chuyện vui về một người đàn ông tuyên bố "<em>tôi thích
lấy vợ vừa giàu vừa đẹp hơn là vừa xấu vừa
nghèo</em>". Dân gian gọi đó là câu nói "huề tiền", ám
chỉ các câu nói không có ý nghĩa gì cả. "Huề tiền" không
đem lại một điều gì mới, nội dung của câu nói (hoặc hành
động nói chung) "huề tiền" thường ai cũng biết rồi.
Người phát ngôn "huề tiền" không có bất cứ trách nhiệm
gì. "Huề tiền" có lúc đem lại nụ cười sảng khoái,
nhưng cũng có lúc đem lại cục tức anh ách.
Không hiểu sao, trong xã hội ta, những người có trách nhiệm
rất hay có những câu nói "huề tiền". Nhân dân nghe chỉ
biết cứng họng cười trừ, biết làm sao được khi người có
trách nhiệm cũng chính là người nắm quyền lực.
Vụ nhân văn giai phẩm là một sai lầm nghiêm trọng trong
lịch sử. Đến nay, tuy chúng ta đã phục hoạt cho các văn
nghệ sĩ, nhưng việc phục hoạt diễn ra một cách rất thiếu
công khai. Thiếu hẳn một thông báo chính thức trên các phương
tiện thông tin về những sai lầm, về nguyên nhân và trách
nhiệm thuộc về ai. Thiếu hẳn một danh sách các nạn nhân,
mức độ thiệt hại của mỗi người, kết quả phục hồi
thế nào. "Huề tiền"!
Theo nhà thơ Hữu Loan, thì khi có người thắc mắc về tự do
ngôn luận, ông Trường Chinh sửng sốt: "<em>Anh nói sao? Các
anh được tha hồ tự do chửi đế quốc đó thôi</em>". Đúng
là "huề tiền". Không ai cấm tự do ngôn luận, nhưng chỉ
được chửi đế quốc. Mọi người đều được phép phát
biểu, nhưng nhớ chỉ phát biểu những gì… được phép!
Đọc "Chuyện kể năm 2000" của nhà văn Bùi Ngọc Tấn, ta
thấy khi nhân vật chính thắc mắc không biết mình bị bắt vì
tội gì thì cán bộ trả lời <em>anh cứ suy nghĩ, không dưng
người ta bắt anh</em>. "Huề tiền" vì rơi vào câu chuyện
con gà và quả trứng. Bị bắt, hỏi tại sao bắt, trả lời
cứ suy nghĩ – không lẽ tự dưng bắt.
Đó là những câu chuyện của thời xa xưa…
Gần hơn một chút là câu chuyện mở cửa kinh tế năm 1986.
Thế giới người ta đã tuân theo quy luật kinh tế thị trường
từ lâu. Ta tự thắt cổ mình bằng nền kinh tế bao cấp làm
cả nước điêu đứng. Đại hội Đảng 1986 quyết định cải
cách về kinh tế, đem lại cuộc sống dễ thở hơn cho nhân
dân. Tốt thôi, nhưng ca ngợi nhau là "sáng suốt, dũng cảm"
thì thật "huề tiền". Ai lại tự thắt cổ mình đến gần
chết thì tự nới lỏng rồi tự khen mình "sáng suốt" bao
giờ!
Khi dân tình đang lo lắng về vệ sinh an toàn thực phẩm thì
cán bộ vẫn lạc quan vì thị trường vẫn có thực phẩm
sạch. Một thái độ "huề tiền". Vì như vậy, phải chăng
cán bộ muốn nhắn nhủ rằng, khi không còn cách nào kiếm ra
thức ăn sạch thì cán bộ sẽ ra tay (?)
Ngài Bộ Trưởng Trần Văn Tuấn thì khẳng định rất khó
chấm dứt nạn chạy chức chạy quyền vì người chạy chức
có báo đâu mà biết. Rất "huề tiền". Và như vậy thì
cũng rất khó dẹp ma túy, tham nhũng, hối lộ và… bất kể
tệ nạn nào, bọn bán ma túy, tham nhũng, hối lộ có báo đâu
mà biết.
Do chúng ta định hướng đi lên xã hội chủ nghĩa nên vẫn
còn một số ngành như điện, xăng nước… vẫn độc quyền.
Nhưng khi các ông độc quyền muốn tăng giá thì họ đưa lý do
là để phù hợp… với kinh tế thị trường. "Huề tiền"
vì họ lợi dụng rất khéo kinh tế thị trường theo định
hướng xã hội chủ nghĩa. Trong khi đó, thị trường gì mà
không thấy cạnh tranh, không thấy đổi mới để tăng năng
suất, giảm chi phí, giảm thất thoát…
Chủ nghĩa Mác là vô địch, là kim chỉ nam để hành động.
Ai "xét lại" chủ nghĩa Mác lập tức có vấn đề. Nhưng
nếu lãnh đạo làm khác chủ nghĩa Mác, thì đó là vận dụng
một cách sáng tạo. Đây là dạng "huề tiền" do quyền lực
của lãnh đạo quá cao, mà nhân dân thì quá thấp cổ bé họng.
Đúng là miệng nhà quan có gang có thép. Hay dân gian còn có câu
"muốn nói ngoa làm cha mà nói". Một ví dụ cụ thể là vấn
đề tự do báo chí. Mác cho rằng báo chí nói chung là sự thực
hiện tự do của con người, do đó ở đâu có báo chí ở đó
có tự do báo chí. Ông nêu cái đối lập của báo chí tự do
là báo chí kiểm duyệt "là cái quái dị không có tính cách",
"là con quái vật được văn minh hóa, cái quái thai được tắm
nước hoa". Nhưng ta thì kiên quyết cấm báo chí tư nhân.
Chương trình giáo dục nặng nề, bệnh thành tích trầm kha,
nhưng lãnh đạo khẳng định giáo viên phải chủ động giảm
tải. "Huề tiền" vì vô trách nhiệm. Đẩy hết cho giáo
viên là xong. Tôi nghi thế nào cũng có ngày, ngành giao thông
tuyên bố người lái xe phải chủ động giảm kẹt xe, ngành
xây dựng khẳng định công nhân phải chủ động giảm tai
nạn.
Gần đây, chủ tịch quốc hội Nguyễn Phú Trọng khi trả
lời hãng thông tấn Express Ấn Độ cho rằng không nhất thiết
là kinh tế thị trường thì phải đa đảng, và ở Việt Nam
chưa thấy sự cần thiết khách quan cần phải có chế độ đa
đảng. Ít nhất là cho đến bây giờ. Cũng "huề tiền" vì
ông chưa nêu được các sự cần thiết khách quan là gì? Và
theo ông thì lộ trình nào và cho đến bao giờ thì cần có đa
đảng. Tôi không quan tâm lắm đến đa hay đơn đảng, nhưng
chẳng thà nói ngắn gọn "<em>chúng tôi không thích đa đảng,
hiện nay chế độ đơn đảng của chúng tôi vẫn chạy
tốt</em>", để xem phóng viên nói sao.
Trước khi kết thúc, xin kể thêm một câu chuyện huề tiền
diễn ra hàng ngày. Đó là bảng thông báo tiến độ trên các
lô cốt. Đến hạn chót thi công mà chưa xong việc, họ xóa
ngày ghi trên bảng và viết ngày mới để không trễ tiến
độ!!!
Câu nói "huề tiền", thường chỉ là vô thưởng vô phạt,
nghe xong rồi thôi. Nhưng cũng có khi thể hiện sự thấp kém,
ngớ ngẩn. Nguy hiểm hơn nữa là sự vô trách nhiệm của
người phát ngôn. Người nghe đôi lúc cảm thấy ngán ngẩm vì
người có chức có quyền ai lại nói thế bao giờ, muốn cười
mà cười không nổi.
Tôi trộm nghĩ, ở các xã hội dân chủ như Hà Lan, Đan Mạch,
ông có chức có quyền nào mà "huề tiền" như vậy chắc
khó yên với dân chúng.
<em>Nguyễn Đại<br />
TPHCM, tháng 3 – 2010 (những ngày xăng và điện tăng giá)</em>
__________________________
[1]
http://www3.vietnamnet.vn/chinhtri/201002/Chua-thay-su-can-thiet-khach-quan-phai-co-da-dang-896146/
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(http://danluan.org/node/4441), một số đường liên kết và hình
ảnh có thể sai lệch. Mời độc giả ghé thăm Dân Luận để
xem bài viết hoàn chỉnh. Dân Luận có thể bị chặn tường
lửa ở Việt Nam, xin đọc hướng dẫn cách vượt tường lửa
tại đây (http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét