Dân Luận: Mạnh Kim - Liệu vũ khí ASBM của Trung Quốc có thể diệt được Mẫu hạm?

Trung tuần tháng 7-2011, tướng tổng tham mưu trưởng quân đội
Trung Quốc Trần Bỉnh Đức xác nhận rằng Trung Quốc đang
nghiên cứu vũ khí ASBM ("phản hạm đạo đạn", tên lửa
đạn đạo diệt mẫu hạm). Đây là lần đầu tiên một viên
chức cấp cao quân đội Trung Quốc lên tiếng chính thức về
khả năng chế tạo ASBM. Nếu đúng như vậy, Trung Quốc sẽ là
nước đầu tiên thế giới sở hữu ASBM; và nếu đúng như
vậy, thế trận hải chiến tương lai có thể sẽ nghiêng về
Trung Quốc. Vấn đề ở chỗ có bao nhiêu phần trăm khả năng
trong cái sự "nếu đúng như vậy" này…

<h2>ASBM (anti-ship ballistic missile) là gì?</h2>

<center>Dàn tên lửa di động DF-21D của Trung
Quốc</center>

Dẫn lời Trần Bỉnh Đức, tờ China Daily viết rằng
tên lửa có khả năng diệt mẫu hạm Đông Phong loại 21D
(DF-21D) có tầm bắn đến 2.700 km, được phóng từ dàn phóng di
động đặt ở đất liền (đầu năm nay, hãng sản xuất tên
lửa Đông Phong - Trường Phong cơ điện kỹ thuật nghiên
cứu thiết kế viện - tuyên bố họ có thể nâng tầm bắn
DF-21D lên đến 4.000 km vào trước năm 2015). Dù tướng Trần
nói thêm rằng DF-21D vẫn còn ở giai đoạn thử nghiệm nhưng
một số chuyên gia quốc phòng Mỹ tin rằng DF-21D đã ở giai
đoạn có thể hoạt động. Tháng 3-2011, giám đốc Cục an ninh
quốc gia Đài Loan Thái Đắc Thắng thậm chí khẳng định Trung
Quốc thật ra đã triển khai "ít nhất 20 dàn DF-21D" (1). Có
vẻ như sự tồn tại của ASBM Trung Quốc là một thực tế
hiển hiện đến nỗi, trong ấn bản tháng 5-2011 của tờ
Proceedings (chuyên san thuộc Học viện Hải quân Hoa Kỳ),
hai chiến lược gia Lầu năm góc Henry Hendrix và Noel Williams
viết rằng đã đến lúc Mỹ nên ngừng lập tức việc đóng
mới mẫu hạm bởi mối đe dọa từ "phản hạm đạo đạn"
Trung Quốc khiến thời tung hoàng của mẫu hạm sắp đến hồi
cáo chung (2). Trong thực tế, việc nghiên cứu ASBM là mục tiêu
chiến lược quan trọng đặc biệt đối với Trung Quốc đến
mức nó được nâng lên như là một phần chủ lực của học
thuyết quân sự hiện đại. Nhiều năm qua, Trung Quốc đã đầu
tư đáng kể cho việc phát triển từng bước ASBM. Việc họ
phóng ít nhất 12 vệ tinh Dao cảm (Yaogan) trong 4 năm qua đã
được giới chức quân sự Mỹ diễn dịch là cốt cũng chỉ
để hoàn thiện hệ thống ASBM (các loại tên lửa hiện đại
nhất thiết phải được dò tìm - định vị mục tiêu bằng
vệ tinh). (3)

Cho đến nay, chưa quân đội nào có khả năng sản xuất được
ASBM, kể cả Mỹ. Trong quá khứ, Mỹ từng nghiên cứu loại vũ
khí gần tương tự - hệ thống tên lửa đạn đạo đất đối
đất Pershing II - nhưng cuối cùng hủy ngang khi Washington chuẩn y
Hiệp ước vũ khí hạt nhân tầm trung với Moscow năm 1987. Dựa
vào ý tưởng Pershing II của Mỹ, Trung Quốc bắt đầu mày mò
ASBM. Về lý thuyết, một hệ thống ASBM hoạt động hiệu quả
phải đi theo 5 bước:

<div class="special_quote">
1/ Có khả năng phát hiện mục tiêu (ở đây cần được nhấn
mạnh là mục tiêu di động - tức mẫu hạm đối phương);

2/ Có khả năng giám sát liên tục mục tiêu;

3/ Có khả năng thâm nhập hệ thống phòng thủ của mục tiêu;

4/ Có khả năng tấn công chính xác mục tiêu;

5/ Có khả năng gây tổn hại nghiêm trọng đối với mục
tiêu.</div>

Bất cứ điểm kết nối nào giữa 5 bước trên bị đứt gãy
thì ASBM xem như không hiệu quả. Nói cách khác, ASBM là một hệ
thống của những hệ thống mà theo ngôn ngữ quân sự Mỹ thì
đó là C4ISR (command, control, communications, computers,
intelligence, surveillance, reconnaissance – chỉ huy, kiểm soát,
liên lạc, máy tính, tình báo, giám sát, do thám). Bản thân tên
lửa cũng chỉ là một tên lửa vô hại, nếu nó không được
vận hành và điều khiển với sự phối hợp đồng bộ, với
mức độ chính xác phải ở chuẩn tuyệt đối trong đó bất
kỳ một sai lệch nào trong kỹ thuật học, toán học, vật lý
đạn đạo học, vi tính học… cũng khiến dàn ASBM chẳng khác
gì đống sắt vụn chỉ có giá trị trưng bày.

Một cách cơ bản nhất, bất kỳ cuộc tấn công nào bằng bất
kỳ phương cách nào nhằm vào mẫu hạm Mỹ phải vượt qua
loạt hàng rào phòng thủ dày đặc. Như đã biết, hạm đội
mẫu hạm Mỹ không là một chiếc mẫu hạm đơn lẻ. Được
đánh giá là pháo đài nổi, luôn cùng đi với nó là đoàn tàu
chiến trang bị hệ thống radar, tên lửa bắn chặn, chiến
đấu cơ và tàu ngầm…, tạo thành một đội hình tác
chiến-phòng vệ gần như bất khả xâm phạm. Ở vòng ngoại vi
xa nhất của đội hình mẫu hạm Mỹ là các con tàu "cọc"
đóng vai trò trực chiến phòng thủ, gồm dàn máy bay tuần
tiễu và máy bay cảnh báo sớm. Được trang bị trực thăng do
thám có thể phát hiện và tiêu diệt tàu ngầm, các đơn vị
này hoạt động ở khoảng cách tối đa là 200 hải lý (370 km)
so với con tàu mẹ. Kế đến là dàn khu trục hạm hoạt động
ở khoảng cách từ 22-46 km so với tàu mẹ và cuối cùng là
hàng rào nội tuyến hoạt động ở khoảng cách 19 km so với
tàu mẹ. Ngoài ra, "hệ thống" mẫu hạm Mỹ còn được trang
bị nhiều thiết bị điện tử có khả năng làm nhiễu tín
hiệu của tên lửa đối phương, dàn radar cảnh báo sớm, dàn
điện tử phát hiện sóng điện trường, dàn thiết bị sóng
âm có thể dò tìm và phát hiện tàu ngầm đối phương cách xa
hàng trăm kilomet… Đó là chưa kể phi đội với nhiều loại
máy bay tác chiến chuyên biệt (chiến đấu cơ F/A-18 Hornet; máy
bay do thám E-2C Hawkeye; máy bay diệt tàu ngầm S-3B Viking; máy bay
EA-6B Prowler làm nhiễu sóng radar đối phương; trực thăng diệt
tàu ngầm SH-60 Seahawk…). Với khả năng phòng thủ như vậy,
việc tấn công hải đội mẫu hạm Mỹ theo bất kỳ chiến
thuật qui ước truyền thống nào cũng đối mặt rủi ro thất
bại. Do vậy mới nảy sinh khái niệm gọi là "phản hạm
đạo đạn" ASBM.

<h2>Việc triển khai "phản hạm đạo đạn" phức tạp như
thế nào?</h2>

Bất kỳ mẫu hạm Mỹ nào cũng được phòng thủ kiên cố
khiến việc tấn công nó là điều gần như không tưởng

Xét riêng đạn đạo học, một ASBM phải là loại tên lửa hai
tầng (tầng một để phóng lên không trung và tầng hai là đầu
đạn bay đâm ngược trở xuống để tấn công mục tiêu). Để
lọt qua được hàng rào phòng không với hiệu quả tác chiến
rất cao của hải đội mẫu hạm Mỹ, đầu đạn ASBM không
thể bay theo đường đạn đạo thông thường mà cần được
thiết kế sao cho nó phải bay xoắn trôn ốc, bay xoắn tròn và
bay lướt theo đường bất định (khiến tên lửa bắn chặn
Mỹ không thể ngăn chặn được). Điều này, về kỹ thuật,
có thể khắc phục không mấy khó nếu đầu đạn được bổ
sung thêm tầng ba, được kích nổ nhiều lần để đầu đạn
bay đổi hướng và bay "nhảy múa" cho đến khi lọt đến
chặng cuối cùng và tấn công mục tiêu. Tuy nhiên, trong suốt
quá trình bay tiệm cận mục tiêu, đầu đạn ASBM vẫn phải
được hướng dẫn dò tìm mục tiêu bằng radar và vệ tinh
hồng ngoại đặt trong quỹ đạo, bởi mục tiêu trong trường
hợp này là di động chứ không tĩnh. Vấn đề ở chỗ, việc
đầu đạn ASBM bay ngược trở lại tầng khí quyển ở tốc
độ cao (2,2-5km/giây) sẽ cùng lúc tạo ra một tấm khiên plasma
bao phủ nó, khiến nó không thể nhận được tín hiệu điều
khiển của radar cũng như hệ thống vệ tinh hồng ngoại, làm
giảm mạnh khả năng tấn công chính xác. Hạn chế này cũng có
thể khắc phục bằng cách dùng máy bay không người lái Tường
Long (Xianglong - loại UAV lớn nhất Trung Quốc thời điểm hiện
tại). Có thể hoạt động ở độ cao 18,2 km với bán kính
2.000-2.500 km; chở theo 600 kg thiết bị và bay tối đa 10 tiếng,
Tường Long mang theo thiết bị làm nhiễu sóng đối phương
đồng thời có thể cung cấp tín hiệu dẫn đường cho "phản
hạm đạo đạn" DF-21D. Tuy nhiên, chỉ mỗi Tường Long hẳn
nhiên là không thể đủ cho một chiến dịch ASBM phức tạp và
đầy rủi ro. Hơn nữa, UAV rõ ràng là mục tiêu quá dễ bị
xơi của hệ thống phòng không mẫu hạm Mỹ.

Những khiếm khuyết của ASBM Trung Quốc xét theo chuẩn
"C4ISR" không chỉ dừng ở đó. Một trong những thách thức
có thể nói là quan trọng bậc nhất đối với "phản hạm
đạo đạn" là hệ thống định vị mục tiêu di động. Với
ASBM, khả năng dò tìm, chụp ảnh, xác định vị trí chính xác
mục tiêu là yếu tố quyết định 80-90% thành công. Điều này
hoàn toàn dựa vào quỹ đạo của hệ thống vệ tinh cũng như
thiết bị cảm ứng mà vệ tinh mang theo, trong đó có việc tính
toán tần suất việc quay trở lại vị trí cũ của vệ tinh
trong quỹ đạo. Theo nguồn tài liệu viết rất kỹ và công phu
về vấn đề này (4), ở quỹ đạo thấp, phải cần đến 5-29
ngày để một vệ tinh do thám Trung Quốc đi ngang trực tiếp
vị trí cũ hai lần. Phải mất một thời gian dài như vậy để
"mò" mục tiêu thì yếu tố thời gian tính cho một cuộc
tấn công đã trở nên vô nghĩa! Còn nữa, vệ tinh do thám cần
phải được trang bị hệ thống radar kính mở tổng
hợp (synthetic aperture radar-SAR), giúp quét ảnh với độ
phân giải tốt ở phạm vi rộng. Có thể cung cấp ảnh ở bất
kỳ điều kiện thời tiết hay ánh sáng mặt trời như thế
nào, SAR thậm chí có thể chụp được ảnh đường rẽ nước
từ đuôi mẫu hạm. Được hỗ trợ thiết bị cảm ứng đa
phổ, vệ tinh SAR còn có thể thấy được tảo và các loại
sinh vật phát sáng được kích ứng bởi luồng nước gây ra
từ hải đội mẫu hạm. Tuy nhiên, như đã nói, việc vệ tinh
do thám không tĩnh và mục tiêu cũng không tĩnh khiến vấn đề
xác định vị trí mẫu hạm trở nên đặc biệt khó khăn. Với
22 vệ tinh hiện Trung Quốc có, thời gian trung bình giữa các
lần quay trở lại vị trí cũ là 45 phút, trong đó có 14 phút
vệ tinh bay ngang qua mục tiêu mỗi ngày, và 9 lần gián đoạn
với tổng thời gian hai tiếng hoặc hơn. Với 9 lần bị
"mù" như vậy, làm thế nào mà hệ thống vệ tinh Trung Quốc
có thể giúp định vị và hướng dẫn chính xác đường bay
tấn công cho "phản hạm đạo đạn" DF-21D?

Cần nhấn mạnh, cho đến nay, chưa nước nào có khả năng giám
sát một mục tiêu liên tục từ không gian, kể cả trong một
cuộc xung đột khu vực. Mỹ từng có kế hoạch xây trạm radar
không gian với hệ thống chụp ảnh toàn cầu hoạt động gần
như 24/24 nhưng dự án này đã đối mặt các bất đồng về
ngân sách khiến nó bị hoãn vô thời hạn. Tính đến năm 2009,
Mỹ có tổng cộng 14 vệ tinh LEO (vệ tinh quỹ đạo thấp)
chuyên chụp ảnh phân giải cao, chưa kể vô số vệ tinh do thám
quân sự. Ưu thế của Mỹ đối với Trung Quốc trong lĩnh vực
vệ tinh là họ có thể khai thác kho dữ liệu ảnh vệ tinh từ
nguồn quân sự, dân sự lẫn thương mại và xử lý tổng hợp
với tốc độ cực nhanh. Chỉ trong vòng 5 phút sau khi được
chụp từ vệ tinh, một bức ảnh được xử lý từ Cơ quan
tình báo địa không gian quốc gia (National
Geospatial-Intelligence Agency) đã có thể chuyển đến bộ tư
lệnh chỉ trong vài giây. Xin nhắc lại, trong chiến dịch tấn
công Iraq của quân đội Mỹ năm 2003, thời gian từ lúc nhận
biết mục tiêu (được cung cấp qua vệ tinh) đến lúc phát
lệnh tấn công chỉ vỏn vẹn không tới 15 phút. Điều này có
được nhờ sự phối hợp chặt chẽ và đồng bộ giữa các
hệ thống vệ tinh Milstar (Military Strategic and Tactical
Relay), TDRSS (Tracking and Data Relay Satellite System) và
NAVSTAR (hệ thống vệ tinh định vị toàn cầu của không quân
Mỹ). Trong khi đó, sự quản lý vệ tinh tại Trung Quốc lại
thuộc nhiều cơ quan với quyền hạn chồng chéo, tạo ra một
rào cản quan liêu ảnh hưởng mạnh đến kế hoạch tác chiến,
đặc biệt đối với một chiến dịch quân sự mà thời gian
tính là yếu tố quyết định sinh tử như cuộc tấn công bằng
ASBM.

Để có thể hoàn thiện một chiến dịch tấn công bằng ASBM,
Trung Quốc phải có một dự án cỡ Discoverer II của Mỹ, trong
đó hệ thống (được đề xuất) gồm 24 vệ tinh được trang
bị SAR lẫn Thiết bị hướng dẫn mục tiêu di động mặt
đất (Ground Moving Target Indicator – dùng xung động Doppler
để xác định mục tiêu di động trên phạm vi quan sát rộng,
đặc biệt hữu dụng đối với thăm dò hải trình). Tuy nhiên,
Discoverer II tỏ ra tốn kém (từ 25-90 tỉ USD – theo ước tính
của Cơ quan ngân sách Quốc hội Mỹ) đến mức đến nay dự
án này vẫn nằm trên bàn giấy. Rõ ràng, để triển khai thành
công ASBM, Trung Quốc còn phải mất một chặng rất dài, để
trước hết, phát triển cho đủ chín về năng lực kỹ thuật
không gian – một thách thức lớn đến nỗi có lẽ chẳng bao
giờ Trung Quốc qua mặt được Mỹ, nước duy nhất thế giới
hiện nay đã có thể đưa người lên Mặt trăng từ tận năm
1969 và (NASA) là nơi duy nhất thế giới có thể đóng được
phi thuyền con thoi từ tận năm 1981. Kể lại cũng để thấy
trình độ kỹ thuật không gian quân sự Trung Quốc bây giờ
vẫn ở giai đoạn sơ khai đến mức nào.

Cuối cùng, cũng cần nhấn mạnh thêm một khả năng rất thực
rằng, một khi chiến tranh (Mỹ - Trung) nổ ra, liệu dàn Tomahawk
hoặc những loại tên lửa đại loại và bầy chiến đấu cơ
Mỹ có chịu nằm yên để DF-21D tự do bay thẳng đến mẫu
hạm Mỹ, hay là chính dàn phóng DF-21D mới là mục tiêu đầu
tiên mà Mỹ cần tiêu diệt trước? Thực tế này cho thấy
"phản hạm đạo đạn" là một ý tưởng hoàn toàn phi thực
tế và những gì mà giới chức quân sự Mỹ la toáng lên về
nó cũng chỉ là đòn tâm lý để tô đậm thêm bộ mặt hung
hăn (vốn ngày càng tỏ ra hiếu chiến quá quắt) của giới
quân sự Trung Quốc, nhằm mục đích phục vụ các nước cờ
chính trị của Mỹ cũng như làm "tiền đề" cho một cuộc
tấn công phủ đầu có thể, theo cách mà nhiều trào chính phủ
Mỹ từng thực hiện để bứng một cái gai. Bài học Saddam
Hussein còn "nóng hổi" đó, sao không chịu nhìn!

Mạnh Kim
__________________________________________________

2- Bất kỳ mẫu hạm Mỹ nào cũng được phòng thủ kiên cố
khiến việc tấn công nó là điều gần như không tưởng.

(1) China's Two-Pronged Maritime Rise, Robert C. O'Brien,
The Diplomat (24-7-2011)

(2) Twilight of the $UPERfluous Carrier, Captain Henry J.
Hendrix, U.S. Navy, and Lieutenant Colonel J. Noel Williams, U.S. Marine
Corps (Retired), Proceedings Magazine - May 2011 Vol. 137

(3) US in 'denial' over China's Pacific strategy, Craig
Guthrie, Asia Times (28-7-2011)

(4) CHINA'S ANTISHIP BALLISTIC MISSILE - Developments and Missing
Links (31 trang); Eric Hagt and Matthew Durnin, Naval War College
Review, Autumn 2009, Vol. 62, No. 4

***********************************

Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(http://danluan.org/node/9538), một số đường liên kết và hình
ảnh có thể sai lệch. Mời độc giả ghé thăm Dân Luận để
xem bài viết hoàn chỉnh. Dân Luận có thể bị chặn tường
lửa ở Việt Nam, xin đọc hướng dẫn cách vượt tường lửa
tại đây (http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).

Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!

Dân Luận

Pages

Mạnh Kim - Liệu vũ khí ASBM của Trung Quốc có thể diệt được Mẫu hạm?

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét

Copyright Text