<center><img
src="http://s1.ibtimes.com/sites/www.ibtimes.com/files/styles/v2_article_large/public/2014/09/18/facebook-inc-news-feed.jpg?itok=KWHgaxVz"
width="560" /></center>
Tại Việt Nam, Facebook đang được sử dụng nhiều và lan rộng
cùng khắp và người chơi với nó luôn có những thao tác gần
như nắm tay nhau trong những vấn đề nóng xảy ra trong xã hội.
Tương tác giữa báo chí chính thống và Facebook đã xuất hiện
vì ngày nay người theo dõi báo thường xuyên và cẩn thận
không ai khác ngoài những người lấy Facebook làm thú vui hàng
ngày thay cho cầm tờ báo mà đọc theo cung cách cũ.
Báo chí dựa vào sức mạnh của Facebook để chuyền tải thông
tin của mình. Facebook dựa vào sự chuyên nghiệp của báo chí
để đẩy bài báo rộng và xa hơn cho những tin tức mà dân
nghiền Facebook quan tâm. Dù chỉ là một comment, hay like hoặc
share bài báo, người chơi vẫn đang làm một công việc hết
sức hiệu quả từ những thao tác đơn giản của mình.
Những vấn đề được công dân Facebook chuyền nhau thường có
tác dụng khá tích cực và có lẽ bắt đầu từ những kết
quả tích cực ấy vị trí của Facebook tại Việt Nam sẽ
được nâng lên trong người sử dụng và ngược lại chính
quyền phải ý thức sức mạnh của nó để đối phó hoặc
thỏa hiệp.
Đối phó: nếu chính quyền biết mình có thể khống chế nó,
mà điều này là không tưởng vì người chơi trong tối, ở
khắp đất nước và ngay cả nhiều nước khác trên khắp thế
giới. Người chơi được nói và ngay lập tức ít nhất vài
ngàn người nghe, chính quyền nói không ai nghe vì không có nơi
để nói. Người chơi đông hơn chính quyền gấp trăm lần và
ở khắp thế giới. Chính quyền có súng nhưng không bắn
được ai. Người chơi có bàn phím và lập luận sắc bén từ
nhiều thành phần, những lập luận ấy mạnh và công phá sự
lấp liếm, dấu giếm của chính quyền hiệu quả hơn súng
đạn. Tóm lại, thất thế hoàn toàn và càng dấn sâu vào việc
khống chế Facebook lại càng bế tắc.
Thỏa hiệp: để tạm thời lành mạnh bộ máy cầm quyền tuy
sẽ mất những con sâu gộc nhưng bù lại xã hội sẽ bớt sức
ép, quốc tế bớt theo dõi và nhất là chóp bu bớt bị ném
trứng.
Thỏa hiệp mới nhất vừa được ông ông Lê Quang Hùng, Phó
Chánh án TAND tỉnh Long An hoãn thi hành án tử hình Hồ Duy Hải
vào trưa ngày 04 tháng 12 năm 2014.
Vụ án này có từ lâu nhưng chính Facebook làm nên chuyện lớn
sau khi báo chí lên tiếng và cung cấp những chi tiết đáng ngờ
của vụ án.
Tử hình thì Việt Nam có rất nhiều vụ nhưng mỗi vụ Hồ Duy
Hải được xem là khác thường vì có nhiều chứng cứ cho
thấy sự dối trá, mông muội và ngang tàng của pháp luật tại
Long An.
Dấu vân tay tại hiện trường hoàn toàn không phải của Hồ
Duy Hải. Vết máu không xác định được vì để quá lâu. Vật
chứng là tấm thớt dùng dập dầu nạn nhân và con dao gây án
tự nhiên biến mất.
Vân tay không phải của bị can nhưng công an vẫn buộc anh ta có
tội qua việc ép cung. Viện kiểm sát và tòa án không hỏi tại
sao, dấu vân tay của ai mà lại xuất hiện tại hiện trường
trên cả thi thể hai nạn nhân.
Vết máu đến 4 tháng sau mới được gửi đi xét nghiệm nhưng
do để quá lâu nên không thể làm xét nghiệm. Tại sao?
Và đây là cách mà công an, Viện kiểm sát, Tòa án Long An cáo
buộc tội nhân:
Biên bản tòa án cho biết: "vết máu thu giữ tại hiện
trường khi giám định không phải là của bị cáo, song các
thiếu sót trên không lớn. Đặc biệt là vết máu thu không
đủ lượng, thời gian để kéo dài nên không xác định được
vết vân tay"
Và quan trọng hơn hết tấm thớt và con dao gây án, báo Lao
Động tường thuật:
"Kết luận điều tra khẳng định: "Nạn nhân Hồng bị đẩy
ngã xuống nền gạch, rồi Hải hai tay cầm tấm thớt gỗ đập
xuống đầu Hồng 2 cái". Thế nhưng, tấm thớt gỗ không
được thu giữ. Hơn 5 tháng sau khi xảy ra vụ án, ngày 24.6.2008,
theo yêu cầu của cơ quan điều tra, bà Lê Thị Thu Hiếu (bạn
của hai nạn nhân) mới đi mua một tấm thớt gỗ khác tương
tự về giao nộp cho cơ quan điều tra.
Cũng thế, khi dọn dẹp hiện trường, những dân phòng tham gia
bảo vệ hiện trường đã phát hiện con dao (sau này được xác
định Hải dùng để cắt cổ nạn nhân) và báo cho một công an
viên, nhưng ông này bảo "có lẽ không liên quan đến vụ
án" nên dân phòng đem đốt đi. CQĐT sau đó đã cho người
khai thấy con dao đó đi mua một con dao khác có hình dáng, kích
thước tương tự về nộp. Như vậy, cả con dao, cái thớt chỉ
là vật mô phỏng chứ không phải tang vật, hung khí gây án".
Bao nhiêu tình tiết bất nhân này nếu không làm cho cộng đồng
Facebook nổi giận thì mới là chuyện đáng bàn, vì nó quan
trọng hơn bản án tử hình nhiều lần, nó cho thấy sự vô
cảm tại Việt Nam đã thành quốc họa. Nhưng còn may, Facebook
nổi sóng và những cơn sóng ấy ít nhất cũng vừa cứu một
mạng người.
Và đâu đó trên Facebook đưa ra câu hỏi: quyết định hoãn thi
hành án tử hình kéo dài bao lâu và sau đó là gì?
Bắt đầu kêu oan là gia đình nạn nhân. Vì máu thịt họ dã
theo chân các cấp tòa án hơn 6 năm trời. Đơn độc và cô thế
nhưng họ không nản lòng. Facebook không đơn độc, người này
quên còn có người khác nhắc nhở, khêu gợi. Vụ án do đó
khó thể ém nhẹm và dù sao thì một phiên Giám đốc thẩm cũng
phải thành hình. Facebook theo dõi nó và chính quyền không thể
làm ngơ.
Quay lại câu hỏi: Tại sao đội điều tra thấy hiện trường,
biết thủ tục mình làm là sai với quy trình nhưng vẫn bất
kể pháp luật gán ghép tội trạng vào một thanh niên như Hồ
Duy Hải?
Có hai yếu tố thúc đẩy hành vi này: thứ nhất kẻ gây án
thật sự đang nằm trong bóng tối có quyền lực rất lớn
khiến cho tư pháp Long An bó tay không dám đưa ra sự thật. Nghi
ngờ này là hợp lý và Facebook là nơi tiếp tục làm chiếc loa
nhắc nhở cho báo chí tiếp tục điều tra.
Yều tố thứ hai hợp lý không kém: Ép cung vì bị chỉ tiêu và
thành tích đè nặng trên vai của đội điều tra. Ép cung cũng
có thể xuất phát từ sự liên hệ nho nhỏ nào đó của nạn
nhân đối với vụ án. Là bạn bè nạn nhân, là người yêu hay
có một vụ bất đồng nào đó. Vin vào những yếu tố này
công an lười nhát hay thiếu nghiệp vụ đã dẫn cuộc điều
tra rơi vào việc mớm cung hay ép cung.
Hai vụ án của Nguyễn Thanh Chấn và Huỳnh Văn Nén cho thấy
sức ép của thành tích cộng với nghiệp vụ non nớt mạnh
đến thế nào. Nạn nhân dù khai cách gì cũng không được yên
thân nếu không nhận chính mình phạm tội thì có thể suốt
cuộc đời bị thẩm vấn, tra khảo bằng các thủ đoạn tinh vi
nhất mà công an nghĩ ra.
Viện kiểm sát là cánh tay nối dài của công an và do đó khó
có đề nghị điều tra lại bất cứ hồ sơ nào được công an
gửi qua yêu cầu làm thủ tục khởi tố.
Tòa án lại càng giữ im lặng gần như tuyệt đối dưới bất
cứ sự tung hứng nào của công an và Viện kiểm sát.
Hội đồng xét xử cũng vậy, đối với các bản án hình sự
có khả năng chung thân hay từ hình thì gồm hai thẩm phán và ba
hội thẩm nhân dân. Tất cả họ gần như đều phải là đảng
viên và vì là đảng viên họ không nhất thiết phải nghe theo
chứng cứ hay lời bào chữa của luật sư. Họ nghe và làm theo
đảng.
Hệ thống tòa án như vậy thì đừng mong công bằng và tôn
trọng luật pháp. Luật là đảng và người thi hành nếu có sơ
sót thì chẳng qua nhận thức chuyên môn, trình độ nghiệp vụ
còn kém, sẽ được đảng cho đi tu nghiệp lại là xong.
Tuy nhiên mọi thứ không thể xong một cách đơn giản như vậy
kể từ khi có Facebook.
Thử tưởng tượng: Sau khi hoãn thi hành án tử hình nhưng thay
bằng án chung thân thì sao?
Vâng, Facebook lại tiếp tục lên tiếng và báo chí sẽ nương
theo đấy mà làm cho hồ sơ không thể đóng lại. Chính quyền
lại có cơ hội sửa sai và những con sâu tiếp tục biến thành
bướm, thành tiên gì đó.
Facebook cũng sẽ biến đổi theo thái độ của chính quyền và
quan trọng hơn hết khi người chơi biết được sức mạnh mềm
của mình thì họ sẽ có các hành động khác nữa. Mạnh và
hiệu quả. Sức mạnh của đám đông và hiệu quả của những
bàn phím.
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://www.danluan.org/tin-tuc/20141205/canh-co-facebook-phai-chang-la-mot-suc-manh-mem),
một số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời
độc giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân
Luận có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc
hướng dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét