Trà Giang - Đất nước hạnh phúc

<center><img src="https://www.danluan.org/files/u23/hp1.jpg" width="500"
height="527" alt="hp1.jpg" /></center>

Lâu nay, thỉnh thoảng khi thấy trên báo chí trong nước đăng
tin Việt Nam được tổ chức/quĩ/diễn đàn...này nọ
bình/bầu/chọn/vinh danh/tôn vinh là đất nước hạnh phúc,
đáng sống, do lam lũ làm ăn và quen chịu đựng với nhiều
chuyện khó bằng lòng, tôi bán tín bán nghi, hoặc thậm chí là
nghi ngờ. Tuy nhiên, được sống trong những ngày tỉnh tôi tổ
chức trang trọng và linh đình lễ chào mừng kỷ niệm 25 năm
tái lập tỉnh, tôi mới sáng vỡ ra rằng chuyện đó là thật.

Việt Nam, từ ngày đổi mới (chứ trước đó thì khác) là
một đất nước của lễ hội. Hàng năm có đến 9000 lễ hội
truyền thống từ cấp xã đến cấp quốc gia. Thêm vào đó là
những ngày lễ hoặc lễ + hội kỷ niệm sự kiện lịch sử,
sự kiện cách mạng, danh nhân lịch sử, văn hóa, danh nhân cách
mạng, các sự kiện văn hóa, thể thao, du lịch, các sự kiện
chính trị, kinh tế, các lễ phát động phong trào này
khác...Ôi, thì kể không hết. Chỉ so với chi tiết trong truyện
của Aziz Nesin rằng có nhà báo nước ngoài muốn gặp ông bộ
trưởng văn hóa Thổ Nhĩ Kỳ để phỏng vấn nhưng đuổi theo
suốt một năm bận đi dự các lễ hội, cuối cùng cũng không
gặp ông được được, thì Việt Nam còn nhiều hơn.

Đã lễ, hội thì trừ những trường hợp đau thương, buồn,
căm hận, phải tổ chức trang nghiêm (ngoại lệ là trường
hợp ông cựu bí thư tỉnh ủy vừa qua của tỉnh tôi cười
trong lễ kỷ niệm thảm sát Sơn Mỹ) còn lại là mừng, vui, có
hát xướng, nhảy múa và ăn uống bù khú. Cái gì cũng mừng vui
được cả, từ cái lý do của một buổi họp, hội nghị. Trong
chương trình của loại hoạt động này, sau khi người làm MC
xướng "Đó là lý do của buổi họp hôm nay" là cả hội
trường/phòng họp ran tiếng vỗ tay: người ta mừng từ cái lý
do, cũng là mục đích của một cuộc họp.

Chẳng như đang nói, tỉnh Quảng Ngãi đang có lễ hội mừng
việc tái lập tỉnh. Nó vốn là một tỉnh từ thời nhà
Nguyễn, rồi trong kháng chiến 1945 – 1954, rồi trong chính thể
VNCH. Đến năm 1976, trong không khí hào hùng sau chiến thắng và
khí thế hừng hực tiến nhanh tiến mạnh tiến vững chắc lên
chủ nghĩa xã hội, chủ nghĩa cộng sản với hình thái không
còn nhà nước, không còn biên giới quốc gia, việc duy trì các
tỉnh nhỏ vừa tốn kém trong việc quản trị quốc gia, tạo ra
tâm lý cát cứ, cục bộ, bản vị, địa phương, lại vừa duy
trì một cách nguy hiểm chính sách chia để trị của chính
quyền phong kiến, thực dân đế quốc và các chính quyền tay
sai, bù nhìn, Bộ Chính trị ra quyết định, rồi theo đó, quốc
hội ra quyết nghị, nhập nhiều tỉnh nhỏ lẻ thành một số
tỉnh lớn, trong đó tỉnh Quảng Ngãi và tỉnh Bình Định nhập
lại thành tỉnh Nghĩa Bình. Cùng trong loạt ấy, có trường
hợp nhập 3 tỉnh thành 1, đến nỗi đường quốc lộ 1 chạy
qua tỉnh kéo dài gần 400km. Người dân từ đầu kia, muốn về
tỉnh lỵ, với phương tiện vận tải lúc ấy, phải mất 2
ngày đi đường.

Cho đến nay, chưa ai nói đó là chủ trương, quyết định sai
và nếu sai thì tổn thất như thế nào. Như vậy, tại thời
điểm ấy, nó đúng, và đã đúng, chắc là phải mừng, mừng
cái việc nhập lại.

Sau 13 năm vận hành theo mô hình tỉnh lớn, nhiều chuyện lục
đục khởi lộ; việc quản lý tỉnh lớn trong điều kiện cán
bộ, vận tải, viễn thông còn nhiều bất cập như cách nói
hiện nay,... tỏ ra không hiệu quả. Đã xuất hiện những sự
cố và quá trình mất đoàn kết, phân hóa nghiêm trọng trong
cán bộ của các tỉnh nhỏ nằm trong tổ chức lãnh đạo của
tỉnh lớn về những quyền lợi, nhìn bên ngoài thì như là
của tỉnh nhỏ cũ, mà thực chất lại là quyền lợi của
từng cá nhân (điều này thì ông Mác không dự báo được).
Thế rồi, đến năm 1989, cũng với quyết định của những
tập thể sáng suốt ở trung ương, các tỉnh đó lại tách ra,
gọi là tái lập; và 3 năm sau, lại tiếp tục với một loạt
tỉnh khác. Tách ra để tái lập tất nhiên phải mừng, mừng
vì sự sáng suốt, đúng đắn của việc tách; mừng vì mình
trở lại là mình. Mừng ngay trong ngày chia tách, đến rơi
nước mắt. Trong số đặc biệt của báo tỉnh Quảng Ngãi, có
tác giả nhớ lại 6 ngày sau quyết định chia tỉnh (1/7/1989),
loa truyền thanh cột điện gốc bạch đàn phát "Đây là đài
phát thanh Quảng Ngãi" thì cả tỉnh như òa khóc; không khác
gì sự kiện tuyên bố độc lập (Quốc Khánh) của một quốc
gia.

Và đến bây giờ thì mừng kỷ niệm tái lập, đủ một chu
trình, mừng nhập rồi mừng tách, cái nào cũng tốn kém. Lúc
nhập, ngoài sự tốn kém vật chất cho việc nhập, còn biết
bao tổn hại về tinh thần, lãng phí, thất thoát, tổn thất do
hậu quả của việc nhấp ấy. Mừng kỷ niệm tách thì lại là
tốn kém cho một lễ hội lớn: lễ tân, khánh tiết, đi lại,
nghỉ ở, văn nghệ, ăn uống và trả công cho con người tham gia
chỉ đạo, thực thi, thi công tất cả những hoạt động ấy.

<strong>Trà Giang</strong>

Thì ra, có lẽ một trong những tiêu chí để đánh giá hạnh
phúc là như vậy. Như cũ mừng, đổi mới cũng mừng; vào hợp
tác xã mừng, xóa hợp tác xã cũng mừng; đánh đuổi Mỹ đi
rất mừng rồi Mỹ trở lại đầu tư hoặc gởi con đi Mỹ
học được, cũng quá mừng. Dĩ nhiên mừng là hạnh phúc .

Nhưng có lẽ hạnh phúc hơn là được sống trong một đất
nước nhất quán về tư tưởng, truyền thống văn hóa, nhất
quán trong những ý nghĩa chính trị của những sự kiện diễn
ra của tiến trình lịch sử, dù có những tác động từ bên
ngoài, để có một cái cột sống vững chắc dân tộc dựa
vào, tự hào từ thế hệ này qua thế hệ khác, chống lại
những biến động võ đoán làm chuyển hóa cũng hết sức võ
đoán từ bi kịch sang hài kịch và ngược lại để đến mức
không còn phân biệt được bi hài nữa khi có thể mừng vui
trước hai quá trình, hai sự kiện, hai đối tượng có bản
chất ngược nhau.

***********************************

Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://www.danluan.org/tin-tuc/20140703/dat-nuoc-hanh-phuc-4), một số
đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời độc
giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân Luận
có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc hướng
dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).

Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!