3-11-2010</strong>
Thảo luận về ngân sách nhà nước lần này, tôi xin nêu một
số ý kiến về nợ công, cụ thể là về 4 vấn đề như sau:
<h2>1. Thực chất nợ công của nước ta hiện nay là bao
nhiêu?</h2>
Theo báo cáo của Chính phủ thì hiện nay nợ công của nước ta
tương đương 56,7% GDP. Nhưng theo tính toán của một chuyên gia
kinh tế, nếu quan niệm nợ công theo thông lệ quốc tế, bao
gồm cả nghĩa vụ nợ của ngân hàng, của doanh nghiệp nhà
nước thì nợ công Việt Nam không dưới 70% GDP (vì theo báo cáo
giám sát của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội thì riêng dư nợ
nội địa của các doanh nghiệp nhà nước năm 2008 đã chiếm
20% GDP). Tôi xin đề nghị Chính phủ giải trình rõ thêm về
vấn đề này.
<h2>2. Cơ cấu của khối nợ công nói trên như thế nào?</h2>
Báo cáo của Chính phủ chưa cho biết cơ cấu của khối nợ
công chiếm hơn nửa GDP (hoặc 2/3 GDP như tính toán của nhà kinh
tế đã nêu trên) như thế nào. Khối nợ ấy có bao gồm nợ
xấu không, hay toàn nợ đẹp? Hay đã là nợ công thì không
phân biệt xấu đẹp?
Ngày hôm qua, một số đại biểu rất am hiểu và hình như rất
am hiểu về kinh tế có đưa đến cho Quốc hội những tin rất
vui về Tập đoàn Vinashin. Chẳng hạn, Tập đoàn này sắp xuất
xưởng những con tàu hàng chục vạn tấn, vốn chủ sở hữu
của họ vẫn còn v.v… Nghe những tin này, tôi rất mừng. Tôi
không thể cãi Uỷ ban Kiểm tra TW như mấy đệ tử của một
ông Chủ tịch UBND tỉnh vừa bị Trung ương kiểm điểm. Nhưng
thâm tâm tôi chỉ mong những kết luận của Uỷ ban Kiểm tra TW
về vụ Vinashin là không hoàn toàn chính xác. Không chính xác
thì may cho dân mình quá.
Nhưng tôi vẫn nửa tin nửa ngờ trước những tin vui được
một số vị công bố hôm qua.
Lãi từ việc bán những con tàu mới đóng, tôi không biết sẽ
được bao nhiêu. Theo tôi hiểu thì trong công nghệ đóng tàu, ta
chủ yếu lắp ráp thôi, cũng không khác ngành chế tạo ô tô,
xe máy là mấy. Lấy công làm lãi như vậy thì có đủ trả
lương cho cả mấy chục nghìn cán bộ, công nhân không?
Về vốn nằm trong tài sản, tôi thấy chuyện này giống như
chuyện một anh được vợ cấp vốn đi buôn, mới khuân về
được mấy cái máy second hand thì hết sạch vốn; vợ hỏi:
"Có ai đi buôn mất sạch vốn, lại còn nợ nần chồng chất
như ông không?" thì hồn nhiên bảo: "Vốn nó nằm ở cái
nhà mình đang sống, ở mấy cái máy cũ nát kia."
Tôi nhớ cách đây chừng 10 năm có một doanh nhân thành đạt
dùng tiền vay ngân hàng đầu tư vào bất động sản (cụ thể
là mua rất nhiều đất). Tới hạn trả nợ ngân hàng, giá
đất xuống, doanh nhân này không trả nợ được, bị toà kết
án tử hình.
Bây giờ chúng ta bảo Vinashin còn đất, còn nhà xưởng, còn
những con tàu cũ (có thể bán theo giá sắt vụn) v.v… để
trả nợ. Tôi không hiểu lý luận này thế nào. Nhưng có một
điều chắc chắn, như khẳng định của Bộ trưởng Vũ Văn
Ninh, là Vinashin đã vay một số vốn gấp 13,7 lần vốn chủ
sở hữu. Nhân dân hỏi là hỏi số vốn vay ấy mất đi đâu,
chứ không hỏi vốn chủ sở hữu. Cả nước làm ăn như ông
Vinashin này thì rồi đây biết bán cái gì để trả nợ?
<h2>3. Nợ công Việt Nam đã vượt ngưỡng an toàn chưa?</h2>
Theo một chuyên gia kinh tế, "mức độ an toàn của nợ công
không chỉ phụ thuộc vào tỷ lệ nợ/GDP, mà quan trọng hơn,
phụ thuộc vào tình trạng sức khỏe của nền kinh tế.
Khó có thể yên tâm khi nợ công của ta tăng nhanh trong bối
cảnh thâm hụt ngân sách tăng và chỉ số ICOR cũng tăng tới
gần 2 chữ số. Điều này vi phạm nguyên tắc cơ bản của
quản lý nợ công bền vững. Và như vậy, có cơ sở để lo
lắng rằng GDP càng tăng thì nợ càng tăng, khả năng trả nợ
ngày càng khó.
<h2>4. Vấn đề thứ 4: Làm thế nào để việc tăng nợ công
không dẫn đến phát triển thiếu bền vững?</h2>
Theo tôi, để việc tăng nợ công không dẫn đến phát triển
thiếu bền vững, cần giữ 2 nguyên tắc cơ bản:
- Thứ nhất: Có lãi thì làm, không chắc có lãi, dứt khoát
không làm. Ví dụ, việc khai thác bauxite ở Tây Nguyên, chưa
tính chi phí làm cảng, làm đường vào giá thành aluminum mà
một số chuyên gia kinh tế hàng đầu của Việt Nam đã bảo
lỗ thì nên dừng.
- Giữ kỷ luật ngân sách cho nghiêm. Hôm thứ bảy 30/10 vừa
qua, tôi thấy báo Tuổi Trẻ có đăng một bản tin như sau:
"Văn phòng Chính phủ vừa thông báo ý kiến của Phó Thủ
tướng Hoàng Trung Hải về tình hình thực hiện các công trình,
dự án trọng điểm ngành giao thông vận tải.
Theo đó, về dự án đường sắt cao tốc Hà Nội - Vinh và
TP.HCM - Phan Thiết, Bộ Giao thông vận tải đề xuất việc
thành lập ban chỉ đạo để tiếp nhận nguồn vốn hỗ trợ
kĩ thuật theo yêu cầu của nhà tài trợ JICA. UBND TP.HCM phối
hợp với Bộ Kế hoạch đầu tư thống nhất với nhà tài trợ
JICA để triển khai đấu thầu quốc tế dự án tuyến đường
sắt số 1 Bến Thành - Suối Tiên, đáp ứng yêu cầu tiến độ
dự án"
Đọc tin này, tôi quả thực không hiểu mình có nằm mơ không.
Dự án ĐSCT Bắc - Nam đã không được Quốc hội thông qua (đó
là nói cho nhã nhặn); nay Chính phủ tiếp nhận viện trợ của
nước ngoài, thành lập Ban chỉ đạo dự án và chuẩn bị
triển khai đấu thầu quốc tế dự án tuyến đường sắt số
1. Thế thì không biết trong mắt người dân có còn Quốc hội
không?
Hôm 1/11 vừa qua, thảo luận tại hội trường, một số đại
biểu Quốc hội chủ động nhận lỗi về phía mình, tức là
về phía 1000 đại biểu khoá XI và khoá XII trong việc quản lý
tập đoàn kinh tế yếu kém, để xảy ra vụ Vinashin. Tôi không
hiểu 1000 người cùng có trách nhiệm thì xử lý trách nhiệm
thế nào. Hay là hoà cả làng?
Tôi mong là lần này Chính phủ sẽ cung cấp thông tin về nợ
công đầy đủ hơn, đại biểu sẽ xem xét kỹ càng và thực
hiện quyền quyết định vay và trả nợ, để tới đây không
phải nhận lỗi như thế nữa.
Nguyễn Minh Thuyết
_________________________
<em>[*] Văn bản do GS Nguyễn Minh Thuyết gửi trực tiếp cho
Nguyễn Xuân Diện-Blog. Xin chân thành cảm ơn Giáo sư!</em>
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(http://danluan.org/node/6930), một số đường liên kết và hình
ảnh có thể sai lệch. Mời độc giả ghé thăm Dân Luận để
xem bài viết hoàn chỉnh. Dân Luận có thể bị chặn tường
lửa ở Việt Nam, xin đọc hướng dẫn cách vượt tường lửa
tại đây (http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét