<center><img
src="http://www.triethocduongpho.com/wp-content/themes/grido/themify/img.php?src=http://www.triethocduongpho.com/wp-content/uploads/2014/07/6166648446_00c5a82f1c_b.jpg&w=670&h=&zc=1&q=80"
width="560" /></center>
Trong những buổi cafe, ăn uống nhậu nhẹt hay ngay cả trong
những buổi thảo luận giữa giờ nghỉ làm, nghỉ học, có
muôn vàn những câu chuyện được kể ra, được bàn luận và
đó luôn là một chủ đề hoàn toàn mở… chính trị, văn
khóa, khoa học, kỹ thuật, chuyện đời tư của ông A bà B,
chuyện phố X làng Y… Có bao giờ bạn tự hỏi: Bạn ở đâu
trong những cuộc nói chuyện đó?
Bạn nghĩ rằng đại đa số chỉ có người Việt mình mới
nhiều chuyện, biết cafe chém gió hay nói chuyện phù phiếm,
rằng chúng ta tiêu tốn quá nhiều thời gian vào những quán cafe
từ hè phố đến sang trọng? Bạn sai rồi đấy, nếu lướt qua
một vòng và đi vào sở thích nói chuyện phù phiếm ở các
nước được xem là văn minh, là đỉnh cao trên thế giới hiện
nay như châu Âu hay châu Mỹ thì tôi nghĩ rằng bạn sẽ đánh
giá lại cách nhìn của mình. Bạn có bất ngờ khi biết rằng
buổi ăn tối hay những buổi "uống trà đàm đạo" có thể
kéo dài cả buổi và trung bình gấp 3 đến 4 lần so với Việt
Nam.
Không lẽ họ ăn nhiều uống nhiều đến chừng đó? Ừ thì
họ cũng ăn uống nhiều thật đó, nhưng cái mắt xích để kéo
cho thời gian dài ra lại chính là những câu chuyện. Chuyện gì
mà họ nói nhiều vậy? Và cách nói chuyện của họ có khác
chúng ta không? Hãy thử lắng nghe và bạn sẽ biết, câu chuyện
của họ có nhiều điều để động não và nói chứ không
phải chỉ đơn giản là chuyện phiếm qua bờ môi.
Cafe ở nước ngoài đa phần là không đậm như cafe của người
Việt Nam (ngay cả espresso cũng chỉ mạnh bằng 1/3 cafe Việt),
tuy nhiên nhưng những câu chuyện của họ đậm hơn rất rất
nhiều… Đậm ở đây nghĩa là khối lượng kiến thức trao
đổi cho nhau nó vượt tầm so với những câu chuyện nhạt
nhẽo vô ích của chúng ta. Tôi không có ý đánh đồng hết
tất cả những cuộc nói chuyện của các bạn trẻ hiện nay
thế nhưng ngoài số lượng nhỏ những bạn có kiến thức để
tranh luận thì phần lớn tầng lớp trẻ trâu hiện nay là thế,
hãy đi vào các quán cafe và chịu khó lắng nghe những cuộc nói
chuyện phím xung quanh, tất cả chỉ thể hiện một mớ những
câu chuyện đời thường tầm phào, những chủ đề với những
kiến thức mơ hồ không có trích dẫn, lấy nguồn từ những
trang lá cải thể hiện quan điểm một chiều.
Thói quen tranh luận, hay phản biện theo khoa học (phản bác có
dẫn chứng, trích dẫn) một ý kiến nào đó dường như vô
cùng hiếm. Cái lý của đứa to mồm hay lớn tuổi luôn luôn
dành phần thắng. Những câu chuyện kết thúc mà không có một
sự đúc kết và học hỏi được gì từ chúng. Không như Việt
Nam, một cuộc nói chuyện dài với những người gọi là thân
quen ở nước ngoài lại chính là một nơi để họ có thể phô
diễn hết kiến thức mà họ đã học, đã đọc và đã biết
về lĩnh vực đó. Sự trao đổi thẳn thắn và biết lắng nghe
diễn ra rất công bằng từ cả hai phía, không phân biệt giai
cấp và tuổi tác.
Anh là tiến sĩ một ngành nào đó thì anh cũng chỉ biết rõ
về những lĩnh vực chuyên sâu mà anh đang nghiên cứu chứ anh
không thể biết hết mọi thứ trong cả ngành lớn chứ đừng
nói gì đến một ngành khác. Chuyên gia kinh tế không thể bằng
một người nông dân khi nói về chuyện chăm sóc cây bắp cây
lúa. Chính vì thế cuộc nói chuyện là một lớp học không
chính thống cho những người tham gia cùng học cùng mở mang
kiến thức.
Hãy ước lượng khối kiến thức để có thể nói chuyện
thoải mái với một người trẻ tuổi được gọi là có học
thức ở các nước tiên tiến, nó lớn hơn nhiều so với các
bạn có thể hình dung. Kiến thức chung tổng quát về tất cả
các ngành khiến cho họ tự tin giao tiếp và có thể tham gia
bất kỳ câu chuyện ở bất kỳ lĩnh vực nào. Tôi không đề
cập đến cuộc nói chuyện mang quá nhiều tính học thuật với
các chuyên gia của một ngành nào đó, tôi đang nói về những
cuộc nói chuyện phím, chính vì lý do đó cuộc nói chuyện có
thể nhảy từ văn hóa, chính trị, tôn giáo, du lịch cho đến
khoa học, kỹ thuật…
Nếu nói về chính trị, một đề tài khá nhạy cảm ở Việt
Nam cũng như ở các nước phương Tây, bạn sẽ biết và nói
được bao nhiêu về cái đề tài khô khan ấy hay chỉ nói chung
chung là các ổng ở trên làm sai, rồi nào ăn hối lộ thế này
thế khác… có bao nhiêu bạn biết được hệ thống chính trị
và khuynh hướng phát triển của đất nước ta trong thời này
ra sao? Những khó khăn chúng ta cần đối mặt và chúng ta đang
chịu ảnh hưởng của những điều kiện gì? Ấy thế mà các
bạn ở phương Tây đã không nói thì thôi chứ đã nói là
những vấn đề chung nhất bạn ấy có thể mô tả rành mạch.
Khuynh hướng phát triển của đảng, những mặt tốt và mặt
xấu của các dự luật khi được đề ra, những nguồn tiền
được chi vào những mục đích mang tính công cộng có phù hợp
không…
Tất nhiên không thể mong rằng mọi cuộc nói chuyện đều mang
tính học thuật cao nhưng những kiến thức chung mà họ có
được rất đáng nể. Những câu chuyện hầu hết đều đi vào
chi tiết ở một mức độ cao dần cao dần tùy vào thành phần
tham gia. Chẳng phải nói gì nhiều khi một nhóm người có trình
độ học vấn cao thì chắc chắn cái biên độ giao động của
kiến thức cũng phải tăng lên nhiều hơn so với những người
ít học, ít đọc. Đến đây thì chúng ta đã thấy cái tầm
quan trọng của việc đọc. Đọc nhiều, tích lũy nhiều kiến
thức rồi thì bạn cũng sẽ thấy việc có ích khi sử dụng
nó, ít ra trong những buổi giao lưu chuyện phím thế này.
Nói về chuyên ngành của bạn, ừ thì vì là chuyên ngành cho
nên bạn có thể nói về điều đó từ sáng đến tối. Tuy
nhiên nếu trong cuộc nói chuyện chẳng ai nói về cái mà bạn
thông thạo, bạn có cảm thấy lạc lõng về điều đó? Tại
sao đứa bạn của bạn có thể bắt chuyện với tất cả mọi
người, có thể nói về đủ các lĩnh vực mà bạn thì không?
"Chém gió" đa lĩnh vực là một nghệ thuật và người
"chém gió" như vậy cũng có thể xem là một nghệ sĩ, muốn
như vậy thì bạn còn chờ gì nữa mà không đọc đi, đọc
hết tất cả những thứ mà bạn quan tâm, trang bị cho mình
đủ kiến thức cơ bản về ngành đó thôi, bạn sẽ không
phải là kẻ thừa trong những câu chuyện đó.
Nói về công nghệ thông tin thì ít nhất cũng biết được tính
năng và những phần quan trọng cùa máy tính như ram, cpu hay cách
chuyển đổi dung lượng, đi sâu hơn thì chuyên mảng phần
cứng, phần mềm lại có biết bao chuyện để nói, ép xung hay
các các kỹ thuật mới áp dụng để thiết kế cpu, các hệ
điều hành thay đổi ra sao… Nói về phim ảnh thì ít ra cũng
biết các phim mới nhất nói về gì, diễn viên và nội dung có
hay có đẹp không? Thông điệp mà đạo diễn muốn gởi đến
ra sao? Bạn không cần biết hết mọi thứ nhưng nên biết mỗi
thứ một ít, một ít thôi, vừa đủ để không bị bỏ rơi
trong cái bể kiến thức vô bờ.
Quay lại cuộc nói chuyện của các bạn nước ngoài, bạn không
nhất thiết phải là người giỏi, nhưng những câu hỏi của
bạn trong một lĩnh vực mới có thể khiến người khác tôn
trọng bạn, hãy vận dụng những kiến thức của mình để
đưa ra những câu hỏi thông minh và sâu sắc, đừng cho ra
những câu hỏi tầm phào để họ uýnh giá bạn thấp hơn là
được. Ví dụ đang nói về lĩnh vực tôn giáo, về đạo hồi
mà bạn chỉ biết hỏi về các phẩn tử khủng bố đánh bom
như Binladen thì thua rồi… có biết bao điều hay về đạo hồi
về ý nghĩa của những điều cấm kỵ, về tục lệ kiêng cữ
trong tháng Ramadan tại sao bạn không đề cập mà chỉ biết
đến những mặt xấu của nó. Cái hạn chế khi nhìn một mặt
của vấn đề luôn là một rào cản trong quá trình mở mang
kiến thức.
Chúng ta không có kịch bản cho những cuộc nói chuyện và lĩnh
vực nào cũng có thể là một đề tài bất chợt, khi có kiến
thức, một câu chuyện về lĩnh vực nhất định sẽ được vun
đắp từ nhiều phía và kéo dài cho đến khi hết ý, đó chính
là lý do vì sao những cuộc nói chuyện của người nước ngoài
rất dài và cuốn hút, nó được xây dựng từ kiến thức của
tất cả mọi người.
Không thể phủ nhận rằng truyền thông Việt nam trong những
năm gần đây phát triển rất mạnh, tuy nhiên, kéo theo nó là
những câu chuyện tầm phào bên lề được thổi phồng quá
đáng và nó lại là những chủ đề chính trong câu chuyện của
những người trẻ tuổi. Tôi hoàn toàn không hiểu bạn nhận
được gì trong những câu chuyện như vậy? Những bài dạy về
đạo đức và lối sống hay những góc khuất quan trọng của
xã hội mà bạn là một người quan trọng nên tham gia vào việc
phê phán giúp nó tốt lành hơn?
Sao không cùng nhau trải nghiệm và kể cho nhau nghe những điều
thú vị ở một nơi xa xôi nào đó, nơi có phong tục tập quán
rất lạ, có món ăn rất ngon và có những cách sống đáng học
tập. Sao không cùng phân tích sự thành công hay thất bại của
một thương hiệu, một tập đoàn, những ý tưởng sáng tạo
mới mà bạn đọc được, kiến thức mà bạn thu được không
những giúp bạn lúc đó mà còn về sau này. Hãy để cho những
cuộc nói chuyện của bạn không đơn giản chỉ là những
guồng chảy xoay vòng của xã hội mà là một bông hoa đầy màu
sắc và tràn đầy hứng khởi, có thế bạn mới giúp ích cho
chính bản thân bạn, gia đình và xã hội này.
<strong>Thiên Khánh</strong>
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://www.danluan.org/tin-tuc/20140717/thien-khanh-chuyen-phiem-cua-nguoi-viet-va-cua-the-gioi),
một số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời
độc giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân
Luận có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc
hướng dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét