width="480" height="325" alt="photosdotcom-growth.jpg" /></center>
Hồi cuối tháng 12, 2010 vừa rồi tờ Wall Street Journal có đăng
bài "<a
href="http://online.wsj.com/article/SB10001424052970203568004576043180815719282.html">Behind
Firm's Default: Vietnam's Growth Mania</a>" – tạm dịch là "đằng
sau câu chuyện doanh nghiệp vỡ nợ: tình trạng chạy theo tăng
trưởng bằng mọi giá ở Việt Nam". Bài báo dẫn ra câu
chuyện Vinashin và đưa ra cách giải thích đã được nhiều
người nhắc tới. Đó là việc liên tục chạy theo mục tiêu
tăng trưởng (growth) thay vì tập trung vào cải cách thể chế
và các yếu tố kinh tế nền tảng.
Hai tác giả của bài báo, James Hookway và Alison Tudor, cho rằng
vì đặt mục tiêu chính là tăng trưởng bằng mọi giá, các
điểm yếu về cấu trúc khác đã không được tập trung giải
quyết (thí dụ vấn đề lạm phát và sức mạnh của đồng
VND). Chính vì thế, các điểm yếu này ngày càng trầm trọng.
Hookway và Tudor dẫn lời của Kevin Grice, một kinh tế gia của
hãng Capital Economics ở London, cho rằng "nếu họ [chính phủ
Việt Nam] càng để lâu không chịu cải tổ thì hậu quả sẽ
càng tồi tệ khi thị trường buộc họ phải cải tổ, thế
nhưng các thói quen cũ là cái rất khó thay đổi".
Tuy không nói rõ ra trong bài nhưng có vẻ như Hookway và Tudor
đang vận dụng cách giải thích mà nhiều người vẫn làm. Đó
là câu chuyện hiệu quả kinh tế thấp trong khu vực nhà nước.
Việc mở rộng của khu vực này dưới sự hỗ trợ của nhà
nước đã khiến nhu cầu sử dụng vốn của Việt Nam luôn ở
mức cao (trong đó khu vực doanh nghiệp nhà nước chiếm phần
rất lớn). Tốc độ tăng trưởng tín dụng của Việt Nam năm
2010 là 28%, năm 2009 là 38%, năm 2008 là 22%, năm 2007 là 54%. Tăng
trưởng tín dụng cao dẫn tới sức ép về lạm phát, khiến CPI
của Việt Nam tăng 11,75% năm 2010, 6,9% năm 2009, 22,76% năm 2008,
và 8,45% năm 2007 (lưu ý là có một độ trễ nhất định
khoảng 6 tháng giữa tăng trưởng tín dụng và tăng CPI).
Việc hút vốn của doanh nghiệp nhà nước đã gây ra tình
trạng méo mó trong phân bổ nguồn lực. Vốn được chảy vào
khu vực không hiệu quả thay vì vào khu vực tư nhân hiệu quả
hơn, dẫn tới hiệu quả tổng thể của nền kinh tế ngày một
kém. Nhiều nhà phân tích dẫn tới sự tăng liên tục của ICOR
(Incremental Capital - Output Rate hay là Tỷ lệ Vốn trên Sản
lượng Tăng thêm) để khẳng định kết quả này. ICOR càng cao
có nghĩa nền kinh tế càng cần nhiều đồng vốn hơn để tạo
ra một đồng sản phẩm.
Theo con số thống kê qua từng giai đoạn, từ năm 1995, hệ số
ICOR của Việt Nam liên tục tăng: từ mức 3,5 giai đoạn 1991 –
1995, tăng đến 5,24 giai đoạn 2001 – 2003. Năm 2008, hệ số ICOR
của nền kinh tế là 6,6 – đã gấp hơn 2 lần mức khuyến
nghị, và đến 2009, <span class="underlined-text">ICOR đã leo lên con
số 8</span>.
Hiệu quả sử dụng vốn thấp khiến năng lực cạnh tranh quốc
gia kém, dẫn tới câu chuyện về cán cân xuất nhập khẩu luôn
bị thâm hụt nặng nề, và vì thế, đồng nội tệ VND của
Việt Nam luôn bị sức ép phá giá và đánh mất dần lòng tin
của công chúng.
Thế nên lần ngược lại vấn đề, Hookway và Tudor lập luận
Việt Nam cần phải tập trung vào các yếu tố nền tảng để
sửa chữa các yếu kém của hệ thống thay vì tiếp tục tập
trung vào tăng trưởng. Hai ông này cho rằng với Đại hội
Đảng CSVN, Việt Nam đang đứng trước một cơ hội để đổi
hướng bằng cách tập trung vào con đường mới cẩn trọng
hơn. Tuy nhiên Hookway và Tudor có vẻ không mấy tin tưởng vào
một cuộc thay đổi lớn về chính sách. Bài báo này dẫn ra
kinh nghiệm tương tự từ các nước Châu Á hồi năm 1997-1998
và cho rằng, qua ngôn ngữ của Grice, là "có vẻ như các
nước phải tự học lấy bài học từ sự thất bại của
chính mình, chứ không phải những bài học của các nước
khác".
Điều mà Hookway và Tudor không nói tới là ngay cả khu vực kinh
tế tư nhân của Việt Nam <span class="underlined-text">cũng không
thực sự hiệu quả</span>. Và tình trạng không hiệu quả này
là hệ lụy của nhiều vấn đề rộng lớn hơn mà tôi không
tiện bàn đến trong bài này.
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(http://danluan.org/node/7750), một số đường liên kết và hình
ảnh có thể sai lệch. Mời độc giả ghé thăm Dân Luận để
xem bài viết hoàn chỉnh. Dân Luận có thể bị chặn tường
lửa ở Việt Nam, xin đọc hướng dẫn cách vượt tường lửa
tại đây (http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét