Mấy ngày gần đây ở trong nước có nhiều tiếng nói về nhu
cầu thành lập công đoàn tự do và độc lập. Đây là thời
điểm thuận lợi hơn trước vì quyền thành lập hay tham gia
công đoàn tự do và độc lập đang là điều kiện tiên quyết
để Việt Nam được gia nhập Hợp Tác Xuyên Thái Bình Dương
(TPP).
Tuy nhiên, muốn đạt hiệu quả, những người hoạt động công
đoàn độc lập trong tương lai cần:
(1) Đặt quyền và lợi ích của công nhân là trọng tâm duy
nhất;
(2) Chứng minh khả năng tổ chức công nhân;
(3) Bảo vệ được thành viên;
(4) Có đủ chuyên môn để đối tác với các công đoàn kỳ
cựu và có ảnh hưởng trên thế giới.
<h2>Quyền và lợi ích của công nhân là trọng tâm duy nhất</h2>
Trở ngại lớn nhất của các tổ chức của người Việt trong
lãnh vực công đoàn là bị quốc tế dị nghị về thực chất:
công đoàn chỉ là bình phong cho chủ đích chính trị ngầm ẩn.
Chính bởi vậy Solidarity Center, bộ phận quốc tế của tổ
chức công đoàn lớn nhất Hoa Kỳ là AFL-CIO, trong bao năm đỡ
đầu cho liên đoàn lao động độc lập của Miến Điện, nhưng
tuyệt nhiên tránh né mọi quan hệ với các tổ chức lao động
của người Việt. Đây cũng là thái độ của nhiều công đoàn
quốc tế mà tôi tiếp xúc trong nhiều năm qua.
Sự dị nghị này có căn cứ vì đã từng có tổ chức mang danh
nghĩa bảo vệ quyền lao động nhưng lại đứng tên chung với
một số đảng chính trị trên các tờ bích chương về Hoàng Sa
và Trường Sa dán lén ở đôi ba chỗ trong nước; hay kết hợp
với các tổ chức chính trị để thực hiện chương trình
"giao lưu trong ngoài" với người ở trong nước qua ngả Thái
Lan; hay tuyên bố lấy công đoàn làm xúc tác cho sự thay đổi
chế độ theo mô hình Ba Lan.
<h2>Khả năng tổ chức công nhân</h2>
Trong con mắt của các tổ chức công đoàn Hoa Kỳ, chưa một
tổ chức nào của người Việt chứng minh được khả năng tổ
chức công nhân trong hay ngoài nước. Thậm chí, có tổ chức
đã đến Mã Lai để tập hợp người Việt lao động "xuất
khẩu" nhưng chính thành viên của tổ chức đã bị chính
quyền sở tại câu lưu và trục xuất. Nếu chưa đủ sức để
hoạt động ở môi trường mở như Mã Lai, thì khó có thể
hiệu quả ở môi trường đóng như Việt Nam. Những tổ chức
công đoàn quốc tế rất tinh tường và bén nhậy trong nhận
định và rất cẩn thận khi chọn đối tượng hợp tác.
<h2>Bảo vệ thành viên hoạt động</h2>
Một công đoàn phải chủ trương và chứng minh được khả
năng bảo vệ thành viên hoạt động, một điều vừa thể
hiện đạo đức vừa thể hiện nội lực. Nếu không bảo vệ
được chính thành viên của mình thì chắc chắn không đủ
sức để bảo vệ quyền và lợi ích của công nhân nói chung.
Cho đến nay chưa một tổ chức của người Việt hoạt động
cho người lao động nào chứng minh được khả năng bảo vệ
thành viên của mình.
Không những vậy, có tổ chức đã giao phó công tác nguy hiểm
cho thành viên mà không hề chuẩn bị các biện pháp bảo vệ
hay giải cứu. Năm 2009, đích thân tôi lập hồ sơ tị nạn cho
một thành viên của một tổ chức hoạt động công đoàn.
Hoạt động trong nước đã bại lộ nên người ấy phải lánh
nạn ở Thái Lan. Nhưng chỉ ít lâu sau, người ấy xin rút hồ
sơ tị nạn với lý do tổ chức chỉ thị phải quay về Việt
Nam cho công tác thành lập phong trào lao động. Chẳng bao lâu
người này bị bắt cùng với số nhân sự hợp tác. Tất cả
đều đang ở tù.
Các tổ chức nhân quyền và công đoàn quốc tế luôn đặt
nặng vấn đề đạo đức và khả năng bảo vệ thành viên. Tuy
có thể không biết rõ nội tình như vừa kể, nhưng họ chỉ
cần nhìn sự kiện là suy ra được bản chất.
<h2>Trình độ chuyên môn</h2>
Hoạt động công đoàn là một trong số các hoạt động xã
hội dân sự lâu đời nhất cho nên cũng phát triển nhất về
tính chuyên nghiệp. Người hoạt động công đoàn phải được
đào tạo, không chỉ qua sách vở mà phải qua sự trầm mình
trong phong trào công đoàn thế giới. Qua đó họ hiểu được
các nguyên tắc về hoạt động công đoàn, nắm được các
phương thức tổ chức và bảo vệ công nhân, và nối kết
được với giới hoạt động công đoàn trên thế giới.
Một dấu hiệu rất rõ của tính thiếu chuyên môn là khi thành
viên của tổ chức đội rất nhiều nón, nghĩa là cùng một
người mà lại hoạt động trong nhiều lãnh vực qua nhiều tổ
chức với nhiều mục tiêu khác nhau. Hoạt động trải rộng
nên mong manh, tản mác và hời hợt. Nếu không may một trong các
mục tiêu lại mang tính cách chính trị, thì lời nói hay việc
làm dù của chỉ một người lại làm tăng sự dị nghị sẵn
có đối với thực tâm và thực chất của toàn thể tổ chức
mang danh nghĩa bảo vệ người lao động.
Trong tình trạng bị lánh xa bởi các công đoàn có uy tín thì
thật khó cho thành viên của tổ chức tìm được cơ hội và
môi trường để nâng cấp trình độ chuyên môn. Đây là vòng
lẩn quẩn khó thoát ra.
Muốn thoát thì phải khởi sự từ đầu với một tổ chức
không tì vết và thực sự vì quyền và lợi ích của người
lao động. Tổ chức ấy phải tập trung phát triển khả năng
tập hợp và tổ chức công nhân, chủ trương bảo vệ thành
viên bằng mọi giá, và đào tạo nhân sự chuyên môn để đối
tác với các công đoàn trong thế giới tự do. Tuy "vạn sự
khởi đầu nan" nhưng như vậy mới tránh được những dị
nghị hầu như vĩnh viễn không thể xoá bỏ.
Sự dị nghị ấy chúng tôi đã trải qua khi vận động để
các công đoàn lao động ở Hoa Kỳ cùng lên tiếng cho Đỗ Thị
Minh Hạnh, Nguyễn Hoàng Quốc Hùng và Đoàn Huy Chương. Họ
đều tránh né vì quan ngại về những tổ chức tự nhận là
đứng đằng sau những nhân sự này. Biết rằng cố gắng thêm
cũng vô ích, đầu năm nay chúng tôi chuyển hướng: tập trung
vào khía cạnh tù nhân lương tâm và tìm sự yểm trợ của
Quốc Hội Hoa Kỳ. Đó là lý do mẹ của Đỗ Thị Minh Hạnh
được sắp xếp điều trần ngày 16 tháng 1 vừa qua trước Uỷ
Hội Nhân Quyền Tom Lantos của Hạ Viện Hoa Kỳ. Qua buổi điều
trần ấy chúng tôi nối kết mật thiết hồ sơ Hạnh - Hùng –
Chương với vấn đề TPP cho Việt Nam.
Do cùng mục đích đẩy lùi TPP cho Việt Nam và nhờ uy tín của
một số dân biểu Hoa Kỳ ủng hộ Hạnh – Hùng – Chương,
một số tổ chức công đoàn Hoa Kỳ bắt đầu nhìn nhận rằng
ba nhân sự này thực tâm tranh đấu cho công nhân nên bị tù
đày, mặc dù vẫn giữ nguyên thái độ dị nghị đối với
các tổ chức người Việt liên đới. Kết quả là ngày càng
thêm công đoàn Hoa Kỳ nêu hồ sơ của bộ ba này trong các
cuộc vận động hậu trường về TPP. Sự nhập cuộc của các
công đoàn này đang tạo một chuyển hướng trong chính giới Hoa
Kỳ đối với Việt Nam: rõ ràng hơn, cứng rắn hơn, và dứt
khoát hơn.
Chúng tôi không hoạt động công đoàn nhưng nghĩ rằng công
đoàn độc lập là tuyệt đối cần thiết cho Việt Nam. Qua
những chia sẻ kinh nghiệm, tôi cầu mong rằng các người lao
động khốn khó ở Việt Nam sẽ thực sự được đại diện
và bảo vệ quyền và lợi ích bởi những công đoàn tự do và
độc lập đúng nghĩa và thực sự của chính họ.
<strong>Bài liên quan:</strong>
Xã Hội Dân Sự Phải Độc Lập Với Các Đảng Chính Trị
http://machsong.org/modules.php?name=News&file=article&sid=2875
TPP cho Việt Nam: 90% xác suất sẽ bị đẩy lùi trừ khi…
http://machsong.org/modules.php?name=News&file=article&sid=2866
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://www.danluan.org/tin-tuc/20140611/ts-nguyen-dinh-thang-cong-doan-phai-thuc-su-bao-ve-quyen-va-loi-ich-cua-cong-nhan),
một số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời
độc giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân
Luận có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc
hướng dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét