỗ: số người nhiều hơn số ghế và
đâu phải chỗ nào cũng dễ nhìn thấy bảng đen.

Tôi ngồi ghế số một, hàng hai, ở một góc mà từ
đây tôi phải liếc về bảng chứ không nhìn thẳng được.
Một cái quạt trong góc giảng đường luôn làm đầu tóc tôi
rối tung rối mù, vở lật tứ tung. Ba giờ học trôi qua như
trong cơn giông. Tóm lại là cũng chẳng béo bở gì! Vậy mà
cũng không thoát. Vào buổi học thứ ba, tôi đi muộn năm phút.
Một anh béo tóc xoăn đang ngọ nguậy trong cái ghế của tôi. Co
mình lại vì ý thức được rằng cả cái giảng đường dốc
ngược kia đang ngồi nhìn xuống mà tôi thì đang đứng, tôi
bảo: "Anh ơi! Chỗ này của em!". "Giấy đâu?". Tôi buồn
cười, rút tờ giấy có ghi số ghế đưa anh béo, cảm thấy
hành động của mình sao mà khúm núm giống như các gia đình có
công đi nộp một tờ giấy chứng nhận thành tích cho cán bộ
phường để xin một mảnh đất làm nhà. Anh béo đọc xong,
rất thờ ơ và công chức, bảo tôi: "Đợi tí được không?
Để tôi nghe nốt đoạn này đã!". Tôi cũng không nhớ đã
nói gì, hình như là nằng nặc đòi lại cái ghế bão gió của
mình. Không phải để ngồi nghe giảng nữa, đơn giản là tôi
sợ bị quê, tôi cần phải chứng tỏ cho cả một đống
người đang nhìn xuống kia rằng đây là cái ghế của tôi,
rằng nãy giờ tôi đòi ghế chứ không phải xin ghế… Cuối
cùng, thằng béo ấy cũng rút, để lại một câu chửi tôi
không nghe rõ. Một vụ tranh chấp cũng khá nhẹ nhàng, tôi không
có gì là ghê gớm lắm…

Buổi học thứ năm. Kem bảo tôi: "Đi sớm để khỏi
phải đòi ghế!". Vào sớm nhưng trong cái ghế của tôi, một
cô nàng đang chống cằm tư lự, mắt nhìn xa xôi… Lần nay,
hùng dũng hơn, tôi cười: "Chị ơi, tôi ngồi chỗ này!".
Một đôi mắt xếch ngược ngước lên nhìn tôi rồi cô ả nói
như ra lệnh: "Chị đuổi cái anh đang ngồi ghế số chín ra
đi rồi tôi trả lại chỗ!" "Sao kỳ vậy?" Tôi hoàn toàn
đảo điên trước con người này.

"Ghế số 9 là của tôi, ảnh chiếm, tôi đuổi không
ra!". "Đó là chuyện của chị, chị đuổi không được nên
sang lấy ghế của tôi sao?". Tôi lắp bắp, thấy mình có vẻ
hèn hèn sao đó. Một cái cười khinh bạc như cái cười của
nữ tặc và nó bảo: "Không biết, tôi không đi! Chị mời ban
tổ chức lại đây!". Mọi thứ đều u mê đi trong tôi, tôi
đứng đó gọi Kem: "Kem, anh Huy đâu?" Anh Huy – người hùng
của những ai bị chiếm chỗ- hôm nay biến mất. Hoảng loạn
(và cũng không hiểu vì sao tôi hoảng loạn lên như vậy ), tôi
hỏi câu ấy bốn năm lần dù Kem đã bảo: "Không thấy". Kem
cũng đang đằng đằng sát khí ở cái ghế của nó! Tôi nhìn
tất cả, thấy sao ai cũng kinh khủng quá, trơ tráo quá. Tôi
bảo nữ tặc mắt xếch ấy: "Chị ra đi!". "Không, tôi
không đi!". Mọi người đã bắt đầu nhìn tôi và tôi
ngượng, một câu nói như đưa con hoang tự động vọt ra
miệng: "Chị đừng có ăn nói du côn như thế!". Và con
người ấy ngồi thẳng lên. Một cái áo soie hồng kín cổ, tay
phồng, một mái tóc dài kẹp lưng đoan trang, như một nhà đạo
đức, bảo tôi: "Này! Vào đại học rồi, chúng ta là những
người có học, đừng có dùng chữ du côn ở đây. Khi chị nói
chữ đó ra, chị đã mất dạy hơn người ta rồi đấy!". Và
khoảng một chục cặp mắt xung quanh nhìn tôi, nhìn một đứa
ngày thường vẫn được coi là ngổ ngáo giờ đã có người
trị. Tôi không nhận ra được ai quen ai lạ trong đám đó, tự
nhiên thấy sợ hãi: "Hay mình mất dạy thật?". Tôi thấy
mọi chuyện như trong mơ. Một ví von rất tiểu thuyết nhưng
đúng là như vậy. Vì thế tôi hành động một cách u mê.
Những tác phong bạo dạn ngày thường tôi bỏ đi sạch! Tôi
cảm thấy hình như cái cổ áo mình quá rộng, cái đầu mình
quá ngắn, cái quần mình quá to… Tóm lại là không có học tí
nào! Một loạt ý nghĩ diễn ra như chớp trong đầu tôi lúc
ấy, để bây giờ quay chậm lại, ấy là tôi cảm thấy cô
đơn vô cùng. Tôi nhớ đến Mỹ, con bạn "vườn" của tôi.
Nó đi làm ở một xưởng may mặc, vào làm đựoc hai tháng đã
suýt đánh nhau ba lần chỉ vì cáu tiết, bất bình bé tí, vậy
mà về nhà nó như em tôi. Tôi ngồi nơi bàn học bài thi, nó
nằm dưới đất, thò hai chân vào gầm, đọc truyện trinh
thám… Trời đất, tôi mong có nó ở cạnh biết bao nhiêu.
Không bị ràng buộc bởi chữ học to tướng, nó sẽ nhảy vào
thộp cổ, vò nát cái áo soie hồng kia cho đúng luật và bảo
con ấy một cách vô cùng đơn giản, minh bạch: "Tao không cần
biết, chỗ tao, mày lấy là tao đánh!". Rồi tôi nhớ đến
Luynh của tôi với cái đầu tóc lộn xộn, với một nghề
nghiệp mọi người coi là hư hỏng. Tôi muốn có phép lạ nào
đó khiến mình tự nhiên biến mất trước hàng trăm cặp mắt
kia, bay vù một cái về bên Luynh, ở một cái quán nào đó, nghe
nó nói bậy cũng được, sặc sụa vì khói thuốc nó hút…
Hình như tôi hợp với thế giới đó hơn. Trong cái thế giới
bị coi là mất dạy của tụi nó, chuyện gì cũng được hiểu
theo nghĩa đen, sòng phẳng. Ơ đó, một hành động nghĩa hiệp
có thể tiến hành song song với một câu chửi thề. Cũng chẳng
ai ý thức được câu chỉ đó có ý nghĩa gì, đơn giản là
quen miệng vậy thôi. Và hình như tiếng chửi đó thốt ra mạnh
bạo chỉ cốt để che giấu sự bối rối vụng về của một
người bị coi là vô đạo đức nay lại đi làm việc thiện.

… Bất lực. Những người xung quanh không ai
nói gì, tôi đi tìm một ai đó có máu mặt. Ở văn phòng Đoàn,
cửa đóng. Ở thư quán, cửa cũng đóng. Tôi bò lại giảng
đường, lo âu và uất ức, chẳng lẽ mình thua sao! Nhưng quả
thật, ở đây, giữa một đám trí thức tương lai này, tôi
không được xử sự như ở ngoài đường. Ở đây, một cái
trừng mắt, một năm tay nổi gân khẽ đưa lên cũng có thể
khiến những con người tinh tế ấy cảm thấy bị tổn thương
kinh khủng. Tôi đứng lại cạnh Nghiệm, một người quen khác
lớp. Nghiệm chỉ: "Anh Khoa kìa!". Và tôi rối rít kêu gọi
anh cán bộ lớp ấy, cũng là một việc khá vất vả! Rồi như
đứa bé dẫn mẹ đến gặp đứa đã bắt nạt mình để rồi
bẽ bàng khi hiểu rằng cái thằng ấy mới là con ruột của
bà, còn mình chỉ là con nuôi, tôi lại lâm vào trạng thái hư
thực khi anh Khoa cười cười, nó với cái áo hồng: "à, bạn
của X. à! Xin lỗi nhé, xin lỗi nhé… ", và :"Xuyên, em chịu
khó một chút qua góc kia được không?". Bay giờ tôi mới
hiểu thế nào là công lý. Nó vô vọng và thật không định
nghĩa nổi. Cái ghế của tôi mà tôi phải bỏ đi, phải thu
xếp một chỗ khác sau bao nhiêu thời gian đứng ngượng nghịu
giữa mọt đám người ngồi, lại còn bị chửi nữa chứ…
Không nhớ tôi đã nó gì, anh Khoa loay hoay khó xử đã nó gì,
cái áo hồng kia đã nó gì, chỉ nhớ kết cục, dưới sự
điều động của anh Khoa, một bạn trai đã tìm một cái nghế
phụ, nhường chỗ cho cái áo hồng, và tôi rơi phịch vào cái
ghế của tôi. Mọi người nhìn tôi khó chịu vì các mặt sưng
sỉa đau đớn không biết kiềm chế tình cảm. Dở thật! Tôi
quay sang con bé đó. Nó vẫn đạo mạo như không, tay chống
cằm, đầu gật gật, mắt chớp theo lời thầy giảng, rất
đúng tác phong con nhà!

Ba tiết sau đó, tôi hầu như không nghe, không hiểu
được gì. Dù mọi việc đã ổn, tôi vẫn cảm thấy đau đớn
vì nhận ra mình là một đứa hèn, chỉ giỏi ở nhà bắt nạt
mẹ và bà, đau đớn vì ngượng và ngượng vì tác phong bặm
trợn hàng ngày của mình rốt cuộc chỉ là một cái vỏ rỗng.

Tôi về, tôi chạy như bay đến nhà Mỹ. Nó mặc cái áo
pun xanh, một cái quần soọc, ngồi chồm hỗm trên cái ghế đá
nhìn tôi trêu chọc: "Sao có vẻ tức giận thế kia hả con?".
Tôi kể lại, nó vừa nghe vừa chửi luôn miệng, nhiều nhất
là chửi tôi. Nó dài mồm: "Đại học! Là những người có
học! Sao mày không cho cái con đạo đức giả ấy một bợp,
hỏi nó: Mầy biết tao là ai không?". Rồi Mỹ nhìn toi từ
đầu đến chân thảm hại, phì cười: "Mọi ngày dữ lắm
mà?". "Không, quả thật tao chưa bao giờ gặp chuyện ngang
ngược như vậy, tạo lạ quá nên không biết làm sao!". Mỹ
lại nổi cáu: "Không biết làm sao! Tụi này phải để tao xử
luật rừng. Mẹ, đồ vô học!". Tôi bảo: Mày mở miệng là
chửi thề, cái miệng bẩn kinh khủng!". Mỹ nhìn tôi, cười
đơn giản: "Cà phê?"
Và tôi ngồi sau xe, bình an và cũng chẳng còn giận hờn gì
cả. Tôi thấy mình hình như là hai nửa con người, nửa hướng
thiện và nửa hướng ác. Lúc này, nửa hướng thiện đang trên
đường ra quán cà phê.

© Phan Thị Vàng Anh

***********************************

Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(http://danluan.org/node/8478), một số đường liên kết và hình
ảnh có thể sai lệch. Mời độc giả ghé thăm Dân Luận để
xem bài viết hoàn chỉnh. Dân Luận có thể bị chặn tường
lửa ở Việt Nam, xin đọc hướng dẫn cách vượt tường lửa
tại đây (http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).

Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét