phỏng vấn nhiều nhất là ông cựu chủ tịch Quốc hội
Nguyễn Văn An. Đọc những câu trả lời mới đây của ông,
không thể không cảm phục ông là người đầu tiên đã dám
vạch trần cái sai lầm căn bản của ĐCSVN mà ông gọi là
"<em>lỗi hệ thống</em>". Theo ông An, mô hình Liên Xô mà gốc
rễ của nó là chủ nghĩa Mác-Lê bị sụp đổ vì đã không
biết khắc phục lỗi hệ thống. ĐCSVN ngay từ khởi đầu đã
theo mô hình Liên Xô tất nhiên là chẳng chóng thì chầy cũng
sẽ bị sụp đổ nếu ĐCSVN không biết sửa nó. Sửa theo
phương cách nào? Ông Nguyễn văn An đưa ra một số "suy nghĩ".
Nhưng cách nói vòng quanh của ông khiến nhiều người cho ông
là tiền hậu bất nhất, vẫn muốn giữ chủ nghĩa Mác-Lê,
vẫn muốn duy trì hệ thống "Đảng lãnh đạo", chỉ đưa ra
phương án duy nhất là Đảng tranh cử với Đảng và dân chỉ
được chọn vị nguyên thủ quốc gia trong số những người
Đảng cử. Tôi thoạt đầu cũng nghĩ những đề nghị "<em>sửa
lỗi hệ thống</em>" của ông An chỉ là một chuỗi đuôi chuột
gắn vào đít voi. Nhưng khi đọc đi đọc lại những câu trả
lời để quen lần lần với ngôn ngữ và cách lí luận hơi
đặc biệt của các vị có chức quyền trong ĐCSVN, tôi thấy
ông Nguyễn Văn An nói vậy mà không phải vậy.
Trước tiên tôi không thể không nghĩ là những ý kiến của
ông Nguyễn Văn An phản ánh một phần nào, nếu không muốn
nói là một phần lớn những ý nghĩ của một phe phái nào trong
Đảng đang đấu tranh trong bóng tối để giành được ưu thế
sau Đại Hội 11, khi thấy ông dám khuyến nghị Đảng phải từ
bỏ mô hình Liên Xô, từ bỏ vai trò lãnh đạo nếu muốn
khắc phục lỗi hệ thống: "<em>... mà mô hình này lại bắt
nguồn từ những lý thuyết của chủ nghĩa Mác-Lênin... với
thể chế hiện nay cả 3 quyền lực nhà nước (Quốc hội,
chính phủ, Chủ tịch nước) đều đặt dưới sự lãnh đạo
của Đảng</em>".
Nếu theo đúng lô gíc thì ông phải kết luận là: Nguồn gốc
mô hình Liên Xô là chủ nghĩa Mác-Lê do Stalin bịa đặt ra sau
khi Lenine chết năm 1925. Chủ nghĩa này là nền tảng của sự
"<em>lãnh đạo của Đảng</em>". Bỏ mô hình Liên Xô tức là
phải vứt bỏ chủ nghĩa Mác-Lê và phải phá bỏ hệ thống
"<em>Đảng lãnh đạo</em>". Nói ngắn gọn hơn: Phải bỏ điều
4 Hiến pháp.
Tôi hiểu hoàn cảnh đấu tranh giữa các bè phái trong Đảng
trong hậu trường Đại hội 11 hiện nay không cho phép ông dám
nói thẳng tuột như vậy. Nhưng tôi tin là mọi người sẽ
hiểu những đề nghị "sửa lỗi hệ thống" của ông hơn nếu
thấy những "giải mã" của tôi dưới đây có phần nào
đúng:
<h2>1) Vẫn giữ học thuyết Mác-Lênin:</h2>
Trả lời ký giả Thu Hà về sửa lỗi hệ thống, ông nói phải
đổi mới tư duy toàn diện và triệt để rồi tiếp theo:
"<em>Tôi đề nghị chúng ta vẫn giữ học thuyết Mác-Lênin và
biết vận dụng những học thuyết tinh hoa của nhân loại</em>".
Đổi mới tư duy toàn diện mà vẫn giữ học thuyết Mác-Lê
thì đổi mới cái gì? và những học thuyết tinh hoa của nhân
loại là những học thuyết nào? Làm sao những học thuyết này
có thể sống chung với học thuyết Stalinít "<em>Đảng (là
Stalin) lãnh đạo toàn diện</em>" được?
Tôi giải mã như thế này: Ông An không thể nói toạc móng heo
là phải bỏ học thuyết Mác-Lê được vì phe Lãnh đạo bảo
thủ sẽ vin vào đó để kết tội phe phái của ông là những
người phản đảng muốn khuynh đảo chế độ. Nhưng khi nói
phải biết vận dụng những học thuyết tinh hoa của nhân
loại, thì đề nghị vẫn giữ học thuyết Mác-Lê chỉ có
nghĩa là giữ nó như giữ 1 xác ướp trong Viện bảo tàng.
<h2>2) Về phương sách đi đến dân chủ trong chế độ "Đảng
lãnh đạo toàn diện":</h2>
Trả lời ký giả Thu Hà: Trong thể chế Đảng lãnh đạo toàn
diện phân quyền nên được hiểu như thế nào? Ông An nói
"<em>Thực chất chúng ta có 2 hệ thống, quyền lực song song:
hệ thống Đảng và hệ thống Nhà nước, 2 cơ quan Đảng và
Nhà nước cồng kềnh chưa từng có...</em>". Ông đề nghị:
"<em>Trong Đảng ta có nhiều đồng chí đưa ra những cương lĩnh
tranh cử khác nhau, dăm ba cương lĩnh chẳng hạn, sau đó trong
Đảng lựa chọn 2-3 cương lĩnh tranh cử để đưa ra dân lựa
chọn. Như vậy người dân sẽ có cơ hội lựa chọn cương
lĩnh tranh cử và người đứng đầu cương lĩnh để trở thành
nguyên thủ quốc gia trong một nhiệm kỳ xác định</em>".
Tôi cho câu trả lời này là cốt lõi của bài phỏng vấn. Lần
đầu tiên tôi thấy ông Nguyễn Văn An là một người rất
khôn khéo, biết rõ hiện tình nội bộ của Đảng, những cái
phạm húy cần phải tránh, và con đường vòng phải chọn để
có thể đi đến thay đổi chính trị.
Tôi xin giải mã:
Ai cũng biết ĐCSVN từ khi sinh ra đã là 1 đảng 2 phái nên khi
ông An nói "2 hệ thống" là có ý ám chỉ 2 phái trong Đảng:
phái "Lãnh đạo" mà đầu nậu là Tổng bí thư và phái "Nhà
nước" mà đầu nậu là Thủ tướng chính phủ. Hai phái này
luôn luôn đấu đá ngầm nhau trong bóng tối như giữa 2 phe tiên
chỉ và lý trưởng trong các làng xã Việt Nam, để rút cục
thoả hiệp với nhau, giữ độc quyền chia chác nhau mọi quyền
lợi, quyền lực. Ông Nguyễn Văn An biết khó có thể biến
cải được cái bản chất "1 đảng 2 phái" của ĐCSVN, trừ khi
có 1 phép lạ phá bỏ được toàn bộ Đảng. Là người thực
tiễn, ông An không thể tin là có phép lạ. Ông nghĩ phương
sách duy nhất là làm sao phân hoá được ĐCSVN ra làm 2 để 2
phái đối chọi nhau một cách công khai dưới sự trọng tài
thông qua đầu phiếu của mọi tầng lớp đảng viên. Đề
nghị "trong Đảng lựa chọn 2-3 cương lĩnh tranh cử khác nhau"
là nhằm thể hiện phương sách này. Nó gồm 2 phần:
<h3>1° Tranh cử nội bộ để đảng viên được sử dụng
quyền dân chủ trong đảng:</h3>
Khi ông An lấy thí dụ "<em>... như tranh cử trong nội bộ
đảng ở các nước có đa đảng tham chính, đảng nào chuẩn
bị đưa người ra tranh cử phải có quy trình tranh cử trong
nội bộ đảng để chọn người xuất sắc của đảng mình
ra tranh cử với các đảng khác</em>", là ông muốn 2 phe phái
trong Đảng phải đối chọi nhau bằng lá phiếu của các đảng
viên chứ không phải như từ trước tới nay chỉ có mấy tay
đầu nậu trong Bộ chính trị mặc cả với nhau, chia chác nhau
những chức quyền, 3 triệu đảng viên đâu có được coi là
cái thá gì. Dẫu cho là chỉ 1 số nhỏ đảng viên được
quyền bỏ phiếu lựa chọn cương lĩnh thông qua bầu cử, chắc
chắn là số nhỏ đảng viên này cũng loại bỏ cương lĩnh
của phái Lãnh đạo bảo thủ để cho ra rìa phái này.
<h3>2° Dân được lựa chọn cương lĩnh và nguyên thủ quốc
gia:</h3>
Có người cho ông Nguyễn Văn An đã so sánh sai khi nói Đảng
lựa chọn 2-3 cương lĩnh tranh cử để đưa ra dân lựa chọn
như sự tranh cử của các nước có đa đảng tham chính: Ở
những nước đa đảng, đảng viên hay cảm tình viên mỗi
đảng chỉ chọn thông qua đầu phiếu 1 người ra tranh cử như
đảng Dân chủ Mỹ đưa Obama, đảng Xã hội Pháp đưa Ségolène
Royal, chứ không có đảng nào đưa ra 2-3 cương lĩnh, nghĩa là
2-3 người cùng trong đảng ra tranh cử. Một khi đã đưa ra 2-3
người cùng là người "Đảng ta" để bắt dân lựa chọn chỉ
trong số những người ấy, thì khác gì bảo dân lựa chọn 1
trong 3 con mèo, mèo trắng, mèo đen, mèo tam thể, mèo nào khác
mèo nào!
Tôi thì nghĩ ngược lại: Trong trường hợp Việt Nam chỉ có 1
đảng mà muốn cho dân có chút quyền lựa chọn thì ông Nguyễn
Văn An chỉ có cách đề nghị Đảng đưa ra "2-3 người" đứng
đầu 2-3 phái trong Đảng để dân lựa chọn. Tất nhiên là
trong số những người mù người chột này, dân có phải lựa
người chột chăng nữa, cũng còn hơn các bè phái trong Đảng
thoả hiệp với nhau chọn 1 người mù.
Cái khôn khéo của ông An mà chỉ những ngưòi tinh ý mới
nhận ra được, là ông muốn thay đổi thể chế ở Việt Nam
khi đề nghị người đứng đầu cương lĩnh được dân chọn
sẽ trở thành nguyên thủ Quốc gia trong một nhiệm kỳ xác
định. Vị nguyên thủ quốc gia được dân bầu như vậy khác
gì một Tổng thống trong 1 nước dân chủ theo chế độ tổng
thống chế! Thay "Đảng lãnh đạo" vô hình vô thể bằng 1 cá
nhân lãnh đạo bằng xương bằng thịt, phá bỏ được cái sự
chồng chéo Lãnh đạo và Nhà nước, đồng thời "<em>khắc
phục được lỗi hệ thống theo quy luật phổ quát là phải
chia 3 nhánh quyền lực nhà nước 1 cách rạch ròi, minh bạch,
thống nhất ở nơi dân (3 quyền phân lập)</em>" thì quá là lý
tưởng!
Một khi chưa vứt bỏ được cái ý niệm thần học "Đảng
Lãnh đạo", thì câu hỏi của ký giả Thu Hà "Đã đến lúc xây
dựng luật về Đảng?" là thừa nếu không muốn nói là kỳ
cục (farfelu): Đảng là Trời, là đấng Tối cao tạo ra mọi
hiện hữu như chủ tịch nước, Quốc hội, chính phủ... thì
Đảng đã là Luật rồi còn tuân thủ luật nào nữa? Xưa nay
người ta nói luật Trời chứ ai nói luật của người, Trời
phải theo!
<h2>Kết luận</h2>
Tôi nghĩ nếu sau Đại hội 11 có phái nào lấy đề nghị của
ông An làm cương lĩnh và thực thi được nó thì có thể nói
phái này đã làm một cuộc cách mạng nội bộ vô tiền khoáng
hậu:
<h3>1° Phục hồi Quốc hội:</h3>
Tháo rời được từng mảnh ĐCSVN bằng cách "đảng hoá" mỗi
phái trong Đảng hay nói theo kiểu khác, chia Đảng ra làm nhiều
đảng khác nhau theo đúng nghĩa trong tiếng Tây phương "đảng"
là "phái": "parti", "party". Những phái này sẽ đối chọi nhau
trong Quốc hội như sau Cách Mạng Pháp 1789 những người cách
mạng đã tự chia làm 2 phái, les Jacobins và les Girondins. Dù trong
giai đoạn đầu đa số đại biểu Quốc hội vẫn là đảng
viên và chế độ ở Việt Nam vẫn là độc đảng cầm quyền,
nhưng ĐCSVN sẽ chỉ là 1 đảng cầm quyền như mọi đảng cầm
quyền trong mọi chính thể trên thế giới, phải tuân theo luật
của Quốc hội như mọi tổ chức, như mọi người dân.
<h3>2° Thay ý niệm Đảng Lãnh đạo bằng 1 cá nhân lãnh đạo:
</h3>
Dù cho là cá nhân lãnh đạo sẽ trở thành 1 lãnh tụ chuyên
quyền (autoritaire) kiểu Đặng Tiểu Bình khi trước, hay như
Poutine bây giờ, cũng không lãnh đạo được đời đời như
ĐCSVN. Một khi toàn Đảng có được 1 người lãnh tụ được
dân bầu ra thì sẽ có đủ khả năng thống nhất được Đảng
để không còn 2 phái đứng ỳ tại chỗ tiếp tục chia nhau
lợi quyền.
Dầu sao phương sách "Sửa lỗi hệ thống" của ông Nguễn Văn
An cũng là phương sách khả thi nhất để tạo trong nội bộ
ĐCSVN một diễn biến hoà bình khác với những diễn tiến trong
đảng Cộng Sản Trung Quốc thời Mao và thời hậu Mao, đồng
thời cũng là 1 bước cơ bản để đi đến dân chủ. Tôi không
thể không nghĩ là phương án của ông An đến từ những hiểu
biết của ông về nguyên nhân sự sụp đổ của chế độ Xô
Viết và hiện trạng chính trị của nước Nga ngày nay. Ông An
là người thuộc thế hệ những người được đào tạo ở
Liên Xô nên khi ông nghĩ về nguyên thủ quốc gia tương lai của
Việt Nam là ông nghĩ đến những người lãnh đạo nước Nga
đi từ Gót Ba Chốp tới Enxin và nay tới Putin. Ai sẽ là Gót Ba
Chốp, hay Putin Việt Nam trong số những người như Nguyễn Tấn
Dũng, Nguyễn Phú Trọng, Trương Tấn Sang...?
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(http://danluan.org/node/7321), một số đường liên kết và hình
ảnh có thể sai lệch. Mời độc giả ghé thăm Dân Luận để
xem bài viết hoàn chỉnh. Dân Luận có thể bị chặn tường
lửa ở Việt Nam, xin đọc hướng dẫn cách vượt tường lửa
tại đây (http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét