Mùa Hội nghị thượng đỉnh Đông Nam Á hàng năm vừa kết
thúc. Indonesia tổ chức diễn đàn Hợp tác Kinh tế Châu Á Thái
Bình Dương (APEC), trong khi Brunei hiện là chủ tịch Hiệp hội
các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) tổ chức Hội nghị cấp cao
ASEAN, Hội nghị thượng đỉnh Đông Á và các cuộc họp ASEAN
khác có liên quan. Phương tiện truyền thông so sánh "sự không
xuất hiện" của Tổng thống Barack Obama với sự khởi đầu
thành công của Chủ tịch Tập Cận Bình trong khu vực. Ông Tập
trở thành người đầu tiên trình bày tại một buổi họp chung
của Quốc hội Indonesia, và cũng có chuyến viếng thăm nhà
nước tại Malaysia.
<center><img
src="http://www.thepach.com/wp-content/blogs.dir/1/files/2013/10/asean_development.jpg"
/></center>
<center><em>Hiệp ước Láng giềng tốt, Bạn bè tốt, và Hợp
tác tốt giữa Trung Quốc và ASEAN sẽ được nghiên cứu một
cách cẩn thận ? (Ảnh: Internet)</em></center>
Hầu hết các phương tiện truyền thông và bình luận của các
nhà phân tích đặc biệt nhấn mạnh đến các sáng kiến kinh
tế lớn của ông Tập, bao gồm việc thành lập một ngân hàng
phát triển cơ sở hạ tầng châu Á và thỏa thuận hoán đổi
tiền tệ mới 100 tỷ nhân dân tệ (16.3 tỷ USD) giữa các ngân
hàng trung ương Trung Quốc và Indonesia.
Tuy nhiên, ít sự chú ý được dành cho chương trình nghị sự
an ninh quốc phòng của Bắc Kinh. Ví dụ, trong bài phát biểu
của ông Tập tại quốc hội Indonesia vào ngày 03 tháng Mười,
ông ta đã đề xuất một Hiệp ước Láng giềng tốt, Bạn bè
tốt, và Hợp tác tốt giữa Trung Quốc và ASEAN. Theo một lời
bình luận của Ruan Zongze, Phó giám đốc Viện Nghiên cứu Quốc
tế Trung Quốc, trong một bài báo công bố tuần trước, mục
đích của hiệp ước là "để củng cố quan hệ hòa bình
với các nước ASEAN… và để loại bỏ bất cứ mối nghi
ngại nào của các nước ASEAN đối với Trung Quốc."
Ông Tập gặp gỡ Tổng thống Susilo Bambang Yudhoyono của Indonesia
và Thủ tướng Najib Razak của Malaysia và bảo đảm thỏa thuận
để nâng cao quan hệ song phương thành quan hệ đối tác chiến
lược toàn diện. Mỗi tuyên bố về quan hệ đối tác chiến
lược toàn diện đều bao gồm một điều khoản về hợp tác
quốc phòng và an ninh.
Ví dụ, khi ông Tập và ông Yudhoyono gặp gỡ ngày 02 tháng
Mười, họ đồng ý "tăng cường liên lạc thông tin và phối
hợp an ninh thông qua tham vấn quốc phòng và đối thoại hải
quân…" Ngày hôm sau, hai vị chủ tịch đã ban hành một tuyên
bố chung về "Phương hướng tương lai của đối tác chiến
lược toàn diện Trung Quốc – Indonesia." Tài liệu này bao
gồm sự cam kết tăng cường quan hệ quốc phòng song phương
bằng cách tiến hành các cuộc đào tạo và tập trận chung,
hợp tác an ninh hàng hải, công nghiệp quốc phòng và các lĩnh
vực an ninh phi truyền thống – chẳng hạn như tham vấn về
chống khủng bố.
Tại Malaysia, ông Tập và ông Najib gặp gỡ ngày 04 tháng Mười.
Trong cuộc họp, ông Tập đưa ra một đề nghị năm điểm,
trong đó đề cập đến việc sử dụng toàn bộ "cơ chế tham
vấn quốc phòng và an ninh", cũng như nhằm " tăng cường trao
đổi giữa quân đội hai nước, tăng cường hợp tác thực thi
pháp luật, và chung tay trong cuộc chiến chống chủ nghĩa khủng
bố và tội phạm xuyên biên giới." Sau các cuộc đàm phán,
họ thông báo rằng sẽ nâng quan hệ song phương lên tầm đối
tác chiến lược toàn diện. Tại một cuộc họp báo, Chủ
tịch Tập cho biết: "Chúng tôi đã nhất trí tăng cường quan
hệ đối tác của chúng tôi trên lĩnh vực quốc phòng hải
quân, tập trận chung chống khủng bố, tội phạm xuyên quốc
gia và tăng cường an ninh."
Sau khi ông Tập kết thúc các cuộc viếng thăm nhà nước, Thủ
tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường đến tham dự Hội nghị Các
nhà lãnh đạo Trung Quốc – ASEAN lần thứ 16 tại Brunei. Ông
Lý đề nghị hợp tác trong bảy lĩnh vực, bao gồm các cuộc
thảo luận tích cực về việc ký kết một Hiệp ước Láng
giềng tốt, Bạn bè tốt, Hợp tác tốt và tăng cường hợp
tác và trao đổi hàng hải trong lĩnh vực an ninh. Trong bài phát
biểu của ông ta tại Hội nghị thượng đỉnh Đông Á lần
thứ 8 vào ngày hôm sau, ông Lý giới thiệu một "khái niệm an
ninh mới", hợp nhất các vấn đề về an ninh toàn diện, an
ninh chung, an ninh hợp tác và đối thoại thẳng thắn.
Hợp tác quốc phòng và an ninh giữa Trung Quốc và Malaysia bắt
nguồn từ năm 2000 qua việc ký kết một hiệp định khung hợp
tác lâu dài. Thỏa thuận này bao gồm một điều khoản quốc
phòng, kêu gọi xây dựng một chương trình trao đổi các
chuyến thăm cấp cao, tham quan học tập, hội thảo, tham quan tàu
thuyền, và hợp tác đào tạo, nghiên cứu và phát triển, chia
sẻ thông tin tình báo. Ngoài ra, thỏa thuận cũng kêu gọi hợp
tác giữa các ngành công nghiệp quốc phòng bao gồm các chuyến
thăm lẫn nhau, triển lãm, hội thảo để khai thác tiềm năng
của các dự án chung hoặc hợp tác sản xuất.
Vào tháng Chín năm 2005, Trung Quốc và Malaysia đã ký Bản ghi
nhớ về Hợp tác quốc phòng bao gồm trao đổi và đào tạo
nhân viên, cũng như đối thoại an ninh hàng năm. Một năm sau
đó, Malaysia và Trung Quốc tăng quan hệ song phương lên tầm
đối tác chiến lược tại một cuộc họp hội nghị thượng
đỉnh ở Kuala Lumpur. Thỏa thuận này bao gồm việc thúc đẩy
trao đổi thông tin về các vấn đề an ninh phi truyền thống,
tham vấn quốc phòng và an ninh khu vực, cũng như trao đổi quân
sự. Từ năm 2005, Malaysia và Trung Quốc đã có các chuyến thăm
cấp Bộ trưởng Quốc phòng và tổ chức các cuộc viếng cảng
thiện chí của các tàu hải quân.
Cuộc tham vấn an ninh – quốc phòng đầu tiên Trung Quốc –
Malaysia được tổ chức tại Kuala Lumpur vào tháng Chín năm 2012,
đồng tổ chức bởi Tổng thư ký Bộ Quốc phòng Malaysia và
Phó Tham mưu trưởng Quân đội Giải phóng Nhân dân. Cuộc họp
này đã đồng ý tiếp tục trao đổi và hợp tác cấp cao trong
các vấn đề đào tạo và an ninh phi truyền thống.
Hợp tác quốc phòng Trung Quốc – Indonesia bắt đầu từ tháng
tư năm 2005, khi Chủ tịch Trung Quốc và Indonesia ra Tuyên bố
chung tại Jakarta để xây dựng quan hệ đối tác chiến lược.
Năm 2006, hai bên khánh thành đối thoại an ninh – quốc phòng
hàng năm. Kể từ đó Trung Quốc và Indonesia trao đổi các
chuyến thăm cấp Bộ trưởng quốc phòng và tổ chức các cuộc
viếng cảng thiện chí của các tàu hải quân.
Trong tháng 11 năm 2007, Trung Quốc và Indonesia đã ký một thỏa
thuận hợp tác quốc phòng quan trọng để chia sẻ công nghệ
quốc phòng và bán vũ khí. Tuy nhiên, phải cho đến năm 2010, hai
bên mới thông qua Kế hoạch hành động để triển khai hợp
tác quốc phòng theo thoả thuận đối tác chiến lược. Kể từ
đó, hai bên đã tiến hành các cuộc tập trận chung giữa các
lực lượng đặc biệt của họ. Phi công Indonesia được đào
tạo ở Trung Quốc dựa trên các mô phỏng máy bay Sukhoi, và cả
hai bên đã ký kết thỏa thuận hợp tác sản xuất tên lửa
chống hạm C -705. Ngày 01 tháng Mười năm nay, Trung Quốc và
Indonesia đã tổ chức Diễn đàn Tư vấn Quốc phòng lần thứ
năm kể từ năm 2007.
Việc nâng tầm mối quan hệ của Trung Quốc với Indonesia và
Malaysia thành quan hệ đối tác chiến lược toàn diện báo
hiệu tầm quan trọng của mối quan hệ kinh tế và sự phụ
thuộc lẫn nhau ngày càng gia tăng. Các khía cạnh quốc phòng và
an ninh của mối quan hệ mới này đại diện cho tính liên tục
thay vì sự biến đổi. "Khái niệm an ninh mới" của Trung
Quốc lần đầu tiên được hình thành vào năm 1997. Cả
Indonesia và Malaysia đều đã tiến hành một cách thận trọng
các bước phát triển quan hệ quốc phòng với Trung Quốc. Sự
phát triển này nên được hoan nghênh vì nó mang lại cho Trung
Quốc những kinh nghiệm tương tác với các lực lượng vũ trang
trong khu vực. Năm tới, Indonesia sẽ tổ chức một cuộc tập
trận hải quân chung với các thành viên ASEAN và các đối tác
đối thoại của họ.
Đề xuất về Hiệp ước Láng giềng tốt, Bạn bè tốt, và
Hợp tác tốt của Trung Quốc sẽ phải được nghiên cứu một
cách cẩn thận. Hiệp ước Thân thiện và Hợp tác của ASEAN
hiện nay mở cửa cho tất cả các cường quốc bên ngoài nào
tuân theo nguyên lý của nó. Hiệp ước mà Trung Quốc đề xuất
có vẻ như mang tính loại trừ, nhằm mục đích vẽ một vòng
tròn xung quanh Trung Quốc và Đông Nam Á.
Nguồn: Carl Thayer, "<a
href="http://thediplomat.com/flashpoints-blog/2013/10/16/chinas-new-regional-security-treaty-with-asean/">China's
New Regional Security Treaty With ASEAN</a>", The Diplomat, ngày 16 Tháng
Mười 2013.
Bản Tiếng Việt © 2013 The Pacific Chronicle
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://danluan.org/tin-tuc/20131025/carl-thayer-hiep-uoc-an-ninh-khu-vuc-moi-cua-trung-quoc-voi-asean),
một số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời
độc giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân
Luận có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc
hướng dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét