<div class="boxcenter500"><img
src="http://www.rfa.org/vietnamese/blog/vo-thi-hao-blog-1-1-2015-01012015113918.html/pro-622.jpg/image"
/><div class="textholder">Hôm 31/12/2014, Phạm Thị Hoài đã đưa
lời tạm biệt bạn đọc, tuyên bố đóng trang blog pro&contra
của chị.</div></div>
<b>Dâng tặng bạn đọc bao điều tâm huyết</b></h3> Mười ba
năm làm báo và <i>"ý nghĩa lớn cho một cuộc đời
nhỏ"</i>.
<i>"Nó chấm dứt trong bối cảnh nền báo chí độc lập ở
Việt Nam đang mất đi quá nhiều hi vọng, khiến một lời chia
tay lúc này u ám hơn tự nó."</i>
Hôm 31/12/2014, Phạm Thị Hoài đã đưa lời tạm biệt bạn
đọc, tuyên bố đóng trang blog pro&contra của chị. Ba năm
nay, blog này đã dâng tặng bạn đọc bao điều tâm huyết.
Không khỏi rưng rưng cay mắt khi phải chia tay một người bạn
lớn như pro&contra bây giờ, và như talawas cách đây ba năm.
Dòng thời gian chẳng đợi người. Và ta thấy tất cả những
gì tài năng nhất, chính trực nhất, tử tế nhất mà người VN
dù ở trong hay ngoài nước làm cho cộng đồng VN cũng sớm
muộn bị đe dọa, bị áp lực, chí ít là ở nỗi quá cô đơn
khi người ây phải tư mình vác cây thập giá quá lâu lê bước
mong manh.
Ra đời tháng 12/2012, pro&contra đặt mục tiêu giản dị và
ít tham vọng: <i>"Những năm trước, khi phụ trách trang talawas,
tôi có rất ít thời gian để viết. Nay blog cá nhân này cho tôi
cơ hội tự thử bút trong lĩnh vực báo chí truyền thông và
dành chỗ cho một số khách mời".</i>
Nhưng ba năm vận hành pro&contra lại là ba năm người đọc
được chứng kiến nội dung của trang này đã vượt qua phạm
vi của một blog cá nhân, đạt tới tầm cỡ của một trang báo
mang tính nhân văn, khoa học và khai sáng. Trang blog đã thu hút
được nhiều cây bút có tài năng và ủng hộ tự do tư
tưởng.
Kể cả những năm làm talawas đến nay là mười ba năm Phạm
Thị Hoài cùng một số ít ỏi bạn bè đã làm báo không công,
đem tiền nhà ra chi phí. Với tiêu chí một tờ báo đạt chất
lượng cao, tin bài hoàn toàn độc quyền, không nhặt nhạnh từ
những trang tin khác, khắt khe đòi hỏi để đạt chất lượng
khoa học về nội dung cũng như chất lượng tư liệu và biên
tập, đó dường như là điều không thề với rất nhiều
người làm báo người VN trong nước và nước ngoài lâu nay.
Phạm Thị Hoài với tư cách Tổng biên tập đã phải chịu
đựng vô số áp lực trong điều kiện vẫn phải mưu sinh và lo
trọn nhưng nghĩa vụ bình thường nhất của con người.
Mười ba năm đó là mười ba năm Phạm Thị Hoài lặng lẽ và
can đảm vác cây thập giá ấy trên con đường cô đơn, trắc
trở. Luôn bị đe dọa bởi chính thể độc tài VN, mười ba
năm trời chị không được về thăm cha mẹ và người thân
tại Việt Nam. Những điều đó Phạm Thị Hoài kiên trì gánh
chịu, không chút phàn nàn. Nặng nhất đối với Hoài, có lẽ
là nỗi hàm ơn mà càng kéo dài những trang báo thì càng chất
nặng mối ân huệ không thể trả với nhũng người đã vì tin
tưởng, ngưỡng mộ, chia sẻ ý tưởng của chị mà viết,
dịch, biên tập… không một đồng nhuận bút cho talawas và
pro&contra.
Trong lời tạm biệt độc giả, ngày 31/12/2014 Phạm Thị Hoài
viết:
<i>"Tôi chỉ có thể bày tỏ lòng biết ơn không thể diễn
tả hết của mình với tất cả những người đã đi cùng tôi
trong từng chặng đường và trong suốt cuộc hành trình, đã
chia sẻ với tôi từ những việc nhỏ nhất đến những việc
lớn hơn, đã góp tài năng, công sức, kiến thức, niềm đam
mê, sự kiên trì và lòng can đảm cho một lí tưởng mà tôi
phục tòng, đã chịu đựng ngay cả khi tôi vô lối và tin cậy
ngay cả khi tôi hoang mang, đã hào phóng với những lời khen mà
tôi ít khi biết đáp lại và từ tốn với những lời phê bình
mà tôi không luôn dễ dàng tiếp thu, đã giúp tôi trưởng thành
và giàu có lên từng ngày, đã cho cuộc đời nhỏ của tôi
một ý nghĩa lớn hơn, và đã tặng tôi một số tình bạn bền
vững nảy sinh từ trắc trở. Nếu được lùi trở lại, tôi
không do dự chọn mười ba năm vừa rồi để làm đúng những
việc đã làm".</i>
Năm 2010, talawas tuyên bố đóng trang mạng đã khiến cho nhiều
người trong giới văn học và báo chí buồn rầu nuối tiếc.
Khoảng ngàn tin bài đã viết về sự kiện này. Chấn động
hơn rất nhiều so với việc đóng cửa một tờ báo "lề
phải" cỡ quốc gia được tài trợ bơi vô số nhân tài vật
lực. Và nhiều người không thể tin được một trang báo có
giá trị lâu dài như talawas lại đóng cửa.
Có lẽ bởi những mục tiêu to tát và ít nhiều nhạy cảm
đối với Hà Nội như vậy nên từ cuối tháng 5 năm 2004, chính
quyền Việt Nam đã kiểm soát trang web (talawas – người viết)
này và thiết lập tường lửa để ngăn chặn sự truy cập từ
trong nước. Từ đó đến nay, chỉ có người ở bên ngoài
Việt Nam mới theo dõi được. Ngày 3/11/2010, trang mạng này
chính thức đóng cửa (theo rfa.org. ngày 5/11/2010)…
<i>"Tôi có thể làm gì cho các bạn?"</i>
Trong dịp này, càng nhớ cái ngày Phạm Thị Hoài đóng trang
mạng Talawas. Trong thư giã từ của Talawas gửi độc giả có
viết:
<div class="boxleft300"><img
src="http://www.rfa.org/vietnamese/programs/LiteratureAndArts/the-closing-of-talawas-web-page-ml-11052010093622.html/blogbuivanphu200.jpg/@@images/efd13ffb-e7bd-4b5f-8d94-45c3743d3aa9.jpeg"
/><div class="textholder">Nhà văn Phạm Thị Hoài. Photo:
blogbuivanphu</div></div><i>"Hệ thống chính trị Việt Nam hiện
thời, với những thành tích đàn áp và triệt tiêu mọi ý
kiến bất đồng trong quá khứ và ngay cả trong những ngày này,
chắc chắn không thay đổi qua đêm. Kinh nghiệm của giai đoạn
"Trăm hoa đua nở" đầu những năm 50, của giai đoạn
"Đổi mới" cuối những năm 80, cho thấy khoảng không gian
tự do ngôn luận vừa giành được đó có thể bị rút lại
bất kỳ lúc nào, bịt miệng những tiếng nói độc lập là
điều kiện sống còn của chế độ độc tài tư tưởng. Song
ngay cả trong trường hợp chế độ ấy tan rã thì hậu quả và
di tích của nó cũng đặt những người làm báo trước những
nhiệm vụ khổng lồ…</i>
<i>Nói lời chia tay sau 9 năm tồn tại, chúng tôi thiết tha hi
vọng vào sự ra đời của những mô hình báo chí và truyền
thông mới, thực hiện bởi những người được trang bị
những khả năng và phương tiện mà chúng tôi đã không thể
có, với cùng một nhiệt thành phấn đấu cho một nền báo chí
tự do cho Việt Nam."</i>
Bởi không thể lãng quên „nhiệm vụ khổng lồ" của những
người làm báo cho một nền báo chí tự do VN, nên chỉ sau khi
Talawas đóng cửa một thời gian, đôi vai bé nhỏ vẫn chưa hết
ê ẩm, Hoài đã mở blog pro&contra:
<i>"Chọn cho mình một quan điểm và thái độ rõ ràng, theo
tôi, chẳng những là cách duy nhất để tồn tại trong sự đa
nguyên đó, mà còn là bổn phận để duy trì ý nghĩa tích cực
của nó. Vì thế tôi đặt tên blog này là pro&contra. Nó
không liên quan gì đến những khái niệm như "lề trái" hay
"lề phải", "trong luồng" hay "ngoài luồng".</i>
<h3><b>Vượt xa khuôn khổ của một blog cá nhân</b></h3> Trong 3
năm đồng hành cùng người đọc, pro&contra đã vượt xa
khuôn khổ của một blog cá nhân, nhập dòng những blog và trang
web của những cá nhân vô vụ lợi bởi mục đích tự thân,
hồn nhiên của nó là quan tâm đến quyền lợi của cộng
đồng và đất nước. Tự bản thân nó đã đối lập với
những gì độc tài, tăm tối, bóp nghẹt quyền tự do ngôn
luận và nhân quyền con người. Nhưng Phạm Thị Hoài được
đánh giá là có kỹ năng làm báo vượt trội hơn đa phần các
trang mạng khác bởi trong blog này đã kết hợp được tiêu
chí, phương pháp làm việc khắt khe, tận hiến, phải đạt
đến sự hoàn hảo. Đó là khía cạnh ưu việt của nền văn
hóa và tâm lý Đức mà Hoài đã hòa nhập và gặt hái thành
công tới mức như bản năng cộng thêm sự thúc đẩy của tâm
hồn nhạy cảm và rất nhiều đa đoan của người VN.
Và tất nhiên, chỉ pro&contra có đặc sản Phạm Thị Hoài.
Hơn rất nhiều blog của một nhà văn, đây là một tờ báo
quan tâm đến nhiều mặt: văn học, văn hóa, khoa học, chính
trị, triết học, tư liệu, bình luận, đánh giá… luôn bám
sát tình hình thời sự và đặc biệt là đã rất quan tâm
đến tự do tư tưởng và kỹ năng báo chí. Trong loạt bài
cuối cùng, trước khi đóng pro&contra là về bài viết của
tác giả Thomas A.Bass viết về việc chính ông đã là nạn nhân
của nạn kiểm duyệt tại VN và "Thư gửi một nhà báo
trẻ" của Samuel. Freedman – do Lưu Quang dịch và giới thiệu,
trong đó có đoạn tâm nguyện phù hợp với nguyện vọng của
Phạm Thị Hoài:
<i>"Vậy, tôi có thể làm gì cho các bạn? Tôi hy vọng tôi có
thể hướng dẫn bạn cách một nhà báo đối mặt với thế
giới – với tư cách phóng viên, ký giả và công dân. Tôi hy
vọng truyền được cho bạn một số thói quen tư duy và tạo
cảm hứng để phát triển cả kỷ luật làm việc cũng như tư
cách đạo đức."</i>
*Nghiệp chướng thoát khỏi Trại súc vật
Chia tay pro&contra, ta không khỏi có cảm giác ngậm ngùi.
Vì người tài năng, người lương thiện sao khó sống ở VN
thế, và ngay cả với những ai đã rời khỏi VN rồi, thì cái
nghiệp chướng trót sinh ra là người VN nó vẫn theo đuổi mãi,
nếu anh tiếp tục muốn thoát ra khỏi cách sống của một loài
thú chỉ biết chăm chú chải chuốt cho bộ da của chính mình"
để sống như một công dân của loài người.
Với người VN, sự tử tế là một cái bóng luôn nổi loạn
đòi rời xa chủ nó để bảo vệ phần thân xác chỉ những ưa
chạy về cái đĩa phồn thực của chủ nhân. Xa bóng đó tự
mình thấy nhục. Mà gắn liền bóng đó thì nó giam chặt cuộc
đời anh. Dù đã ở xa nước Việt, nó ám ảnh và chi phối anh
mãi không thôi.
Sinh ra ở VN là đã mang số kiếp nô lệ. Anh dù thoát cuộc
đời nô lệ, dứt hẳn sang bên kia bán cầu nhưng nỗi buồn
đau nô lệ giam giữ anh mãi, chí ít là ở chỗ anh không thể
dứt tình với cái nơi đã sinh ra anh, với vô số những đồng
bào đang sống ở đó. Mà quan trọng hơn cả là khi anh thấy
một người còn khốn khổ, anh làm sao có thể thờ ơ ăn ngon
ngủ yên được.
Tạm đặt hai thập giá talawas và pro&contra xuống vệ
đường, bạn đọc, vốn đã cảm tạ, đã yêu quý và hâm mộ
tinh thần của một nhà văn, nhà báo tài năng và những chính
kiến không khoan nhượng trong Phạm Thị Hoài không khỏi hàm
ơn, không khỏi ngậm ngùi, không khỏi cay mắt vì luyến nhớ.
Lại còn luyến nhớ cái tinh thần không khoan nhượng trong chính
kiến và công việc. Điều ấy có lẽ đã làm không ít người
người khó chịu, nhưng lại là điều tối cần thiết cho một
cốt cách để làm nên những tác phẩm văn chương và báo chí
mang ngưỡng vọng khai sáng, vượt qua khỏi sự tầm thương. Mà
chúng ta đều biết, văn chương báo chí thì vô vàn, nhưng cỏ
rác thì nhiều, mà những giai phẩm có thể gợi ý, soi sáng,
mở ra cho con người một hướng đi, mong cho con người thoát
khỏi kiếp nạn gia súc, thật hiếm hoi vô cùng.
Chia tay pro&contra, trong làn khói cay bốc lên từ mắt, trong
thâm tâm những người biết Phạm Thị Hoài không tắt hy vọng:
người đàn bà ấy, nhà văn và nhà báo siêu việt trong chúng ta
ấy, dù đã có nhiều lần tự nổi giận với chính mình và
thề thốt rằng sẽ chẳng làm gì liên quan đến báo chí nữa
và tập trung vào những cuốn sách của chị, nhưng rồi xem,
cách gì rồi chị cũng trở lại. Hoài nói rằng Hoài không yêu
nước, nhưng rồi xem, trong những kẻ dai dẳng đồng hành cùng
nỗi đau của người VN, trong số những kẻ cuối cùng,
„đuổi không đi dời không chuyển", chỉ bởi nô lệ cho căn
tính thiện của chính mình, có người đàn bà mảnh mai, bé
nhỏ với ánh nhìn qua đôi mắt kính vừa tình cảm, vừa giễu
cợt, vừa minh triết. Đó là Phạm Thị Hoài.
Với tài năng của Phạm Thị Hoài, chị hoàn toàn có thể ung
dung ngồi trong tháp ngà chỉ viết văn thôi tận hưởng những
tưởng thưởng do nghề này mang lại. Nhiều nhà văn VN đã
biện hộ cho sự nhẫn tâm, thờ ơ của chính mình trước nỗi
đau khổ của người VN và đất nước VN là: là nhà văn, chỉ
viết văn thôi. Họ chửi rủa trong bóng tối, tự lưu manh hóa
theo thời cuộc để tồn tại và yên ổn.
Phạm Thị Hoài đã không làm vậy. Thế nên mới có mười ba
năm làm talawas và pro&contra. Con đường của chị còn dài.
Cảm tạ Phạm Thị Hoài. Cảm tạ pro&contra bây giờ và
talawas trước đây cùng những cộng sự đã đứng bên chị
trong những tháng năm qua.
Cũng như ta cảm tạ những người viết khác, những trang báo,
những blog …tại VN và nhiều nơi trên thế giới đã kiên trì
bền bỉ theo đuổi mục tiêu cho một nền báo chí độc lập
và tự do ngôn luận mà dấn thân và nhiều người hiện đang
chịu đọa đày nơi tù ngục.
Cũng là cảm tạ hàng triệu người đọc của những ngày qua,
hôm nay và mai sau. Đức tin và lòng khao khát kiến thức, nỗi
tò mò về sự thật, quyền làm người, không thờ ơ với nỗi
đau đồng loại của chúng ta đã cùng giữ cho ngọn lửa
Người không lụi tắt trước vùi dập của những cơn bão dai
dẳng từ sự quyến rũ của lợi lộc. Cảm tạ những ngọn
lửa không lụi tàn được thắp lên bởi những tư thế hiên
ngang không lùi bước trước những kẻ luôn gây tội ác chống
lại loài người, hòng đưa con người trở về thế giới của
„Trại súc vật".
Chia tay, nhưng chúng ta không thể không cảm thấy được an ủi
khi Hoài viết "từ ngày mai, mở đầu một năm mới, tôi đã
bồn chồn cho một giai đoạn mới."
Phạm Thị Hoài là vậy. Với nội lực tiềm tàng trong con
người chị, kết thúc cái này chỉ là mở đâu cho một giai
đoạn khác, hứa hẹn bất ngờ.
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://www.danluan.org/tin-tuc/20150102/vo-thi-hao-loi-cam-ta-procontra),
một số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời
độc giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân
Luận có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc
hướng dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét