Đường lối chính trị quốc tế của Trung Quốc có hai bộ
mặt. Bộ mặt thứ nhất luôn luôn xuất hiện trên màn hình
của CNN, của BBC và của France 24. Đó là bộ mặt của một
Trung Quốc đóng một vai quan trọng trong giàn nhạc tấu quốc
tế, một Trung Quốc đã leo lên ngang tầm chính trị với Hoa
Kỳ. Trung Quốc này hiện thân trong ba hình ảnh biểu hiệu của
cuộc họp thượng đỉnh Apec (Asia Pacific Economic Cooperation,
diễn đàn của những nước bao quanh Thái Bình Dương hiện nắm
trong tay 64% sản xuất của cải trên thế giới), họp ở Bắc
Kinh từ ngày 9 đến ngày 11-11-2014.
Hình ảnh biểu hiệu thứ nhất: Người ta thấy chủ tịch
Tập Cận Bình mở nụ cười đầy vinh quang trên khán đài,
giữa 21 vị đứng đầu nước và chính phủ, tự đặt bên
phải mình Barack Obama, bên trái mình Vladimiir Poutine. Cách đây
45 năm, ngược lại, Mỹ đứng giữa Liên Xô và Trung Quốc, khi
đó là 2 anh em thù địch nhau trong thế giới cộng sản và
chính Kissinger là người đã cảnh cáo điện Cẩm Linh là phải
chôn sâu cái dự định sử dụng bom nguyên tử chiến thuật
trong cuộc tranh chấp đất đai trên sông Oussouri giữa biên
giới Nga với Trung Quốc. Bây giờ lại chính là Trung Quốc cho
thế giới thấy mình là hình ảnh một trung gian có thể làm
giảm sự căng thẳng giữa Mỹ và Nga.
Hình ảnh thứ hai biểu dương sức mạnh ngoại giao của Trung
Quốc khi người ta thấy 2 vị chủ tịch của 2 nước mạnh
nhất thế giới cùng nhau ký một "thỏa ước lịch sử" nhằm
hãm phanh lại sự mất điều hòa khí hậu, khi cả Mỹ và Trung
Quốc đều không ai dính dáng gì đến cái công ước quốc tế
Kyoto quyết định về vấn đề này: Trung Quốc vẫn thuộc vào
những nước mới nổi, không bắt buộc phải hạn chế sự gây
ra CO2; Mỹ thì không chịu ký.
<div class="boxcenter400"><img
src="http://www.japanfocus.org/data/chi-jap.jpg" /></div>
Hình ảnh thứ ba biểu hiện óc đế vương của Trung Quốc là
cái bắt tay lạnh lùng của Tập Cận Bình với thủ tướng
Shinzo Abe Nhật bản, đã từ 3 tháng nay xin được gặp mặt họ
Tập. Tỏ ra ta đây rộng lượng, Trung Quốc đã bằng lòng
tiếp thủ tướng Nhật vì dầu sao trong thượng đình Thái Bình
Dương mà không có Nhật thì cũng hơi loạn. Cách đây 30 năm,
khi Trung Quốc của Đặng Tiểu Bình bắt đầu canh tân kinh tế,
Trung Quốc chỉ biết nói ngọt ngào với gã khổng lồ về kỹ
thuật và tiền tài là Nhật Bản thời bấy giờ. Bây giờ
đế quốc Trung tâm (Empire du Milieu) không cần đế quốc Mặt
trời Mọc (Empire du Soleil - Levant) nữa, và tìm đủ mọi cách
để nói cho biết. Trong sự đấu tay nhau, Tokyo đã phải là
người chịu nhương bộ, vì nước Nhật hiện nay có số tăng
trưởng âm và dễ bị kích động trước sự lấn biển của
Trung Quốc.
Có được số dự trữ tiền tệ quan trọng nhất thế giới,
và năm 2013 trở thành cường quốc chế tạo đồ lớn nhất
hành tinh, Trung quốc là một khổng lồ. Nhưng ngoại giao lại
đi rất chậm so với kinh tế vì Trung Quốc luôn luôn từ chối
đóng một vai trò trong giàn nhạc các quốc gia (mà bây giờ
người ta gọi bằng một tên hơi nhập nhằng là "cộng đồng
quốc tế") : đó là bộ mặt thứ hai của Trung Quốc, một bộ
mặt có hơi hướng chính trị nhiều hơn và "cùng nhịp điệu"
với hệ thống độc đảng, theo chủ nghĩa quốc gia tự tôn
và hoang tưởng (nationaliste et paranoiaque).
Về quyền trên mặt biển, sự Trung Quốc từ chối không
chịu chơi sòng phẳng quá là hiển nhiên. Trung Quốc luôn luôn
có sự tranh chấp tiềm tàng với tất cả những nước chung
quanh biển Hoa đông và biển Hoa Nam, tự cho mình có chủ quyền
trên bất cứ một hòn đá nổi nào. Khoảng mặt biển được
Trung Quốc coi là dưới sự kiểm soát của mình, đi đến tận
bờ biển Indonêsia!
Trung Quốc không chịu đặt những sự phân tranh về đất đai
của mình dưới sự trọng tài của Tòa án Quốc tế La Haye.
Trung Quốc chỉ lo tăng phần đất đai của mình (son pré
carré). Trung Quốc muốn mình lớn nhất châu Á. Không những
vậy mà còn muốn đưa con mắt nhìn phần xa xăm còn lại trên
thế giới (un regard lointain sur le reste du monde). Ngày 11-11 vừa
rồi ở Bắc Kinh, Trung Quốc đã làm ra vẻ tổ chức một G2
về khí hậu với Mỹ. Thật ra chỉ một sự thỏa thuận giả
vờ (un simulacre d'accord) với Mỹ. Trung Quốc chả cam kết gì
một cách cụ thể hết, chỉ nói là sẽ giới hạn mức cao
nhất của CO2 bắt đầu từ... 2030.
Về tài chính và tiền tệ, hệ thống lý tưởng của Trung
Quốc không phải là hệ thống đã được tuần tự thiết lập
từ những thỏa thuận ở dảo Jamaique năm 1976, với những tài
khoản vốn liếng được công bố công khai, với những đồng
tiền có thể chuyển đổi được (convertibles), tỉ giá được
thả nổi, và tất cả được ngự trị bởi đồng đô la ,
cũng là đồng tiền dự trữ và để trao đổi.Trung Quốc không
muốn đồng yuan của mình được "quốc tế hóa"quá mau chóng
khiến không còn làm chủ được đồng tiền của mình nữa và
muốn giữ toàn quyền định giá đồng tiền của mình. Nói
một cách tổng quát, đường lối về chính trị ngoại giao
của Trung Quốc là ngoại giao phải phục vụ sự ổn định
của chế độ trong nước. Bởi vậy đứng sau cái gọi là sự
quyết tâm đạt được một trật tự quốc tế công bằng hơn,
Trung Quốc từ chối tất cả mọi thỏa hiệp nhiều bên
(multilatéraux) mà Trung Quốc không góp phần tạo ra. Trung Quốc
có hai mặt của Janus: vừa hô to là muốn gia nhập vào hệ
thống quốc tế, đồng thời cũng muốn giữ nguyên tình trạng
một siêu cường tự cho mình là trung tâm (égocentrique) và tự
co dúm lại (crispée).
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://www.danluan.org/tin-tuc/20141202/renaud-girard-hai-bo-mat-cua-ngoai-giao-trung-quoc),
một số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời
độc giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân
Luận có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc
hướng dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét