Có phải ông Hồ Chí Minh cuối đời đã bị Đảng vô hiệu hóa?

Gần đây một số báo chí nước ngoài có những bài viết
đánh giá về vai trò của ông Hồ Chí Minh trong giai đoạn cuối
đời (1963-1969). Có ý kiến cho rằng, giai đoạn này ông Hồ
Chí Minh đã bị đảng Lao động Việt nam vô hiệu hóa.

Chúng tôi có cuộc trao đổi với nhà văn Vũ Thư Hiên, một
người từng là nạn nhân trong cái có tên gọi chính thức là
"Vụ án tổ chức chống Đảng, chống Nhà nước ta, đi theo
chủ nghĩa xét lại hiện đại và làm tình báo cho nước
ngoài".

Sau đây là nội dung của cuộc PV:

<em>Thưa ông, một số học giả nước ngoài đánh giá rằng, sau
HN Geneve đã có sự rạn nứt trong nội bộ đảng Lao động VN.
Đảng phân hóa thành hai nhóm có chính kiến khác nhau trong vấn
đề thống nhất đất nước. Theo đó nhóm ôn hòa của các ông
Hồ Chí Minh - Võ Nguyên Giáp phản đối nối lại chiến tranh
và nhóm chủ chiến của ông Lê Duẩn- Lê Đức Thọ, những
người cho rằng việc giải phóng Miền Nam không thể chờ
đợi. Xin ông đánh giá về ý kiến này</em>

<strong>VTH:</strong> Khi nhà báo quan tâm chuyện nội bộ ĐCS, mà
lại đi hỏi người ngoài cái đảng ấy, thì rõ ràng đây là
một cách tiếp cận độc đáo, và thú vị nữa, theo tôi nghĩ.
Thôi thì biết gì nói nấy, hi vọng cái mà tôi cho rằng mình
biết có thể cung cấp cho nhà báo một chút ánh sáng le lói
trên cái nền mờ mịt những thông tin chính thống.

Tôi hiểu cái khó của người nghiên cứu xã hội cộng sản.
Theo cách văn bản học ư? Thật không dễ. Không phải chỉ nắm
vững những khái niệm đặc thù trong ngôn ngữ cộng sản để
diễn dịch những văn bản nọ sang khái niệm thông thường mà
đủ. Còn phải biết lắm thứ ngoài lề: lý do xuất hiện,
nội dung thực, thậm chí cả văn phong người khởi thảo…
Biết bằng ấy thứ mới có thể tàm tạm hiểu được (nói cho
đúng: để đoán được) mục đích và cách thực hiện mục
đích ấy của nó. Ấy là chưa kể cũng những văn bản ấy
người nghiên cứu lại thấy có nhiều cách giải thích khác
nhau cho những cấp độ khác nhau, cho những đối tượng khác
nhau, một thứ kỳ cục được chúng tôi gọi là sự "phân
phối chân lý theo đại lý".

<div class="boxright320"><img
src="http://dannews.info/wp-content/uploads/2014/09/demgiuabanngay.jpg"
/><div class="textholder">Nhà văn Vũ Thư Hiên</div></div>

Vậy, để trả lời cho câu hỏi: có hay không có hai luồng
chính kiến khác nhau trong vấn đề thống nhất hai miền
Nam-Bắc VN sau Hiệp định Genève 1954 trong nội bộ ĐCS, tôi xin
thưa rằng: có đấy. Bề ngoài, theo các văn bản, là chủ
trương hoà bình thống nhất đất nước thông qua tổng tuyển
cử. Nhưng bề trong nó là sự chuẩn bị thống nhất đất
nước bằng "bạo lực cách mạng" (căn cứ những bài nói
chuyện với những câu nói nước đôi để người nghe hiểu
ngầm ý của diễn giả). Ngày nay, việc ĐCS (hoặc Trung ương
cục Miền Nam) cài người ở lại, chôn giấu vũ khí ở phía
Nam vĩ tuyến 17, để chuẩn bị chiến đấu không còn là bí
mật. Theo những tài liệu đã được bạch hoá thì đó là chủ
trương của Lê Duẩn, người lãnh đạo Trung ương cục Miền
Nam, chứ không phải của Trung ương ĐCS, ngay từ trước khi Lê
Duẩn thực sự cầm ấn tín chức vụ Bí thư Thứ nhất.

Dư luận, cái đáng tin cậy hơn báo chí, cho rằng trong Trung
ương ĐCS sau Hiệp định Genève có Hồ Chí Minh và Võ Nguyên
Giáp là người chủ trương thống nhất đất nước bằng con
đường hoà bình, hay nói cho đúng hơn, không tiến hành chiến
tranh, giữ nguyên trạng hai miền Nam Bắc cùng tồn tại, "rồi
sau tính tiếp". Ngược lại, chủ trương "chỉ có uýnh"
mới giải quyết được chuyện thống nhất đất nước thuộc
Lê Duẩn, có Lê Đức Thọ phù tá. Với bản "Đề cương cách
mạng miền Nam" (1956) mọi hành động của Lê Duẩn sau đó là
nhất quán. Nếu Hồ Chí Minh, Võ Nguyên Giáp im lặng trong suy
nghĩ của mình, thì Lê Duẩn không giấu giếm những phát biểu
mạnh mẽ (tất nhiên, chỉ trong những cuộc họp phổ biến
chủ trương hay nghị quyết mà thôi) chê bai hai người kia là
những kẻ nhát gan, sợ hãi bạo lực cách mạng.

<em>Thưa ông, sự bất đồng ấy phải chăng là nguyên nhân dẫn
tới Vụ án chống đảng lúc bấy giờ?</em>

<strong>VTH:</strong> Tôi sẽ hơi dài dòng một chút trong chuyện
này. Có lẽ do hoàn cảnh cá nhân của tôi - trong một gia đình
gắn bó máu thịt với cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc,
được tiếp xúc nhiều với những người sau này trở thành
những nhân vật đứng đầu ĐCS và nhà nước, tôi không thần
thánh hoá những "lãnh tụ" nọ. Khi bỏ tù tôi người ta
gọi cái tật đó của tôi là "gần chùa gọi bụt bằng
anh". Nhưng theo những gì tôi quan sát được thì chính trị khi
cởi bỏ quần áo, nó rất đời thường, rất thế tục, chẳng
có gì là thiêng liêng hết. Vì lẽ đó mà tôi xem cách chia hàng
ngũ những người cộng sản cầm quyền (chứ không phải những
người cộng sản trong giai đoạn cách mạng còn trứng nước)
thành những phe nhóm đối lập về lý thuyết cách mạng như
một cái gì đó, xin lỗi, hơi cù lần.

Nhìn vào lịch sử các đảng cộng sản (đã cầm quyền, tôi
nhấn mạnh liền nữa) thì thấy cái sự tàn sát lẫn nhau trong
những người cùng hàng ngũ thì thấy. Không phải chỉ vì khác
nhau trong cách hiểu chủ nghĩa Marx mà Stalin mang Kamenev, Zinoviev
ra bắn, cho người lần theo Trotsky tới tận nơi lưu vong mà
đập vỡ sọ. Không phải vì giận Lưu Thiếu Kỳ "đi theo con
đường tư bản chủ nghĩa" mà Mao Trạch Đông đày đoạ
người đồng chí từ thuở đảng còn trong trứng nước tới
chỗ phải bò như con chó tới đĩa cơm trong nhà ngục và chết
gục với cái xác thối khắm.

Không, những người cộng sản cầm quyền mà tôi biết không
hề có lòng căm thù sang trọng đến thế đâu. Câu chuyện vì
sao mà Lê Duẩn – Lê Đức Thọ phải trấn áp tàn bạo cái
gọi là "nhóm xét lại chống Đảng" là một câu chuyện
dài, xứng đáng cho một cuốn sách, khó có thể nói ngắn.
Nhưng cũng có thể nói tóm tắt thế này. Ai cũng biết rằng sau
sai lầm đẫm máu của cuộc cải cách ruộng đất long trời
lở đất, tướng Võ Nguyên Giáp với sự vô can của quân
đội, với vòng nguyệt quế Điện Biên Phủ, lẽ ra phải có
địa vị lớn hơn nhiều cái mà Hồ Chí Minh và Trường Chinh
đã sắp xếp cho ông ta. Hai vị lãnh tụ ngã ngựa lựa chọn
Lê Duẩn chứ không phải Võ Nguyên Giáp cho vai trò Bí thư thứ
nhất với hi vọng người này sẽ ngoan ngoãn khoanh tay xin ý
kiến hai Thái thượng hoàng trong mọi việc. Sự đời lại
không diễn ra như thế.

Để khẳng định vị trí độc tôn của mình khi đã nắm
quyền, Lê Duẩn thấy cần phải hạ bệ Võ Nguyên Giáp, kẻ
hơn hẳn mình về uy tín và ảnh hưởng trong đảng và trong dân
chúng. Nhổ cái dằm trong mắt ấy đi là ý muốn của ông ta.
Những việc làm sau đó, do Lê Đức Thọ đạo diễn bằng cách
tung ra những "bằng chứng" Võ Nguyên Giáp là con nuôi mật
thám Pháp, Võ Nguyên Giáp thề thốt trung thành với nước mẹ
Đại Pháp trong đơn xin đi du học Pháp, Võ Nguyên Giáp liên
lạc với ban lãnh đạo ĐCSLX một cách vô nguyên tắc, để
rồi sau hết nhân danh cuộc đấu tranh lý thuyết không khoan
nhượng giữa "hai đường lối", cụ thể hoá trong dạng
một mưu đồ đảo chính của ""nhóm xét lại chống Đảng"
nhờ sự ủng hộ của nước ngoài (hiểu ngầm là Liên Xô).
Tất cả những việc đó đều nhằm vào kẻ "cầm đầu" là
Võ Nguyên Giáp, xét cho cùng, chúng chỉ là sự thực hiện ý
muốn của Lê Duẩn mà thôi.

<em>Theo ông việc thanh trừng những người theo chủ trương ôn
hòa có phải phản ảnh sự thất thế của ông Hồ Chí Minh
trong giai đoạn đó? Ông có đánh giá gì về nhận định cho
rằng "ông Hồ Chí Minh cuối đời đã bị Đảng vô hiệu
hóa?"</em>

<strong>VTH:</strong> Tôi phải nói thêm một lần rằng tôi có cái
tật cố hữu hay thế tục hoá những việc làm có bề ngoài
sang trọng, thậm chí được tâng bốc là thiêng liêng của các
vị "lãnh tụ" trong ngoặc kép. Không, không phải vì chủ
trương ôn hoà mà ông Hồ Chí Minh bị thất thế. Và có thật
là Hồ Chí Minh bị thất thế hay không nữa chứ? Chỉ có thể
dùng chữ "bị thất thế" khi người có thế bị cưỡng
đoạt cái thế mình có. Còn nếu sự rời bỏ cái thế mà mình
có ấy theo cách tự nguyện, hoặc bị dẫn dụ tới sự tự
nguyện, thì không thể và không nên gọi là thất thế.

Theo những nhận xét tôi nghe được từ những người cộng
sản có thâm niên đáng trọng, ngang hoặc còn hơn Lê Duẩn, thì
Lê Duẩn là người nhiều tham vọng. Ông ta không cho phép mình
hài lòng chỉ với chức vụ Bí thư thứ nhất, mà muốn hơn
thế - một lãnh tụ vô song, một thần tượng trong ngôi đền
cộng sản, nếu không hơn thì cũng ngang bằng Hồ Chí Minh.
Đối với Trường Chinh, Lê Duẩn không ngại. Sau cải cách
ruộng đất, uy tín Trường Chinh đã xuống tới mức thấp
nhất. Tuy nhiên, để cẩn thận, Lê Duẩn đã dùng Lê Đức
Thọ trong vai trò Trưởng ban Tổ chức Trung ương sắp xếp lại
toàn bộ hệ thống đảng quyền và chính quyền ở miền Bắc,
xoá bỏ mọi dấu vết của người tiền nhiệm (tuy Trường
Chinh đã không dám cục cựa, rất ngoan ngoãn ngồi yên trên
ghế Chủ tịch Quốc Hội). Nhưng còn thần tượng Hồ Chí Minh,
người đã được tôn sùng là Cha già dân tộc thì sao? Ông ta
không có một khuyết điểm nào khả dĩ chê trách hoặc tấn
công. Nhưng nếu ông vẫn còn ngồi lù lù đấy thì thiên hạ
sẽ tiếp tục nghĩ ông ta vẫn là Tổng chỉ huy các lực
lượng cách mạng, chứ không phải Lê Duẩn. Vậy thì cách tốt
nhất là tìm cách đưa ông vào đền thờ làm tượng, cho ông
ngồi trên cao say hương mê khói mà không nhúng tay vào việc
nước nữa. Lúc đó thiên hạ sẽ hiểu người có quyền uy
tối thượng, ở trên tất cả ngày nay là ai.

Tôi không thể nói chuyện đó xảy ra vào thời điểm cụ thể
nào. Chỉ biết năm 1965, trong một cuộc nói chuyện với cán
bộ tuyên giáo ở Hưng Yên, trưởng ban Tuyên giáo Trung ương
Tố Hữu nói: "Ông Cụ lẫn cẫn rồi, mọi việc bây giờ
đều do anh Ba (Lê Duẩn) và tụi tôi giải quyết". Có thể
đoán là trước đó, năm 1964 hoặc sớm hơn, 1963, việc đó đã
xảy ra. Không còn Hồ Chí Minh trong vai trò người thầy của
cách mạng, Lê Duẩn ung dung làm người thầy mới với lý
thuyết "Làm chủ tập thể", "Ba dòng thác cách mạng",
"Cách mạng tiến công". Những lý thuyết này được cả
một bầy văn nô tung hô trên mọi mặt báo và khen tới khản
giọng trong những cuộc "nói chuyện" hoặc "học tập"
nghị quyết này khác.

Cuộc gọi là "Tổng tiến công và nổi dậy" 1968 được
tiến hành trong lúc vắng mặt cả Võ Nguyên Giáp (đi dưỡng
bệnh ở Hungary) và Hồ Chí Minh (đi nghỉ ở Trung Quốc) không
thể coi như Lê Duẩn ép buộc. Rõ ràng Lê Duẩn không muốn hai
người có ý nghĩ khác ông ta có mặt vào thời điểm đó,
nhưng tôi không tin có sự ép buộc nào. Chẳng qua Lê Duẩn đã
có cách nào đó để hai người nghe lời mà đi nghỉ (đưa ra
những lời khuyên của thầy thuốc chẳng hạn). Nhân đây tôi
cũng muốn nói việc có người viết Lê Duẩn có ý ám hại Hồ
Chí Minh là bậy, không thể tin. Thí dụ như vụ máy bay chở
Hồ Chí Minh khi bay về Việt Nam đã buộc phải hạ cánh mù theo
cảm tính của phi công chứ không chịu hạ cánh xuống một
đường băng giả hiệu. Người ta bịa, mà không hiểu rằng
để làm một hệ thống tín hiệu bằng đèn cho cả một
đường băng không thể dùng một người, và một âm mưu như
thế không thể cho nhiều người biết. Nếu Lê Duẩn có ý ấy,
ông ta có thể có nhiều cách đã trở thành kinh điển trong
những vụ ám hại nhau trong nội bộ các đảng cộng sản mà ta
đều đã được biết qua nhiều tài liệu bạch hoá.

<em>Xin cảm ơn nhà văn Vũ Thư Hiên!</em>

(On the Net)

***********************************

Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://www.danluan.org/tin-tuc/20141207/co-phai-ong-ho-chi-minh-cuoi-doi-da-bi-dang-vo-hieu-hoa),
một số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời
độc giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân
Luận có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc
hướng dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).

Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét