Chương 1
<div id="news_related_block">
<ul>
<li><a href="https://danluan.org/node/24449">Phần 1</a></li>
<li><a href="https://danluan.org/node/24542">Phần 2</a></li>
<li><a href="https://danluan.org/node/24742">Phần 3</a></li>
<li><a href="https://danluan.org/node/24774">Phần 4</a></li>
</ul>
</div>
<strong>Những Thất bại và Tái Tổ chức Năm 1951</strong>
Rõ ràng là phấn khởi từ thắng lợi trong chiến dịch biên
giới cũng chiến thắng của Trung Quốc trong những trận đầu
tiên với lực lượng Liên Hiệp Quốc ở Triều Tiên, vào cuối
năm 1950 ĐCVQSTQ và QĐNDVN quyết định phát động một cuộc
tổng tiến công vào khu vực châu thổ sông Hồng. Một số cán
bộ cao cấp của đảng xem chiến dịch biên giới là "một
cuộc tấn công từng phần" sau đó chuyển thành một cuộc
tấn công toàn diện.[93] Võ Nguyên Giáp là người cổ xuý chính
cho việc chuyển sang giai đoạn thứ ba và cuối cùng của cuộc
chiến tranh nhân dân (hai giai đoạn đầu là phòng thủ chiến
lược và bao vây). Năm 1950 ông đã phát hành một tờ rơi có
tên <em>"Nhiệm vụ của Quân đội trong việc Chuẩn bị cho
cuộc Tổng Phản công"</em>, trong đó ông tuyên bố điều
kiện đã chín mùi để lực lượng cách mạng chuyển sang tổng
tấn công để loại bỏ kẻ thù với số lượng lớn và để
chiếm đóng các thành phố. Giáp đề cập đến bốn điều
kiện đánh dấu việc chuyển sang giai đoạn cuối cùng: (1) tinh
thần quyết tâm chiến đấu của quân cách mạng cao hơn nhiều
so với địch quân; (2) sự tiếp tục vượt trội của địch
chỉ đơn thuần về mặt quân sự, có gây khó khăn cho Việt
Minh nhưng không có nghĩa là bất khả kháng; (3) sự phát triển
quan trọng của các yếu tố quốc tế (ám chỉ sự trợ giúp
của Trung Quốc); và (4) sự vượt trội về chiến lược lãnh
đạo của lực lượng cách mạng.[94] Một số lãnh đạo khác
trong đảng cũng thiên về việc đánh chiếm đồng bằng sông
Hồng để giải quyết nạn thiếu gạo trong các vùng giải
phóng.[95]
Tháng Giêng 1951, Giáp phát động Chiến dịch Hoàng Hoa Thám 1
bằng cách tấn công thủ phủ Vĩnh Yên, cách Hà Nội ba mươi
bảy dặm về phía tây bắc trong khu vực miền tây của châu
thổ sông Hồng.[96] Giáp chọn chiến thuật biển người mà
Trung Quốc đang sử dụng tại Triều Tiên.[97] Tướng Jean de
Lattre de Tasigny, tân tổng tư lệnh của Pháp tại Đông
Dương,[98] đã đối phó bằng cách đưa quân dự bị theo
đường hàng không từ Trung Kỳ đến Vĩnh Yên và ném bom xăng
lên đối phương. Việt Minh đã không chiếm được thành phố
và bị thiệt hại ít nhất là 6 nghìn quân.[99]
Nhưng thất bại này vẫn không làm thay đổi kế hoạch của
Giáp. Vào cuối tháng Ba, ông đưa các đơn vị của mình về
hướng đông để tấn công Mạo Khê nằm ở cực bắc châu
thổ (Chiến dịch Hoàng Hoa Thám 2). Sau bước đầu đột phá
thành công tuyến phòng ngự đầu của Pháp, phe tấn công đã
không chiếm được thị trấn và phải từ bỏ kế hoạch của
mình sau khi bị thất tổn nặng nề. Tấn công của Giáp vào khu
vực Phủ Lý và Ninh bình trên Sông Đáy phía nam Hà Nội vào
tháng Năm cũng chịu chung số phận.[100] Những thất bại này
đã khiến các cố vấn Trung Quốc nghĩ rằng quá sớm và quá
khó để Việt Minh đạt được một chiến thắng dứt điểm
bằng các cuộc tấn công qui mô lớn tại một khu vực mà quân
đội thuộc địa có thể huy động hoả lực vượt trội từ
các căn cứ gần đấy. Họ nhận ra rằng họ phải thực tế
và cẩn thận hơn trong việc giúp QĐNDVN vạch kế hoạch cho các
chiến dịch tương lai.[101]
Trong một bức điện gửi Mao ngày 27 tháng Giêng 1951, Vi Quốc
Thanh đã than phiền về QĐNDVN và đề nghị huấn luyện và tái
tổ chức. Hai ngày sau, vị lãnh tụ ĐCSTQ trả lời, trước
tiên ông ủng hộ kế hoạch của Vi và yêu cầu ông nên kiên
nhẫn với người Việt, đừng khiến họ oán giận.
"<em>Những thiếu sót hiện nay của họ,</em>" Mao nói tiếp,
"<em>cũng là những thiếu sót mà quân đội Trung Quốc từng
mắc phải khi còn non nớt. Điều này không có gì lạ. Chúng ta
chỉ có thể giúp họ bằng cách thuyết phục họ cải tiến
dần trong thời gian đấu tranh lâu dài.</em>"[102] Rõ ràng Mao
đang nói đến sự thiếu kiên nhẫn của QĐNDVN trong việc phát
động những cuộc tấn công qui mô lớn để chiếm các thành
thị, ông so sánh việc này với kinh nghiệm tương tự của
Hồng quân trong những năm đầu. Nhận định của Mao với Vi
Quốc Thanh không những lộ vẻ bề trên đối với QĐNDVN mà
còn oái ăm ở điểm vị lãnh tụ ĐCSTQ đang tự mình liên tục
thúc đẩy các cuộc tấn công tại Triều Tiên, vượt quá lời
tham mưu của tư lệnh Bành Đức Hoài. Tại Triều Tiên, Mao cũng
mắc phải lỗi lầm thiếu kiên nhẫn tương tự mà ông đang
chê trách giới lãnh đạo Việt Minh.
Vào đầu năm 1951, ĐCVQSTQ đề nghị với QĐNDVN một kế hoạch
tái thiết hệ thống điều hành cũng như huấn luyện và tái
tổ chức quân đội. Với sự chấp thuận của Hồ, ĐCVQSTQ đã
giúp QĐNDVN đơn giản hoá cơ chế điều hành của ba tổng cục
(Bộ Tổng Tham mưu, Tổng cục Chính trị, Tổng cục Hậu cần)
và các sư đoàn. Các nhân sự dư thừa bị cắt giảm và điều
xuống các đơn vị chiến đấu. ĐCVQSTQ phụ giúp ba tổng cục
thảo các điều lệ và qui định để mỗi chiến sĩ đều
hiểu rõ nhiệm vụ của mình. Các cố vấn Trung Quốc đóng
tại cấp sư đoàn mở các lớp huấn luyện cho các chỉ huy
cấp đại đội, trung đội và tiểu đội. Kết quả là QĐNDVN
đã trở nên chuyên nghiệp hơn.[103]
Phương pháp truyền thụ ý thức hệ mà các cố vấn Trung Quốc
đưa vào QĐNDVN được gọi là Chỉnh Huấn. Một tự điển
xuất bản từ Hà Nội giải thích chỉnh huấn là <em>"một
phong trào cải cách tư tưởng trong cán bộ và nhân dân qua
việc tổ chức nghiên cứu chính trị và tự phê bình để gắn
liền với lý tưởng chung."</em> Tự điển này cũng chỉ ra
từ gốc của chỉnh huấn là chỉnh phong, một chiến dịch sửa
sai mà Mao từng phát động trong những năm đầu 1940 để củng
cố vị trí của mình trong ĐCSTQ. Tháng Sáu 1951, tập san nghiên
cứu chính trị của QĐNDVN là <em>Quân chính Tập san</em> đã
nhắc đến chiến dịch chỉnh huấn sau trận Hoàng Hoa Thám vào
tháng Tư trước và vạch ra một hướng đi cho mùa hè tới. Các
chiến dịch chỉnh huấn sau này sẽ còn được thể chế hoá
trong phong trào cải cách ruộng đất vào năm 1953.[104]
Bằng cách giúp Việt Minh thực hiện những cuộc vận động
chỉnh huấn, các cố vấn Trung Quốc đã truyên truyền chủ
thuyết <em>"tinh thần cao hơn vật chất"</em> của Mao, một
phong cách nghiên cứu chú trọng việc chấn chỉnh ý thức hơn
là các yếu tố khách quan. Phong cách Maoist này dựa trên tư
tưởng tân Khổng giáo trước đây chuyên chú trọng vào ý
thức của giới lãnh đạo được đào tạo chu đáo như là
một yếu tố tự chuyển hoá trong việc bồi dưỡng đạo đức
và chính trị quan.[105] Với tư tưởng tân Khổng giáo vốn đã
có ảnh hưởng lớn tại Việt Nam, các cố vấn Trung Quốc
không gặp khó khăn mấy trong việc tìm ra những người hoan
nghênh học thuyết Maoist chuyên nhấn mạnh vào <em>"tư tưởng
đúng đắn"</em> trong hoạt động chính trị.
Nỗ lực củng cố QĐNDVN là một phần của chiến dịch tổng
thể của Hồ với sự trợ giúp của các cố vấn Trung Quốc
nhằm củng cố và phát triển chính quyền VNDCCH trong năm 1951.
Vào đầu năm, theo yêu cầu của ĐLĐVN, Đoàn Cố vấn Chính
trị Trung Quốc (ĐCVCTTQ) được thành lập với La Quí Ba làm
chủ tịch. Đoàn này được chia thành nhiều bộ phận để
đảm đương các lĩnh vực quân sự, tài chính và kinh tế, công
an, văn hoá và giáo dục, mặt trận liên hiệp, củng cố đảng
và cải cách ruộng đất. Đoàn có trên một trăm cố vấn.
Trong suốt năm, ĐCVCTTQ đã bận rộn giúp đỡ Hồ soạn thảo
luật lệ và chính sách liên quan đến tài chính, thuế má,
trưng thu thóc, đàn áp các thành phần phản động, quản lý
báo chí và truyền thanh, quan hệ với các đảng phái và đoàn
thể phi Cộng sản và chính sách đối với người thiểu
số.[106]
Lạm phát và thâm thủng ngân sách là hai vấn đề cấp bách
nhất đang hủy hoại kinh tế VNDCCH. Để đối phó với tình
trạng thiếu hụt lương thực và thương mại, chính phủ của
Hồ đã dùng đến một chính sách táo bạo là lạm dụng việc
phát hành tiền tệ vào đầu năm 1951. Ngày 22 tháng Giêng, Lưu
Thiếu Kỳ ra lệnh cho La Quí Ba cảnh báo những người Cộng
sản Việt Nam về mối nguy hiểm của việc này. Phương pháp
đúng đắn để khắc phục những khó khăn kinh tế, Lưu nhấn
mạnh, là phát triển sản xuất và thương mại.[107]
Bên cạnh việc quản lý kinh tế yếu kém từ phía trên, những
cố vấn Trung Quốc còn phát hiện ra nạn tham nhũng trong giới
cán bộ Việt Minh cấp dưới trong lĩnh vực tài chính cũng như
nạn tiêu xài bừa bãi và phung phí hàng viện trợ của Trung
Quốc. Giữa tháng Tư và tháng Năm, Lưu Thiếu Kỳ đã hai lần
gửi thông điệp đến Hồ Chí Minh để cảnh báo những vấn
đề này. Trong một bức điện ngày 20 tháng Tư, Lưu nhấn mạnh
với Hồ tầm quan trọng trong việc trừng phạt những cán bộ
đã vi phạm các luật lệ tài chính và giữ gìn kỹ luật để
tất cả các nguồn tài chính và nguyên liệu được sử dụng
hiệu quả nhất vì mục đích chống Pháp. Trong bức điện thứ
hai gửi ngày 2 tháng Năm, Lưu bảo Hồ rằng nhiều hàng hóa
Trung Quốc, trong đó có đạn dược, máy liên lạc, và dụng
cụ quang tuyến đã bị bỏ bê không chăm sóc bên vệ đường
hoặc trong những hang động tại Việt Nam. Ông yêu cầu vị
lãnh tụ Việt Nam phải chấn chỉnh vấn đề này.[108]
Những biện pháp kinh tế tài chính mới được đề ra chủ
yếu là để đặt ĐLĐVN vào một vị thế kinh tế tốt hơn
nhằm phát động chiến tranh chống Pháp. Nhằm thiết lập một
hệ thống ngân khố dồi dào cho VNDCCH, các cố vấn Trung Quốc
đã giúp Cộng sản Việt Nam cải cách cơ chế thuế bằng cách
bãi bỏ hệ thống cũ bao gồm thuế rượu, muối và thuốc
phiện, và đưa ra năm loại thuế mới trong nông nghiệp, thương
mại, lâm nghiệp, giết mổ gia súc và xuất nhập khẩu. Loại
thuế quan trọng nhất trong chúng là nông nghiệp, nhắm vào
địa chủ và nông dân như nhau. Tỉ giá thuế được xác định
bởi quan chức và dân số dựa theo thu nhập và chi phí gia
đình. Vì hệ thống thuế mới vay mượn từ Trung Quốc khá
khác biệt với cán bộ và nhân dân Việt Nam, ĐLĐVN đã thành
lập một cơ quan thuế nông nghiệp đặc biệt để giám định,
mở lớp huấn luyện cán bộ thu thuế và tìm cách giải thích
qui chế thuế mới với dân chúng. Bên cạnh chế độ thuế
mới, chính quyền cũng thành lập Ngân hàng Quốc gia Việt Nam
và phát hành tiền mới được in từ Trung Quốc. Năm 1952, chính
quyền Việt Nam tuyên bố rằng hệ thống thuế mới 1951 đã
thành công.[109]
<strong>
Chiến dịch Tây Bắc</strong>
Vào đầu năm 1952, Đoàn Cố vấn Quân sự Trung Quốc đề nghị
QĐNDVN phát động chiến dịch Tây Bắc. Nằm dọc theo biên
giới Lào, Tây Bắc là một khu vực nơi quân Pháp có hệ thống
phòng ngự yếu. Giải phóng được khu vực này sẽ giải toả
được mối đe doạ từ phía sau khu vực Việt Bắc do Việt Minh
kiểm soát đồng thời tạo ra được một hậu cứ yểm trợ
rộng rãi. La Quí Ba, người đang chỉ huy ĐCVQSTQ thay Vi Quốc
Thanh đang chữa bệnh tại Trung Quốc, chịu trách nhiệm cho
chiến dịch này. Ngày 16 tháng Hai, La gửi báo cáo đến Quân
uỷ Trung ương ĐCSTQ trong đó phác thảo kế hoạch cho QĐNDVN
trong năm 1952. Ông đề nghị rằng QĐNDVN nên tĩnh dưỡng và
huấn luyện các lực lượng chính qui của mình trong nửa đầu
năm trong khi tiếp tục chiến tranh du kích và tấn công Nghĩa
Lộ và Sơn La vào nửa cuối của năm. Với Việt Bắc làm căn
cứ, La tiếp tục, QĐNDVN có thể đưa quân sang Lào vào năm sau.
Thông qua kế hoạch của La, Quân uỷ Trung ương chỉ thị cho
ông bám chặt nguyên tắc <em>"tiến triển vững chắc và bảo
đảm chiến thắng trong mọi trận đánh"</em> trong chiến
dịch. Lưu Thiếu Kỳ bảo ông rằng "việc giúp Lào giải
phóng là vô cùng quan trọng." La chuyển kế hoạch của mình
đến Giáp và ông chấp nhận. Hồ chú tâm nhiều vào chiến
dịch Tây Bắc, yêu cầu ĐCVQSTQ giúp đỡ trong suốt chiến
dịch. Tháng Tư, bộ chính trị ĐLĐVN thông qua kế hoạch tác
chiến.[110]
Ngày 14 tháng Tư, La phác thảo kế hoạch chiến dịch Tây Bắc
của ông với Bắc Kinh: QĐNDVN sẽ bắt đầu chiến dịch vào
trung tuần tháng Chín bằng việc tấn công Nghĩa Lộ; sau đó
sẽ đánh vào Sơn La; chiếm lĩnh hầu hết khu vực Tây Bắc vào
cuối năm; và tấn công Lai Châu vào năm sau. Năm ngày sau Quân
uỷ Trung ương ĐCSTQ thông qua đề xuất của La với điều
kiện là QĐNDVN phải điều nghiên chiến trường và chuẩn bị
tiếp tế kỹ lưỡng trước chiến dịch, đồng thời chú ý
đến những vấn đề người dân tộc tại Tây Bắc. (Tây Bắc
là khu vực có đa số người dân tộc cư ngụ.) Ngày 11 tháng
Bảy, La gửi một kế hoạch tác chiến chi tiết của chiến
dịch đến Quân uỷ Trung ương. Kế hoạch cũng bao gồm một
yêu cầu của Việt Nam rằng Trung Quốc đưa quân từ Vân Nam
vào Việt Nam để hợp tác chiến dịch. Ngày 22 tháng Bảy, Quân
uỷ Trung ương trả lời rằng một nguyên tắc quan trọng của
Trung Quốc là không gửi quân vào Việt Nam, nhưng họ có thể
huy động một số đơn vị dọc theo biên giới như là một
biểu hiện hỗ trợ. Tiêu diệt quân Pháp trong vùng Tây Bắc là
trách nhiệm riêng của QĐNDVN. Bắc Kinh cũng đề nghị một số
thay đổi trong kế hoạch của La.[111]
Ngày 31 tháng Bảy, La báo với Quân uỷ Trung ương rằng QĐNDVN
sẽ bắt đầu quá trình giáo dục cho binh lính về những vấn
đề người thiểu số vào đầu tháng Chín trước khi họ hành
quân đến Tây Bắc vào giữa tháng. Ngày 8 tháng Tám, Quân uỷ
Trung ương trả lời La rằng còn sớm để bắt đầu chiến
dịch vào giữa tháng Chín, và nên hoãn lại đến tháng Mười
hoặc thậm chí tháng Mười một để ĐLĐVN có đủ thời gian
để chuẩn bị về chính trị, quân sự và tiếp tế.[112] Trong
thời gian thăm viếng Liên Sô từ 17 tháng Tám đến 22 tháng
Chín để yêu cầu viện trợ, Chu Ân Lai đã nhắc đến chiến
dịch Tây Bắc với Stalin. Phê chuẩn kế hoạch chiến dịch,
vị lãnh tụ Liên Sô cũng đề cập đến đàm phán hoà bình
với Pháp. Nếu Paris từ chối, Việt Minh có thể tiến vào nam
sau khi chiếm lĩnh Hà Nội. Chu đồng ý với nhận xét của
Stalin.[113] Rõ ràng là Stalin muốn Hồ nên thương lượng với
người Pháp trên vị thế vượt trội về quân sự.
Đầu tháng Chín, ĐLĐVN triệu tập hội nghị bộ chính trị và
mời La tham dự. Giáp báo cáo tình hình chuẩn bị cho chiến
dịch Tây Bắc. Ông chỉ ra những khó khăn gặp phải, đặc
biệt là việc tấn công Sơn La. Vào cuối tháng Chín, Hồ bí
mật đi Bắc Kinh để thảo luận với các lãnh đạo Trung Quốc
về chiến dịch Tây Bắc cũng như kế hoạch chiến lược để
thắng cuộc chiến chống Pháp. Các lãnh đạo Trung Quốc đề
nghị QĐNDVN trước tiên nên chiếm lấy Tây Bắc và phía bắc
Lào rồi chuyển quân về phía nam để chiếm đánh vùng châu
thổ sông Hồng. Hồ đồng ý với đề xuất này và trong một
bức điện gửi Giáp và La ngày 30 tháng Chín, ông cho họ biết
quyết định giữa ông và các lãnh đạo Trung Quốc: chiến
dịch Tây Bắc chỉ liên quan đến Nghĩa Lộ, không có Sơn La;
sau khi chiếm được Nghĩa Lộ, QĐNDVN nên xây dựng căn cứ
cách mạng tại đấy.[114]
Từ Bắc Kinh, Hồ Chí Minh đã bí mật đi Moscow vào ngày 6 tháng
Mười để tham dự Đại hội 19 Đảng Cộng sản Liên Sô.[115]
Ngày 28 tháng Mười, Stalin, Lưu Thiếu Kỳ và Hồ đã thảo
luận các chính sách hiện thời của Việt Minh.[116] Trong khi ta
vẫn không biết được những chi tiết của các cuộc thảo
luận, có thể là Hồ đã kêu gọi hậu thuẫn từ Stalin.
Vào đầu tháng Mười, bộ chính trị ĐLĐVN đã thảo luận
những chỉ thị ngày 30 tháng Chín của Hồ và đồng ý loại
bỏ Sơn La ra khỏi chiến dịch Tây Bắc. Trong thời gian ấy,
Giáp đã ở mặt trận Tây Bắc và Trường Chinh báo cho ông
biết quyết định của bộ chính trị. Ngày 14 tháng Mười,
QĐNDVN tập trung tám trung đoàn để tấn công Nghĩa Lộ và
những đồn chung quanh. Ngày 6 tháng Mười, Vi Quốc Thanh quay
lại Việt Nam để cùng La chỉ đạo chiến dịch Tây Bắc. Sau
khi QĐNDVN chiếm được Nghĩa Lộ, người Pháp đã rời bỏ Sơn
La vào ngày 22 tháng Mười một. Đến ngày 10 tháng Mười hai,
QĐNDVN đã giải phóng được một khu vực rộng lớn ở Tây
Bắc.[117], tạo một vùng bàn đạp tiện lợi để QĐNDVN tiến
hành các chiến dịch tại Lào.
<strong>Cải cách Ruộng đất 1953
</strong>
Những nhà cải cách Việt Nam đã kêu gọi cải cách ruộng
đất từ những năm 1930, nhưng chính quyền thuộc địa Pháp
liên tục bác bỏ đòi hỏi của họ. Ở miền bắc, bần nông
và lao động nông nghiệp chiếm 60 phần trăm dân số trong khi
chỉ sở hữu 11 phần trăm đất đai.[118] Trong nhiều năm,
đảng của Hồ chỉ quanh quẩn trong một chính sách ôn hoà
nhằm giảm tô canh tác vì sợ rằng một cải cách đất đai
mạnh mẽ sẽ làm suy giảm tính đoàn kết kháng chiến qua việc
kỳ thị giới địa chủ.[119]
Tuy nhiên việc đối đầu quân sự với Pháp đã trở nên khó
khăn hơn dự tính của Hồ, nhưng với sự hỗ trợ của Trung
Quốc, sức mạnh của QĐNDVN đã phát triển nhanh chóng. Để
kết thúc cuộc chiến tranh đang kéo dài và để giảm bớt gánh
nặng tổ chức và kinh tế cho đảng, vào cuối năm 1952 giới
lãnh đạo ĐLĐVN đã quyết định vận động nông dân hỗ trợ
công cuộc kháng chiến. Đổi lại họ sẽ được thưởng đất
đai qua biện pháp đấu tranh giai cấp không chỉ với người
Pháp và những kẻ hợp tác mà còn với những đảng viên và
viên chức chính quyền xuất thân từ giai cấp địa chủ hoặc
các gia đình nông dân giàu có. Cải cách ruộng đất sẽ phục
vụ hai mục tiêu cho đảng: loại bỏ những thành phần yếu
kém trong đảng và chính quyền và huy động nông dân yểm trợ
kháng chiến.[120] Tháng Giêng 1953, Hội nghị Toàn thể ĐLĐVN
đã thông qua một nghị quyết kêu gọi cải cách ruộng đất
trong những vùng giải phóng.[121]
<center><img src="https://danluan.org/files/u28/laquiba-factory.png"
width="362" height="271" alt="laquiba-factory.png" />
<em>La Quí Ba (thứ tư từ trái sang) đang tham quan một xí nghiệp
Việt Nam (Tài liệu của Tân Hoa Xã)</em>
</center>
ĐCSTQ có kinh nghiệp dồi dào về cải cách ruộng đất nên
Việt Nam đã thu thập những đề xuất của các cố vấn Trung
Quốc. Trong buổi đầu sự nghiệp, Mao đã nhận ra rằng trong
một đất nước nông nghiệp, biện pháp hữu hiệu nhất để
vận động quần chúng thay đổi xã hội là cải cách ruộng
đất. Việc Mao chiếm được quyền lực ở Trung Quốc đa phần
là nhờ ông đã đánh động vào nhu cầu đất đai của nông
dân. Giờ đây Trung Quốc đang hăng hái chuyển giao mô hình của
mình vào Việt Nam. Mùa xuân 1953, Zhang Dequn đứng đầu Bộ
phận Cải cách Ruộng đất và Củng cố Đảng trực thuộc
Đoàn Cố vấn Chính trị Trung Quốc. Để tăng cường toán cố
vấn của Zhang, Bắc Kinh đã gửi thêm 42 chuyên viên cải cách
ruộng đất đến Việt Nam trong năm ấy. Trong bước đầu của
quá trình cải cách, các cố vấn Trung Quốc đã dạy cán bộ
Việt Nam cách phân tích tình hình giai cấp ở nông thôn trước
khi điều họ về tiến hành chiến dịch giảm tô. Họ giúp
ĐLĐVN thành lập các tổ chức nông hội, các liên đoàn thanh
niên, phụ nữ và tái tổ chức các uỷ ban hành chính địa
phương bằng cách tuyển mộ và đề bạt thành phần bần nông.
Họ cũng đề nghị Việt Nam thực hiện <em>"Hệ thống Ba
Cùng"</em> (tiếng Trung là <em>tam đồng</em>): cùng ăn, cùng ở,
cùng làm việc với nông dân. Việc này nhằm giúp các cán bộ
làm quen với cuộc sống kham khổ của nông dân cũng như những
tố giác của họ đối với giới địa chủ. Các cán bộ sau
khi tìm hiểu được những thống khổ của nông dân sẽ khuyến
khích họ <em>"đấu tố"</em> những kẻ hợp tác với Pháp
và giới địa chủ chuyên chế tại các cuộc biểu tình quần
chúng nhằm kích động tinh thần giai cấp của nông dân. (Biểu
tình quần chúng là một phương pháp hữu hiệu mà Mao từng sử
dụng trong cách mạng Trung Quốc.) Tài sản và đất đai của
những người theo Pháp và cường hào địa phương bị trưng thu
và chia cho bần nông.[122]
<center><img src="https://danluan.org/files/u28/laquiba-workers.png"
width="362" height="260" alt="laquiba-workers.png" />
<em>La Quí Ba chụp ảnh chung với công nhân một xí nghiệp Việt
Nam. (Tài liệu của Tân Hoa Xã)</em></center>
Quyết định tiến hành chiến dịch cải cách ruộng đất của
ĐLĐVN vào mùa đông 1952-53 đã tạo ra tâm lý bất an và bức
xúc từ những sĩ quan QĐNDVN xuất thân từ gia đình địa chủ.
Với tiến triển này cùng kinh nghiệm có được từ cách mạng
Trung Quốc, ĐCVQSTQ tin rằng QĐNDVN cần thiết phải tiến hành
chiến dịch giáo dục cải cách ruộng đất cho các sĩ quan và
binh lính của mình để họ sẵn sàng tham gia phong trào cải
cách ruộng đất sắp đến. Trong thời kỳ cải cách ruộng
đất ở Trung Quốc những năm 1940, Mao cũng đã tiến hành một
chiến dịch củng cố chính trị cho QĐGPNDTQ (<em>chỉnh
quân</em>) để hướng dẫn tư tưởng các sĩ quan và binh lính
mình đi theo đúng đường lối của đảng về cải cách ruộng
đất. Ngày 7 tháng Hai 1953, La Quí Ba gửi một báo cáo đến
lãnh đạo ĐCSTQ đề nghị QĐNDVN tiến hành chiến dịch củng
cố chính trị để các sĩ quan và binh lính nhận thức rõ mối
khác biệt giữa giai cấp địa chủ và nông dân. Với chiến
dịch này, La nhấn mạnh, ĐLĐVN có thể tăng cường chất
lượng và hiệu quả chiến đấu cho quân đội mình và bảo
đảm thành công quá trình thực hiện cải cách ruộng đất.
Ngày 4 tháng Ba, Uỷ ban Trung ương ĐCSTQ đã phê chuẩn đề
xuất của La.[123]
<center><img src="https://danluan.org/files/u28/laquiba-advisers.png"
width="358" height="254" alt="laquiba-advisers.png" />
<em>La Quí Ba (thứ năm từ trái sang) và các cố vấn Trung Quốc
tại Việt Nam, 1950 (Tài liệu của Tân Hoa Xã)
</em></center>
Ngày 8 tháng Tư, ĐCVQSTQ đã trình bày cho QĐNDVN <em>"Một Đề
xuất Sơ bộ Về Củng cố Chính trị trong Quân đội,"</em>
trong đó phác thảo mục đích, yêu cầu và phương pháp của
chiến dịch. Vào tháng Năm, ĐLĐVN chấp thuận đề nghị của
ĐCVQSTQ. Một làn sóng cải tạo chính trị tràn vào các đơn
vị QĐNDVN. Phương pháp yêu cầu các binh sĩ xuất thân từ
tầng lớp bần nông <em>"đấu tố"</em> giới địa chủ
chuyên chế được đưa ra và đạt được hiệu quả trong việc
kích động việc phân tầng giai cấp giữa binh lính và sĩ quan.
ĐCVQSTQ cho chiếu phim <em>"Cô gái tóc trắng"</em> nói về
một người con gái gia đình bần nông bị địa chủ tàn ác
bóc lột. Nhiều binh sĩ QĐNDVN đã bật khóc sau khi xem câu
chuyện thương tâm của cô gái. Một người lính giận dữ
đến nỗi khi tên địa chủ xuất hiện trên màn hình, anh đã
giương súng bắn vào hắn. Trong chiến dịch củng cố chính
trị, các cá nhân xuất thân từ tầng lớp công nhân và nông
dân được đề bạt lên chức trong QĐNDVN. Chiến dịch đã
phát huy tinh thần của quân đội Hồ, giúp họ sẵn sàng tham
chiến với quân Pháp tại Điện Biên Phủ.[124]
Dựa trên những tiến triển ca chiến dịch giảm tô và tỉnh
thức giai cấp, ĐLĐVN đã ban hành Luật Cải cách Ruộng đất
tháng Mười hai 1953, trong đó qui định rằng qua quá trình cải
cách ruộng đất, đảng sẽ dựa vào thành phần bần cố nông
và tá điền, đoàn kết trung nông, hợp tác với phú nông và
dần dần bãi bỏ hệ thống bóc lột phong kiến nhằm phát
triển năng xuất, tạo điều kiện cho công cuộc kháng chiến
chống Pháp. Bộ luật bao gồm các điều khoản bảo hộ các
ngành công thương nghiệp và tầng lớp có ít đất phát canh cho
thuê cũng như bảo hộ các cán bộ xuất thân từ tầng lớp
địa chủ không bị đấu tố. Luật cũng cấm việc bỏ tù,
đánh đập, tra tấn thân xác và tử hình. Để giám sát việc
thực thi luật, ĐLĐVN thiết lập Uỷ ban Cải cách Ruộng đất
do Trường Chinh đứng đầu.[125]
Phong trào cải cách ruộng đất 1953 đã tạo ra một thay đổi
quan trọng đối với cơ cấu nông thôn hiện tại cũng như trong
ĐLĐVN. Trong quá trình tiến hành Luật Cải cách Ruộng đất
suốt hai năm sau đó, không những giới thân Pháp hoặc địa
chủ trung lập mà cả những ai từng ủng hộ Việt Minh, hoặc
thậm chí đã vào đảng, đã bị phạt, tịch thu tài sản và
đôi khi thậm chí bị bỏ tù hoặc xử tử.[126] Trong khi chính
sách cải cách ruộng đã thành công trong việc làm thoả mãn nhu
cầu ất đai của giới bần nông và lôi kéo họ ủng hộ
đảng - như đã thấy trong chiến dịch Điện Biên Phủ, khi hơn
200 nghìn nông dân đã tải hàng tiếp liệu qua đồi qua núi
giúp QĐNDVN - nó cũng đã tạo ra những hệ quả tiêu cực đối
với đảng. Việc đấu tranh và đàn áp giai cấp quá mức trong
thời kỳ cải cách ruộng đất đã đi ngược lại với chính
sách mặt trận thống nhất của đảng, làm nhiễm độc môi
trường chính trị, phân tán xã hội và kỳ thị một thành
phần quan trọng trong quần chúng. Thấm nhuần chủ nghĩa sùng
bái tư tưởng Mao, các cố vấn Trung Quốc là những người
chịu trách nhiệm cho việc áp dụng phương pháp đấu tranh giai
cấp cực đoan vào quá trình cải cách ruộng đất tại Việt
Nam. Ảnh hưởng tiêu cực của nó là nguyên nhân quan trọng
khiến Việt Nam đã lên án mô hình của Trung Quốc sau này.
Đến năm 1953, một quan hệ thắm thiết đã được hình thành
giữa hai đảng cộng sản Trung Quốc và Việt Nam. Chuyến thăm
Trung Quốc của Hồ Chí Minh và việc ông gặp gỡ Mao và giới
lãnh đạo Trung Quốc năm 1950 đã giúp thiết lập một mối quan
hệ mật thiết giữa hai phong trào cách mạng ở tầng lớp tối
cao. Qua việc đi đầu công nhận VNDCCH, Mao đã tạo ra một sự
ủng hộ ngoại giao quan trọng đối với chính quyền Hồ. Qua
việc chu cấp cố vấn và viện trợ, Bắc Kinh đã tăng cường
rất lớn sức mạnh của Việt Minh trong cuộc kháng chiến
chống Pháp.
(hết chương 1)
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://danluan.org/tin-tuc/20140117/trach-cuong-trung-quoc-va-nhung-cuoc-chien-tranh-viet-nam-1950-1975-c1-p4),
một số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời
độc giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân
Luận có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc
hướng dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét