thập kỷ thứ hai, thế kỷ 21. Chúng ta cùng nhau điểm lại
một vài sự kiện ghi dấu ấn trên thế giới cũng như tại
Việt Nam trong năm qua.
<h2>1. Thế giới năm 2010</h2>
Sự kiện làm rúng động thế giới những ngày cuối năm có
lẽ là cuộc đọ pháo giữa hai miền Triều Tiên, ai cũng
tưởng chừng như chiến tranh sẽ xảy ra nhưng (may mắn thay)
đó chỉ là hành động chuẩn bị chuyển giao quyền lực ở
Bắc Triều Tiên. Kim Chính Ân (Kim Jong-un), con trai út của chủ
tịch Kim Chính Nhật (Kim Jong-il), mới 27 tuổi đã được thăng
chức đại tướng, sắp tới sẽ được thăng hàm nguyên soái
để lên làm tư lệnh tối cao của quân đội Triều Tiên vào
cuối năm 2011. Thương thay cho dân tộc Triều Tiên phải chịu
cảnh độc tài, cha truyền con nối không biết đến bao giờ.
Khủng hoảng kinh tế Châu Âu, bắt đầu từ Hy Lạp sau đó là
Ireland và đang có nguy cơ lan rộng trên toàn Châu Âu. Euro,
đồng tiền chung của Châu Âu đang bị đe dọa. Cuộc khủng
hoảng kinh tế này sẽ gây ra nhiều hệ lụy và sẽ định hình
lại chính sách kinh tế của nhiều nước cường quốc. Đầu
tiên, việc thắt lưng buộc bụng sẽ được áp dụng, Trung
Quốc và các nước chuyên về xuất khẩu sẽ bị ảnh hưởng,
trong đó có Việt Nam. Việc đại sứ quán Thụy Điển tại
Việt Nam bị đóng cửa cũng là một phần của chính sách cắt
giảm chi tiêu công của các nước Châu Âu.
Việc trang mạng WikiLeaks công bố hàng loạt điện tín mật
của ngoại giao Mỹ cho thấy nhu cầu được thông tin của
người dân là cần thiết và quan trọng, và đó cũng là quyền
lợi chính đáng của người dân ở bất cứ quốc gia nào.
Tranh chấp Trung-Nhật trên quần đảo Senkaku/Điếu Ngư làm thay
đổi cục diện khu vực và thế giới. Thế giới bắt đầu e
ngại sự trỗi dậy của đế quốc Trung Hoa. Việc Mỹ tuyên
bố "quay lại" khu vực Đông Nam Á và khẳng định Mỹ cũng có
quyền lợi trên Biển Đông đã khiến Trung Quốc bối rối và
bất ngờ, ngoại trưởng Trung Quốc Dương Khiết Trì đã mất
chức sau vụ này.
Giải Nobel Hòa Bình 2010 được trao cho nhà hoạt động nhân
quyền Trung Quốc Lưu Hiểu Ba, cùng với đó là những lời kêu
gọi của thủ tướng Ôn Gia Bảo về cải tổ chính trị
được coi là "làn gió mới" thổi tới chính trường Trung
Quốc. Kinh tế Trung Quốc bắt đầu xuống dốc. So với cuối
năm 2009 thì tất cả các thị trường chứng khoán lớn đều
lên giá khá nhiều (Mỹ 12%, Đức 16%, Anh 9% v.v. .) Chỉ có hai
thị trường xuống giá là Nhật (-3%) và Trung Quốc (-14%). Thị
trường chứng khoán Trung Quốc đã đi xuống cùng với nguy cơ
vỡ bong bóng bất động sản có thể xảy ra bất kỳ lúc nào
khiến chúng ta lo lắng. Trước tình hình đó, chính sách của
Trung Quốc đối với bên ngoài có thể cứng rắn thêm và Việt
Nam là nước đang tranh chấp chủ quyền chính với Trung Quốc
trên Biển Đông nên vấn đề có thể sẽ phức tạp trong năm
2011.
Một sự kiện rất đặc biệt nữa trong năm 2010 có lẽ là
phản ứng mạnh mẽ của thế giới đối với cuộc bầu cử
gian lận tại Côte d'Ivoire (Bờ Biển Ngà). Những gian lận bầu
cử xảy ra rất thường xuyên tại Châu Phi, nhưng lần này thế
giới đã phản ứng một cách đặc biệt mạnh mẽ. Điều này
chứng tỏ chủ nghĩa thực tiễn đã lùi bước nhường chỗ cho
quan tâm thúc đẩy dân chủ trên thế giới.
<h2>2. Việt Nam năm 2010</h2>
Trong vai trò chủ tịch ASEAN, Việt Nam đã nỗ lực quốc tế
hóa vấn đề tranh chấp trên Biển Đông, và phần nào đã thu
được kết quả do sự ủng hộ của Hoa Kỳ. Việt Nam đã có
dấu hiệu xích lại với Mỹ và các quốc gia dân chủ, nhưng
với Dự thảo cương lĩnh chính trị của Đại hội Đảng 11
thì chính quyền Việt Nam chứng tỏ vẫn tiếp tục chơi trò đu
dây nguy hiểm. Sự kiện không đáng có mới nhất là việc công
an Huế "tấn công" một nhà ngoại giao Mỹ khi ông đến thăm
linh mục Nguyễn Văn Lý.
Sự kiện gây nhiều chú ý và để lại nhiều dư chấn đó là
việc tập đoàn quốc doanh Vinashin vỡ nợ với 4,5 tỉ đô-la
Mỹ, và với việc Vinashin không trả được khoản nợ 60 triệu
đô-la vào ngày 20/12/2010 đã để lại hậu quả nghiêm trọng
cho các công ty Việt Nam trong việc tiếp cận với các nguồn
vốn vay quốc tế sau khi bị các định chế tài chính hạ
điểm tín nhiệm trong lĩnh vực tín dụng. Nên nhớ trong thời
gian tiếp theo Việt Nam cần một số tiền rất lớn từ vốn
vay quốc tế để phát triển kinh tế và nhất là xây dựng cơ
sở hạ tầng.
Đại lễ 1000 năm Thăng Long-Hà Nội diễn ra suốt 10 ngày với
kinh phí lên đến nhiều ngàn tỉ đồng, được dư luận cho là
quá tốn kém, xa hoa, lãng phí trong lúc nhân dân còn nghèo,
nhiều việc cần phải làm. Cùng lúc đó là thiên tai lũ lụt
nghiêm trọng xảy ra ở Miền Trung làm hàng trăm người chết
và hàng ngàn người mất nhà, mất cửa.
Khủng hoảng đạo đức xảy ra trên phạm vi toàn xã hội, một
hiện tượng đáng lo ngại đó là việc lực lượng "công an
nhân dân" ngày càng trở nên hung hãn đối với nhân dân. Chỉ
vì không đội mũ bảo hiểm mà nhiều người trai tráng khỏe
mạnh bỗng nhiên "về chầu ông bà" sau khi bị đưa vào đồn
công an. Năm qua đã có gần 200 công an bị chết và bị thương
trong lúc "làm nhiệm vụ", thử hỏi có bao nhiêu người dân
liên quan có chung cùng số phận với những người công an này ?
Hiện tượng lạm phát mạnh trong những tháng cuối năm 2010 đã
làm người dân điêu đứng. Giá cả thực phẩm tăng mạnh sau
Tết Dương lịch từ 20 tới 30%, đặc biệt giá thực phẩm khô
tăng từ 30 đến 70%, thậm chí có mặt hàng tăng gần 100% so
với năm ngoái. Giá vàng và đô-la tăng rất cao và đột ngột
khiến chính phủ vội vàng tăng lãi suất để thu tiền về
khiến các doanh nghiệp đang vay nợ ngân hàng rơi vào cảnh
khốn đốn.
Cuối năm 2010 đã diễn ra đại hội đảng bộ các cấp chuẩn
bị cho Đại hội Đảng toàn quốc vào đầu năm 2011 nên chính
quyền Việt Nam gia tăng khủng bố và bắt bớ, hơn 40 người
"bất đồng chính kiến" đã bị bắt giữ. Thế nhưng làn sóng
chỉ trích chính quyền trong năm qua vẫn dâng cao mạnh mẽ bất
chấp sự đàn áp. Tiếng nói phản biện của "lề trái" ngày
càng sắc bén và thuyết phục khiến chính quyền lúng túng.
Việc các đại biểu quốc hội, các vị lão thành cách mạng
mạnh mẽ lên tiếng trong các vụ việc nghiêm trọng như
Vinashin, khai thác bô-xít Tây Nguyên, cho thuê rừng biên giới…
đã hòa chung nhịp đập với những người con Việt Nam đang ưu
tư với vận nước.
<h2>3. Những dự báo cho năm 2011</h2>
<span class="underlined-text">Về chính trị:</span> Với những khuôn
mặt cũ sắp nắm quyền tối thượng trong kỳ đại hội 11 này
thì mọi sự thay đổi về thể chế và đổi mới chính trị
sẽ không xảy ra. Theo thông tin "rò rỉ" thì tân Tổng bí thư
sẽ là Nguyễn Phú Trọng, người từng đứng đầu Hội đồng
Lý luận Trung ương và tổng biên tập Tạp chí Cộng Sản,
người vẫn phất cao ngọn cờ "Kiên định con đường tiến
lên chủ nghĩa xã hội, trung thành với chủ nghĩa Mác-Lênin và
tư tưởng Hồ Chí Minh". Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, người
đã thất bại trong việc điều hành kinh tế đất nước trong
nhiệm kỳ qua, vẫn tiếp tục làm Thủ tướng. Đảng cộng
sản Việt Nam đã không còn khả năng để đổi mới, nó đã
bị phân hóa đến mức không thể phục hồi. Họ cũng muốn
sửa "lỗi hệ thống" nhưng cả hệ thống đã bị lỗi nên
không biết phải bắt đầu từ đâu?
Gốc của mọi vấn đề là sự "toàn trị" là sự "độc tài"
của đảng cộng sản. Để có dân chủ thì phải có đa đảng,
nhưng đó là điều không ai trong Bộ chính trị muốn và có
thể làm được. Mọi sự thay đổi phải có những "tác động"
lớn từ bên ngoài đảng, từ phía nhân dân Việt Nam. Sẽ có
những "biến cố" nghiêm trọng xảy ra trong năm 2011, vấn đề
là giới trí thức Việt Nam (trong và ngoài đảng) có biết liên
kết với nhau để chớp lấy thời cơ hay không ? Gánh nặng này
phải do giới trí thức Việt Nam gánh vác, không ai làm thay
được.
<span class="underlined-text">Về kinh tế:</span> Nạn lạm phát vẫn
tiếp tục gia tăng trong năm mới. Sau đại hội đảng, một số
mặt hàng thiết yếu như xăng dầu, điện nước, đô-la… sẽ
tăng cao. Hiện tại giá những mặt hàng này vẫn đang bị kìm
giữ để "phục vụ đại hội đảng".
Lãi suất ngân hàng vẫn ở mức cao do chính sách thắt chặt
tiền tệ của chính phủ, các doanh nghiệp vừa và nhỏ phải
giảm hoặc ngừng sản xuất vì không thể chịu nổi lãi suất
lên đến 20% năm. Đầu tư công giảm mạnh để giảm thâm hụt
ngân sách, điều này dẫn đến hệ quả là nhiều công trình
đầu tư, kể cả những công trình trọng điểm về cơ sở hạ
tầng sẽ bị đình đốn do thiếu vốn. Số người thất
nghiệp sẽ tăng lên và gây áp lực lên tình hình chính trị-xã
hội.
Xuất khẩu của Việt Nam trong năm 2011 sẽ giảm đáng kể do
chính sách "thắt lưng buộc bụng' của các nước nhập khẩu
và do nguồn tài nguyên thô của Việt Nam bị khai thác ngày càng
cạn kiệt.
Đầu tư nước ngoài năm 2011 cũng sẽ giảm mạnh, các cuộc
đình công, bãi công của công nhân sẽ tiếp tục với qui mô
ngày càng lớn do đồng lương quá rẻ mạt không đủ sống.
Nông dân Việt Nam, chiếm hơn 70% dân số, vẫn không được
hưởng gì từ các chính sách kinh tế vĩ mô của nhà nước.
Chương trình "tam nông" mà cụ Trần Lâm (luật sư) đề nghị
vẫn không được chính quyền quan tâm. Sản xuất và xuất
khẩu nông sản, nhất là gạo sẽ giảm mạnh trong năm tới.
Bên cạnh đó sự "tấn công" mạnh mẽ của nông sản Trung
Quốc cũng góp phần 'bóp chết' nền nông nghiệp trong
nước.
Người nông (ngư) dân Việt Nam vẫn bị bỏ rơi bên lề cuộc
sống. Câu chuyện đẫm nước mắt về người thuyền trưởng
nổi tiếng Mai Phụng Lưu (bị hải quân Trung Quốc bắt, phạt,
đánh đập đến bốn lần), đã phải chia tay với biển vì lâm
vào hoàn cảnh phá sản, nợ nần. Tương lai của ông và những
người như ông không biết trôi về đâu?
Bong bóng bất động sản tại Việt Nam đã quá căng cho nên có
thể nổ bất cứ lúc nào. Suốt 20 năm qua, bất động sản
Việt Nam chỉ tăng chứ không giảm và đến lúc nào đó nó
phải nổ hoặc xì hơi vì không thể kéo dài mãi. Năm 2011 chúng
ta sẽ thấy được điều đó. Một mét vuông đất ở thành
phố có giá từ vài chục triệu đến cả trăm triệu đồng,
đa số người dân Việt Nam ai có tiền để mua? Sở dĩ bất
động sản chưa xì hơi là nhờ sự "cứu trợ" của nhà nước
và ngân hàng, vốn ngân hàng rót vào bất động sản đã lên
gần 300.000 tỉ đồng. Chỉ cần bong bóng nhà đất xì hơi một
chút thì giới ngân hàng và đầu cơ sẽ nguy ngập, vì vậy họ
phải cố chống đỡ nhưng không thể chống mãi được.
Việc giá bất động sản tăng cao, tăng đều và tăng liên tục
trong thời gian qua đã gây nên nhiều hậu quả nghiêm trọng cho
nền kinh tế đất nước. Hầu như tất cả tinh thần và sức
lực của người Việt Nam là dành cho "đất". Người người,
nhà nhà đi buôn đất, đại gia thì buôn miếng to, người dân
thì buôn miếng nhỏ. Câu chuyện hàng ngày hàng giờ của những
người có tiền đều xoay quanh chuyện "buôn đất". Với người
dân lao động chân chính hoặc cán bộ chỉ ăn lương không thôi
thì ước mơ có miếng đất cắm dùi ngày càng xa vời vợi.
Với những kẻ có tiền và quyền chức thì lợi lộc mang lại
từ đất ngày càng kinh khủng. Chẳng ai còn thiết tha nghĩ
đến chuyện kinh doanh hay đầu tư sản xuất gì nữa. Chuyện
người dân nghèo chen chúc trong các khu ổ chuột bên cạnh
những khu biệt thự hàng triệu đô bị bỏ hoang nhiều năm đã
trở nên bình thường. Do mối lợi khổng lồ từ bất động
sản đem lại nên kiến nghị yêu cầu nhà nước cần phải
công nhận "quyền sở hữu đất đai" của người dân vẫn
không được xem xét. Các vụ "thu hồi" đất nông nghiệp của
người dân để bán đi bán lại với giá cao vẫn sẽ tiếp
tục và phản ứng của người dân sẽ lớn lên cùng với nó.
Thâm thủng mậu dịch với Trung Quốc đã lên đến con số báo
động 12,6 tỉ đô-la. Nguyên nhân của nó là do tham nhũng và
những "ưu đãi" của nhà nước đối với hàng hóa từ Trung
Quốc. Tình hình này sẽ trầm trọng thêm trong năm tới. Sự
phụ thuộc toàn diện của Việt Nam vào Trung Quốc ngày càng
tăng.
Khu vực kinh tế tư nhân vẫn bị chèn ép và phân biệt đối
xử, dễ thấy nhất là sự hạn chế về quyền tiếp cận
thông tin và các nguồn ưu đãi, ví dụ về vốn hay đất đai,
các ưu tiên đó đã dành hết cho các doanh nghiệp nhà nước.
Các doanh nghiệp tư nhân Việt Nam vẫn không thể "lớn" lên
được. Sau Vinashin sẽ còn nhiều vụ phá sản của các tập
đoàn nhà nước trong năm 2011. Các dự án "khủng" được vay
vốn từ nước ngoài như vụ "đường sắt cao tốc" sẽ được
tiếp tục thực hiện.
<span class="underlined-text">Tình hình xã hội:</span> Sự đàn áp
các tiếng nói đụng chạm đến gốc nạn "toàn trị" của
đảng cộng sản vẫn gia tăng trong năm tới, công an vẫn là
lực lượng chỉ biết "còn Đảng còn mình", tiếp tục sứ
mệnh là công cụ đắc lực của Đảng trong việc dập tắt
các tiếng nói bất đồng của người dân, ăn lương của dân
nhưng đứng về phía Đảng để chống lại nhân dân. Những
tiếng nói phản biện và bất đồng sẽ tiếp tục gia tăng và
sự ảnh hưởng của giới trí thức lề trái lên mọi mặt
đời sống xã hội ngày càng lớn và có thể vượt khỏi tầm
kiểm soát của chính quyền khi có sự cố xảy ra. Các tệ nạn
xã hội ngày càng không kiểm soát được, nghiện ngập, cờ
bạc, trai gái, rượu chè, cướp giật, lừa đảo, băng nhóm xã
hội đen, tai nạn giao thông… vẫn gia tăng với tốc độ chóng
mặt. Niềm tin của người dân vào chính phủ ngày càng cạn
kiệt.
Hai lĩnh vực cực kỳ quan trọng đối với sự phát triển của
bất cứ quốc gia nào, đó là giáo dục và y tế. Giáo dục là
đào tạo cho con người khả năng và kiến thức để làm việc
với hiệu suất cao nhất, để có thể mang lại một cuộc
sống tốt cho bản thân và cộng đồng. Chăm sóc y tế để
người dân mạnh khỏe cường tráng để có đời sống tốt
đẹp, yên tâm và không ám ảnh bởi ốm đau bệnh tật. Hai
lĩnh vực này vốn được xem như là tính ưu việt của chế
độ cộng sản thì nay gánh nặng đó đã được "chuyển sang"
cho người dân.
Theo Ủy ban kinh tế của Quốc hội thì phần chi cho giáo dục
của nhà nước chỉ bằng 60% tổng chi cho giáo dục, tức là
người dân phải bỏ ra 40%, trong khi tỷ lệ người dân chi cho
giáo dục ở các nước phát triển chỉ là 20%, dân Mỹ cũng
chỉ phải chi 26%, Pháp 7%. Rõ ràng là hệ thống giáo dục của
Việt Nam không bình đẳng và nhà nước đã đẩy gánh nặng
sang cho dân chúng.
<div class="boxright300"><img src="http://danluan.org/files/u1/trithucVN.jpg"
width="400" height="289" alt="trithucVN.jpg" /><div class="textholder">Trí
thức Việt Nam chấp nhận mang tiếng là "hèn nhát"?</div></div>
Lĩnh vực y tế còn thấp hơn: Người dân Việt Nam phải gánh
chịu 61% tổng chi phí về y tế. Trong khi ở các nước phát
triển tỷ lệ này ở Áo là 33,7%, Bỉ 28%, Đan Mạch 15,5%... và
hầu như không bao giờ quá 40%. Hệ thống y tế của Việt Nam
là không công bằng. Nhiều người dân bị rơi vào cảnh nghèo
khổ và nợ nần do bệnh tật.
Về lĩnh vực đối ngoại: Việt Nam vẫn tiếp tục chính sách
"đu dây" giữa Trung Quốc độc tài và các nước dân chủ,
đứng đầu là Mỹ. Đường lối ngoại giao ba phải "Việt Nam
làm bạn với tất cả các nước" vẫn như cũ, quan hệ ngoại
giao với các nước chỉ nhằm mục đích kiếm lợi mà bất
chấp việc cải tổ cơ chế cũng như việc không chịu tiếp thu
những lời góp ý chân tình của bạn bè khiến thế giới văn
minh xa lánh dần. Cái gì cũng có giới hạn của nó. Lòng tốt
và sự kiên nhẫn của thế giới cũng đã đến độ dừng.
Việc đóng cửa đại sứ quán Đan Mạch tại Hà Nội sau 40 năm
hoạt động là một thông điệp khá rõ ràng gửi đến chính
quyền Việt Nam.
<h2>4. Kết luận</h2>
Như vậy, năm 2011 sẽ là một năm có nhiều biến động lớn
ở Việt Nam. Không có gì là "tươi sáng" đang chờ đợi người
dân Việt Nam. Với chính quyền mới của thủ tướng Nguyễn
Tấn Dũng thì năm tới sẽ có nhiều sóng gió (thậm chí là bão
tố) hơn năm 2010.
Việc báo chí (viện BKV của Pháp) cho rằng người dân Việt Nam
lạc quan nhất thế giới chỉ có thể xem là hành động "ru
ngủ chính quyền Việt Nam" của người dân chứ không phản ánh
tâm tư nguyện vọng thật của người dân Việt Nam.
Muốn gì thì muốn, lịch sử phải sang trang. Chế độ toàn
trị tại Việt Nam sẽ phải kết thúc. Năm 2011 sẽ là năm bắt
đầu cho quá trình sụp đổ này. Vấn đề mà mỗi người
Việt Nam yêu nước cần phải làm là chung tay để ngày đó
đến nhanh hơn. Câu hỏi lớn cần đặt ra lúc này đó là "Trí
thức Việt Nam đang ở đâu?", nhiệm vụ lớn nhất của trí
thức là "sẽ làm gì?" trong năm 2011 để có thể mang lại dân
chủ cho Việt Nam?
Việt Nam chưa có dân chủ không phải vì "dân trí" người dân
kém mà là "trí thức" Việt Nam kém. Việc dấn thân chính trị
trong hoàn cảnh đất nước hiện nay là một mệnh lệnh của
lương tâm và lòng yêu nước. Đó cũng là trách nhiệm của trí
thức đối với đất nước. Giới cầm quyền, giới làm chính
trị chân chính (ở bất cứ quốc gia nào) cũng luôn là tinh hoa
của đất nước.
Việc giới trí thức chân chính Việt Nam "nhường" quyền lãnh
đạo đất nước cho những kẻ cơ hội và bất tài suốt thời
gian qua đã khiến cho Việt Nam trở nên dặt dẹo như ngày hôm
nay. Giờ đã đến lúc giới trí thức Việt Nam đứng lên,
giành lại cái quyền đó cho mình và cho cả dân tộc. Đất
nước Việt Nam sẽ hồi sinh khi được giới trí thức chân
chính lãnh đạo và dẫn dắt.
Trí thức Việt Nam ngày hôm nay có muốn đi vào lịch sử như
những người anh hùng hay không? Hay chấp nhận mang tiếng là
"hèn nhát"?
Việt Hoàng
(Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên)
© Thông Luận 2011
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(http://danluan.org/node/7560), một số đường liên kết và hình
ảnh có thể sai lệch. Mời độc giả ghé thăm Dân Luận để
xem bài viết hoàn chỉnh. Dân Luận có thể bị chặn tường
lửa ở Việt Nam, xin đọc hướng dẫn cách vượt tường lửa
tại đây (http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét