<em>Cái chính tức là nhà trường hiện nay truyền sang học trò
tinh thần thi nhau cạnh tranh để giành mọi loại danh hiệu.
</em> - <a
href="http://vuongtrinhan.blogspot.com/2014/06/khi-mot-nen-giao-duc-khong-con-kha-nang.html">Vương
Trí Nhàn</a>
Bốn mươi năm trước, khi luận về chuyện "<a
href="http://www.diendantheky.net/2012/12/vo-phien-chung-ta-qua-tieng-noi.html">Chúng
Ta Qua Tiếng Nói</a>," nhà văn Võ Phiến đã có lời
bàn:
<blockquote>"Chúng ta chỉ lấy làm quan trọng những ghi nhận
của giác quan bằng những hình dạng màu sắc v.v. Mũi thì gọi
là cái mũi, nhưng mắt lại là con mắt; trâu thì lúc nào cũng
là con trâu, nhưng kiến thì có thể là cái kiến. Một bên linh
động, một bên không linh động; một bên là giọng bình
thường, một bên bị khinh thị: những ghi nhận như thế chúng
ta không bỏ qua…
Chúng ta nói tiếng nói của giác quan, mà cũng là tiếng nói
của tình cảm nữa.
Lão thợ rèn, gã thợ rèn, ông thợ rèn, bác thợ rèn…, tất
cả đều là người thợ rèn. Nhưng mỗi người đặt trong một
quan hệ tình cảm khác nhau đối với kẻ nói… Chúng ta không
nói một cách 'khách quan'. Chúng ta nói đến một người nào
là đồng thời nói luôn cả cái tình cảm của mình đối với
người ấy.
Thái độ ấy không khỏi làm ngỡ ngàng người ngoại cuộc.
Hãy tưởng tượng cái tình cảnh khốn đốn của một người
Pháp, người Anh học tiếng Việt, mỗi lần ậm è cân nhắc
giữa những gã, lão, ông, bác v.v. để chọn lựa một tiếng
thích hợp. Hễ động nói đến ai cũng phải khai trình minh
bạch liên hệ tình cảm, sao mà khổ sở quá vậy?
…
Đã từ hai nghìn năm nay, chúng ta được biết một đức
Khổng Tử. Hồi đầu năm 1974 này, có 48 chiến sĩ Việt Nam bị
quân đội Trung Cộng bắt từ quần đảo Hoàng Sa đem về
Quảng Châu giam giữ. Tại đây, lần đầu tiên họ nghe nói
đến một <em>tên</em> Lâm Bưu với một <em>thằng</em> Khổng
Tử! Họ sững sờ."
</blockquote>
Bốn mươi năm sau, sau những giây phút "sững sờ" thì
bối rối là tâm cảm chung của người dân miền Nam – nơi
mà người ta quen gọi nhau là ông đạp xích lô hay bà lão
ăn mày – khi nghe nói đến đủ thứ <em>tên</em> hay
<em>thằng</em> như thằng Ken-nơ-đi, thằng Gion-xơn, thằng
Ních-xơn, thằng Diệm, thằng Thiệu, thằng Kỳ… Ai vẫn
cứ gọi theo thói quen là ông Kennedy, ông Johnson, ông Nixon,
ông Diệm, ông Thiệu, ông Kỳ… (dám) sẽ bị lôi thôi ngay,
và (không chừng) sẽ lôi thôi lắm!
Cùng lúc, dân chúng ở vùng đất vừa được giải
phóng lại được biết thêm một số người cầm lái
vĩ đại (những vị lãnh tụ kính yêu của toàn thể nhân
dân vô sản trên toàn thế giới) qua hình ảnh tràn ngập
khắp nơi, cùng với cách gọi hết sức thân thương –
nghe cứ y như thể là bà con ruột thịt trong nhà vậy:
bác Hồ, bác Mao, bác Kim, bác Lê-nin, bác Xít-ta-lin, bác
<em>Phi-đen Cát-xtơ-rô… </em>
Các bác không chỉ được nhắc nhở qua những bản tin,
hay cuốn phim thời sự mà còn qua thơ văn nữa<em>:</em>
<blockquote><em>Bác Mao chẳng ở đâu xa</em>
<em>Bác Hồ ta đó chính là Bác Mao</em></blockquote>
<em>Nói chung, quí bác đều được xưng tụng như thần
thánh hay những giáo chủ. Còn tín đồ cũng không phải
loại quần chúng vớ vẩn, bình thường mà toàn thuộc
</em>thành phần chọn lọc.
Họ đều thuộc "diện" nông dân giác ngộ, công nhân
tiên tiến, chiến sĩ thi đua, tư sản tiến bộ, trí thức
yêu nước, nghệ sĩ nhân dân, nhà giáo ưu tú… Họ cũng
đều xuất thân từ những gia đình có công với cách
mạng, gia đình thuộc diện chính sách, gia đình văn
hóa… Và tất cả đều đang phục vụ trong những ban
ngành, hay đơn vị xuất xuất sắc, luôn luôn sản xuất
đạt tiêu chuẩn và vượt chỉ tiêu.
Trong một thời gian dài, những danh hiệu vừa nêu được
mặc nhiên coi như là phần thưởng tinh thần để bù
đắp (ít nhiều) vào đồng lương khiêm tốn, cùng với
những thiếu thốn thường trực trong cuộc sống hàng
ngày – khi mà "khó khăn là hoàn cảnh chung của cả
nước" nên cũng không có chi để so bì, và cũng chả
có ai để mà so sánh.
Cho đến lúc cuộc chiến tàn, bên thắng cuộc mới
nhìn thấy được tận mắt thấy cảnh "phồn vinh giả
tạo" của phe bại trận, và được nhấm nháp chút
hương vị thực sự của cuộc đời – thay vì chỉ là
danh hiệu, hay khẩu hiệu – qua những sản phẩm tiêu thụ
hàng ngày ở bên kia chiến tuyến.
Từ đây, mới bắt đầu có hiện tượng <em>Samit nói ít
hiểu nhiều. Ba Con Năm (555) vừa nằm vừa ký. </em>Qua đến
thời kỳ đổi mới, rồi hội nhập với thế giới
thì cả nước cùng lăn xả vào những bữa tiệc đời,
chưa thấy bao giờ – trước đó.
Giới lãnh đạo ở Việt Nam hiện nay (những vị mà
chữ ký có thể mang về số tiền lại quả cỡ hàng
triệu Mỹ Kim) ăn uống, chia chác ra sao là chuyện thuộc
lãnh vực an ninh quốc gia và bí mật quốc phòng nên
rất ít người được biết đến. Đụng tới họ là
tù tội tức thì.
Còn cách "hưởng thụ" của quần chúng thì đã
được "phản ảnh," dù tận nước ngoài – nơi có treo
những tẩm biển nhắc nhở, đại loại như: <a
href="https://www.facebook.com/media/set/?set=a.10151682005483806.1073742311.101659733805&type=3">XIN
VUI LÒNG ĂN BÂY NHIÊU LẤY BẤY NHIÊU.</a>
<center><img
src="http://tuongnangtien.files.wordpress.com/2014/07/banh-ve-1.jpg?w=464&h=347"
width="464"></center>
Hay những tấm bảng <a
href="https://www.facebook.com/KSTvietsub/photos/a.10151682005483806.1073742311.101659733805/10151682005653806/?type=3&theater">CẢNH
CÁO VỀ TỘI PHẠM TRỘM CẮP</a>:
<center><img
src="http://tuongnangtien.files.wordpress.com/2014/07/banh-ve-2.jpg?w=500&h=664"
width="500"></center>
Ngày 17 tháng 6 năm 2014 vừa qua, trên trang mạng <a
href="http://singaporeseen.stomp.com.sg/singaporeseen/this-urban-jungle/female-pickpocket-in-malaysia-slapped-and-shamed-in-public">Stomp</a>(Singapore)
xuất hiện một bản tin ngắn, cùng hình ảnh, về một
phụ nữ Việt Nam bị bắt vì tộimóc túi, và bị làm
nhục giữa chợ – ở Mã Lai.
<center><img
src="http://tuongnangtien.files.wordpress.com/2014/07/banh-ve-3.jpg?w=625&h=375"
width="625"></center>
<center> <strong>Nguồn ảnh: </strong><a
href="http://singaporeseen.stomp.com.sg/singaporeseen/this-urban-jungle/female-pickpocket-in-malaysia-slapped-and-shamed-in-public"><strong>singaporeseen.stomp</strong></a></center>
Sự kiện này khiến cho nhiều bậc thức giả phải suy
nghĩ và băn khoăn không ít. Blogger <a
href="http://nguyentuongthuy2012.wordpress.com/2014/07/05/nguoi-viet-thieu-cong-hien-cho-nhan-loai-vi-chua-bao-gio-chiu-truong-thanh/">Nguyễn
Hoàng Đức</a>… kêu trời:
<blockquote>"<em>Còn nghĩ gì ư? Một nỗi nhục đã hiển hiện
ra như thế mà vẫn còn nghĩ quanh co để lẩn trốn nỗi xấu
hổ ư? Là người Việt chắc chúng ta chẳng lạ gì con người
và quê hương, vì đấy là máu thịt giống nòi của ta, nó thân
quen như quả cà với bát tương… nhưng thử ôn một tí kẻo
chúng ta quên: mới đây Nhật cảnh báo số vụ ăn trộm của
người Việt chiếm 40% các vụ trộm cắp ở Nhật.
Trời ơi, có một rúm người Việt trên đất Nhật mà ăn cắp
bằng gần một nửa cả thế giới cộng lại… như vậy có
phải người Việt ăn cắp thường trực không? Ăn cắp đã
thế còn gian tham thì ở cỡ nào? Mới đây một cô gái Việt
bị treo biển làm nhục giữa chợ trên đất Malaxia, sao cô ta
lại không phải là người nước khác nhỉ? </em>
<em>Các nước Bắc Âu đã từng đặt camera theo dõi các công
nhân Việt Nam, thấy họ ăn cắp thường trực mọi lúc mọi
nơi, và đã đặt một cái tên "Không thể làm ăn với Việt
Nam". Một người Nhật mới đây nói thẳng "người Việt
mãi mãi hèn khổ vì gian vặt, ăn cắp vặt, một mét dây cao
cấp giá dăm triệu, bị người Việt cắt vụn ăn cắp bán có
vài trăm, thế thì bao giờ mới giầu mạnh được</em>?"
</blockquote> Nhạc sĩ <a
href="http://nhacsituankhanh.wordpress.com/2014/06/25/mot-goc-nhin-cho-su-xau-xi-cua-nguoi-viet/">Tuấn
Khanh</a> cũng phải bầy tỏ đôi lời cảm thán:
<blockquote> "<em>Người Việt đã trãi qua nhiều khốn khó, sự
kiện một phụ nữ Việt ăn cắp bị bắt, làm nhục tại
Kepong, Baru nhắc lại những điều chúng ta đã đổ vỡ, nhắc
những điều chúng ta cần làm nhưng chưa thể...</em>
<em>Giờ phút chúng ta nhìn lại, giữ lại cho dân tộc mình đã
đến. Giờ phút đó gõ cửa từng nhà và nhắc rằng chúng ta
là một dân tộc có 4000 năm văn hiến. Giờ phút buộc chúng ta
nhớ lại rằng lịch sử cha ông không xấu xí như hôm nay,
lịch sử của một dân tộc hiền hòa biết kính trên, nhường
dưới, thương trẻ mến già. Cuộc sống có đúng sai, nhưng
không có chỗ của cái ác mà chúng ta nhìn thấy ở đám đông
người Hoa tại Malaysia. Việt Nam có thể một người ăn cắp
nhưng Việt Nam không tiếc sức để tìm kiếm những người
Malaysia, người Hoa không quen biết trên chiếc máy bay MH-370 bị
mắc nạn trên đại dương. Trong những dòng tin nhắn mà tôi
nhận được, ghi rằng "thật xấu hổ cho người phụ nữ
Việt Nam này, nhưng còn xấu hổ hơn nữa cho đất nước
Malaysia</em>".
</blockquote> Chuyện còn "đáng xấu hổ hơn nữa" của
"đất nước Malaysia" (nói thiệt) tôi không dám lạm
bàn. Tôi cũng chưa bao giờ có được những ý nghĩ sâu
sắc và thâm trầm như những tác giả thượng dẫn.
Dòng chữ nhắc nhở ("ĂN KHÔNG HẾT SẼ BỊ PHẠT") hay
hình ảnh những phi công hoặc tiếp viên Việt Nam bị bắt
giữ vì tình nghi có liên quan đến hàng hoá trộm cắp
chỉ khiến tôi nhớ đến đoàn người rồng rắn trước
mấy cửa hàng quốc doanh (để chờ mua mấy cân thịt hay
vài mét vải) cùng những bức tường nhà treo tá lả
đủ thứ bảng danh hiệu, giấy khen, giấy chứng nhận,
giấy ghi công, bằng tuyên dương, bằng tưởng thưởng…
ở cái đất nước khốn khổ của mình.
Tại vì dân Việt đã sống thiếu thốn quá lâu, hay vì
chúng ta đã bị ép mặc áo giấy và ăn bánh vẽ quá
nhiều nên khó có thể "cầm lòng" khi được nhìn
thấy thực phẩm hay hàng hoá bầy ê hể bầy ra trước
mắt?
Có lẽ tại cả hai!
<center><img
src="http://tuongnangtien.files.wordpress.com/2014/07/banh-ve-4.jpg?w=600&h=400"
width="600"></center>
<center> <em>Bằng khen, huân chương của một mẹ Việt Nam anh
hùng. Nguồn ảnh và chú thích: <a
href="http://www.baomoi.com/A-hau-Thuy-Trang-tham-hoi-Me-Viet-Nam-Anh-hung-dip-83/54/8019934.epi">baomoi</a></em></center>
Và tất cả đều là những chuyện đã rồi. Trong tương
lai, người Việt (e) vẩn sẽ có kẻ bị bắt và bị làm
nhục giữa chợ – ở xứ người – nếu nhà nước
hiện hành vẫn cứ tiếp tụccho người dân ăn bánh vẽ
(làm bằng danh hiệu) như đã chủ trương và thực hiện
(vô cùng) bền bỉ từ gần hai phần ba thế kỷ qua!
<em><strong>Tưởng Năng Tiến</strong></em>
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://www.danluan.org/tin-tuc/20140710/sttd-tuong-nang-tien-banh-ve-ao-giay),
một số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời
độc giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân
Luận có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc
hướng dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét