in ấn tờ Văn nghệ An Giang. Lúc đó anh chuyển từ nghề dạy
học về công tác Hội Văn nghệ An Giang, chọn công việc đi in
báo là dịp giao tiếp, thù tạc với giới văn nghệ mà anh có
nhiều dịp làm quen. Biết nhau qua những bài thơ đăng báo nên
nhanh chóng chúng tôi là bạn "chí cốt".
Phạm Hữu Quang sinh năm 1952, quê ở Bắc Đuông, Thốt Nốt,
Cần Thơ đang học Đại học Sư phạm thành phố Hồ Chí Minh
cùng với nhà văn Nguyễn Nhật Ánh, anh chuyển về Đại học
Cần Thơ, ra trường dạy học một thời gian, sau chuyển về
Hội Văn nghệ An Giang.
Cha mất sớm, còn mẹ và chị. Lúc chị đi lấy chồng, anh
sống thui thủi bên mẹ. Có lẽ hoàn cảnh gia đình côi cút
sớm tạo nên tâm trạng u uẩn, day dứt và lạc lõng khôn nguôi
trong lòng Quang:
<em>Em suốt đời chẳng hiểu được mình
Vẫn như bé khi về bên chị
Cây gáo chẳng hóa thành cây thị
Nhưng chị em vẫn mãi nàng tiên*</em>
Những năm đi học, Quang tham gia nhóm thơ Về Nguồn ở Cần
Thơ, ra tập thơ đầu tay in ronéo <em>Người tình quê
hương</em>. Kế tiếp là tập thơ thiếu nhi <em>Đàn gà con</em> -
Văn nghệ An Giang xuất bản năm 1980, tập thơ cuối cùng do
bạn hữu gom lại in cho anh là <em>Ngẫu hứng chiều sông
Hậu</em> - Văn nghệ An Giang năm 2000. Đấy là "đứa con tinh
thần" mà anh chưa nhìn thấy mặt, đã lặng lẽ đi xa.
Quang viết ít, chậm rãi, nghiền ngẫm đến nát nhàu tứ thơ,
câu chữ mới viết ra. Bản thảo anh còn nhiều bài thơ dở
dang, anh chần chừ, chờ đợi một chữ, một tứ thật
"đắt", giống hệt như đọc thơ bạn anh cũng khó tính như
thế. Có lần anh nhắc đến bài thơ tôi viết, sau cơn mưa
đồng bằng, nắng cứ trải dài miên man không dứt, vô tận,
anh bảo rằng nhà văn Sơn Nam rất mê, chép lại đi, tôi thật
tình quên mất. Anh trách tôi : "Sao mày vô tình quá, chưa "sống
chết với thơ"!
<div class="boxright200"><img
src="http://img827.imageshack.us/img827/8030/danluanorg002.jpg" /><div
class="textholder">Phạm Hữu Quang
nguồn: wikipedia</div></div>
Vốn to con, tướng Quang thấp đậm, tóc, râu xù xì, trông hơi
ngầu nhưng lại lành tính. Bạn bè vẫn gọi đùa anh là "con
gấu ngủ đông" chưa chịu thức giấc. Trong bàn nhậu Quang ít
nói, cứ lầm lì uống, không bao giờ bỏ bạn, tới khi nào
tiệc tàn, lừ đừ đứng dậy ra về, lúc đó trông anh thật
cô đơn, xiêu đảo.
Lên Sài Gòn, Quang thường ghé báo Văn nghệ thành phố kiếm
tôi, Bùi Chí Vinh, Vũ Ngọc Giao, anh Joseph Huỳnh Văn… bù khú
và nhậu. Với cái bị vắt vai, áo jean bạc màu, anh lặng lẽ
ngồi hút thuốc. Tôi nhớ nhất lần anh lãnh tiền đi dự trại
viết văn ở Hà Nội, cứ lần chần mãi ở thành phố, mấy
lần tôi đưa ra ga xe lửa, anh lại lộn trở lại nhà tôi,
đập cửa đòi ngủ nhờ.
Bữa đó nhậu tại quán Trống Đồng có Bùi Chí Vinh, Nguyễn
Quốc Chánh và nhà thơ Nguyễn Đức Sơn từ Blao xuống, người
mà rất ngưỡng mộ. Anh rủ cả nhóm về nhà anh ở Long Xuyên
chơi, hết tiền, chúng tôi chạy về nhà chị Ý Nhi kế
xưởng nhựa Bình Minh quận 6, gửi xe, mượn tiền, mướn
nguyên chiếc xe hơi thẳng xuống nhà anh. Những cuộc nhậu liên
miên với chuột đồng khìa, cá rô chiên xù, Quang đích thân đi
chợ, làm bếp, mua rượu đãi bạn. Anh trò chuyện rôm rả, thú
vị với nhà thơ Nguyễn Đức Sơn - ăn chay, không uống
rượu, mang ra khoe tập thơ Những bài thơ tình đầu của anh
Sơn mà Quang cất giữ hơn 20 năm.
Hiếm hoi lắm tôi mới thấy Quang vui, mở lòng ra hết cỡ,
thoát khỏi cái bóng khật khừ ma ám của mình.
<em>Ta vô cớ cười rung như tiếng lạc
Ta về, ừ nhỉ ta về thôi
Ô hay bến thuyền kèo cột gãy
Qua mùa hoạn lộ chẳng còn vui*</em>
Suốt đời Quang là những dự tính dở dang, những bài thơ chưa
thành hình, những chuyến đi giang hồ vặt các tỉnh, thành phố
nào Cần Thơ, Bạc Liêu, Châu Đốc, nào Sài Gòn, Đà Lạt, Hà
Nội…nhất thiết phải lên đường về một nơi chốn nào
đó. Có lần anh nhảy lên Phương Bối - ngủ một đêm với nhà
thơ Nguyễn Đức Sơn, tâm sự vơi đầy rồi lộn về.
Nhà thơ Nguyễn Trọng Tín kể: Bữa nhậu ở Hà Nội có Nguyễn
Quang Lập, Bảo Ninh, bỗng Nguyễn Đình Chính đọc lại hai câu
thơ:
<em>Giang hồ ta chỉ giang hồ vặt
Nghe tiếng cơm sôi cũng nhớ nhà</em>
Rồi hỏi:
- Biết thơ ai không?
- Không.
- Của Phạm Hữu Quang. Mọi người hãy uống gởi cho Quang một
ly đi.
Khi tai biến mạch máu não lần thứ nhất, Quang gượng dậy, dù
liệt nửa thân, anh gắng gượng tập đi tập viết lại. Những
bức thư ngắn Quang gửi nhờ tôi lãnh giùm nhuận bút báo Công
an thành phố, chữ rất khó đọc. Tôi mừng thầm vì bạn
phục hồi phần nào. Thế mà cơn tai biến mạch máu não lần
thứ hai lại đến, Quang mất lúc 12 giờ 45 phút ngày 28/4/2000
ở tuổi 49!
Rất nhiều người thuộc bài Giang hồ mà không hề biết tác
giả là ai. Có lần người bạn tôi ở Huế vào chơi, hứng lên
ngâm :
<em>Tàu đi qua phố, tàu qua phố
Phố lạ mà quen, ta giang hồ</em>
…..
<em>Vợ con chẳng kịp chào xin lỗi
Mây trắng trời xa trắng cả lòng</em>
……
<em>Giang hồ ba bữa buồn một bữa
Thấy núi thành sông biển hóa rừng*</em>
Trời ơi, cái giọng Huế buồn đẫm, quán vắng chiều mưa lai
rai không dứt, sao mà buồn, mà nhớ bạn tôi Phạm Hữu Quang
quá thể!
Con Quang nay đã lớn, vào làm phóng viên báo An Giang, chị Phạm
Thị Thà - vợ an vẫn làm ở Công đoàn tỉnh An Giang, nơi anh
định cư, chọn làm quê hương thứ hai sau Bắc Đuông. Có lần
anh Lê Hoàng - NXB Trẻ dự định in một tập thơ tuyển cho
Phạm Hữu Quang, do họa sĩ Việt Hải trình bày, Việt Hải mất
đột ngột vì tai nạn xe, vẫn chưa thấy tập thơ ra mắt bạn
đọc…
Phạm Hữu Quang đi xa 6 năm rồi**, thơ anh vẫn còn có người
nhớ, vẫn đọng lại ít nhiều trong lòng bạn đọc, thơ anh
giống như dòng sông Hậu quê nhà: "Sông cứ chảy. Ừ, sông cứ
chảy !".
* Trích thơ <em>Phạm Hữu Quang</em>
**Bài viết Trần Hữu Dũng năm 2006
_________________________________________________________________
<strong>Giang Hồ</strong>
<em>Tàu đi qua phố, tàu qua phố
Phố lạ mà quen ta giang hồ
Chẳng lẽ suốt ngày bên bếp vợ
Chẻ củi, trèo thang với … giặt đồ</em>
<em>Giang hồ đâu bận lo tiền túi
Ngày đi ta chỉ có tay không
Vợ con chẳng kịp chào xin lỗi
Mây trắng trời xa trắng cả lòng</em>
<em>Giang hồ ta ghé nhờ cơm bạn
Đũa lệch mâm xuông cũng gọi tình
Gối trang sách cũ nằm nghĩ bụng
Cười xưa Dương Lễ với Lưu Bình</em>
<em>Giang Hồ có bữa ta ngồi quán
Quán vắng mà ta chửa chịu về
Cô chủ giả đò nghiêng ghế trống
Đếm thấy thừa ra một gốc si</em>
<em>Giang hồ mấy bận say như chết
Rượu sáng chưa thưa đã rượu chiều
Chí cốt cầm ra chai rượu cốt
Ừ. Thôi. Trời đất cứ liêu xiêu</em>
<em>Giang hồ ta chẳng hay áo rách
Sá gì chải lược với soi gương
Sáng nay mới hiểu mình tóc bạc
Chợt tiếng trẻ thưa ở bên đường</em>
<em>Giang hồ ba bữa buồn một bữa
Thấy núi thành sông biển hoá rừng
Chân sẵn dép giày trời sẵn gió
Ngựa về. Ta đứng. Bụi mù tung …</em>
<em>Giang hồ tay nải cầm chưa chắc
Hình như ta mới khóc hôm qua
Giang hồ ta chỉ giang hồ vặt
Nghe tiếng cơm sôi cũng nhớ nhà.</em>
Phạm Hữu Quang, 5-1991
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(http://danluan.org/node/5822), một số đường liên kết và hình
ảnh có thể sai lệch. Mời độc giả ghé thăm Dân Luận để
xem bài viết hoàn chỉnh. Dân Luận có thể bị chặn tường
lửa ở Việt Nam, xin đọc hướng dẫn cách vượt tường lửa
tại đây (http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét