Theo chúng tôi thì có ít nhất ba lý do khiến trí thức Việt Nam
không muốn hay ngần ngại tham gia vào các tổ chức chính trị
đối lập dân chủ: 1) Do sợ hãi. 2) Do chưa có tổ chức nào
xứng tầm. 3) Do chưa vượt qua được chính mình.
<h2>1. Do sợ hãi</h2>
Lý do đầu tiên là "do sợ hãi" thì có lẽ ai cũng hiểu.
Chính quyền Việt Nam mà cụ thể là ông Nguyễn Tấn Dũng từng
nhắc đi nhắc lại nhiều lần là "kiên quyết không để nhen
nhóm các tổ chức đối lập…". Đang độc quyền, một mình
một chợ, muốn hét giá nào thì được giá đấy, thằng nào
không chịu thì tẩn cho một trận bắt phải đồng ý… thì ai
mà không thích và cố giữ bằng được? Nguyên lý chung để
mỗi chính quyền tồn tại là dựa trên hai trụ cột: "thuyết
phục" và "khuất phục", trong đó "thuyết phục" phải
là trụ cột chính, "khuất phục" chỉ dùng đến khi quá bí
bách hoặc khi "thuyết phục" hết tác dụng. Với sự phát
triển của mạng lưới thông tin toàn cầu thì việc chính
quyền cố "thuyết phục" người dân Việt Nam tin vào một
thiên đường mù (là chủ nghĩa cộng sản của Mác-Lênin) đã
thất bại và hết tác dụng. Trụ cột duy nhất của chính
quyền hiện nay chỉ còn duy nhất một cột chống đỡ là
"khuất phục" người dân bằng bạo lực. Chính vì vậy đàn
áp chỉ có thể gia tăng chứ không thể giảm đi trong thời gian
tới. Bằng chứng mới nhất là các vụ bắt giữ một loạt
blogger rất ôn hòa như Anh Ba Sàm-Nguyễn Hữu Vinh, giáo sư Hồng
Lê Thọ, và nhà văn Nguyễn Quang Lập. Những người này không
hề chống đối chế độ hay tham gia vào một tổ chức đối
lập dân chủ nào. Càng dã man hơn khi chính quyền vẫn tiếp
tục xách nhiễu và truy đuổi cô Đinh Phương Thảo, con gái
của thầy giáo Đinh Đăng Định đã mất cách đây gần một
năm. Hay cũng giống như ông Điếu Cày Nguyễn Văn Hải và tiến
sĩ Cù Huy Hà Vũ trước đây. Ông Hải xác quyết là ông chỉ
làm truyền thông chứ không làm chính trị nhưng vẫn bị án tù
12 năm. Ông Hà Vũ cũng khẳng định là ông "không chống
đảng và nhà nước" và ông "cũng không thuộc một tổ
chức chính trị nào" vẫn bị 7 năm tù.
Trí thức Việt Nam vẫn ngộ nhận rằng chỉ cần không tham gia
vào một tổ chức đối lập là có thể an toàn để phản
biện các chính sách của nhà nước. Với chính quyền Việt Nam
thì "không đồng ý" đã là "chống đối", "không ủng
hộ" cũng có nghĩa là "chống đối". Chính quyền luôn có
nhu cầu tạo ra một "thế lực thù địch" mơ hồ nào đó
để làm cái cớ đàn áp các tiếng nói bất đồng, trong nội
bộ cũng như trong dân chúng. Những người muốn lên tiếng cho
dân chủ cần ý thức được điều này để chuẩn bị tâm lý
cho mình. Chính quyền sẽ tìm mọi cách gây khó dễ cho những
tiếng nói bất đồng. Càng "độc lập" chừng nào thì nguy
cơ bị chính quyền hành hạ càng cao chừng đó. Một "phát
hiện" rất thú vị của nhà báo, blogger nổi tiếng Phạm Chí
Dũng là "Những con cừu lẻ loi dễ bị ăn thịt hơn!". Chúng
tôi hoàn toàn đồng ý với nhận định này. Càng tham gia vào
một tổ chức có uy tín, chặt chẽ và đông đảo thành viên
chừng nào càng an toàn chừng đó.
<h2>2. Do chưa có một tổ chức nào xứng tầm</h2>
Đây là suy nghĩ phổ biến của nhiều trí thức Việt Nam, kể
cả những người đang đấu tranh cho dân chủ. Suy nghĩ của họ
là các tổ chức chính trị dân chủ là ai? Tuổi gì? Thành tích
gì? Tại sao ta lại phải tham gia vào một tổ chức vô danh như
vậy? Tài năng và uy tín của ta phải khác, hoặc phải làm thủ
lĩnh mới đúng tầm… Dưới con mắt của họ thì chẳng có
một tổ chức nào ra gì, và nếu tổ chức đó muốn có được
họ thì phải học Lưu Bị, ba lần chầu chực ở lều cỏ để
thu phục Khổng Minh.
Đúng là tại Việt Nam vẫn chưa có một tổ chức chính trị
dân chủ đối lập thật sự hùng mạnh, kể cả chúng tôi
(Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên-THDCĐN). Lý do luôn là từ hai
phía, từ phía các tổ chức và phía trí thức Việt Nam. Ai cũng
hiểu rằng sự phát triển của một tổ chức luôn là vấn
đề sống còn. Nếu không phát triển thì tổ chức sẽ tàn
lụi hoặc dẫm chân tại chổ. Có nhiều yếu tố chủ quan từ
phía các tổ chức, như phương pháp tiếp cận chưa hiệu quả,
chưa mạnh mẽ trong việc thuyết phục mọi người tham gia, vì
vậy chưa phát triển được tổ chức ở trong nước, kém liên
kết giữa các thành viên, hoạt động vẫn còn trong bóng tối,
tính cục bộ, nhân sự yếu kém không đủ sức hấp dẫn các
lực lượng trí thức cấp tiến… Tất cả các ý kiến này
đều đúng cả và ai cũng thấy được điều đó nếu không
thì tổ chức đã thành công. Tất nhiên là còn nhiều việc
phải làm cho bản thân các tổ chức. (xin được viết riêng
bài khác)
Tuy nhiên về phía trí thức Việt Nam thì nên hiểu sao đây? Có
lẽ chúng tôi đã những người lên tiếng nhiều nhất về chủ
đề này, sỡ dĩ cho đến giờ Việt Nam vẫn chưa có dân chủ
là do "trí thức Việt Nam kém" chứ không phải do "người
dân Việt Nam kém". Trí thức Việt Nam đã ngủ vùi trong vỏ
bọc của đạo Khổng Giáo suốt hơn 2000 năm qua và vẫn chưa
thực sự thức dậy. Họ bám vào câu nói nổi tiếng của nhà
tư tưởng Phan Châu Trinh "khai dân trí, chấn dân khí, hậu dân
sinh" rằng "dân trí Việt Nam còn thấp" để trốn tránh và
rũ bỏ trách nhiệm của mình. Trách nhiệm đó là "hướng
dẫn và lãnh đạo quần chúng". Người dân nước nào cũng
vậy thôi. Ngay cả tại nhiều nước Châu Âu thì trong các cuộc
bầu cử chỉ có 50-60% cử tri đi bỏ phiếu, điều này có
nghĩa là gần một nữa không quan tâm gì đến chính trị. Với
họ ai cũng được. Cách đây hơn 200 năm, khi Mỹ và một số
nước Châu Âu bắt đầu dân chủ hóa đất nước họ thì
hiểu biết của người dân họ khi đó kém xa người Việt bây
giờ nhưng họ vẫn thành công. Trí thức phải đi trước để
dẫn đường và kéo người dân đi theo trong khi đó thì trí
thức Việt Nam lại ngồi chờ, đợi để người dân lôi đi.
Một ví dụ, ai cũng biết rằng nhờ có tổ chức Công đoàn
Đoàn kết nên phong trào dân chủ đối lập tại Ba Lan mới
thành công và kéo theo sự sụp đổ của hệ thống xã hội
chủ nghĩa ở Châu Âu, kể cả cái nôi khai sinh ra nó là nước
Nga. Thế nhưng tổ chức này là những ai? Do ai lãnh đạo?
Người Việt mình chỉ quen nhìn vào chiến thắng sau cùng mà
không bao giờ để ý đến sự hình thành và phát triển của
tổ chức này. Giai đoạn ban đầu của họ cũng rất khó khăn
và chật vật. Nên nhớ ông Lech Walesa, người lãnh đạo Công
đoàn Đoàn kết có một xuất thân rất bình thường, cha ông
chỉ là người thợ mộc, bản thân ông chưa được học đại
học mà chỉ học ở trường dạy nghề và sau đó làm thợ
điện ở xưởng đóng tàu Lênin. Nếu trí thức Ba Lan cũng
"chảnh" và "kênh kiệu" như trí thức Việt Nam thì làm
sao có được Công đoàn Đoàn kết?
Hoạt động chính trị và dấn thân cho dân chủ có những đặc
thù riêng, rất đặc biệt vì nó không có gì để hứa hẹn hay
mặc cả ngoài sự tự do và được sống như những con người
thật sự. Nếu một công ty hay tập đoàn lớn họ có thể
chiêu dụ nhân tài về cho mình bằng cách "tiếp cận-thuyết
phục, tiếp cận-thuyết phục và tiếp cận- thuyết phục"
với mức lương cao và những điều kiện làm việc lý
tưởng... Trong khi các tổ chức chính trị thì không có gì để
hứa hẹn ngoài sự hy sinh và cống hiến. Một tổ chức chính
trị lương thiện và đứng đắn như THDCĐN cảm thấy mình
không thể làm những việc như "tiếp cận-thuyết phục"
một người nào đó gia nhập Tập Hợp, vì nếu điều xấu
nhất xảy ra khi người được thuyết phục và tham gia vào Tập
Hợp bị bắt, nếu vợ con họ không hiểu thì họ sẽ oán
trách chúng tôi, cho rằng vì chúng tôi "lôi kéo" nên giờ gia
đình họ mới bị thế này thế khác… Chúng ta nên biết một
điều là có gần 80% dân Nga vẫn cho rằng mọi khó khăn mà họ
đang phải chịu đựng là do Mỹ và Phương Tây gây ra chứ
không phải do Putin. Nhiều người Việt cũng tin như thế.
Quyết định tham gia vào một tổ chức chính trị để mở ra
kỷ nguyên lịch sử mới cho đất nước là một quyết định
rất khó khăn, nó đòi hỏi một bản lĩnh, sự quyết tâm và
lòng can đảm. Cuộc tranh đấu này rất vĩ đại và rất xứng
đáng để mỗi người Việt Nam dấn thân. Tuy nhiên tự mỗi
người trí thức Việt Nam phải xác định cho mình đâu là lý
tưởng và mục đích của đời người? Đóng góp hay không
đóng góp cho một tổ chức để mang lại dân chủ cho Việt Nam.
Mỗi người trí thức cũng phải hiểu cho rằng chúng tôi cũng
chỉ là những người bình thường như bao người khác, chỉ
khác chăng chúng tôi hiểu rằng phải tập hợp lại với nhau
thì chúng ta mới có được sức mạnh để buộc chính quyền
Việt Nam thay đổi về hướng dân chủ trong hòa bình. Ông
Nguyễn Gia Kiểng sẽ không bao giờ là Lưu Bị vì ông không
định làm vua nên không thể đi năn nỉ từng "tiểu Khổng
Minh" để thu phục họ về làm tôi tớ cho mình.
<h2>3. Do chưa vượt qua được chính mình</h2>
Sỡ dĩ có tình trạng là các tổ chức chính trị Việt Nam vẫn
dẫm chân tại chỗ là do trí thức Việt Nam vẫn chưa vượt qua
chính mình. Họ vẫn xem trí thức là người phục vụ chế độ
thay vì làm người lãnh đạo xã hội và đất nước. Đa số
họ đều ngồi chờ, họ biết rằng chế độ cộng sản là
tồi dở và sớm muộn gì rồi cũng bị đào thải nhưng họ
vẫn không dám tin vào những tổ chức dân chủ non trẻ, dù
rằng có những tổ chức như THDCĐN, là một tổ chức chính
trị đối lập có cương lĩnh chính trị và một lộ trình tranh
đấu rất rõ ràng, trong sáng và khả thi. Đã có những trí
thức nổi tiếng và có quyền chức từng nói rằng nếu có
một tổ chức nào đó qui tụ được vài ngàn thành viên và
tổ chức được các cuộc biểu tình vài chục ngàn người tham
dự là họ sẽ theo liền. Rõ ràng là thay vì tham gia để tạo
ra một tổ chức hùng mạnh như vậy thì họ ngồi đợi, hơn
nữa khi có một tổ chức làm được như vậy thì cách mạng
đã thành công rồi, cần gì họ tham gia nữa?
Hai "căn bệnh" khá nghiêm trọng của trí thức Việt Nam mà
chúng tôi đã không ngần ngại mổ xẻ đó là "không yêu
nước" và "thiếu hiểu biết về chính trị do không chịu
học hỏi". Nếu yêu nước và yêu người Việt Nam thì mỗi
người trí thức, đã từ lâu, phải thét lên, gào lên trước
những bất công và ngang trái mà chế độ này đang gây ra từng
ngày từng giờ cho đất nước và con người Việt Nam. Nếu yêu
nước, yêu người Việt Nam và yêu chính bản thân thì họ
phải biết rằng muốn làm chính trị thì phải học hỏi và
môi trường để học làm chính trị đó là môi trường của
các tổ chức chính trị. Làm chính trị là biết và có thể
làm việc chung cùng nhau chứ không phải làm một nhân sĩ, đánh
bóng bản thân và ngồi chờ thời. Khi nào trí thức Việt Nam
lấy làm xấu hổ khi nói "tôi không làm chính trị", "tôi
độc lập"…thì may ra khi đó trí thức Việt Nam mới trưởng
thành và chỉ khi đó họ mới tìm hiểu và quan tâm về "văn
hóa tổ chức", tức là khả năng làm việc chung với nhiều
người trong một tổ chức.
Nói bao nhiêu cũng không đủ, nhiều lúc cảm thấy ngôn ngữ
của mình cũng phải bất lực trước sự thờ ơ của trí thức
Việt Nam. Tuy nhiên trí thức Việt Nam cũng chỉ có hai lựa
chọn: Một là chấp nhận sự cai trị ngày càng hà khắc và
độc đoán của chính quyền Việt Nam, hai là ủng hộ cho một
tổ chức chính trị đối lập dân chủ còn non yếu, góp một
tay để nó mạnh lên để nó thay thế cho "mô hình chủ nghĩa
xã hội" đã thử nghiệm suốt 70 năm qua trên đất nước
Việt Nam. Nếu ai không tin vào chúng tôi hay một tổ chức nào
khác thì thử thành lập cho mình một tổ chức xem sao? Rồi
thời gian sẽ làm cho họ hiểu, để xây dựng và nhất là làm
cho một tổ chức phát triển trong môi trường trí thức như
Việt Nam là rất khó. Trí thức Việt nam vẫn chưa vượt qua
được chính mình, chưa vượt qua được tâm lý nô lệ thay vì
làm một con người mới và hoàn toàn tự do.
<em><strong>Việt Hoàng</strong></em>
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://www.danluan.org/tin-tuc/20141218/viet-hoang-vi-sao-tri-thuc-viet-nam-khong-muon-gia-nhap-cac-to-chuc-chinh-tri),
một số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời
độc giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân
Luận có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc
hướng dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét