cơ quan an ninh Việt Nam thông qua hàng loạt sự kiện có thật
sau đây:
- Trước khi bị bắt về "tội trốn thuế", Blogger Điếu
Cày bị thẩm vấn vài chục lần, ông cũng bị Công an khiêng
đi chỉ vì "được mời".
- Người Buôn Gió, Mẹ Nấm, Đoan Trang bị tạm giữ nhiều
ngày, sau đó được thả ra với lý do mang tính chất ân huệ
và nhân đạo: "chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình
sự". Họ đều có cảm giác rằng mình đã bị đi tù suốt
thời gian bị tạm giữ.
- Cuộc biểu tình chống Trung Quốc trước Nhà hát thành phố
ngày 19/01/2008 đã có 8 người bị bắt và thẩm vấn suốt
ngày, đặc biệt Blogger Uyên Vũ và Điếu Cày bị thẩm vấn
câu lưu suốt 30 giờ.
- Giáo sư Nguyễn Huệ Chi có hơn 20 buổi bị "mời làm
việc" trước khi được Cơ quan an ninh kết luận rằng ông là
một người yêu nước, lý do là ông đã chủ xướng trang web
Bauxitevietnam.info có nội dung phản biện xã hội mạnh mẽ.
- Mới đây Blogger Anhbasg bị mời làm việc đã kiên quyết
không đi và cố thủ sau cánh cửa chốt chặt, nhưng đã bị
lực lượng an ninh đập bể cửa nhà vào khóa tay chân và
khiêng đi khi trên người chỉ có một chiếc quần cộc.
- Còn rất nhiều trường hợp khác nữa mà dư luận đã lên
tiếng chỉ trích cách làm việc của cơ quan an ninh Việt Nam.
Mời làm việc, nếu không đi thì bị áp giải, bị khiêng đi
là một hiện tượng khá phổ biến ở Việt Nam. Đặc biệt
thực trạng này thường xảy ra trong quan hệ giữa lực lượng
an ninh và những người bất đồng chính kiến. Bất cứ người
bất đồng chính kiến nào cũng có thể kể cho biết đó là
hiện tượng phổ biến mà họ đã nhiều lần trải qua. Đặc
điểm chung của những sự việc này là một trình tự xử lý
có tính chất đe dọa, gây căng thẳng, mất an toàn cá nhân và
gây lo lắng cho gia đình người bị mời.
Trước sự nghi vấn của cơ quan an ninh, thường thì người
được mời luôn "lờ mờ chưa rõ mình có tội tình gì". Cơ
quan an ninh muốn quy kết điều gì đó hoặc là họ muốn biết
các thông tin, cũng có thể không liên quan đến người bị mời
mà lại liên quan đến người khác.
Vấn đề đặt ra ở đây là tính pháp lý của giấy mời và
việc tạm giữ.
Không có bất kỳ một điều luật nào bắt buộc công dân
Việt Nam phải có nghĩa vụ có mặt theo giấy mời của cơ quan
an ninh hay bất kỳ một cơ quan công quyền nào!
Như tên gọi, giấy mời chứa đựng sự tôn trọng từ phía
người mời đối với người được mời. Người mời có thể
từ chối vì những lý do riêng. Xét ở khía cạnh pháp lý, thì
bản thân giấy mời không chứa đựng chế tài bắt buộc,
cưỡng chế phải đi. Xét cụ thể hơn ở khía cạnh Pháp luật
Hình sự thì không có khái niệm "giấy mời", mà chỉ có
Giấy triệu tập. Đương sự bị triệu tập khi và chỉ khi có
liên quan đến vụ án đã chính thức khởi tố. Đương sự
được quyền biết lý do triệu tập, nơi triệu tập, người
triệu tập.
Cơ quan an ninh thường đưa ra lập luận là: "Có liên quan
đến an ninh quốc gia, buộc phải đi làm việc". Khi đương
sự từ chối, lập tức họ "cưỡng chế" "áp giải".
Thực trạng này đã đi ngược lại với Hiến pháp và Pháp
luật Việt Nam. Lập luận này cũng không đứng vững nếu không
muốn nói là ngụy biện bởi các lẽ sau đây:
- An ninh quốc gia là khái niệm rộng lớn và rất nhiều khi mơ
hồ vì tính phòng ngừa quá xa. Đương sự không thể biết mình
liên quan như thế nào. Mặt khác, Cơ quan an ninh dễ suy diễn
chủ quan và chụp mũ.
- Cho dù có liên quan đến an ninh quốc gia đi nữa thì việc
"mời", "áp giải", "cưỡng chế" cũng phải tuân thủ
Pháp luật, Hiến pháp và cụ thể nhất là Bộ luật tố tụng
hình sự.
- Pháp luật luôn có tính cưỡng chế đối với công dân nhưng
cũng chính Pháp luật là công cụ giới hạn quyền lực của cơ
quan công quyền và công cụ tự vệ của công dân tránh sự
lạm quyền.
- Không thể lấy lý do an ninh để bất chấp các giá trị của
quyền con người, đặc biệt là quyền tự do đi lại, tự do
cư trú và quyền bất khả xâm phạm về thân thể.
Sau khi áp giải được đương sự, cơ quan an ninh thẩm vấn
liên tục nhiều buổi, cá biệt có trường hợp đến 9 ngày
liền. Rất nhiều khi người "được mời" bị giữ quá 12
tiếng mà không có bất cứ lệnh hay quyết định nào. Khi bị
dư luận phản đối họ lập tức đưa ra lệnh tạm giữ như
một cách "hợp thức hóa". Việc giữ người được mời mà
không có bất kỳ thủ tục hay lý do nào là điều sai trái quá
rõ.
Còn việc "có lệnh tạm giữ" sau khi "được mời" thì
sao? Thoạt nghe và đối chiếu với bộ luật tố tụng hình sự
thì thấy cơ quan an ninh làm đúng luật, nhưng nếu xem xét kỹ
sẽ thấy lệnh tạm giữ trong trường hợp này là hoàn toàn
trái với các quy định trong bộ luật tố tụng hình sự.
Theo Bộ luật tố tụng hình sự Việt Nam:
- Điều 48 quy định: "Người bị tạm giữ là người bị
bắt trong trường hợp khẩn cấp, phạm tội quả tang, người
bị bắt theo quyết định truy nã hoặc người phạm tội tự
thú, đầu thú…"
- Điều 86 quy định: "Tạm giữ có thể áp dụng đối với
những người bị bắt trong trường hợp khẩn cấp, phạm tội
quả tang, người phạm tôi tự thú, đầu thú…"
Theo các điều luật này thì chỉ có những người bị bắt
mới bị tạm giữ, người được mời không phải là đối
tượng có thể chịu sự chế tài là tạm giữ. Như vậy, để
tạm giữ một người, cơ quan an ninh phải tuân thủ quy trình
sau: khởi tố vụ án, ra lệnh bắt, và sau đó mới ra lệnh
tạm giữ (trừ trường hợp bắt khẩn cấp và phạm tội quả
tang). Bất luận trong mọi trường hợp thì người được mời
đều không thể bị tạm giữ.
Ngoài việc giữ người, nhiều trường hợp cơ quan an ninh tự
ý giữ luôn cả các vật dụng cá nhân như máy ảnh, điện
thoại, giữ các công cụ làm việc như máy tính, máy in, máy ghi
âm, cá biệt có trường hợp bị giữ luôn cả tiền bạc, mà
không có bất kỳ một thủ tục tố tụng nào.
Theo quy định tại điều 140, 142 và 146 của Bộ luật tố tụng
hình sự thì việc tạm giữ các đồ vật nêu trên bắt buộc
phải có lệnh khám xét chỗ ở hoặc khám người và buộc
phải có quyết định khởi tố vụ án.
Việc mời không đi thì áp giải, đi thì có thể bị tạm giữ
người hoặc đồ vật cho thấy an ninh Việt Nam đã bất chấp
Pháp luật, vi phạm Hiến pháp và các quyền căn bản của con
người. Qua đó còn chứng tỏ Nhà Nước vẫn tiếp tục phân
biệt đối xử và đàn áp những người bất đồng chính kiến
tại Việt Nam.
Sài gòn ngày 30/03/2010
© 2010 Lê Trần Luật
© 2010 talawas
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(http://danluan.org/node/4601), một số đường liên kết và hình
ảnh có thể sai lệch. Mời độc giả ghé thăm Dân Luận để
xem bài viết hoàn chỉnh. Dân Luận có thể bị chặn tường
lửa ở Việt Nam, xin đọc hướng dẫn cách vượt tường lửa
tại đây (http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét