Nguyễn Hùng - Ba lần Giáo sư Châu lên tiếng

<div class="boxcenter500"><img
src="http://ichef.bbci.co.uk/news/ws/660/amz/worldservice/live/assets/images/2014/12/27/141227132433_chau_512x288_afpgetty.jpg"
/><div class="textholder">Nhiều lần lên tiếng của Giáo sư Châu
liên quan tới tự do ngôn luận </div></div>

<strong>Hồi năm 2006 tôi trở lại Việt Nam nhân 20 năm thực
hiện chính sách Đổi Mới từ Đại hội VI của Đảng Cộng
sản Việt Nam.</strong>

Khi đó tôi gặp một trí thức Việt kiều có tiếng đang có
công việc kinh doanh ở Việt Nam.

Ông nói với tôi đại ý chúng ta nên nhìn Việt Nam như một
cuốn phim chứ đừng nhìn như những bức ảnh.

Mỗi bức ảnh sẽ đều có thể có những vấn đề trong đó
nhưng nhìn theo chiều dài thì sẽ thấy những thay đổi mà theo
ý ông là sự tiến bộ.

Từ đó tới nay cuốn phim đã dài thêm tám năm và tôi muốn
nhìn lại một nửa chặng đường này trong lĩnh vực quyền tự
do biểu đạt qua những phát biểu của một người có tiếng
và có nhiều lúc lên tiếng công khai khác, Giáo sư Ngô Bảo
Châu, người được giải Fields, vốn được coi là Nobel toán
học hồi năm 2010.

<h2 >'Việc của con cừu'</h2>Trong <a
href="http://thichhoctoan.wordpress.com/2010/08/20/tam-s%E1%BB%B1-va-gi%E1%BA%A3i-dap-th%E1%BA%AFc-m%E1%BA%AFc/"
> blog</a> viết sau khi được giải Fields cách đây hơn bốn năm
và nay không còn truy cập được, ông Châu viết:

''Không phải ai cũng có khả năng để đạt giải Nobel hay
Fields, nhưng ai cũng có thể sống để cuộc sống của mình có
ý nghĩa.''


<div class="boxcenter500"><img
src="http://ichef.bbci.co.uk/news/ws/625/amz/worldservice/live/assets/images/2014/08/11/140811143645_sheep_624x351_getty_nocredit.jpg"
/><div class="textholder">Giáo sư Châu nói 'bám theo lề là việc
của con cừu' </div></div>

Sau đó <a
href="http://www.bbc.co.uk/vietnamese/vietnam/2010/08/100821_ngo_bao_chau_blog.shtml"
> ông bình</a> về chuyện người được bàn tán nhiều về lề
trái, lề phải lúc bấy giờ:

"Có một vài bác không quen, bình thường cũng tỏ ra rất hiểu
biết, lần này cứ thắc mắc về chuyện NBC [Ngô Bảo Châu] là
lề trái hay lề phải.

''Xin thưa, bám theo lề là việc của con cừu, không phải việc
của con người tự do.''

Năm đó <a
href="http://photos.state.gov/libraries/vietnam/8616/pdf_2011/hrreportvn2010.pdf"
> báo cáo nhân quyền</a> của Hoa Kỳ nói Việt Nam bắt ít nhất
25 người bất đồng chính kiến và kết án 14 người bị bắt
trong các năm trước đó.

<h2 >'Đối mặt số phận'</h2>Nửa năm sau khi bày tỏ quan điểm
về sự khác biệt giữa cừu và con người tự do, Giáo sư Châu
lại có blog 'Về sự sợ hãi' viết về bản án bảy năm tù
dành cho Tiến sỹ Cù Huy Hà Vũ vì tội tuyên truyền chống nhà
nước.

Ông Châu <a
href="http://www.bbc.co.uk/vietnamese/vietnam/2011/04/110406_gs_chau_on_ha_vu_case.shtml"
> viết</a>: "...[V]ới những gì xảy ra gần đây, ông [Cù Huy Hà
Vũ] thể hiện mình như một con người không tầm thường.

<div class="boxcenter500"><img
src="http://ichef.bbci.co.uk/news/ws/625/amz/worldservice/live/assets/images/2014/04/14/140414150151_vietname_cu_huy_ha_vu_624x351_afp_nocredit.jpg"
/><div class="textholder">Blog về phiên xử ông Cù Huy Hà Vũ sau đã
khiến Giáo sư Châu khóa bog của chính ông </div></div>

"Như Hector người thành Troy, như Turnus người Rutuli hay như Kinh
Kha người nước Vệ, ông Vũ không hề sợ hãi khi phải đối
mặt với số phận của mình.

"Những nhân vật huyền thoại này đã làm mọi thứ để
được đối mặt với số phận, để hoàn thành sứ mệnh của
mình trong cuộc đời này."

Giáo sư Châu, người cũng được đào tạo bài bản tại Pháp
như ông Hà Vũ, khi đó viết tiếp:

"Không thể lấy sự cẩu thả và sự sợ hãi làm phương pháp
bảo vệ chế độ.

"Đối diện với ông Vũ là những người bắt ông bằng hai bao
cao su đã qua sử dụng, là phiên tòa nửa công khai, nửa bí
mật xảy ra ngày hôm qua và là ông quan tòa từ chối thực
hiện thủ tục tố tụng để tránh tranh luận về nội dung
những bài viết, chứng cớ về những việc được cho là vi
phạm pháp luật của ông Vũ.

"Có cố tình làm mất thể diện quốc gia, chắc cũng khó mà
làm hơn mấy ông bà này."

Những rùm beng sau đó về blog này đã khiến vị giáo sư quyết
định chuyển blog sang chế độ riêng tư và người ta đã không
còn đọc được những gì ông viết.

Báo cáo của tổ chức bảo vệ nhân quyền Human Rights Watch nói
trong năm 2011, Việt Nam bắt giữ 27 nhà hoạt động nhân quyền
trong khi truy tố 33 người khác với mức án gộp lên tới 185
năm tù.

<h2 >'Hình ảnh xấu về Việt Nam'</h2>Trong hai năm sau đó,
người ta không thấy Giáo sư Châu lên tiếng công khai về
những vụ bắt bớ hay xét xử liên quan tới những tội danh mà
một số chính phủ và tổ chức chỉ trích là được dùng để
bóp nghẹt tự do ngôn luận.

Tới cuối năm 2014, ông Châu tham gia thư ngỏ đòi cho nhà văn
Nguyễn Quang Lập, người bị bắt hồi đầu tháng 12, được
tại ngoại trong quá trình điều tra.

Thư ngỏ có đoạn: "Qua các tác phẩm và bài viết của nhà văn
Nguyễn Quang Lập mà chúng tôi đã đọc, chúng tôi cảm thấy
rằng ông là một người có tâm với đất nước.

"Ông Nguyễn Quang Lập sức khoẻ yếu, bị liệt nửa người
từ hơn 10 năm nay. Chúng tôi thấy việc tạm giam ông Lập không
phản ánh đúng tính nhân đạo của hệ thống pháp luật và xã
hội Việt Nam.

"Chúng tôi e rằng việc tạm giam ông Lập trong tình trạng sức
khoẻ như vậy tạo ra một hình ảnh xấu về Việt Nam trên
trường quốc tế."

<h2 >Thay đổi tư tưởng</h2>Sau thư ngỏ đề nghị cho nhà văn
Nguyễn Quang Lập được tại ngoại, Giám đốc Á châu của tổ
chức bảo vệ nhân quyền Human Rights Watch <a
href="http://www.bbc.co.uk/vietnamese/vietnam/2014/12/141227_hrw_vietnam" >
nói</a> ông Lập chỉ là một trong số 29 người bày tỏ quan
điểm ôn hòa bị bắt trong năm 2014, năm cũng chứng kiến hai
ông Cù Huy Hà Vũ và Nguyễn Văn Hải được trả tự do và sang
Hoa Kỳ.

<div class="boxcenter500"><img
src="http://ichef.bbci.co.uk/news/ws/625/amz/worldservice/live/assets/images/2013/02/06/130206115235_dangcongsan_512x288_afp.jpg"
/><div class="textholder">Việt Nam sẽ có Đại hội Đảng XII để
quyết định hướng đi sắp tới vào năm 2016</div></div>

Mặc dù số người bị bắt trong những năm Giáo sư Châu lên
tiếng chưa hẳn là bắt người hàng loạt nhưng con số cũng
không hề giảm.

Theo Human Rights Watch, điều đáng lo ngại là xu hướng công khai
dùng bạo lực để trấn áp những người dám lên tiếng hay
dám bảo vệ những người dám lên tiếng đòi quyền của họ.

Chỉ còn khoảng hơn một năm nữa Đảng Cộng sản Việt Nam
sẽ tổ chức Đại hội XII vào năm 2016, 30 năm sau chính sách
Đổi Mới.

Về mặt kinh tế, Việt Nam đã đi một chặng đường dài và
có những lúc được coi là tấm gương.

Nhưng về mặt quyền con người dường như Hà Nội chưa bao
giờ có thành tích tương tự.

Lý do phần nào có lẽ vì những người "xé rào" về kinh tế
đã được chính quyền và công chúng tán thưởng nhưng những
ai "xé rào" về tư tưởng lại gặp nhiều trở ngại.

Điều trớ trêu là chính sự thay đổi về tư tưởng trong lĩnh
vực kinh tế đã mang lại sự giàu có tương đối cho một bộ
phận đáng kể người Việt và cũng chỉ có sự thay đổi về
tư tưởng trong các lĩnh vực khác mới giữ được sự giàu có
tương đối đó trong tương lai.




***********************************

Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://www.danluan.org/tin-tuc/20141228/nguyen-hung-ba-lan-giao-su-chau-len-tieng),
một số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời
độc giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân
Luận có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc
hướng dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).

Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!