thành phố Hà Nội (UBNDHN) đã gián tiếp xác nhận một sự
phân hóa đang ngày càng lớn trong giới chức lãnh đạo. Sự
phân hóa này không phải mới xảy ra, mà đã hình thành cùng
với sự khởi đầu của phong trào biểu tình phản đối Trung
Quốc ở Hà Nội.
Cũng bởi thế, điều đã luôn làm cho người dân ngạc nhiên
là trong suốt hai tháng rưỡi trời với các cuộc biểu tình
diễn ra khá suôn sẻ, đã không hề xuất hiện một văn bản
nào xác quyết thái độ của nhà cầm quyền đối với việc
biểu tình được thông báo công khai cho công luận và dư luận.
Mà chỉ có những văn bản lưu hành nội bộ với các dấu
"Mật", "Tối mật" hay "Tuyệt mật" đỏ chói.
Ý tưởng về một văn bản khắc chế việc biểu tình đã
được nêu ra trong các cuộc họp của những người có có
trách nhiệm cao nhất ngay sau cuộc biểu tình đầu tiên. Với
cái nhìn ở tầm vĩ mô, các nhà làm luật đề cập đến việc
phải có Luật Biểu tình – một công việc đã bị đình hoãn
nhiều lần cho tới nay – nhằm giải quyết vấn đề biểu
tình trên nhiều phương diện, tránh cho chính quyền rơi vào
tình trạng bị động.
Tuy nhiên, công an vẫn thường là ngành ít mặn mà nhất với
Luật Biểu tình, với lý do một khi văn bản pháp lý cao nhất
này được ban hành, hoạt động biểu tình sẽ được hợp
pháp hóa, cho dù trong nội dung luật này có thể xác lập
được những điều khoản khiến cho người biểu tình gặp
nhiều khó khăn. Hơn nữa, thời gian để soạn thảo và hoàn
chỉnh Luật Biểu tình cho đến lúc ký ban hành sẽ kéo dài ít
nhất hàng năm trời, trong khi chuyện biểu tình ở Hà Nội và
một số địa phương khác lại diễn ra hết chủ nhật này
đến chủ nhật khác.
Khi phương án Luật Biểu tình không nhận được sự ủng hộ
của đa số, những văn bản với cấp độ thấp hơn được suy
tính đến. Không có luật thì cũng không thể có pháp lệnh,
nghị định hay thông tư về biểu tình. Vậy chỉ còn những
thể thức văn bản như chỉ thị hay thông báo thì mới có thể
có tác dụng tức thời đối với việc ngăn chặn biểu tình.
Tất nhiên, Chính phủ hoàn toàn đủ thẩm quyền để ký ban
hành một bản chỉ thị có tính bao quát và trên hết là phù
hợp với chức trách của chính quyền hơn là chức trách của
Đảng, cũng là tránh cho Đảng khỏi bị dư luận nhân dân dị
nghị về chuyện can thiệp vào những vấn đề thuộc về khối
chính quyền.
Có lẽ Chính phủ đã sẵn sàng nhận lãnh trách nhiệm cho một
chỉ thị như thế, nếu không xảy ra một điểm bất cập là
hoạt động biểu tình chỉ diễn ra chủ yếu trên địa bàn Hà
Nội chứ không phải toàn quốc. Với lý do đó, một văn bản
chỉ đạo của Chính phủ sẽ có vẻ như quá can thiệp vào
công việc của riêng Thủ đô.
Trong một cuộc họp, cũng đã có ý kiến nên giao cho Bộ Công
an ra văn bản ngăn chặn biểu tình, vì bảo vệ an ninh trật
tự là nhiệm vụ chính của ngành công an. Tuy nhiên, ý kiến
này vấp phải sự phản đối khá rộng của nhiều vị, kể
cả giới chức ngành công an, bởi khi đưa lực lượng công an
xử lý biểu tình sẽ rất dễ bị các thế lực xấu trong và
ngoài nước lợi dụng để gây kích động về chuyện công an
đối đầu với nhân dân, đàn áp nhân dân. Việc này càng
phải cẩn trọng hơn sau vụ một sỹ quan công an hành hung
người biểu tình mà đã gây lớn chuyện ngoài xã hội và cả
trong ngành công an.
Đó cũng là lý do tại sao để ngăn chặn biểu tình, không cần
đến văn bản từ cấp Chính phủ mà chỉ Hà Nội mới có
thẩm quyền đúng đắn nhất để làm việc này.
Hẳn nhiên, đường đi của những lý luận và lý lẽ như trên
đã kéo dài suốt từ tuần này sang tuần khác, với mỗi tuần
đều có một ngày chủ nhật. Cuối cùng, khi nhiệm vụ đã
được đặt vào những người có trách nhiệm cao nhất ở Hà
Nội, thì chỉ còn lại vấn đề Thành ủy hay UBNDHN, ai là
người chịu trách nhiệm chính ký ban hành văn bản.
Trong thực tế, vấn đề này đã được giải quyết dễ dàng
hơn. Theo nguyên tắc ngành dọc bên Đảng, một khi Ban bí thư
đã không tham gia trực tiếp vào chuyện ngăn chặn biểu tình
bằng văn bản công khai thì Thành ủy Hà Nội cũng chẳng có lý
do nào để can thiệp vào chức trách của UBNDHN một cách lộ
liễu. Điểm cuối của đường đi văn bản chính là người có
trách nhiệm của UBNDHN.
Ban đầu, người ta tưởng chính chủ tịch UBNDHN là người ký
văn bản ngăn chặn biểu tình chứ chẳng phải ai khác. Nhưng
hóa ra không phải vậy. Mà cũng chẳng phải phó chủ tịch có
trách nhiệm liên quan đến công tác nội chính.
Cấp độ văn bản cũng theo đó mà tuột dần, từ luật xuống
chỉ còn là chỉ thị. Nhưng đến chỉ thị rồi mà người ta
vẫn còn e ngại. Thế nên cuối cùng mới xuất hiện hình thức
thông báo.
Nhưng dù chỉ là một bản thông báo bình thường như bao bản
thông báo khác, người ta vẫn e ngại với những nội dung khá
đặc biệt của nó. Với những nội dung này, khi cả chủ tịch
và phó chủ tịch đều không ký thì chỉ còn lại cấp chánh
văn phòng hay phó văn phòng UBND thôi. Nhưng với cấp chánh phó
như thế, tác dụng của văn bản thông báo lại có vẻ bị hạ
thấp như một kiểu "thừa lệnh thông tin", chẳng có giá
trị chế tài gì hết. Còn nếu giao cho giám đốc Công an Hà
Nội – trung tướng Nguyễn Đức Nhanh, người đã từng xác
nhận hoạt động biểu tình là biểu hiện lòng yêu nước –
thì lại có vẻ như không logic lắm với nội dung khá cứng
rắn của bản thông báo.
Bàn đi tính lại cho đến tận những ngày gần đây vẫn chưa
ngã ngũ. Trong khi đó, hàng ngày cấp trên của UBNDHN vẫn thúc
giục phải có biện pháp ngăn chặn biểu tình. <strong>Cuối
cùng, cực chẳng đã, văn bản thông báo vẫn cứ được ban
hành, nhưng chẳng có ai ký.</strong>
Chẳng có ai ký, cũng chẳng có số văn bản hay nơi nhận. Chỉ
có một cái dấu treo làm bằng chứng rằng đó là một văn
bản của UBNDHN. Cái dấu treo cả trên lẫn dưới trong văn bản
như thế cũng khiến người dân liên tưởng đến mấy trăm dự
án bất động sản và kéo theo nhiều khu dân cư đang nằm trong
diện quy hoạch treo tràn lan mà trước đây UBNDHN đã sẵn lòng
ký không biết mỏi tay.
Có lẽ đây là một trong số hiếm hoi trường hợp văn bản
hành chính của UBNDHN bị biến thái một cách kinh khủng.
Những nguồn cơn dẫn đến bản thông báo bất hợp lệ của
UBNDHN không chỉ phản ánh sự phân hóa ngày càng rõ nét về
quan điểm và phương pháp xử lý biểu tình trong giới chức
lãnh đạo cấp cao, mà còn xác nhận tình trạng đùn đẩy
trách nhiệm đến mức tối đa đối với những đầu việc
hoàn toàn chẳng có lợi lộc gì cho bản thân.
Với tâm thế đùn đẩy trách nhiệm như vậy, liệu chính
quyền có sẵn sàng "ra tay" trong ngày chủ nhật 21/8/2011?
Rất khó khăn để có thể thuyết phục các cấp thừa hành,
trong đó phần lớn là công an viên, rằng công an mới là
người chịu trách nhiệm chính trong việc xử lý cái đám đông
biểu tình "ngoan cố" kia, trong khi không một ai trong số cấp
trên của họ lại là người dám đưa đầu chịu báng, dù chỉ
là một chữ ký nhỏ nhoi.
Với tất cả những lý do và động thái trên, có đến 70-80%
khả năng cuộc biểu tình ngày 21/8 vẫn diễn ra với bầu không
khí "thắm tình hữu nghị" như chủ nhật trước đó. 20-30%
còn lại tùy thuộc vào yếu tố tùy nghi ứng biến của lực
lượng bảo vệ pháp luật. Tuy nhiên, tính ứng biến này không
hoàn toàn là thái độ cứng rắn như đã được chuẩn bị, mà
còn phụ thuộc vào diễn biến phát sinh của thực tế.
Có thể trong tuần sau, một cuộc họp liên ngành sẽ được
tổ chức để bàn luận và tìm xem có giải pháp nào mới hơn,
hiệu quả hơn, chẳng hạn như một thông báo mới nhưng sẽ có
số và được ký tên đóng dấu đàng hoàng…nhằm khắc chế
hoạt động biểu tình. Nhưng ngay cả nội dung cuộc họp đó
cũng còn tùy thuộc vào kết quả của ngày chủ nhật này.
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(http://danluan.org/node/9673), một số đường liên kết và hình
ảnh có thể sai lệch. Mời độc giả ghé thăm Dân Luận để
xem bài viết hoàn chỉnh. Dân Luận có thể bị chặn tường
lửa ở Việt Nam, xin đọc hướng dẫn cách vượt tường lửa
tại đây (http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét