thường: mỗi khi nhắc đến các đại biểu Quốc hội là doanh
nhân, người ta thường xem các đại biểu này đại diện cho
quyền lợi, tiếng nói của giới doanh nhân cả nước.
Thậm chí tân Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng, trong lần
gặp gỡ các đại biểu Quốc hội là doanh nhân cũng đã phát
biểu: "<em>Các đại biểu là doanh nhân khi thảo luận tại
Quốc hội cần phải đại diện cho ý chí, nguyện vọng của
doanh nghiệp cả nước, cố gắng làm hết sức mình, làm sao
thể hiện tiếng nói của doanh nghiệp đối với Quốc
hội.</em>" (TTXVN).
Cách suy nghĩ này thường ít khi xảy ra với các đại biểu có
nghề nghiệp khác, như ít ai nghĩ đại biểu là giáo viên thì
đại diện cho giáo chức hay đại biểu là bác sĩ đại diện
cho giới y tế!
Câu hỏi đặt ra là đại biểu Quốc hội có đại diện cho
một giới nào đó riêng biệt, một nghề nghiệp cụ thể hay
một nhóm người nào đó hay không?
Theo luật, đại biểu Quốc hội trước hết đại diện cho ý
chí và nguyện vọng của người dân ở đơn vị bầu cử ra
mình và sau đó là đại diện cho người dân cả nước. Không
có luật nào nói đại biểu Quốc hội là doanh nhân thì phải
đại diện cho giới doanh nghiệp. Cách suy nghĩ như thế sẽ
dẫn đến những hệ lụy khó lường hết.
Bởi trên thực tế, đại biểu Quốc hội là doanh nhân thường
nắm rõ hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, hiểu
được những khó khăn, những vướng mắc của người cùng
ngành nghề nên thường phát biểu về những vấn đề mà doanh
nghiệp phải đương đầu. Dĩ nhiên là doanh nhân, đại biểu
Quốc hội thuộc giới này, thường ủng hộ những chủ
trương, chính sách có lợi cho cộng đồng doanh nghiệp.
Như thế sẽ có lúc nảy sinh xung đột quyền lợi: chính sách
có lợi cho doanh nghiệp chưa hẳn có lợi cho toàn thể cộng
đồng; chủ trương nghiêng về doanh nghiệp có thể gây thiệt
cho người dân nói chung. Lúc đó, đại biểu Quốc hội không
thể xem mình là đại diện cho cộng đồng doanh nghiệp hay
không nữa mà phải đứng về phía lợi ích của cử tri mình
đại diện.
Nếu xem tiền đề "đại biểu Quốc hội là doanh nhân thì
đại diện cho giới doanh nghiệp" là đương nhiên, chẳng khác
nào chúng ta cổ súy cho việc hình thành những nhóm lợi ích
nhưng chỉ hạn chế ở một số loại nhóm lợi ích mà thôi.
Lấy một ví dụ từ phiên họp đầu tiên của Quốc hội khóa
mới. Một số đại biểu là doanh nhân đã phát biểu tại
Quốc hội, phê phán việc hạn chế tín dụng đối với bất
động sản và chứng khoán là không công bằng hay khẳng định
việc thắt chặt tín dụng chưa hẳn đã kiềm chế được lạm
phát như mong đợi… Là doanh nhân, việc yêu cầu nới lỏng
tín dụng cho các dự án bất động sản đang kẹt vốn của
mình là chuyện bình thường nhưng trong tư cách là đại biểu
Quốc hội, liệu đề nghị đó có trung khớp với "ý chí và
nguyện vọng" của cử tri nơi bầu ra mình hay không? Nếu
người dân biết rằng nới lỏng tiền tệ cho doanh nghiệp dễ
thở hơn có thể gây ra lạm phát tiếp tục sau này, liệu họ
có đồng tình để đại biểu Quốc hội của mình phát biểu
như thế?
Phát biểu đã thế, làm sao ngăn ngừa được việc đại biểu
Quốc hội là doanh nhân sẽ tìm mọi cách để vận động hành
lang cho các dự án của mình mà vẫn yên tâm danh chính ngôn
thuận đang hoạt động vì lợi ích của nơi mình đại diện?
Luật hiện nay cũng đã quy định, "Đại biểu Quốc hội
phải liên hệ chặt chẽ với cử tri, chịu sự giám sát của
cử tri, thường xuyên tiếp xúc với cử tri, tìm hiểu tâm tư,
nguyện vọng của cử tri; thu thập và phản ánh trung thực ý
kiến, kiến nghị của cử tri với Quốc hội và cơ quan nhà
nước hữu quan". Nhưng ở vế ngược lại, cử tri khó lòng
biết được đại biểu của mình bỏ phiếu cho các chủ
trương, chính sách lớn như thế nào, ngoại trừ những phát
biểu công khai tại hội trường. Chính vì thế, nghề nghiệp
của đại biểu không quan trọng bằng suy nghĩ, quan điểm, lập
trường của đại biểu trước cử tri để cư tri biết mình
sẽ bầu cho người sẽ bỏ phiếu như thế nào tại Quốc hội
trong tương lai. Hiện nay ở các nước, rất nhiều đại biểu
Quốc hội xuất thân từ ngành luật không lẽ tất cả đều
đại diện cho tiếng nói của giới luật sư?
Nói ở góc độ lý tưởng, lẽ ra khi trở thành đại biểu
Quốc hội, doanh nhân phải ngưng việc kinh doanh, luật sư phải
ngưng hành nghề, nhà giáo phải ngưng giảng dạy, để tránh
mọi xung đột lợi ích có thể xảy ra. Ở nước ta khi đại
biểu còn phải kiêm nhiệm thì chưa thể làm triệt để như
thế. Nhưng việc phân định rạch ròi, đại biểu đại diện
cho ai, là bước đầu tiên để đem lại sự chuyên nghiệp cho
Quốc hội.
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(http://danluan.org/node/9611), một số đường liên kết và hình
ảnh có thể sai lệch. Mời độc giả ghé thăm Dân Luận để
xem bài viết hoàn chỉnh. Dân Luận có thể bị chặn tường
lửa ở Việt Nam, xin đọc hướng dẫn cách vượt tường lửa
tại đây (http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét