tự gieo, gặt trên "thửa ruộng-tâm hồn" của dân tộc
mình!</em></div>
Theo định nghĩa của một số từ điển, thì nghĩa rộng của
chính trị đó là: tổ hợp các chính sách, đối sách hoạt
động, có định hướng của con người, của các tổ chức,
đoàn thể, nhà nước, của các chính đảng chính trị đối
với xã hội đối nói chung và đối với môi trường thiên
nhiên xung quanh…
Nói một cách nôm na, chính trị là tổ hợp tất cả những
"luật chơi" do một thể chế chính trị (có thể là quốc
gia, vùng lãnh thổ, một chính đảng hay một hội đoàn thể…)
ban hành để tập hợp, điều chỉnh và chi phối mọi hoạt
động trong cộng đồng đó. Một thể chế chính trị có khi do
sự chi phối của một đảng cầm quyền hay sự chi phối của
một liên minh của nhiều đảng phái chính trị; tại một số
quốc gia, vùng lãnh thổ, chính trị được chi phối bởi một
vài tôn giáo như một số nước trung đông.
Nếu hiểu chính trị theo định nghĩa này thì: trong một cộng
đồng người bao gồm nhiều giai tầng khác nhau, sẽ có nhiều
khuynh hướng chính trị khác nhau. Các khuynh hướng chính trị
thường bắt nguồn, nảy sinh, từ vị trí, chỗ đứng và
quyền lợi của bản thân của các cá thể, tổ chức, tập
đoàn… mà tự tìm kiếm, đề xuất, tìm ra các khuynh hướng
chính trị A,B,C… nào đó để tập hợp lực lượng, cố kết
đồng minh để mưu cầu quyền lợi tối đa cho những người
theo khuynh hướng chính trị đó...
Trong một cộng đồng người, nói cụ thể hơn trong một quốc
gia thì Đảng cầm quyền có chính sách, quyết sách của Đảng
cầm quyền; Chính phủ đương nhiệm có chính sách của của
Chính phủ đương quyền; Do vậy nên người buôn bán, anh đánh
dậm, cậu bé đánh giày hay anh lái xe ôm… tùy cấp độ và nhu
cầu của bản thân mà họ tự đề ra cho mình cách ứng xử
để thích nghi với môi trường và điều kiện sống của họ;
đó cũng có thể coi đó là thái độ chính trị, khuynh hướng
chính trị cho dù thô sơ, sơ đẳng.
Trước thềm Đại hội Hội Nhà văn Việt Nam lần này, một
chủ đề đang được đưa ra thảo luận rôm rả: <em><strong>Nhà
văn có tham gia hoạt động chính trị không? Mối quan hệ giữa
văn học và chính trị nên như thế nào? Văn học muốn phát
triển thì phải chăng nhà văn phải được cởi trói khỏi cái
vòng kim cô của chính trị? </strong></em>
Hoạt động sáng tạo văn học có liên quan tới chính trị
không và điều được một số nhà văn đặt ra vấn đề để
thảo luận: <em><strong>Hội Nhà văn Việt Nam có là một tổ
chức chính trị nghề nghiệp không? </strong></em>
Đây là một trong những điều được ghi trong phần dự thảo
Điều lệ Hội Nhà văn Việt Nam, ở phần Tôn chỉ, mục đích.
Một số nhà văn đề nghị trong Điều lệ Hội Nhà văn Việt
Nam kỳ này nên gạch xóa khỏi Điều lệ Hội nhà văn là tổ
chức chính trị-nghề nghiệp mà chỉ còn lại là tổ chức
nghề nghiệp. Còn Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam thì giải
thích không thể từ bỏ tôn chỉ của Hội chính trị nghề
nghiệp vì: chính trị của chúng ta (tức của Hội Nhà văn
Việt Nam) là chính trị yêu thương con người… Còn ông Vụ
trưởng Vụ Văn nghệ Ban Tuyên giáo Trung ương Đỗ Kim Cuông
thì giải thích chính trị mà Hội Nhà văn phải theo đuổi
giống như khuynh hướng chính trị của mấy cậu bé đánh giày:
Hội Nhà văn Việt Nam cần thêm vào cái đuôi chính trị để
khỏi đói (Theo đuôi chính trị để có cái ăn)?
Các thiết chế dân chủ văn minh hầu khắp trên thế giới từ
xưa đến nay đều thừa nhận: quyền hoạt động chính trị là
một quyền thiêng liêng của công dân; rất nhiều quốc gia đưa
quyền nào vào trong Hiến pháp để bảo hộ. Không phải ngẫu
nhiên mà thế giới có khái niệm "tị nạn chính trị", đó
là loại tị nạn mà các tổ chức nhân quyền kêu gọi các
quốc gia không được từ chối loại tị nạn này; còn loại
tù nhân chính trị là loại tù nhân sang trọng được rất
nhiều quốc gia lên án các hành vi cầm cố, giam cầm, ngược
đãi đối với các nhà hoạt động trong lĩnh vực chính
trị…Các nhà văn Nga ra nước ngoài là để xin tị nạn chính
trị chứ đâu xin tị nạn văn học...
Bản thân Đảng Cộng sản Việt Nam để đạt được quyền
chính trị lãnh đạo toàn diện nhà nước và tổ chức xã hội
như Điều 4 Hiến pháp 1992 xác lập như hiện nay là do: nhiều
thế hệ đảng viên đã vào sinh ra tử, vào tù ra khám. Đảng
đã biết lợi dụng lòng yêu nước, khát vọng độc lập tự
chủ của đông đảo nhân dân để tập hợp nhân dân đứng
lên để đánh đuổi thực dân, đế quốc; Các hoạt động
chính trị đó của Đảng nhằm mục đích cuối cùng mang lại
quyền lãnh đạo độc quyền nhà nước và xã hội cho Đảng…
Điều này cho thấy quyền chính trị là quyền thiêng liêng, là
quyền lợi rất nhiều khi, tại nhiều quốc gia phải trả giá
bằng mưu mô, thủ đoạn, bằng xương máu của hàng triệu con
người chứ không tự nhiên mà có được; quyền hoạt động
chính trị càng không phải là thứ do Thượng đế ban tặng.
Thực ra ẩn chứa đằng sau những ý kiến đề xuất xóa chính
trị trong Tôn chỉ mục đích của Điều lệ Hội Nhà văn Việt
Nam xuất phát từ hoàn cảnh cụ thể của một số nhà văn, do
bất mãn với thể chế đương nhiệm, nên họ muốn chia tách ra
không muốn giây vào chính trị theo kiểu anh đi đường anh, tôi
đi đường tôi. Anh hãy để yên cho tôi sống, tôi làm việc.
Thực ra đó là thái độ tiêu cực và phi văn học; nói cách
khác nó chưa đúng với bản chất của thiên chức văn học
của nhà văn.
Những ý kiến trên hoặc là phiến diện cực đoan, hoặc ngộ
nhận, nhầm lẫn giữ thiên chức chính trị nói chung với
đường lối chính trị hiện hành của thể chế đương quyền.
Rất nhiều nhà văn vẫn nhầm về cái thể chế chính trị
dưới thời Mao Trạch Đông ở Trung Quốc và thời Stalin ở
Liên Xô đồng nhất với thiên chức chính trị của văn học,
của các nhà văn Trung Quốc, Liên Xô. Tất nhiên dưới thời
Stalin và Mao Trạch Đông cai trị, đã có rất nhiều nhà văn
Liên Xô, Trung Quốc đã nép mình vào cái ô tư tưởng, chính
trị của Stalin của Mao Trạch Đông để được yên thân, để
tác phẩm được công bố và để được giải thưởng, có
tiền nhuận bút nuôi sống vợ con…
Không vì sự ngự trị nhất thời nào đó ở tại một vùng
đất nào đó mà chúng ta đồng nhất, coi các tổ hợp của
tất cả luật chơi của chính thể chính trị đương nhiệm
với thái độ chính trị, thiên chức chính trị của văn học,
của nhà văn được bộc lộ qua các sáng tác văn học của
họ.
Một nhà văn có thể không thừa nhận, không hợp tác, không
tương sinh với thể chế chính trị đương nhiệm nào đó, do
vậy nên họ phải chịu thua thiệt, tác phẩm của họ viết ra
hoặc sẽ không được hoan nghênh, hoặc sẽ không được xuất
bản, hoặc sẽ bị cấm, thậm chí bản thân nhà văn còn bị
chính quyền xử tù. Điều đó không có nghĩa là văn học và
chính trị không cùng đường với nhau: có mày không tao; sự
cực đoan này thường dẫn tới các đối sách chính trị cực
đoan: hoạt động văn học nếu không cùng đường, cùng kênh
với thể chế đương nhiệm là bất hợp pháp, là ngoài vòng
pháp luật... Thực tiễn này đã và đang diễn tại nhiều
nước, quốc gia, tại đó: các thể chế đương quyền đã áp
đặt thô bạo khuynh hướng chính trị của chính mình cho toàn
thể xã hội trong đó có giới văn học.
Một thể chế chính trị lành mạnh là thể chế tạo ra được
luật chơi để các thành viên có các khuynh hướng chính trị
khác có quyền được tham gia bình đẳng; Chính thể chính trị
văn minh là chính thể tạo môi trường pháp lý để thành viên
với các khuynh hướng chính trị khác nhau, với những nghề
nghiệp khác nhau sản sinh, tạo ra được các sản phẩm theo
thiên chức của mình nhằm: đóng góp sản phẩm đa dạng, phong
phú cho xã hội, tiền đề để tạo sự cân bằng sinh thái cho
môi trường "khí quyển tinh thần" của xã hội đó.
Nhà văn có thể đối lập với một thể chế chính trị cụ
thể A,B,C… nào đó chứ nhà văn, tác phẩm của nhà văn là
một sản phẩm chính trị, nó không đối lập với chính trị
nếu hiểu chính trị theo nghĩa rộng, văn minh của khái niệm
này. Vì văn học đề cập tới các vấn đề của con người;
mà đã là con người thì nghiễm nhiên muốn hay không muốn anh
cũng bị chính trị hóa, bị nhiễm, bị lôi kéo hoặc theo khuynh
hướng chính trị này hoặc theo khuynh hướng chính trị kia…
Ai đó nói rằng: tôi chỉ hoạt động văn học không dây với
chính trị thì hoặc là những điều anh viết hời hợt chẳng
liên quan gì tới cuộc sống xung quang anh, hoặc hoặc bị nền
chính trị đương quyền bịt mắt và anh hiểu chính trị qua
cái "mặt sắt" của nền chính trị đương quyền che lấp.
(Còn nữa)
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(http://danluan.org/node/5712), một số đường liên kết và hình
ảnh có thể sai lệch. Mời độc giả ghé thăm Dân Luận để
xem bài viết hoàn chỉnh. Dân Luận có thể bị chặn tường
lửa ở Việt Nam, xin đọc hướng dẫn cách vượt tường lửa
tại đây (http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét